amicitia: Difference between revisions

From LSJ

οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλ' ἐν τῷ εὖ τὸ πολύgood is not found in plenty but plenty in good, quality matters more than quantity

Source
(3_1)
(1)
Line 7: Line 7:
{{Georges
{{Georges
|georg=amīcitia, ae, f. ([[amicus]]), die [[Freundschaft]] (Ggstz. [[inimicitia]]), I) eig.: a) in bürgerlichen, gesellschaftlichen Verhältnissen, [[caritas]] et [[amicitia]] hominum, Cic.: [[amicitia]] [[vetus]], Cic.: magna, innige, Cic.: [[amicitia]] intima, Nep.: est [[mihi]] [[amicitia]] cum alqo, Cic.: [[amicitia]] est [[inter]] alqos, Cic. (so [[auch]] ex [[quo]] firmiorem [[inter]] [[nos]] [[fore]] amicitiam, Ter.): amicitiam facere, iungere, gerere, dimittere, discindere, dissociare, dissolvere, Cic.: conferre se in amicitiam et fidem alcis, Cic.: alqm [[libenter]] in amicitiam accipere, Cic.: in [[amicitia]] manere, Cic.: amicitiam renuntiare, Cic.: [[esse]] in [[amicitia]] cum alqo, Nep.: [[aut]] propinquitate [[aut]] amicitiā contingere alqm, Liv.: multos amicitiā comprehendere, Cic.: Plur., amicitiae igni perspectae, Cic.: quaerere [[opes]] et amicitias, Hor.: amicitias coniungere, Cic.: amicitiae immortales, mortales inimicitiae debent [[esse]], Liv.: conciliare amicitiarum studia (Ggstz. retinere), Iustin. – b) in politischen Verhältnissen, das Freundschaftsbündnis, [[zwischen]] [[zwei]] Völkern od. deren Oberhäuptern, [[amicitia]] et (ac) [[foedus]], Sall.: [[amicitia]] ac [[societas]] od. societasque, Sall.: [[societas]] et [[amicitia]] od. amicitiaque, Cic. u. Sall.: amicitiae [[foedus]], Sall.: amicitiam petere, appetere, Caes.: firmissima est [[inter]] pares [[amicitia]], Curt.: accedere ad amicitiam alcis, Caes.: ceteros reges in amicitiam recipere, Sall.: in amicitiam populi [[Romani]] venire, Liv.: per Treveros venire Germanis in amicitiam, Caes.: in [[amicitia]] manere, Caes.: in [[amicitia]] cum [[fide]] permanere, Liv.: omni tempore in [[fide]] [[atque]] [[amicitia]] civitatis Aeduae fuisse, Caes.: [[sibi]] populoque Romano perpetuam gratiam [[atque]] amicitiam cum eo futuram, Caes.: permultos annos in [[amicitia]] fuisse, Liv.: amicitiam facere, Caes.: pacem [[atque]] amicitiam cum [[rege]] facere, Iustin.: amicitiam coniungere, Curt.: civitates in [[amicitia]] continere, Caes.: alqm a Caesaris [[amicitia]] avertere, Caes.: amicitiam Romanorum sequi, am Bunde [[mit]] den R. [[festhalten]], Caes.: u. so amicitiam fidemque populi [[Romani]] sequi, Cic.: Caesaris amicitiam sequi, [[sich]] [[auf]] Cäsars [[Seite]] [[schlagen]], Caes.: amicitiam sequi Atticorum, [[ein]] [[Bündnis]] [[mit]] den A. zu [[schließen]] [[suchen]], Nep.: cum proximis civitatibus pacem et amicitiam confirmare, Caes.: Plur., amicitias parare, Sall.: regum amicitias sequi, die Fr. der Könige [[suchen]], Sen. ep. – c) [[unter]] lebl. Gegenständen, die [[Sympathie]], [[Verträglichkeit]] (Ggstz. [[odium]]), Plin.: [[unter]] [[Pflanzen]], am. [[vitium]], Plin.: am. rutae cum fico, Plin. – II) meton., [[wie]] [[unser]] [[Freundschaft]] = Freunde, Sing., afflicta [[amicitia]] (Ggstz. [[florens]] am.), Cic. Quinct. 93: hospitem [[nisi]] ex [[amicitia]] domini [[raro]] accipiat, Col.: [[Domitius]] [[Celer]], ex intima [[eius]] [[amicitia]], Tac. – Plur., parcet amicitiis et dignitatibus, Freunde u. [[Beamte]], Cic.: increpuit amicitias muliebres, Tac. – / Arch. Genet. amicitiai, Lucr. 3, 83.
|georg=amīcitia, ae, f. ([[amicus]]), die [[Freundschaft]] (Ggstz. [[inimicitia]]), I) eig.: a) in bürgerlichen, gesellschaftlichen Verhältnissen, [[caritas]] et [[amicitia]] hominum, Cic.: [[amicitia]] [[vetus]], Cic.: magna, innige, Cic.: [[amicitia]] intima, Nep.: est [[mihi]] [[amicitia]] cum alqo, Cic.: [[amicitia]] est [[inter]] alqos, Cic. (so [[auch]] ex [[quo]] firmiorem [[inter]] [[nos]] [[fore]] amicitiam, Ter.): amicitiam facere, iungere, gerere, dimittere, discindere, dissociare, dissolvere, Cic.: conferre se in amicitiam et fidem alcis, Cic.: alqm [[libenter]] in amicitiam accipere, Cic.: in [[amicitia]] manere, Cic.: amicitiam renuntiare, Cic.: [[esse]] in [[amicitia]] cum alqo, Nep.: [[aut]] propinquitate [[aut]] amicitiā contingere alqm, Liv.: multos amicitiā comprehendere, Cic.: Plur., amicitiae igni perspectae, Cic.: quaerere [[opes]] et amicitias, Hor.: amicitias coniungere, Cic.: amicitiae immortales, mortales inimicitiae debent [[esse]], Liv.: conciliare amicitiarum studia (Ggstz. retinere), Iustin. – b) in politischen Verhältnissen, das Freundschaftsbündnis, [[zwischen]] [[zwei]] Völkern od. deren Oberhäuptern, [[amicitia]] et (ac) [[foedus]], Sall.: [[amicitia]] ac [[societas]] od. societasque, Sall.: [[societas]] et [[amicitia]] od. amicitiaque, Cic. u. Sall.: amicitiae [[foedus]], Sall.: amicitiam petere, appetere, Caes.: firmissima est [[inter]] pares [[amicitia]], Curt.: accedere ad amicitiam alcis, Caes.: ceteros reges in amicitiam recipere, Sall.: in amicitiam populi [[Romani]] venire, Liv.: per Treveros venire Germanis in amicitiam, Caes.: in [[amicitia]] manere, Caes.: in [[amicitia]] cum [[fide]] permanere, Liv.: omni tempore in [[fide]] [[atque]] [[amicitia]] civitatis Aeduae fuisse, Caes.: [[sibi]] populoque Romano perpetuam gratiam [[atque]] amicitiam cum eo futuram, Caes.: permultos annos in [[amicitia]] fuisse, Liv.: amicitiam facere, Caes.: pacem [[atque]] amicitiam cum [[rege]] facere, Iustin.: amicitiam coniungere, Curt.: civitates in [[amicitia]] continere, Caes.: alqm a Caesaris [[amicitia]] avertere, Caes.: amicitiam Romanorum sequi, am Bunde [[mit]] den R. [[festhalten]], Caes.: u. so amicitiam fidemque populi [[Romani]] sequi, Cic.: Caesaris amicitiam sequi, [[sich]] [[auf]] Cäsars [[Seite]] [[schlagen]], Caes.: amicitiam sequi Atticorum, [[ein]] [[Bündnis]] [[mit]] den A. zu [[schließen]] [[suchen]], Nep.: cum proximis civitatibus pacem et amicitiam confirmare, Caes.: Plur., amicitias parare, Sall.: regum amicitias sequi, die Fr. der Könige [[suchen]], Sen. ep. – c) [[unter]] lebl. Gegenständen, die [[Sympathie]], [[Verträglichkeit]] (Ggstz. [[odium]]), Plin.: [[unter]] [[Pflanzen]], am. [[vitium]], Plin.: am. rutae cum fico, Plin. – II) meton., [[wie]] [[unser]] [[Freundschaft]] = Freunde, Sing., afflicta [[amicitia]] (Ggstz. [[florens]] am.), Cic. Quinct. 93: hospitem [[nisi]] ex [[amicitia]] domini [[raro]] accipiat, Col.: [[Domitius]] [[Celer]], ex intima [[eius]] [[amicitia]], Tac. – Plur., parcet amicitiis et dignitatibus, Freunde u. [[Beamte]], Cic.: increpuit amicitias muliebres, Tac. – / Arch. Genet. amicitiai, Lucr. 3, 83.
}}
{{LaEn
|lnetxt=amicitia amicitiae N F :: friendship, bond between friends; alliance, association; friendly relations
}}
}}

Revision as of 18:50, 27 February 2019

Latin > English (Lewis & Short)

ămīcĭtĭa: ae, f. (
I gen. sing. amicitiāï, Lucr. 3, 83; acc. amicitiem, id. 5, 1019 Lachm.; cf. Charis. p. 94 P., and Neue, Formenl. I. p. 372) amicus, friendship (very freq. in Cic., occurring more than 200 times).
I Lit.: Est autem amicitia nihil aliud nisi omnium divinarum humanarumque rerum cum benevolentiā et caritate summa consensio, Cic. Am. 6: eo ego ingenio natus sum: amicitiam atque inimicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Non. 129, 26: jam diu ego huic bene et hic mihi volumus, et amicitia est antiqua, Plaut. Ps. 1, 3, 4: Per te deos oro et nostram amicitiam, Ter. And. 3, 3, 6: sperata voluptas Suavis amicitiae, Lucr. 1, 142: vincula amicitiaï, id. 3, 83. The expressions usually connected with it are: amicitiam incipere, Ter. And. 3, 3, 7: amicitia nascitur, Cic. Am. 9, 29: amicitia exardescit, id. ib. 27, 100: est mihi amicitia cum aliquo, id. Clu. 42: amicitia est inter aliquos, id. Planc. 33: esse in amicitiā cum aliquo, Nep. Hann. 2, 4: in amicitiam recipere, Cic. Att. 2, 20: amicitiam colere, id. Fam. 15, 14: contrahere, id. Am. 14: gerere, id. Fam. 3, 8, and Nep. Dat. 10, 3: tueri, Cic. Fin. 1, 20: jungere, Lucr. 5, 1019; Cic. Deiot. 9; Vulg. Exod. 34, 12: expetere, Cic. Am. 13: comparare, id. Rosc. Am. 38: parere, Nep. Alcib. 7, 5: conferre se ad amicitiam alicujus, Cic. Brut. 81: dedere se amicitiae alicujus, Caes. B. G. 3, 22: accedere ad amicitiam alicujus, Nep. Eum. 1, 4: in amicitias incidere, Cic. Am. 12, 42: amicitiā alicujus uti, Ter. Ad. 2, 2, 43: pervenire in intimam amicitiam alicujus, Nep. Alcib. 5, 3: manere in amicitiā, Cic. Verr 2, 5, 32: amicitiam violare, Liv. 34, 31: deserere jura amicitiae, Cic. Am. 10: funditus evertere, id. Fin. 2, 25: dissociare, id. Am. 20: dimittere, dissuere, discindere, id. ib. 21: dirumpere, id. ib. 22 fin.: dissolvere, Vulg. Eccli. 22, 5: deficere ab amicitiā alicujus, Nep. Con. 2, 2: repudiare amicitiam alicujus, Cic. Planc. 19: renunciare amicitiam alicui, Liv. 42, 25.—
II Transf.
   A In the histt., a league of friendship, an alliance between different nations, = foedus: Ubii, qui amicitiam fecerant, Caes. B. G. 4, 16: amicitiam populi Romani colere, Sall. J. 8, 2: in amicitiam Populi Romani venire, Liv. 22, 37: reges bello victos in amicitiam recipere, Sall. J. 14, 5: foedus et amicitia, id. ib. 104, 5: amicitia et foedus, id. ib. 104, 4: amicitia ac societas, Liv. 7, 31: amicitiae foedus, id. 42, 12: amicitiam petere, id. 38, 18: quae urbes in amicitiā permanserant, id. 43, 21; 10, 45: amicitias cum aliquo facere, Vulg. 2 Reg. 31, 2: cum aliquo inire, ib. 2 Par. 20, 35 al. —
   B In botany, of plants, sympathy: rutae cum flco, Plin. 19, 8, 45, § 156: inter has vitium amicitiā accipitur ulmus, id. 16, 17, 29, § 72.—
   C In post-Aug. Lat., abstr. pro concr. = amici: hospitem nisi ex amicitiā domini quam rarissime recipiat, Col. 11, 1, 23 (cf. before: hospitem nisi amicum familiaremque domini necessarium receperit): quin et parte ejusdem epistulae increpuit amicitias muliebres, Tac. A. 5, 2: omnes amicitias et familiaritates intra breve tempus adflixit, Suet. Tib. 51.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ămīcĭtĭa,⁷ æ, f.,
1 amitié : Cic. Læl. 6, etc.; amicitiam contrahere Cic. Læl. 48, former une amitié ; conglutinare Cic. Læl. 32, sceller une amitié ; v. jungere, gerere ; aliquem in amicitiam recipere Cic. Att. 2, 20, 1, recevoir qqn dans son amitié ; est mihi amicitia cum aliquo Cic. Clu. 117, je suis lié d’amitié avec qqn ; amicitiam evertere, dissociare, dimittere, dissuere, discindere, dirumpere Cic. Fin. 2, 80 ; Læl. 74 ; 76 ; 85, détruire l’amitié, la desceller, y renoncer, la dénouer, la trancher, la briser
2 [entre peuples] amitié, bons rapports, alliance : amicitiam facere Cæs. G. 4, 16, 5, lier d’amitié, cf. Sall. J. 8, 2 ; 14, 5 ; Liv. 22, 37, etc.
3 [en parl. de plantes] : Plin. 19, 156, etc.
     gén. arch. amīcitiāī Lucr. 3, 83.

Latin > German (Georges)

amīcitia, ae, f. (amicus), die Freundschaft (Ggstz. inimicitia), I) eig.: a) in bürgerlichen, gesellschaftlichen Verhältnissen, caritas et amicitia hominum, Cic.: amicitia vetus, Cic.: magna, innige, Cic.: amicitia intima, Nep.: est mihi amicitia cum alqo, Cic.: amicitia est inter alqos, Cic. (so auch ex quo firmiorem inter nos fore amicitiam, Ter.): amicitiam facere, iungere, gerere, dimittere, discindere, dissociare, dissolvere, Cic.: conferre se in amicitiam et fidem alcis, Cic.: alqm libenter in amicitiam accipere, Cic.: in amicitia manere, Cic.: amicitiam renuntiare, Cic.: esse in amicitia cum alqo, Nep.: aut propinquitate aut amicitiā contingere alqm, Liv.: multos amicitiā comprehendere, Cic.: Plur., amicitiae igni perspectae, Cic.: quaerere opes et amicitias, Hor.: amicitias coniungere, Cic.: amicitiae immortales, mortales inimicitiae debent esse, Liv.: conciliare amicitiarum studia (Ggstz. retinere), Iustin. – b) in politischen Verhältnissen, das Freundschaftsbündnis, zwischen zwei Völkern od. deren Oberhäuptern, amicitia et (ac) foedus, Sall.: amicitia ac societas od. societasque, Sall.: societas et amicitia od. amicitiaque, Cic. u. Sall.: amicitiae foedus, Sall.: amicitiam petere, appetere, Caes.: firmissima est inter pares amicitia, Curt.: accedere ad amicitiam alcis, Caes.: ceteros reges in amicitiam recipere, Sall.: in amicitiam populi Romani venire, Liv.: per Treveros venire Germanis in amicitiam, Caes.: in amicitia manere, Caes.: in amicitia cum fide permanere, Liv.: omni tempore in fide atque amicitia civitatis Aeduae fuisse, Caes.: sibi populoque Romano perpetuam gratiam atque amicitiam cum eo futuram, Caes.: permultos annos in amicitia fuisse, Liv.: amicitiam facere, Caes.: pacem atque amicitiam cum rege facere, Iustin.: amicitiam coniungere, Curt.: civitates in amicitia continere, Caes.: alqm a Caesaris amicitia avertere, Caes.: amicitiam Romanorum sequi, am Bunde mit den R. festhalten, Caes.: u. so amicitiam fidemque populi Romani sequi, Cic.: Caesaris amicitiam sequi, sich auf Cäsars Seite schlagen, Caes.: amicitiam sequi Atticorum, ein Bündnis mit den A. zu schließen suchen, Nep.: cum proximis civitatibus pacem et amicitiam confirmare, Caes.: Plur., amicitias parare, Sall.: regum amicitias sequi, die Fr. der Könige suchen, Sen. ep. – c) unter lebl. Gegenständen, die Sympathie, Verträglichkeit (Ggstz. odium), Plin.: unter Pflanzen, am. vitium, Plin.: am. rutae cum fico, Plin. – II) meton., wie unser Freundschaft = Freunde, Sing., afflicta amicitia (Ggstz. florens am.), Cic. Quinct. 93: hospitem nisi ex amicitia domini raro accipiat, Col.: Domitius Celer, ex intima eius amicitia, Tac. – Plur., parcet amicitiis et dignitatibus, Freunde u. Beamte, Cic.: increpuit amicitias muliebres, Tac. – / Arch. Genet. amicitiai, Lucr. 3, 83.

Latin > English

amicitia amicitiae N F :: friendship, bond between friends; alliance, association; friendly relations