excogito

Latin > English (Lewis & Short)

ex-cōgĭto: āvi, ātum, 1, v. a.,
I to find out by thinking, to contrive, devise, invent (freq. and class.; cf.: comminiscor, simulo, confingo, fingo, etc.): quid enim mali aut sceleris fingi aut excogitari potest, quod non ille conceperit? Cic. Cat. 2, 4, 7: ad haec igitur cogita, mi Attice, vel potius excogita, id. Att. 9, 6, 7: quid igitur causae excogitari potest, cur? etc., id. Deiot. 7, 20: novam interregni ineundi rationem, id. Rep. 2, 12: aliquid dignum dono deorum aut efficere aut excogitare, id. ib. 3, 3, 4: multa praeterea generatim ad avaritiam excogitabantur, Caes. B. C. 3, 32, 1: aliquid ad ornatum portarum, etc., Hirt. B. G. 8, 51, 2: o callidos homines! o rem excogitatam! Cic. Or. 67, 225: quicquid omnino excogitari contra potest, Quint. 12, 8, 10: res ab illis dicta, non a nobis excogitata, id. 5, 13, 49: in rebus excogitandis (opp. gerendis), Nep. Them. 1 fin.—Impers. with ut: excogitatum est a quibusdam ut, etc., Nep. Att. 8, 3; cf. with a subject-sentence: cum recenti fico salis vice caseo vesci nuper excogitatum est, Plin. 15, 19, 21, § 82.—
II Transf., to name: Alpes Poeninas, Amm. 15, 10, 9.—Hence, * excōgĭtātus, a, um, P. a., sought out, choice: excogitatissimae hostiae, Suet. Calig. 22.

Latin > French (Gaffiot 2016)

excōgĭtō,⁹ āvī, ātum, āre, tr., trouver à l’aide de la réflexion, imaginer, inventer : excogitare aliquid Cic. Cat. 2, 7, imaginer qqch. ; [avec prop. inf.] excogitavit oportere... Cic. de Or. 1, 243, il a découvert qu’il fallait... || excogitatum est a quibusdam, ut privatum ærarium constitueretur Nep. Att. 8, 3, quelques-uns imaginèrent de fonder une caisse particulière ; cum recenti fico salis vice caseo vesci nuper excogitatum est Plin. 15, 82, tout récemment on a imaginé de manger le fromage avec des figues fraîches au lieu de sel || [avec interr. indir. et subj. délibératif] excogitat, quid decernat Cic. Verr. 2, 4, 147, il découvre la décision à prendre || abs^t] ad hæc cogita, vel potius excogita Cic. Att. 9, 6, 7, songe à cela, ou plutôt trouve une solution.

Latin > German (Georges)

ex-cōgito, āvī, ātum, āre, ausdenken, aussinnen, erdenken, ersinnen, erfinden, durch Nachdenken ausfindig machen, ergründen (Ggstz. dicere, Cic. Acad. 2, 69. Quint. 5, 13, 49. Tac. dial. 1; od. efficere, Cic. de rep. 3, 4; od. gerere, Nep. Them. 1, 4), a) v. Pers.: nihil, Cic.: omnia (alles Mögliche), quae etc., Caes.: novam et inauditam ceteris gentibus interregni ineundi rationem, Cic.: causam tam strenuae mortis, Curt.: novum atque inauditum genus spectaculi, Suet.: mira quaedam genera furandi, Cic.; poenam, Val. Max.: nova officia, Suet.: peculiaria sibi maria, Val. Max.: sibi tot cruciatus, Val. Max.: laus haec, quā alia maior excogitari vix potest, Val. Max. – m. Ang. des Zweckes, durch Dat. Gerund. od. durch ad m. Akk., ferreae manus corvique et alia tuendis urbibus excogitata, Curt. 4, 2 (9) 12: exc. multa ad avaritiam (zur Befriedigung der Habsucht), Caes.: nihil non exc. (alle erdenklichen Vorkehrungen treffen) ad invehendos etiam tempore hiberno commeatus, Suet.: m. folg. indir. Fragesatz, excogitat sane acute, quid decernat, Cic.: cur me ipse audire noluerit, non excogito (kann ich keinen Grund finden), Curt. – m. folg. ut u. Konj., excogitatum est a quibusdam, ut etc., Nep. Att. 8, 3: excogitaverat autem inter genera cruciatus etiam, ut etc., Suet. Tib. 62, 2. – absol., ad haec igitur cogita, mi Attice, vel potius excogita, denke daran, was hier zu tun ist, oder richtiger, denke etwas aus, Cic. ad Att. 9, 6, 7: plures reperias faciles in excogitando, gewandt im Denken, Quint. 1, 1, 1. – b) v. Lebl.: nova ludibria subinde excogitante fortunā, Curt. 5, 12 (34), 20: hoc utilitas excogitavit, Quint. 2, 13, 6: multa quidem excogitat metus, Plin. pan. 72, 7.

Latin > English

excogito excogitare, excogitavi, excogitatus V :: think out; devise, invent, contrive