reservo: Difference between revisions
Τὸ νικᾶν αὐτὸν αὑτὸν πασῶν νικῶν πρώτη τε καὶ ἀρίστη. Τὸ δὲ ἡττᾶσθαι αὐτὸν ὑφ' ἑαυτοῦ πάντων αἴσχιστόν τε ἅμα καὶ κάκιστον. → Τo conquer yourself is the first and best victory of all, while to be conquered by yourself is of all the most shameful as well as evil
(3) |
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2") |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LaEn | |||
|lnetxt=reservo reservare, reservavi, reservatus V :: reserve; spare; hold on to | |||
}} | |||
{{Lewis | {{Lewis | ||
|lshtext=<b>rĕ-servo</b>: āvi, ātum, 1, v. a.,<br /><b>I</b> to [[keep]] [[back]], [[save]] up, qs. for [[future]] [[use]]; to [[reserve]] ([[very]] freq. and [[class]].; cf. [[repono]]); constr.: aliquid (aliquem) ad aliquid, in aliquid, alicui, [[with]] a terminal adv. or absol.<br /> <b>(a)</b> With ad: reliquas [[merces]] commeatusque ad obsidionem urbis, Caes. B. C. 1, 36: philosophorum libros sibi ad Tusculani requiem [[atque]] [[otium]], Cic. de Or. 1, 52, 224; id. Sull. 28, 77: aliquid ad testes, id. Rosc. Am. 29, 82: vitam suam ad incertissimam spem, id. Sest. 22, 50: hoc [[consilium]] ad extremum, Caes. B. G. 3, 3 fin.: ad ejus [[periculum]] legiones, id. B. C. 1, 2: consulem non ad vitam suam sed ad salutem vestram, Cic. Cat. 4, 9, 18: te ad aliquod severius judicium, id. Or. in Tog. Cand. (tom. ii. 1, p. 523 Orell.): vos ad eam rem, id. Rosc. Am. 52, 151: testem ad extremum, id. Caecin. 10, 28: [[nonne]] et hominem ipsum ad dubia rei publicae tempora reservandum? id. Font. 19, 42(15, 32): [[utinam]] ad [[illa]] tempora me [[fortuna]] reservavisset! id. Off. 2, 21, 75: se ad majora, Verg. A. 4, 368.—<br /> <b>(b)</b> With in: inimicitiasque in aliud [[tempus]] reservare, Cic. Prov. Cons. 20, 47: poenas praesentis fraudis in diem, id. Cael. 24, 59: partem (stercoris) in [[pratum]], [[Cato]], R. R. 29: aliquem in aliud [[tempus]], Caes. B. G. 1, 53; id. B. C. 3, 60: aliquos in unum pugnae laborem, Liv. 7, 7.—<br /> <b>(g)</b> With dat.: [[natura]] reservans semina rebus, Lucr. 1, 614: illorum esse praedam [[atque]] illis reservari, Caes. B. G. 5, 34: causam a judicibus praetermissam ipsis (decemviris), Cic. Agr. 1, 4, 12: scientiam rei mihi, id. Or. 48, 160: [[tibi]] se peritura [[Pergama]], Ov. M. 13, 168: [[cetera]] praesenti sermoni, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1; id. Mur. 21, 45: ista judicia melioribus meis rebus, Liv. 3, 51: se temporibus aliis, Cic. Planc. 5, 13: me Minucio et Salvio, id. Q. Fr. 3, 1, 6, § 21: nos reipublicae, Liv. 25, 6: te non urbi sed carceri, Cic. Att. 1, 16, 9: cui te [[exitio]], Verg. A. 5, 625: incolumem Pallanta mihi si fata reservant, id. ib. 8, 575: se judiciis posterorum, Quint. 11, 1, 10: supplicia alicui, Stat. Th. 8, 121.— *<br /> <b>(d)</b> With a terminal adv.: [[quid]] hoc homine facias? aut quo civem importunum reserves? Cic. Sest. 13, 29.—（ε) With a [[simple]] [[object]], to [[keep]] from perishing, to [[save]], [[preserve]] ([[very]] [[rare]]): vide ne, cum velis revocare [[tempus]] omnium reservandorum, cum qui servetur non erit, non possis, Cic. Fam. 5, 4, 2 Orell. N. cr.; cf.: partum reservare, Cels. 2, 8 med.: reservatis Haeduis [[atque]] Arvernis, Caes. B. G. 7, 89 fin.: hominem, Tac. H. 4, 42 fin.: gladiatores, Suet. Caes. 26: quaesitique [[tenax]] et qui quaesita reservent, Ov. M. 7, 657. | |lshtext=<b>rĕ-servo</b>: āvi, ātum, 1, v. a.,<br /><b>I</b> to [[keep]] [[back]], [[save]] up, qs. for [[future]] [[use]]; to [[reserve]] ([[very]] freq. and [[class]].; cf. [[repono]]); constr.: aliquid (aliquem) ad aliquid, in aliquid, alicui, [[with]] a terminal adv. or absol.<br /> <b>(a)</b> With ad: reliquas [[merces]] commeatusque ad obsidionem urbis, Caes. B. C. 1, 36: philosophorum libros sibi ad Tusculani requiem [[atque]] [[otium]], Cic. de Or. 1, 52, 224; id. Sull. 28, 77: aliquid ad testes, id. Rosc. Am. 29, 82: vitam suam ad incertissimam spem, id. Sest. 22, 50: hoc [[consilium]] ad extremum, Caes. B. G. 3, 3 fin.: ad ejus [[periculum]] legiones, id. B. C. 1, 2: consulem non ad vitam suam sed ad salutem vestram, Cic. Cat. 4, 9, 18: te ad aliquod severius judicium, id. Or. in Tog. Cand. (tom. ii. 1, p. 523 Orell.): vos ad eam rem, id. Rosc. Am. 52, 151: testem ad extremum, id. Caecin. 10, 28: [[nonne]] et hominem ipsum ad dubia rei publicae tempora reservandum? id. Font. 19, 42(15, 32): [[utinam]] ad [[illa]] tempora me [[fortuna]] reservavisset! id. Off. 2, 21, 75: se ad majora, Verg. A. 4, 368.—<br /> <b>(b)</b> With in: inimicitiasque in aliud [[tempus]] reservare, Cic. Prov. Cons. 20, 47: poenas praesentis fraudis in diem, id. Cael. 24, 59: partem (stercoris) in [[pratum]], [[Cato]], R. R. 29: aliquem in aliud [[tempus]], Caes. B. G. 1, 53; id. B. C. 3, 60: aliquos in unum pugnae laborem, Liv. 7, 7.—<br /> <b>(g)</b> With dat.: [[natura]] reservans semina rebus, Lucr. 1, 614: illorum esse praedam [[atque]] illis reservari, Caes. B. G. 5, 34: causam a judicibus praetermissam ipsis (decemviris), Cic. Agr. 1, 4, 12: scientiam rei mihi, id. Or. 48, 160: [[tibi]] se peritura [[Pergama]], Ov. M. 13, 168: [[cetera]] praesenti sermoni, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1; id. Mur. 21, 45: ista judicia melioribus meis rebus, Liv. 3, 51: se temporibus aliis, Cic. Planc. 5, 13: me Minucio et Salvio, id. Q. Fr. 3, 1, 6, § 21: nos reipublicae, Liv. 25, 6: te non urbi sed carceri, Cic. Att. 1, 16, 9: cui te [[exitio]], Verg. A. 5, 625: incolumem Pallanta mihi si fata reservant, id. ib. 8, 575: se judiciis posterorum, Quint. 11, 1, 10: supplicia alicui, Stat. Th. 8, 121.— *<br /> <b>(d)</b> With a terminal adv.: [[quid]] hoc homine facias? aut quo civem importunum reserves? Cic. Sest. 13, 29.—（ε) With a [[simple]] [[object]], to [[keep]] from perishing, to [[save]], [[preserve]] ([[very]] [[rare]]): vide ne, cum velis revocare [[tempus]] omnium reservandorum, cum qui servetur non erit, non possis, Cic. Fam. 5, 4, 2 Orell. N. cr.; cf.: partum reservare, Cels. 2, 8 med.: reservatis Haeduis [[atque]] Arvernis, Caes. B. G. 7, 89 fin.: hominem, Tac. H. 4, 42 fin.: gladiatores, Suet. Caes. 26: quaesitique [[tenax]] et qui quaesita reservent, Ov. M. 7, 657. | ||
| Line 7: | Line 10: | ||
{{Georges | {{Georges | ||
|georg=re-[[servo]], āvī, ātum, āre, I) [[aufsparen]], [[versparen]], [[aufbewahren]], [[vorbehalten]], legiones ad pericula, Caes.: in aliud [[tempus]], Caes.: in diem, Cic.: ad [[extremum]], [[auf]] den äußersten [[Fall]], Cic.: [[cetera]] praesenti sermoni, zur mündlichen [[Unterredung]], Cic.: [[crimen]] iudicio, Cic.: Minucio me reservabam, [[ich]] wartete [[mit]] meinem Briefe [[auf]] [[Minucius]] (um ihm denselben mitzugeben), Cic.: se ad meliora [[tempora]], Oros.: [[quod]] si [[nos]] ad [[aliquam]] alicuius commodi recuperandi spem [[fortuna]] reservaverit, Cic. – II) [[erhalten]], a) = erretten, omnes, Cic.: fetum, die (Leibes-) [[Frucht]] [[erhalten]], Cels. – b) = [[behalten]], [[beibehalten]], [[nihil]] ad similitudinem hominis ([[nichts]] Menschliches), Cic. | |georg=re-[[servo]], āvī, ātum, āre, I) [[aufsparen]], [[versparen]], [[aufbewahren]], [[vorbehalten]], legiones ad pericula, Caes.: in aliud [[tempus]], Caes.: in diem, Cic.: ad [[extremum]], [[auf]] den äußersten [[Fall]], Cic.: [[cetera]] praesenti sermoni, zur mündlichen [[Unterredung]], Cic.: [[crimen]] iudicio, Cic.: Minucio me reservabam, [[ich]] wartete [[mit]] meinem Briefe [[auf]] [[Minucius]] (um ihm denselben mitzugeben), Cic.: se ad meliora [[tempora]], Oros.: [[quod]] si [[nos]] ad [[aliquam]] alicuius commodi recuperandi spem [[fortuna]] reservaverit, Cic. – II) [[erhalten]], a) = erretten, omnes, Cic.: fetum, die (Leibes-) [[Frucht]] [[erhalten]], Cels. – b) = [[behalten]], [[beibehalten]], [[nihil]] ad similitudinem hominis ([[nichts]] Menschliches), Cic. | ||
}} | }} | ||
Revision as of 15:10, 19 October 2022
Latin > English
reservo reservare, reservavi, reservatus V :: reserve; spare; hold on to
Latin > English (Lewis & Short)
rĕ-servo: āvi, ātum, 1, v. a.,
I to keep back, save up, qs. for future use; to reserve (very freq. and class.; cf. repono); constr.: aliquid (aliquem) ad aliquid, in aliquid, alicui, with a terminal adv. or absol.
(a) With ad: reliquas merces commeatusque ad obsidionem urbis, Caes. B. C. 1, 36: philosophorum libros sibi ad Tusculani requiem atque otium, Cic. de Or. 1, 52, 224; id. Sull. 28, 77: aliquid ad testes, id. Rosc. Am. 29, 82: vitam suam ad incertissimam spem, id. Sest. 22, 50: hoc consilium ad extremum, Caes. B. G. 3, 3 fin.: ad ejus periculum legiones, id. B. C. 1, 2: consulem non ad vitam suam sed ad salutem vestram, Cic. Cat. 4, 9, 18: te ad aliquod severius judicium, id. Or. in Tog. Cand. (tom. ii. 1, p. 523 Orell.): vos ad eam rem, id. Rosc. Am. 52, 151: testem ad extremum, id. Caecin. 10, 28: nonne et hominem ipsum ad dubia rei publicae tempora reservandum? id. Font. 19, 42(15, 32): utinam ad illa tempora me fortuna reservavisset! id. Off. 2, 21, 75: se ad majora, Verg. A. 4, 368.—
(b) With in: inimicitiasque in aliud tempus reservare, Cic. Prov. Cons. 20, 47: poenas praesentis fraudis in diem, id. Cael. 24, 59: partem (stercoris) in pratum, Cato, R. R. 29: aliquem in aliud tempus, Caes. B. G. 1, 53; id. B. C. 3, 60: aliquos in unum pugnae laborem, Liv. 7, 7.—
(g) With dat.: natura reservans semina rebus, Lucr. 1, 614: illorum esse praedam atque illis reservari, Caes. B. G. 5, 34: causam a judicibus praetermissam ipsis (decemviris), Cic. Agr. 1, 4, 12: scientiam rei mihi, id. Or. 48, 160: tibi se peritura Pergama, Ov. M. 13, 168: cetera praesenti sermoni, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1; id. Mur. 21, 45: ista judicia melioribus meis rebus, Liv. 3, 51: se temporibus aliis, Cic. Planc. 5, 13: me Minucio et Salvio, id. Q. Fr. 3, 1, 6, § 21: nos reipublicae, Liv. 25, 6: te non urbi sed carceri, Cic. Att. 1, 16, 9: cui te exitio, Verg. A. 5, 625: incolumem Pallanta mihi si fata reservant, id. ib. 8, 575: se judiciis posterorum, Quint. 11, 1, 10: supplicia alicui, Stat. Th. 8, 121.— *
(d) With a terminal adv.: quid hoc homine facias? aut quo civem importunum reserves? Cic. Sest. 13, 29.—（ε) With a simple object, to keep from perishing, to save, preserve (very rare): vide ne, cum velis revocare tempus omnium reservandorum, cum qui servetur non erit, non possis, Cic. Fam. 5, 4, 2 Orell. N. cr.; cf.: partum reservare, Cels. 2, 8 med.: reservatis Haeduis atque Arvernis, Caes. B. G. 7, 89 fin.: hominem, Tac. H. 4, 42 fin.: gladiatores, Suet. Caes. 26: quaesitique tenax et qui quaesita reservent, Ov. M. 7, 657.
Latin > French (Gaffiot 2016)
rĕservō,⁹ āvī, ātum, āre, tr.,
1 mettre de côté, réserver : aliquid, aliquem ad aliquam rem Cæs. C. 1, 36, 4 ; G. 3, 3, 4, réserver qqch., qqn en vue de qqch., cf. Cic. de Or. 1, 224 ; Sulla 77 ; Cat. 4, 18 ; Off. 2, 75 ; aliquid in aliud tempus Cic. Prov. 47, réserver qqch. pour un autre moment, cf. Cic. Cæl. 59 ; Cæs. G. 1, 53, 7 ; aliquid alicui Cæs. G. 5, 34, 1, réserver qqch. à qqn, cf. Cic. Agr. 1, 12 ; Mur. 45 ; Att. 1, 16, 9 ; Liv. 25, 6, 14 ; avec quo = ad quid Cic. Sest. 29, en vue de quoi
2 conserver, sauver : Cic. Fam. 5, 4, 2 ; Cels. Med. 2, 8.
Latin > German (Georges)
re-servo, āvī, ātum, āre, I) aufsparen, versparen, aufbewahren, vorbehalten, legiones ad pericula, Caes.: in aliud tempus, Caes.: in diem, Cic.: ad extremum, auf den äußersten Fall, Cic.: cetera praesenti sermoni, zur mündlichen Unterredung, Cic.: crimen iudicio, Cic.: Minucio me reservabam, ich wartete mit meinem Briefe auf Minucius (um ihm denselben mitzugeben), Cic.: se ad meliora tempora, Oros.: quod si nos ad aliquam alicuius commodi recuperandi spem fortuna reservaverit, Cic. – II) erhalten, a) = erretten, omnes, Cic.: fetum, die (Leibes-) Frucht erhalten, Cels. – b) = behalten, beibehalten, nihil ad similitudinem hominis (nichts Menschliches), Cic.
