χειρουργός: Difference between revisions
Ὁ γράμματ' εἰδὼς καὶ περισσὸν νοῦν ἔχει → Qui litteras didicere, mentis plus habent → Wer schreiben kann, hat auch bedeutenden Verstand
(13_5) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (25 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=cheirourgos | |Transliteration C=cheirourgos | ||
|Beta Code=xeirourgo/s | |Beta Code=xeirourgo/s | ||
|Definition= | |Definition=χειρουργόν,<br><span class="bld">A</span> [[working]] or [[doing by hand]], Plu.2.564e: [[practising a handicraft]] or [[art]], περὶ γραφικήν Ael.''NA''17.9; οἱ χ. [[artificers]], [[artists]], Id.''VH''14.47, etc.; also χ. τέχναι Lib.''Or.''25.36.<br><span class="bld">II</span> <b class="b3">χειρουργός, ὁ,</b> [[surgeon]], Plu.2.486c, Ptol.''Tetr.''180, Gal.10.455, Artem.4.2, ''AP''11.280 (Pall.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1347.png Seite 1347]] mit der Hand arbeitend, verrichtend, ein Handwerk oder eine Kunst praktisch betreibend, χειρουργὸς τῆς μουσικῆς, γραφικῆς u. vgl., ausübender Künstler in der Musik, Malerei u. s. w., Sp. – Bes. aber ist [[χειρουργός]] der mit der Hand wirkende Arzt, der Chirurg, Sp., Pallad. 51 (XI, 280). – In obscönem Sinne D. L. 6, 46. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1347.png Seite 1347]] mit der Hand arbeitend, verrichtend, ein Handwerk oder eine Kunst praktisch betreibend, χειρουργὸς τῆς μουσικῆς, γραφικῆς u. vgl., ausübender Künstler in der Musik, Malerei u. s. w., Sp. – Bes. aber ist [[χειρουργός]] der mit der Hand wirkende Arzt, der Chirurg, Sp., Pallad. 51 (XI, 280). – In obscönem Sinne D. L. 6, 46. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ός, όν :<br /><b>I.</b> [[qui travaille]] <i>ou</i> agit de ses mains;<br /><b>II.</b> <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> [[qui s'adonne à la pratique de]] : [[περί]] τι, à la pratique d'un art, d'un métier ; <i>abs.</i> οἱ χειρουργοί, les artistes;<br /><b>2</b> [[opérateur]], [[chirurgien]].<br />'''Étymologie:''' [[χείρ]], [[ἔργον]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''χειρουργός:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[исполнитель приговора]] ([[φύλαξ]] καὶ χ. Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[хирург]] Plut., Anth. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''χειρουργός''': -όν, (*[[ἔργω]]) ὁ ἐργαζόμενος ἢ πράττων τι διὰ τῶν χειρῶν, Πλούτ. 2. 564Ε· ὁ ἐξασκῶν χειρωνακτικόν τι [[ἐπάγγελμα]] ἢ τέχνην, περὶ γραφικὴν Αἰλιαν. π. Ζῴων 17. 9· οἱ χ., τεχνῖται ὁ αὐτ. ἐν Ποικ. Ἱστ. 14. 47, κλπ. ΙΙ. [[χειρουργός]], ὁ, ὡς καὶ νῦν, ὁ ἐκτελῶν ἐγχειρήσεις [[ἰατρός]], Πλούτ. 2. 486C, Ἀνθ. Παλατ. 11. 280. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. Α΄, σ. 385. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ο, η / [[χειρουργός]], -όν, ΝΜΑ, και κν. τ. χειρούργος Ν<br />[[γιατρός]] που κάνει χειρουργικές επεμβάσεις<br /><b>αρχ.</b><br />αυτός που ασκεί μια [[τέχνη]], που κατασκευάζει ή διακοσμεί [[κάτι]] με τα χέρια του.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[χειρουργός]] <span style="color: red;"><</span> [[χειρ]](<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>ουργός</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ἔργον]]), <b>πρβλ.</b> <i>ξυλ</i>-<i>ουργός</i>. Ο νεοελλ. τ. <i>χειρούργος</i> <span style="color: red;"><</span> [[χειρουργός]] με αναβιβασμό του τόνου, [[κατά]] τα [[κακούργος]], [[πανούργος]]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''χειρουργός:''' -όν (*[[ἔργω]])·<br /><b class="num">I.</b> αυτός που κάνει [[κάτι]] με το [[χέρι]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> [[χειρουργός]], <i>ὁ</i>, [[γιατρός]] που κάνει εγχειρήσεις, [[χειρουργός]], σε Πλούτ., Ανθ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=χειρ-ουργός, όν [*[[ἔργω]]<br /><b class="num">I.</b> doing by [[hand]], Plut.<br /><b class="num">II.</b> [[χειρουργός]], οῦ, a chirurgeon, [[surgeon]], Plut., Anth. | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=Ἀπό τό [[χείρ]] + [[ἔργω]]. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στό [[ρῆμα]] [[ἐργάζομαι]] καί στή λέξη [[χείρ]]. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 10:31, 25 August 2023
English (LSJ)
χειρουργόν,
A working or doing by hand, Plu.2.564e: practising a handicraft or art, περὶ γραφικήν Ael.NA17.9; οἱ χ. artificers, artists, Id.VH14.47, etc.; also χ. τέχναι Lib.Or.25.36.
II χειρουργός, ὁ, surgeon, Plu.2.486c, Ptol.Tetr.180, Gal.10.455, Artem.4.2, AP11.280 (Pall.).
German (Pape)
[Seite 1347] mit der Hand arbeitend, verrichtend, ein Handwerk oder eine Kunst praktisch betreibend, χειρουργὸς τῆς μουσικῆς, γραφικῆς u. vgl., ausübender Künstler in der Musik, Malerei u. s. w., Sp. – Bes. aber ist χειρουργός der mit der Hand wirkende Arzt, der Chirurg, Sp., Pallad. 51 (XI, 280). – In obscönem Sinne D. L. 6, 46.
French (Bailly abrégé)
ός, όν :
I. qui travaille ou agit de ses mains;
II. particul. :
1 qui s'adonne à la pratique de : περί τι, à la pratique d'un art, d'un métier ; abs. οἱ χειρουργοί, les artistes;
2 opérateur, chirurgien.
Étymologie: χείρ, ἔργον.
Russian (Dvoretsky)
χειρουργός: ὁ
1 исполнитель приговора (φύλαξ καὶ χ. Plut.);
2 хирург Plut., Anth.
Greek (Liddell-Scott)
χειρουργός: -όν, (*ἔργω) ὁ ἐργαζόμενος ἢ πράττων τι διὰ τῶν χειρῶν, Πλούτ. 2. 564Ε· ὁ ἐξασκῶν χειρωνακτικόν τι ἐπάγγελμα ἢ τέχνην, περὶ γραφικὴν Αἰλιαν. π. Ζῴων 17. 9· οἱ χ., τεχνῖται ὁ αὐτ. ἐν Ποικ. Ἱστ. 14. 47, κλπ. ΙΙ. χειρουργός, ὁ, ὡς καὶ νῦν, ὁ ἐκτελῶν ἐγχειρήσεις ἰατρός, Πλούτ. 2. 486C, Ἀνθ. Παλατ. 11. 280. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. Α΄, σ. 385.
Greek Monolingual
ο, η / χειρουργός, -όν, ΝΜΑ, και κν. τ. χειρούργος Ν
γιατρός που κάνει χειρουργικές επεμβάσεις
αρχ.
αυτός που ασκεί μια τέχνη, που κατασκευάζει ή διακοσμεί κάτι με τα χέρια του.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. χειρουργός < χειρ(ο)- + -ουργός (< ἔργον), πρβλ. ξυλ-ουργός. Ο νεοελλ. τ. χειρούργος < χειρουργός με αναβιβασμό του τόνου, κατά τα κακούργος, πανούργος].
Greek Monotonic
χειρουργός: -όν (*ἔργω)·
I. αυτός που κάνει κάτι με το χέρι, σε Πλούτ.
II. χειρουργός, ὁ, γιατρός που κάνει εγχειρήσεις, χειρουργός, σε Πλούτ., Ανθ.
Middle Liddell
χειρ-ουργός, όν [*ἔργω
I. doing by hand, Plut.
II. χειρουργός, οῦ, a chirurgeon, surgeon, Plut., Anth.
Mantoulidis Etymological
Ἀπό τό χείρ + ἔργω. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στό ρῆμα ἐργάζομαι καί στή λέξη χείρ.
