ἐρεύθω: Difference between revisions

m
Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt="
m (Text replacement - "</span> ;" to "</span>;")
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=")
 
(10 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=ereytho
|Transliteration C=ereytho
|Beta Code=e)reu/qw
|Beta Code=e)reu/qw
|Definition=aor. 1 inf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἐρεῦσαι Il. (v. infr.):—[[make red]], [[stain with red]], αἵματι γαῖαν <span class="bibl">11.394</span>; γαῖαν ἐρεῦσαι αὐτοῦ ἐνὶ Τροίῃ <span class="bibl">18.329</span>; βωμὸν φόνοισι Pythag. ap. <span class="bibl">S.E. <span class="title">M.</span>9.128</span>:—Pass., to [[be]] or [[become red]], Sapph.93, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>2.3.1</span>, <span class="title">Morb. Sacr.</span>15, <span class="bibl">Theoc.17.127</span>; ([[ἀστὴρ]]) καλὸν -όμενος <span class="bibl">A.R.1.778</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> intr. in Act., <b class="b3">ἔρ]ευθε φώτων</b> [αἵμα] τι γαῖα <span class="bibl">B.12.152</span>; τὸ πρόσωπον ἐ. <span class="bibl">Hp. <span class="title">Morb.</span>4.38</span>. (ONorse <b class="b2">rjóþa</b>, OE. <b class="b2">réodan</b> 'redden', OE. <b class="b2">réad</b> 'red' ; v. [[ἐρυθρός]].) </span>
|Definition=aor. 1 inf.<br><span class="bld">A</span> ἐρεῦσαι Il. (v. infr.):—[[make red]], [[stain with red]], [[αἷμα|αἵματι]] [[γαῖα|γαῖαν]] II.394; γαῖαν ἐρεῦσαι αὐτοῦ ἐνὶ Τροίῃ 18.329; [[βωμός|βωμὸν]] φόνοισι Pythag. ap. S.E. ''M.''9.128:—Pass., to [[be red]] or [[become red]], Sapph.93, Hp.''Epid.''2.3.1, ''Morb. Sacr.''15, Theoc.17.127; ([[ἀστήρ|ἀστὴρ]]) καλὸν ἐρευθόμενος A.R.1.778.<br><span class="bld">II</span> intr. in Act., <b class="b3">ἔρ]ευθε φώτων</b> [αἵμα] τι γαῖα B.12.152; τὸ πρόσωπον ἐρεύθω Hp. ''Morb.''4.38. (ONorse rjóþa, OE. réodan '[[redden]]', OE. réad '[[red]]'; v. [[ἐρυθρός]].)  
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1026.png Seite 1026]] röthen, roth färben, γαῖαν αἵματι Il. 11, 394. 18, 329; – pass. roth werden, Hippocr.; ἐρευθομένων ἐπὶ βωμῶν Theocr. 17, 127; Ap. Rh. 1, 778 u. a. Sp. – Hippocr. braucht auch das act. so, τὸ [[πρόσωπον]] ἐρεύθει, wird roth.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1026.png Seite 1026]] röthen, roth färben, γαῖαν αἵματι Il. 11, 394. 18, 329; – pass. roth werden, Hippocr.; ἐρευθομένων ἐπὶ βωμῶν Theocr. 17, 127; Ap. Rh. 1, 778 u. a. Sp. – Hippocr. braucht auch das act. so, τὸ [[πρόσωπον]] ἐρεύθει, wird roth.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐρεύσω, <i>ao.</i> [[ἤρευσα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. seul. prés. et impf.</i> ἠρευθόμην;<br />faire rougir, rougir : αἵματι γαῖαν IL la terre de sang ; <i>Pass.</i> [[devenir rouge]], [[rougir]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[ruber]], [[rufus]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐρεύθω:''' [[делать красным]], [[обагрять]] (αἵματι γαῖαν Hom.); pass. быть обагренным (ἐρευθόμενοι βωμοί Theocr.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἐρεύθω''': ἀόρ. α΄ ἀπαρ. ἐρεῦσαι· ([[ἐρυθρός]]): [[κάμνω]] τι ἐρυθρόν, κηλιδῶ δι’ ἐρυθροῦ χρώματος, ὁ δὲ θ’ αἵματι γαῖαν ἐρεύθων Ἰλ. Λ. 394· γαῖαν ἐρεῦσαι [[αὐτοῦ]] ἐνὶ Τροίῃ Σ. 329. ― Παθ., εἶμαι ἢ [[γίνομαι]] [[ἐρυθρός]], Σαπφὼ 94, Ἱππ. 1020Ε, Θεόκρ. 17. 127, Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 778, κτλ.· πρβλ. συνεξερεύθω.
|lstext='''ἐρεύθω''': ἀόρ. α΄ ἀπαρ. ἐρεῦσαι· ([[ἐρυθρός]]): [[κάμνω]] τι ἐρυθρόν, κηλιδῶ δι’ ἐρυθροῦ χρώματος, ὁ δὲ θ’ αἵματι γαῖαν ἐρεύθων Ἰλ. Λ. 394· γαῖαν ἐρεῦσαι [[αὐτοῦ]] ἐνὶ Τροίῃ Σ. 329. ― Παθ., εἶμαι ἢ [[γίνομαι]] [[ἐρυθρός]], Σαπφὼ 94, Ἱππ. 1020Ε, Θεόκρ. 17. 127, Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 778, κτλ.· πρβλ. συνεξερεύθω.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐρεύσω, <i>ao.</i> [[ἤρευσα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. seul. prés. et impf.</i> ἠρευθόμην;<br />faire rougir, rougir : αἵματι γαῖαν IL la terre de sang ; <i>Pass.</i> devenir rouge, rougir.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> ruber, rufus.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 26: Line 29:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἐρεύθω:''' απαρ. αορ. αʹ [[ἐρεῦσαι]], [[καθιστώ]] [[κάτι]] κόκκινο, [[βάφω]] κόκκινο, σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ., είμαι ή [[γίνομαι]] [[κόκκινος]], [[ροδίζω]], σε Θεόκρ.
|lsmtext='''ἐρεύθω:''' απαρ. αορ. αʹ [[ἐρεῦσαι]], [[καθιστώ]] [[κάτι]] κόκκινο, [[βάφω]] κόκκινο, σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ., είμαι ή [[γίνομαι]] [[κόκκινος]], [[ροδίζω]], σε Θεόκρ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐρεύθω:''' делать красным, обагрять (αἵματι γαῖαν Hom.); pass. быть обагренным (ἐρευθόμενοι βωμοί Theocr.).
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[make red]], [[colour red]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[ἐρεῦσαι]],<br />Compounds: also with prefix <b class="b3">συνεξ-</b>, <b class="b3">κατ-</b>,<br />Derivatives: [[ἔρευθος]] n. [[redness]] (Hp., Ph.) with [[ἐρευθής]] [[red-coloured]] (Str., Arat.; on the formation Chantraine Formation 428, Schwyzer 513), further the poetical [[ἐρευθήεις]] (<b class="b3">-ιόεις</b>) <b class="b2">id.</b> (A. R.; Schwyzer 527), [[ἐρευθαλέος]] <b class="b2">id.</b> (Nonn.), prob. innovation (Debrunner IF 23, 7); not old <b class="b2">l-n-</b>interchange in spite of [[Ἐρευθαλίων]] (Hom.; like [[Δευκαλίων]], [[Πυγμαλίων]] a. o.), [[Ἐρευθαλία]] town in Argos (Sch.; like [[Οἰχαλία]]). Denomin. verbs: [[ἐρευθέω]] [[get red]] (Luc., pap.) with [[ἐρεύθημα]] (Gal.), [[ἐρευθιάω]] <b class="b2">id.</b> (Hp.; after the verbs of disease). - The plant name [[ἐρευθέδανον]] n. [[red dye]], [[Rubia tinctorum]] (Hdt., Thphr.; Schwyzer 530, Chantraine 362); also [[ἐρυθρόδανον]], s. [[ἐρυθρός]].<br />Origin: IE [Indo-European] [872] <b class="b2">*h₁reudʰ-</b> [[red]]<br />Etymology: [[ἐρεύθω]] is identical with ONo. [[rjōđa]] [[make bloody]], OE [[rēodan]] [[paint red]]. [[ἔρευθος]] too can have a outer-Greek equivalent, i. e. in Lat. [[rōbus]], [[rōbur]], <b class="b2">-oris</b> [[heartwood]] (with dialectal [[ō]] < [[eu]]), as heartwood is stronger red or browny than the sap-wood (see W.-Hofmann s. v.). <b class="b2">s-</b>stem forms have been assumed, but see on [[ἐρυσίβη]]. - An old formation is [[ἐρυθρός]]; s. v.
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[make red]], [[colour red]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[ἐρεῦσαι]],<br />Compounds: also with prefix <b class="b3">συνεξ-</b>, <b class="b3">κατ-</b>,<br />Derivatives: [[ἔρευθος]] n. [[redness]] (Hp., Ph.) with [[ἐρευθής]] [[red-coloured]] (Str., Arat.; on the formation Chantraine Formation 428, Schwyzer 513), further the poetical [[ἐρευθήεις]] (<b class="b3">-ιόεις</b>) <b class="b2">id.</b> (A. R.; Schwyzer 527), [[ἐρευθαλέος]] <b class="b2">id.</b> (Nonn.), prob. innovation (Debrunner IF 23, 7); not old [[l-n-]]interchange in spite of [[Ἐρευθαλίων]] (Hom.; like [[Δευκαλίων]], [[Πυγμαλίων]] a. o.), [[Ἐρευθαλία]] town in Argos (Sch.; like [[Οἰχαλία]]). Denomin. verbs: [[ἐρευθέω]] [[get red]] (Luc., pap.) with [[ἐρεύθημα]] (Gal.), [[ἐρευθιάω]] <b class="b2">id.</b> (Hp.; after the verbs of disease). - The plant name [[ἐρευθέδανον]] n. [[red dye]], [[Rubia tinctorum]] (Hdt., Thphr.; Schwyzer 530, Chantraine 362); also [[ἐρυθρόδανον]], s. [[ἐρυθρός]].<br />Origin: IE [Indo-European] [872] <b class="b2">*h₁reudʰ-</b> [[red]]<br />Etymology: [[ἐρεύθω]] is identical with ONo. [[rjōđa]] [[make bloody]], OE [[rēodan]] [[paint red]]. [[ἔρευθος]] too can have a outer-Greek equivalent, i. e. in Lat. [[rōbus]], [[rōbur]], [[-oris]] [[heartwood]] (with dialectal [[ō]] < [[eu]]), as heartwood is stronger red or browny than the sap-wood (see W.-Hofmann s. v.). [[s-]]stem forms have been assumed, but see on [[ἐρυσίβη]]. - An old formation is [[ἐρυθρός]]; s. v.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />to make red, [[stain]] red, Il.:—Pass. to be or [[become]] red, Theocr.
|mdlsjtxt=to make red, [[stain]] red, Il.:—Pass. to be or [[become]] red, Theocr.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''ἐρεύθω''': {ereúthō}<br />'''Forms''': Aor. ἐρεῦσαι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[röten]], [[rot färben]] (ep. ion. poet. seit Il.).<br />'''Composita''' : auch mit Präfix συνεξ-, κατ-,<br />'''Derivative''': Daneben [[ἔρευθος]] n. [[Röte]] (Hp., A. R., Ph. u. a.) mit [[ἐρευθής]] [[rötlich]] (Str., Arat.; zur Bildung Chantraine Formation 428, Schwyzer 513), außerdem die poetischen [[ἐρευθήεις]] (-ιόεις) ib. (A. R., Nik.; Schwyzer 527), [[ἐρευθαλέος]] ib. (Nonn.), wohl Neubildung (Debrunner IF 23, 7); nicht alter ''l''-''n''-Wechsel trotz Ἑρευθαλίων (Hom.; wie [[Δευκαλίων]], Πυγμαλίων u. a.), Ἑρευθαλία Stadt in Argos (Sch.; wie [[Οἰχαλία]]). Denominative Verba: [[ἐρευθέω]] [[rot werden]], [[erröten]] (Luk., Pap.) mit [[ἐρεύθημα]] (Gal.), [[ἐρευθιάω]] ib. (Hp.; nach den Krankheitsverba). — Dazu der Pflanzenname [[ἐρευθέδανον]] n. [[Färberröte]], [[Krapp]] (Hdt., Thphr. u. a.; Schwyzer 530, Chantraine 362); auch [[ἐρυθρόδανον]], s. [[ἐρυθρός]].<br />'''Etymology''' : Das primäre thematische Wurzelpräsens [[ἐρεύθω]] ist mit ano. ''rjōđa'' [[blutig machen]], ags. ''rēodan'' [[rot färben]] identisch. Auch [[ἔρευθος]] kann eine außergriechische Entsprechung haben, u. z. in lat. ''rōbus'', ''rōbur'', -''oris'' [[Kernholz]] (mit dialektalem ''ō'' aus ''eu''), da das Kernholz kräftiger rot oder bräunlich ist als der Splint (näheres bei W.-Hofmann s. v.); auch sonst liegen mehrere Spuren eines alten ''s''-Stamms vor, s. [[ἐρυσίβη]]. — Eine uralte Bildung ist [[ἐρυθρός]]; s. d. mit weiteren Einzelheiten und Lit.<br />'''Page''' 1,555
|ftr='''ἐρεύθω''': {ereúthō}<br />'''Forms''': Aor. ἐρεῦσαι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[röten]], [[rot färben]] (ep. ion. poet. seit Il.).<br />'''Composita''': auch mit Präfix συνεξ-, κατ-,<br />'''Derivative''': Daneben [[ἔρευθος]] n. [[Röte]] (Hp., A. R., Ph. u. a.) mit [[ἐρευθής]] [[rötlich]] (Str., Arat.; zur Bildung Chantraine Formation 428, Schwyzer 513), außerdem die poetischen [[ἐρευθήεις]] (-ιόεις) ib. (A. R., Nik.; Schwyzer 527), [[ἐρευθαλέος]] ib. (Nonn.), wohl Neubildung (Debrunner IF 23, 7); nicht alter ''l''-''n''-Wechsel trotz Ἑρευθαλίων (Hom.; wie [[Δευκαλίων]], Πυγμαλίων u. a.), Ἑρευθαλία Stadt in Argos (Sch.; wie [[Οἰχαλία]]). Denominative Verba: [[ἐρευθέω]] [[rot werden]], [[erröten]] (Luk., Pap.) mit [[ἐρεύθημα]] (Gal.), [[ἐρευθιάω]] ib. (Hp.; nach den Krankheitsverba). — Dazu der Pflanzenname [[ἐρευθέδανον]] n. [[Färberröte]], [[Krapp]] (Hdt., Thphr. u. a.; Schwyzer 530, Chantraine 362); auch [[ἐρυθρόδανον]], s. [[ἐρυθρός]].<br />'''Etymology''': Das primäre thematische Wurzelpräsens [[ἐρεύθω]] ist mit ano. ''rjōđa'' [[blutig machen]], ags. ''rēodan'' [[rot färben]] identisch. Auch [[ἔρευθος]] kann eine außergriechische Entsprechung haben, u. z. in lat. ''rōbus'', ''rōbur'', -''oris'' [[Kernholz]] (mit dialektalem ''ō'' aus ''eu''), da das Kernholz kräftiger rot oder bräunlich ist als der Splint (näheres bei W.-Hofmann s. v.); auch sonst liegen mehrere Spuren eines alten ''s''-Stamms vor, s. [[ἐρυσίβη]]. — Eine uralte Bildung ist [[ἐρυθρός]]; s. d. mit weiteren Einzelheiten und Lit.<br />'''Page''' 1,555
}}
}}