δύνω: Difference between revisions
αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων → always strive for excellence and prevail over others (Iliad 6.208, 11.784)
(Bailly1_2) |
(Autenrieth) |
||
| Line 7: | Line 7: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>seul. prés., impf. et ao.</i><br /><b>1</b> s’enfoncer, se plonger : πόντον IL, [[ἐς]] θάλασσαν HDT dans la mer ; δύνοντος ἡλίου XÉN <i>litt.</i> le soleil se plongeant (dans la mer), <i>càd</i> au coucher du soleil ; ἡλίου [[δύναντος]] ÉL après le coucher du soleil;<br /><b>2</b> pénétrer dans, entrer dans : δ. δόμον OD s’engager dans une maison ; [[ἔντεα]], τεύχεα δύνειν HOM <i>ou</i> [[ἐν]] τεύχεσσιν δύνειν IL revêtir des armes ; <i>fig.</i> [[ἄχος]] ἔδυνεν [[ἦτορ]] IL, ὀδύναι [[δῦνον]] [[μένος]] IL la douleur pénétra dans son cœur.<br />'''Étymologie:''' R. Δυ, cf. [[δύω]], [[δύομαι]]. | |btext=<i>seul. prés., impf. et ao.</i><br /><b>1</b> s’enfoncer, se plonger : πόντον IL, [[ἐς]] θάλασσαν HDT dans la mer ; δύνοντος ἡλίου XÉN <i>litt.</i> le soleil se plongeant (dans la mer), <i>càd</i> au coucher du soleil ; ἡλίου [[δύναντος]] ÉL après le coucher du soleil;<br /><b>2</b> pénétrer dans, entrer dans : δ. δόμον OD s’engager dans une maison ; [[ἔντεα]], τεύχεα δύνειν HOM <i>ou</i> [[ἐν]] τεύχεσσιν δύνειν IL revêtir des armes ; <i>fig.</i> [[ἄχος]] ἔδυνεν [[ἦτορ]] IL, ὀδύναι [[δῦνον]] [[μένος]] IL la douleur pénétra dans son cœur.<br />'''Étymologie:''' R. Δυ, cf. [[δύω]], [[δύομαι]]. | ||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=and [[δύω]], fut. δύσω, ipf. δῦνε, iter. [[δύσκε]], aor. 1 ἔδῦσα, aor. 2 [[ἔδῦν]], δῦ, subj. [[δύω]], opt. [[δύη]], inf. [[δῦναι]], [[δύμεναι]], [[part]]. δύντα, perf. δέδῦκε, [[mid]]. [[δύομαι]], fut. [[δύσομαι]], aor. ἐδύσατο, [[δύσετο]], opt. δῦσαίατο: go [[into]] or [[among]], [[enter]], and ([[apparently]] trans.) [[put]] on, [[don]], χιτῶνα, τεῦχεα, θώρηκα, and [[with]] prepositions; [[with]] [[reference]] to [[place]] the [[verb]] is [[either]] abs. ([[ἠέλιος]] δ' ἄῤ ἐδῦ, [[δύσετο]] δ [[ἠέλιος]], [[set]]), or foll. by acc. of [[limit]] of [[motion]], or by prepositions ([[εἰς]], [[εἴσω]], ἐν); freq. πόλεμον, μάχην, ὅμῖλον, so χθόνα [[δύμεναι]], δῦτε θαλάσσης [[εὐρέα]] κόλπον, Il. 18.140; δόμον Ἄιδος [[εἴσω]], Il. 3.322; and of persons, [[δύσεο]] δὲ μνηστῆρας, Od. 17.276, etc.; met., of feelings, [[κάματος]] γυῖα δέδῦκεν, Il. 5.811; Μελέαγρον ἔδῦ [[χόλος]], Il. 9.553; ἐν (adv.) δέ οἱ [[ἦτορ]] δῦν' [[ἄχος]], Il. 19.367; fut. [[act]]. and aor. 1 [[act]]. are trans., ἀπὸ (adv.) μὲν φίλα εἵματα δύσω (σέ), Il. 2.261 ; ἐκ [[μέν]] με εἵματ' ἔδῦσαν, ‘stripped’ me of, Od. 14.341. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 15:24, 15 August 2017
German (Pape)
[Seite 673] = δύομαι. Bei Homer nur praes. u. impft., z. B. Iliad. 15, 219. 17, 202. 392 Odyss. 7, 81. 11, 579. Vgl. ἀποδύνω und ἐξαποδύνω. – Xen. An. 2, 2, 3 ἡλίου δύνοντος; Gesetz bei Aesch. 1, 12 πρὸ ἡλίου δύνοντος; Aesch. Suppl. 255 πρὸς δύνοντος ἡλίου; Soph. Phil. 1381 ἥλιος δύνῃ; Polyb. 9, 15, 9 δύνοντος τούτου (τοῦ ἡλίου); Aelian. V. h. 4, 1 ἡλίου δύνοντος; Paus. 2, 11, 7 μετὰ ἥλιον δύνοντα; Maneth. 4, 87 δύνοντος δ' ἄστροιο σεληναίης; 5, 94 ἢ δύνοντες ὁμοῦ (Mercur u. Mars) ἢ καὶ ὑπόγειοι ἐόντες; 6, 380 κέντρῳ ὕπερθ' ὥρης ἢ καὶ δύνοντι βεβῶτες. Es finden sich die Lesarten δύναντος, δύναντι, δύναντα, δύναντες; wahrscheinlich aber sind diese Aoristformen zu verwerfen, u. überall die Präsensformen δύνοντος u. s. w. vorzuziehen.
Greek (Liddell-Scott)
δύνω: δύομαι.
French (Bailly abrégé)
seul. prés., impf. et ao.
1 s’enfoncer, se plonger : πόντον IL, ἐς θάλασσαν HDT dans la mer ; δύνοντος ἡλίου XÉN litt. le soleil se plongeant (dans la mer), càd au coucher du soleil ; ἡλίου δύναντος ÉL après le coucher du soleil;
2 pénétrer dans, entrer dans : δ. δόμον OD s’engager dans une maison ; ἔντεα, τεύχεα δύνειν HOM ou ἐν τεύχεσσιν δύνειν IL revêtir des armes ; fig. ἄχος ἔδυνεν ἦτορ IL, ὀδύναι δῦνον μένος IL la douleur pénétra dans son cœur.
Étymologie: R. Δυ, cf. δύω, δύομαι.
English (Autenrieth)
and δύω, fut. δύσω, ipf. δῦνε, iter. δύσκε, aor. 1 ἔδῦσα, aor. 2 ἔδῦν, δῦ, subj. δύω, opt. δύη, inf. δῦναι, δύμεναι, part. δύντα, perf. δέδῦκε, mid. δύομαι, fut. δύσομαι, aor. ἐδύσατο, δύσετο, opt. δῦσαίατο: go into or among, enter, and (apparently trans.) put on, don, χιτῶνα, τεῦχεα, θώρηκα, and with prepositions; with reference to place the verb is either abs. (ἠέλιος δ' ἄῤ ἐδῦ, δύσετο δ ἠέλιος, set), or foll. by acc. of limit of motion, or by prepositions (εἰς, εἴσω, ἐν); freq. πόλεμον, μάχην, ὅμῖλον, so χθόνα δύμεναι, δῦτε θαλάσσης εὐρέα κόλπον, Il. 18.140; δόμον Ἄιδος εἴσω, Il. 3.322; and of persons, δύσεο δὲ μνηστῆρας, Od. 17.276, etc.; met., of feelings, κάματος γυῖα δέδῦκεν, Il. 5.811; Μελέαγρον ἔδῦ χόλος, Il. 9.553; ἐν (adv.) δέ οἱ ἦτορ δῦν' ἄχος, Il. 19.367; fut. act. and aor. 1 act. are trans., ἀπὸ (adv.) μὲν φίλα εἵματα δύσω (σέ), Il. 2.261 ; ἐκ μέν με εἵματ' ἔδῦσαν, ‘stripped’ me of, Od. 14.341.
