οἴνη: Difference between revisions
Ἄξιόν ἐστι τὸ ἀρνίον τὸ ἐσφαγμένον λαβεῖν τὴν δύναμιν καὶ τὸν πλοῦτον καὶ σοφίαν καὶ ἰσχὺν καὶ τιμὴν καὶ δόξαν καὶ εὐλογίαν → Worthy is the Lamb that was slain to receive power, and riches, and wisdom, and strength, and honour, and glory, and blessing
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+)<\/b>" to "$1") |
mNo edit summary |
||
| (22 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=oini | |Transliteration C=oini | ||
|Beta Code=oi)/nh | |Beta Code=oi)/nh | ||
|Definition=(A) (v. | |Definition=(A) (v. [[οἶνος]]), ἡ, old name for<br><span class="bld">A</span> the [[vine]], Hes.''Op.''572, ''Sc.''292; Διονύσου οἴνα E.''Ba.''535, cf. ''Ph.''229, ''Hyps.Fr.''58.4 (all lyr.), Moschio Trag.6.12; βοτρυώδεος οἴνης ''Epigr.Gr.''88.5; γάνος οἴνας ''IG''3.779.6; [[ἀδευκέας]] οἴνας Orph.''Fr.''282: once in Prose, Hecat.15J.<br><span class="bld">2</span> = [[οἶνος]], [[wine]], AP6.334 (Leon.), Nic.''Th.''622.<br /><br />(B), ἡ, the [[ace]] on [[dice]], Achae.56: Ion. [[proverb|prov.]], [[ἢ τρὶς ἓξ ἢ τρεῖς οἶναι]] = either thrice six or three aces Zen.4.23:—also [[οἶνος]], ὁ, Poll.7.204 ([[οἰνός]] codd.); and [[οἰνίζειν]]· <b class="b3">τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν</b>, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] (Cf. OLat. oinos = [[unus]], Goth. ains, OE. án 'one'.) | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ης (ἡ) :<br />[[cep de vigne]].<br />'''Étymologie:''' cf. [[οἶνος]]. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=ἡ,<br><b class="num">1</b> <i>der [[Weinstock]]</i>; Hes. <i>O</i>. 572, 574, <i>Sc</i>. 292; also = [[ἄμπελος]]; [[später]] nicht mehr in [[dieser]] Bdtg [[gebraucht]], Hecat. bei Ath. II.35b.<br><b class="num">2</b> = [[οἶνος]]; Nic. <i>Al</i>. 162; Leon.Tar. 61 (IX.99), ἁλωή οἴνης.<br><b class="num">3</b> <i>das [[Aß]], [[unio]], die [[Zahl]] [[Eins]] auf den [[Würfeln]], Vetera Lexica</i>, in [[dieser]] Bdtg mit unus [[zusammenhangend]] und von [[οἶος]] [[herkommend]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''οἴνη:''' дор. [[οἴνα]] ἡ<br /><b class="num">1</b> [[виноградная лоза]] Hes.;<br /><b class="num">2</b> [[вино]] Anth. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''οἴνη''': (Α), (ἴδε [[οἶνος]]), ἡ, [[ἀρχαῖον]] ποιητ. [[ὄνομα]] τῆς ἀμπέλου, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 570, Ἀσπ. Ἡρ. 292· ἀπαντῶν [[ἐνιαχοῦ]] παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]] ποιηταῖς, Διονύσου οἴνα Εὐρ. Βάκχ. 535, Φοίν. 228 (ἀμφότερα λυρ. χωρία), πρβλ. Μοσχίωνα ἐν Στοβ. Ἐκλ. 1. 242· βοτρυώδεος οἴνης Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 88. 5· οἴνας [[γάνος]] 853. 6. 2) = [[οἶνος]], Ἀνθ. Π. 6. 334, Νικ. Θ. 622. | |lstext='''οἴνη''': (Α), (ἴδε [[οἶνος]]), ἡ, [[ἀρχαῖον]] ποιητ. [[ὄνομα]] τῆς ἀμπέλου, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 570, Ἀσπ. Ἡρ. 292· ἀπαντῶν [[ἐνιαχοῦ]] παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]] ποιηταῖς, Διονύσου οἴνα Εὐρ. Βάκχ. 535, Φοίν. 228 (ἀμφότερα λυρ. χωρία), πρβλ. Μοσχίωνα ἐν Στοβ. Ἐκλ. 1. 242· βοτρυώδεος οἴνης Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 88. 5· οἴνας [[γάνος]] 853. 6. 2) = [[οἶνος]], Ἀνθ. Π. 6. 334, Νικ. Θ. 622. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />[[οἴνη]], δωρ. τ. οἴνα, ἡ (Α)<br /><b>1.</b> η [[άμπελος]] («oἱ δ' ἐτρύγων οἴνας, δρεπάνας ἐν χερσίν ἔχοντες», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[οίνος]], [[κρασί]] («οἴνης σκύφον προτείνων», <b>Λυκόφρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[οἶνος]], [[κατά]] τα θηλ. σε -<i>η</i>].<br /> <b>(II)</b><br />[[οἴνη]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> ο [[αριθμός]] <i>ένα</i> στα ζάρια, ο [[άσσος]] («ἢ | |mltxt=<b>(I)</b><br />[[οἴνη]], δωρ. τ. οἴνα, ἡ (Α)<br /><b>1.</b> η [[άμπελος]] («oἱ δ' ἐτρύγων οἴνας, δρεπάνας ἐν χερσίν ἔχοντες», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[οίνος]], [[κρασί]] («οἴνης σκύφον προτείνων», <b>Λυκόφρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[οἶνος]], [[κατά]] τα θηλ. σε -<i>η</i>].<br /> <b>(II)</b><br />[[οἴνη]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> ο [[αριθμός]] <i>ένα</i> στα ζάρια, ο [[άσσος]] («ἢ τρεῖς ἓξ ἢ τρεῖς οἶναι», ιων. παροιμ.)<br /><b>2.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]]) «οἴνας<br />τοὺς κύβους».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[οἴνη]] ανάγεται σε εκφραστική ινδοευρωπαϊκή [[ρίζα]] με σημ. «[[μοναδικός]], [[μόνος]]» (<b>πρβλ.</b> [[οίος]]<i>), που διακρίνεται ως [[προς]] τη σημ. από τη [[ρίζα]] [i]sem</i> του <i>εἷς</i> «[[ένας]]», [[αλλά]], παρ' όλα αυτά, χρησιμοποιήθηκε σε πολλές ινδοευρωπαϊκές γλώσσες με σημ. «[[ένας]]»: λατ. <i>ū</i><i>nus</i> (<span style="color: red;"><</span> αρχ. λατ. <i>oino</i>-), αρχ. ιρλδ. <i>oen</i>, γοτθ. <i>ains</i>, γερμ. <i>ein</i>, αρχ. πρωσ. <i>ains</i>. Η μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας μαρτυρείται στη Βαλτική και στη Σλαβική σε συνθ. σε <i>ino</i>- και σε παράγωγα (<b>πρβλ.</b> αρχ. σλαβ. <i>inokŭ</i> «[[μοναδικός]]»)]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''οἴνη:''' Δωρ. οἴνα, ἡ ([[οἶνος]]),·<br /><b class="num">1.</b> [[αμπέλι]], σε Ησίοδ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[οἶνος]], [[κρασί]], σε Ανθ. | |lsmtext='''οἴνη:''' Δωρ. οἴνα, ἡ ([[οἶνος]]),·<br /><b class="num">1.</b> [[αμπέλι]], σε Ησίοδ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[οἶνος]], [[κρασί]], σε Ανθ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=(<b class="b3">-ή</b>?)<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: | |etymtx=(<b class="b3">-ή</b>?)<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[the ace on a die]] (Achae., Zen.)<br />Other forms: [[οἰνός]] m. (Poll.)<br />Derivatives: <b class="b3">οἰνίζειν τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν</b>, [[οἰνῶντα]] (: <b class="b3">*οἰνάω</b>) [[μονήρη]] H.<br />Origin: IE [Indo-European] [286] <b class="b2">*h₁eino-</b> [[one]], [[alone]], or <b class="b2">*h₃eino-</b>.<br />Etymology: Old word for [[alone]], found in several languages as numeral: Lat. [[ūnus]] (OLat. [[oino]]), Celt., e.g. OIr. <b class="b2">óin</b>, Germ., e.g. Goth. [[ains]], NHG [[ein]], OPr. [[ains]], IE <b class="b2">*oino-s</b>. In Greek in this meaning the old form [[εἷς]] (s. v.) was retained. The changing accent-tradition [[οἴνη]]: [[οἰνός]] may be related to the substant. use; cf. Schwyzer 380. More forms w. lit. WP. 1, 101, Pok. 286, W.-Hofmann and Ernout-Meillet s. [[ūnus]], Vasmer s. <b class="b2">inói</b>. -- A parallel fomation is [[οἶος]]; s. v. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 32: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''οἴνη''': (-ή?)<br />{oínē}<br />'''Forms''': [[οἰνός]] m. (Poll.)<br />'''Grammar''': f. (Achae., Zen.),<br />'''Meaning''': [[die Eins auf dem Würfel]];<br />'''Derivative''': davon | |ftr='''οἴνη''': (-ή?)<br />{oínē}<br />'''Forms''': [[οἰνός]] m. (Poll.)<br />'''Grammar''': f. (Achae., Zen.),<br />'''Meaning''': [[die Eins auf dem Würfel]];<br />'''Derivative''': davon οἰνίζειν· τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν, [[οἰνῶντα]] (: *οἰνάω)· μονήρη H.<br />'''Etymology''': Altes Wort für [[einziger]], [[einer]], in mehreren Sprachen als Zahlwort benutzt: lat. ''ūnus'' (alat. ''oino''), kelt., z.B. air. ''óin'', germ., z.B. got. ''ains'', nhd. ''ein''. apreuß. ''ains'', idg. *''oino''-''s''. Im Griech. hat sich in dieser Bed. noch das alte [[εἷς]] (s. d.) erhalten. Die schwankende Akzent-überlieferung [[οἴνη]]: [[οἰνός]] kann mit dem. substantivischen Gebrauch zusammenhängen; vgl. Schwyzer 380. Weitere Formen m. Lit. WP. 1, 101, Pok. 286, W.-Hofmann und Ernout-Meillet s. ''ūnus'', Vasmer s. ''inóĭ''. — Eine parallele Bildung ist [[οἶος]]; s. d.<br />'''Page''' 2,364 | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 17:39, 19 February 2024
English (LSJ)
(A) (v. οἶνος), ἡ, old name for
A the vine, Hes.Op.572, Sc.292; Διονύσου οἴνα E.Ba.535, cf. Ph.229, Hyps.Fr.58.4 (all lyr.), Moschio Trag.6.12; βοτρυώδεος οἴνης Epigr.Gr.88.5; γάνος οἴνας IG3.779.6; ἀδευκέας οἴνας Orph.Fr.282: once in Prose, Hecat.15J.
2 = οἶνος, wine, AP6.334 (Leon.), Nic.Th.622.
(B), ἡ, the ace on dice, Achae.56: Ion. prov., ἢ τρὶς ἓξ ἢ τρεῖς οἶναι = either thrice six or three aces Zen.4.23:—also οἶνος, ὁ, Poll.7.204 (οἰνός codd.); and οἰνίζειν· τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν, Hsch. (Cf. OLat. oinos = unus, Goth. ains, OE. án 'one'.)
French (Bailly abrégé)
ης (ἡ) :
cep de vigne.
Étymologie: cf. οἶνος.
German (Pape)
ἡ,
1 der Weinstock; Hes. O. 572, 574, Sc. 292; also = ἄμπελος; später nicht mehr in dieser Bdtg gebraucht, Hecat. bei Ath. II.35b.
2 = οἶνος; Nic. Al. 162; Leon.Tar. 61 (IX.99), ἁλωή οἴνης.
3 das Aß, unio, die Zahl Eins auf den Würfeln, Vetera Lexica, in dieser Bdtg mit unus zusammenhangend und von οἶος herkommend.
Russian (Dvoretsky)
οἴνη: дор. οἴνα ἡ
1 виноградная лоза Hes.;
2 вино Anth.
Greek (Liddell-Scott)
οἴνη: (Α), (ἴδε οἶνος), ἡ, ἀρχαῖον ποιητ. ὄνομα τῆς ἀμπέλου, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 570, Ἀσπ. Ἡρ. 292· ἀπαντῶν ἐνιαχοῦ παρὰ τοῖς μετέπειτα ποιηταῖς, Διονύσου οἴνα Εὐρ. Βάκχ. 535, Φοίν. 228 (ἀμφότερα λυρ. χωρία), πρβλ. Μοσχίωνα ἐν Στοβ. Ἐκλ. 1. 242· βοτρυώδεος οἴνης Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 88. 5· οἴνας γάνος 853. 6. 2) = οἶνος, Ἀνθ. Π. 6. 334, Νικ. Θ. 622.
Greek Monolingual
(I)
οἴνη, δωρ. τ. οἴνα, ἡ (Α)
1. η άμπελος («oἱ δ' ἐτρύγων οἴνας, δρεπάνας ἐν χερσίν ἔχοντες», Ησίοδ.)
2. οίνος, κρασί («οἴνης σκύφον προτείνων», Λυκόφρ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < οἶνος, κατά τα θηλ. σε -η].
(II)
οἴνη, ἡ (Α)
1. ο αριθμός ένα στα ζάρια, ο άσσος («ἢ τρεῖς ἓξ ἢ τρεῖς οἶναι», ιων. παροιμ.)
2. (κατά το λεξ. Σούδα) «οἴνας
τοὺς κύβους».
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. οἴνη ανάγεται σε εκφραστική ινδοευρωπαϊκή ρίζα με σημ. «μοναδικός, μόνος» (πρβλ. οίος), που διακρίνεται ως προς τη σημ. από τη ρίζα [i]sem του εἷς «ένας», αλλά, παρ' όλα αυτά, χρησιμοποιήθηκε σε πολλές ινδοευρωπαϊκές γλώσσες με σημ. «ένας»: λατ. ūnus (< αρχ. λατ. oino-), αρχ. ιρλδ. oen, γοτθ. ains, γερμ. ein, αρχ. πρωσ. ains. Η μηδενισμένη βαθμίδα της ρίζας μαρτυρείται στη Βαλτική και στη Σλαβική σε συνθ. σε ino- και σε παράγωγα (πρβλ. αρχ. σλαβ. inokŭ «μοναδικός»)].
Greek Monotonic
οἴνη: Δωρ. οἴνα, ἡ (οἶνος),·
1. αμπέλι, σε Ησίοδ., Ευρ.
2. οἶνος, κρασί, σε Ανθ.
Frisk Etymological English
(-ή?)
Grammatical information: f.
Meaning: the ace on a die (Achae., Zen.)
Other forms: οἰνός m. (Poll.)
Derivatives: οἰνίζειν τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν, οἰνῶντα (: *οἰνάω) μονήρη H.
Origin: IE [Indo-European] [286] *h₁eino- one, alone, or *h₃eino-.
Etymology: Old word for alone, found in several languages as numeral: Lat. ūnus (OLat. oino), Celt., e.g. OIr. óin, Germ., e.g. Goth. ains, NHG ein, OPr. ains, IE *oino-s. In Greek in this meaning the old form εἷς (s. v.) was retained. The changing accent-tradition οἴνη: οἰνός may be related to the substant. use; cf. Schwyzer 380. More forms w. lit. WP. 1, 101, Pok. 286, W.-Hofmann and Ernout-Meillet s. ūnus, Vasmer s. inói. -- A parallel fomation is οἶος; s. v.
Middle Liddell
οἴνη, δοριξ οἴνα, ἡ, οἶνος
1. the vine, Hes., Eur.
2. = οἶνος, wine, Anth.
Frisk Etymology German
οἴνη: (-ή?)
{oínē}
Forms: οἰνός m. (Poll.)
Grammar: f. (Achae., Zen.),
Meaning: die Eins auf dem Würfel;
Derivative: davon οἰνίζειν· τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν, οἰνῶντα (: *οἰνάω)· μονήρη H.
Etymology: Altes Wort für einziger, einer, in mehreren Sprachen als Zahlwort benutzt: lat. ūnus (alat. oino), kelt., z.B. air. óin, germ., z.B. got. ains, nhd. ein. apreuß. ains, idg. *oino-s. Im Griech. hat sich in dieser Bed. noch das alte εἷς (s. d.) erhalten. Die schwankende Akzent-überlieferung οἴνη: οἰνός kann mit dem. substantivischen Gebrauch zusammenhängen; vgl. Schwyzer 380. Weitere Formen m. Lit. WP. 1, 101, Pok. 286, W.-Hofmann und Ernout-Meillet s. ūnus, Vasmer s. inóĭ. — Eine parallele Bildung ist οἶος; s. d.
Page 2,364
