Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

compendium: Difference between revisions

From LSJ

Ζῆν οὐκ ἄξιος, ὅτῳ μηδὲ εἷς ἐστι χρηστὸς φίλοςLife is not worth living if you do not have at least one friend.

Democritus, DK 68b22
(1)
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*}}$)" to "$3 $1$2")
Line 1: Line 1:
{{LaEn
|lnetxt=compendium compendi(i) N N :: gain, profit; sparing/saving; abridgement, compendium; shorthand; a short cut<br />compendium compendium compendii N N :: summarised, abstract
}}
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>compendĭum</b>: ii, n. [[compendo]], orig. belonging to the lang. of econ.,<br /><b>I</b> [[that]] [[which]] is weighed [[together]], kept [[together]], saved (cf. Varr. L. L. 5, § 183 Müll.; Paul. ex Fest. p. 72, 10 Müll.); a [[saving]] or [[gain]], [[profit]] [[acquired]] by [[saving]] (opp. [[dispendium]]; [[class]]. in [[prose]] and [[poetry]]).<br /><b>I</b> Prop.: ego [[hodie]] compendi feci binos panes in [[dies]], [[have]] saved [[two]] loaves, Plaut. Pers. 4, 3, 2; cf. id. Truc. 2, 4, 26: aliquem mercibus suppeditandis cum quaestu compendioque dimittere, Cic. Verr. 2, 2, 3, § 6; 2, 3, 46, § 109: turpe [[compendium]] effugere, id. Fl. 3, 7: se negat facturum compendii sui causā [[quod]] non liceat, id. Off. 3, 15, 63: homines ad turpe [[compendium]] commovere, Auct. Her. 4, 40, 52: servire [[privato]] [[compendio]] suo, Caes. B. C. 3, 32; id. B. G. 7, 43; Liv. 8, 36, 10; Plin. 21, 12, 41, § 70; Suet. Tib. 48: compendia repetere ignotis terris, Tib. 1, 3, 39 al.: ligni, Plin. 23, 7, 64, § 127; cf. operae, id. 17, 23, 35, § 214; 18, 20, 49, § 181: viae, id. 5, 5, 5, § 38.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Esp.,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Shortness of [[way]], a [[short]] [[way]] ( = compendiaria), Quint. 4, 2, 46; Tac. A. 12, 28; Flor. 3, 3, 7; Just. 2, 10 fin.; cf. montis, a [[short]] [[cut]] [[across]] the [[mountain]], Ov. M. 3, 234: maris, Tac. A. 2, 55: fugae, Sil. 12, 533; cf. Plin. [[Pan]]. 95, 5; Gell. praef. § 12.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; In the phrases,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> Facere [[compendium]], to [[make]] a [[profit]], [[gain]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>(a)</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; In gen.: [[compendium]] [[edepol]] [[haud]] aetati optabile Fecisti, [[quom]] istanc nactu's impudentiam, Plaut. Bacch. 1, 2, 51.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>(b)</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; More freq. to [[make]] a [[saving]], i. e. be [[sparing]] of a [[thing]]: [[compendium]] ego te facere pultandi [[volo]], to [[save]] [[your]] knocking, i. e. to [[cease]] [[therefrom]], id. Ps. 2, 2, 11: errationis, id. Rud. 1, 2, 90: praeconis, id. Stich. 1, 3, 38.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Aliquid ponere ad [[compendium]]. to [[save]], [[spare]] [[something]], i. e. not to [[say]] it, Plaut. Cas. 3, 1, 3; 3, 1, 5; cf.: coaddito ad [[compendium]], id. ib. v. 4.—<br /><b>II</b> A [[sparing]], [[saving]] in [[any]] [[thing]] done, i. e. a shortening, abbreviating: [[quam]] potes, tam verba [[confer]] maxume ad [[compendium]], i. e. be [[concise]], [[brief]], Plaut. Mil. 3, 1, 184.—So of [[discourse]], etc. ([[ante]]-[[class]].): facere or fieri compendi, to [[shorten]], [[abridge]] (the [[discourse]]), or to be shortened, [[abridged]]: lamentas [[fletus]] facere conpendi [[licet]], Pac. ap. Non. p. 132, 29 (Trag. Rel. v. 175 Rib.): compendi verba [[multa]] jam faciam [[tibi]], [[will]] be [[very]] [[brief]] [[with]] [[you]], Plaut. Bacch. 2, 2, 7; id. Most. 1, 1, 57; id. Ps. 4, 7, 42: verbis velitationem fieri compendi [[volo]], in [[few]] words, [[briefly]], id. As. 2, 2, 41; cf.: sed jam fieri dictis [[compendium]] [[volo]], id. Capt. 5, 2, 12: in ipsis [[statim]] elementis [[etiam]] brevia docendi monstrare compendia, Quint. 1, 1, 24; cf. id. 1, 1, 30; and: [[compendio]] morari, i. e. [[only]] a [[short]] [[time]], id. 1, 4, 22.
|lshtext=<b>compendĭum</b>: ii, n. [[compendo]], orig. belonging to the lang. of econ.,<br /><b>I</b> [[that]] [[which]] is weighed [[together]], kept [[together]], saved (cf. Varr. L. L. 5, § 183 Müll.; Paul. ex Fest. p. 72, 10 Müll.); a [[saving]] or [[gain]], [[profit]] [[acquired]] by [[saving]] (opp. [[dispendium]]; [[class]]. in [[prose]] and [[poetry]]).<br /><b>I</b> Prop.: ego [[hodie]] compendi feci binos panes in [[dies]], [[have]] saved [[two]] loaves, Plaut. Pers. 4, 3, 2; cf. id. Truc. 2, 4, 26: aliquem mercibus suppeditandis cum quaestu compendioque dimittere, Cic. Verr. 2, 2, 3, § 6; 2, 3, 46, § 109: turpe [[compendium]] effugere, id. Fl. 3, 7: se negat facturum compendii sui causā [[quod]] non liceat, id. Off. 3, 15, 63: homines ad turpe [[compendium]] commovere, Auct. Her. 4, 40, 52: servire [[privato]] [[compendio]] suo, Caes. B. C. 3, 32; id. B. G. 7, 43; Liv. 8, 36, 10; Plin. 21, 12, 41, § 70; Suet. Tib. 48: compendia repetere ignotis terris, Tib. 1, 3, 39 al.: ligni, Plin. 23, 7, 64, § 127; cf. operae, id. 17, 23, 35, § 214; 18, 20, 49, § 181: viae, id. 5, 5, 5, § 38.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Esp.,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Shortness of [[way]], a [[short]] [[way]] ( = compendiaria), Quint. 4, 2, 46; Tac. A. 12, 28; Flor. 3, 3, 7; Just. 2, 10 fin.; cf. montis, a [[short]] [[cut]] [[across]] the [[mountain]], Ov. M. 3, 234: maris, Tac. A. 2, 55: fugae, Sil. 12, 533; cf. Plin. [[Pan]]. 95, 5; Gell. praef. § 12.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; In the phrases,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> Facere [[compendium]], to [[make]] a [[profit]], [[gain]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>(a)</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; In gen.: [[compendium]] [[edepol]] [[haud]] aetati optabile Fecisti, [[quom]] istanc nactu's impudentiam, Plaut. Bacch. 1, 2, 51.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>(b)</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; More freq. to [[make]] a [[saving]], i. e. be [[sparing]] of a [[thing]]: [[compendium]] ego te facere pultandi [[volo]], to [[save]] [[your]] knocking, i. e. to [[cease]] [[therefrom]], id. Ps. 2, 2, 11: errationis, id. Rud. 1, 2, 90: praeconis, id. Stich. 1, 3, 38.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> Aliquid ponere ad [[compendium]]. to [[save]], [[spare]] [[something]], i. e. not to [[say]] it, Plaut. Cas. 3, 1, 3; 3, 1, 5; cf.: coaddito ad [[compendium]], id. ib. v. 4.—<br /><b>II</b> A [[sparing]], [[saving]] in [[any]] [[thing]] done, i. e. a shortening, abbreviating: [[quam]] potes, tam verba [[confer]] maxume ad [[compendium]], i. e. be [[concise]], [[brief]], Plaut. Mil. 3, 1, 184.—So of [[discourse]], etc. ([[ante]]-[[class]].): facere or fieri compendi, to [[shorten]], [[abridge]] (the [[discourse]]), or to be shortened, [[abridged]]: lamentas [[fletus]] facere conpendi [[licet]], Pac. ap. Non. p. 132, 29 (Trag. Rel. v. 175 Rib.): compendi verba [[multa]] jam faciam [[tibi]], [[will]] be [[very]] [[brief]] [[with]] [[you]], Plaut. Bacch. 2, 2, 7; id. Most. 1, 1, 57; id. Ps. 4, 7, 42: verbis velitationem fieri compendi [[volo]], in [[few]] words, [[briefly]], id. As. 2, 2, 41; cf.: sed jam fieri dictis [[compendium]] [[volo]], id. Capt. 5, 2, 12: in ipsis [[statim]] elementis [[etiam]] brevia docendi monstrare compendia, Quint. 1, 1, 24; cf. id. 1, 1, 30; and: [[compendio]] morari, i. e. [[only]] a [[short]] [[time]], id. 1, 4, 22.
Line 8: Line 11:
{{Georges
{{Georges
|georg=compendium, ī, n. ([[compendo]]), die [[Ersparnis]], I) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Gewinn]], [[Vorteil]], [[Profit]] (Ggstz. [[dispendium]]), c. ligni, Plin.: c. leve, Cornif. rhet.: facere compendii binos [[panes]] in [[dies]], [[ersparen]], Plaut.: [[compendium]] facere, [[sich]] [[ein]] [[Vermögen]] [[erwerben]], Suet.: [[privato]] [[compendio]] servire, Caes.: in re uberrima [[turpe]] c. effugere, Cic. – II) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Abkürzung]] der [[Arbeit]], [[Zeit]], operae, Plin.: temporis, Col.: [[compendio]] morari, eine kurze [[Zeit]], Quint.: facere [[compendium]] pultandi, [[abkürzen]], [[nachlassen]], Plaut.: misso in [[compendium]] [[bello]], [[Flor]]. – Insbes.: a) in bezug [[auf]] die [[Rede]], [[brevia]] compendia dicendi, Quint.: conferre verba ad [[compendium]], [[kurz]] [[fassen]], Plaut.: facere verba compendi, [[sie]] [[abkürzen]], Plaut.: u. fieri dicta compendi [[volo]], spar deine Worte, Plaut.; vgl. Brix Plaut. capt. 962. Ussing Plaut. asin. 305. Lorenz Plaut. mil. 774. Spengel Plaut. truc. 2, 4, 25. – b) in bezug [[auf]] den [[Weg]], c. itineris, [[Fronto]]: c. viae quatridui, Plin.: per compendia itinerum, Frontin. – dah. [[oft]] absol., der abgekürzte [[Weg]], kürzere [[Weg]], [[Richtweg]] (Ggstz. [[iter]], [[quod]] est spatii amplioris, s. [[Quint]]. 4, 2, 46), c. durum aridumque (im Bilde), Quint.: quaedam (maria) ad navigationis [[commodum]] per [[compendium]] ducere, Iustin.: per compendia [[maris]] assequi alqm, Tac.: bildl., [[quae]] ad honores compendia paterent, Plin. pan. 95, 5: ad utilium artium contemplationem celeri facilique [[compendio]] ducere, Gell. praef. § 12.
|georg=compendium, ī, n. ([[compendo]]), die [[Ersparnis]], I) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Gewinn]], [[Vorteil]], [[Profit]] (Ggstz. [[dispendium]]), c. ligni, Plin.: c. leve, Cornif. rhet.: facere compendii binos [[panes]] in [[dies]], [[ersparen]], Plaut.: [[compendium]] facere, [[sich]] [[ein]] [[Vermögen]] [[erwerben]], Suet.: [[privato]] [[compendio]] servire, Caes.: in re uberrima [[turpe]] c. effugere, Cic. – II) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Abkürzung]] der [[Arbeit]], [[Zeit]], operae, Plin.: temporis, Col.: [[compendio]] morari, eine kurze [[Zeit]], Quint.: facere [[compendium]] pultandi, [[abkürzen]], [[nachlassen]], Plaut.: misso in [[compendium]] [[bello]], [[Flor]]. – Insbes.: a) in bezug [[auf]] die [[Rede]], [[brevia]] compendia dicendi, Quint.: conferre verba ad [[compendium]], [[kurz]] [[fassen]], Plaut.: facere verba compendi, [[sie]] [[abkürzen]], Plaut.: u. fieri dicta compendi [[volo]], spar deine Worte, Plaut.; vgl. Brix Plaut. capt. 962. Ussing Plaut. asin. 305. Lorenz Plaut. mil. 774. Spengel Plaut. truc. 2, 4, 25. – b) in bezug [[auf]] den [[Weg]], c. itineris, [[Fronto]]: c. viae quatridui, Plin.: per compendia itinerum, Frontin. – dah. [[oft]] absol., der abgekürzte [[Weg]], kürzere [[Weg]], [[Richtweg]] (Ggstz. [[iter]], [[quod]] est spatii amplioris, s. [[Quint]]. 4, 2, 46), c. durum aridumque (im Bilde), Quint.: quaedam (maria) ad navigationis [[commodum]] per [[compendium]] ducere, Iustin.: per compendia [[maris]] assequi alqm, Tac.: bildl., [[quae]] ad honores compendia paterent, Plin. pan. 95, 5: ad utilium artium contemplationem celeri facilique [[compendio]] ducere, Gell. praef. § 12.
}}
{{LaEn
|lnetxt=compendium compendi(i) N N :: gain, profit; sparing/saving; abridgement, compendium; shorthand; a short cut<br />compendium compendium compendii N N :: summarised, abstract
}}
}}

Revision as of 09:45, 19 October 2022

Latin > English

compendium compendi(i) N N :: gain, profit; sparing/saving; abridgement, compendium; shorthand; a short cut
compendium compendium compendii N N :: summarised, abstract

Latin > English (Lewis & Short)

compendĭum: ii, n. compendo, orig. belonging to the lang. of econ.,
I that which is weighed together, kept together, saved (cf. Varr. L. L. 5, § 183 Müll.; Paul. ex Fest. p. 72, 10 Müll.); a saving or gain, profit acquired by saving (opp. dispendium; class. in prose and poetry).
I Prop.: ego hodie compendi feci binos panes in dies, have saved two loaves, Plaut. Pers. 4, 3, 2; cf. id. Truc. 2, 4, 26: aliquem mercibus suppeditandis cum quaestu compendioque dimittere, Cic. Verr. 2, 2, 3, § 6; 2, 3, 46, § 109: turpe compendium effugere, id. Fl. 3, 7: se negat facturum compendii sui causā quod non liceat, id. Off. 3, 15, 63: homines ad turpe compendium commovere, Auct. Her. 4, 40, 52: servire privato compendio suo, Caes. B. C. 3, 32; id. B. G. 7, 43; Liv. 8, 36, 10; Plin. 21, 12, 41, § 70; Suet. Tib. 48: compendia repetere ignotis terris, Tib. 1, 3, 39 al.: ligni, Plin. 23, 7, 64, § 127; cf. operae, id. 17, 23, 35, § 214; 18, 20, 49, § 181: viae, id. 5, 5, 5, § 38.—
   B Esp.,
   1    Shortness of way, a short way ( = compendiaria), Quint. 4, 2, 46; Tac. A. 12, 28; Flor. 3, 3, 7; Just. 2, 10 fin.; cf. montis, a short cut across the mountain, Ov. M. 3, 234: maris, Tac. A. 2, 55: fugae, Sil. 12, 533; cf. Plin. Pan. 95, 5; Gell. praef. § 12.—
   2    In the phrases,
   a Facere compendium, to make a profit, gain.
   (a)    In gen.: compendium edepol haud aetati optabile Fecisti, quom istanc nactu's impudentiam, Plaut. Bacch. 1, 2, 51.—
   (b)    More freq. to make a saving, i. e. be sparing of a thing: compendium ego te facere pultandi volo, to save your knocking, i. e. to cease therefrom, id. Ps. 2, 2, 11: errationis, id. Rud. 1, 2, 90: praeconis, id. Stich. 1, 3, 38.—
   b Aliquid ponere ad compendium. to save, spare something, i. e. not to say it, Plaut. Cas. 3, 1, 3; 3, 1, 5; cf.: coaddito ad compendium, id. ib. v. 4.—
II A sparing, saving in any thing done, i. e. a shortening, abbreviating: quam potes, tam verba confer maxume ad compendium, i. e. be concise, brief, Plaut. Mil. 3, 1, 184.—So of discourse, etc. (ante-class.): facere or fieri compendi, to shorten, abridge (the discourse), or to be shortened, abridged: lamentas fletus facere conpendi licet, Pac. ap. Non. p. 132, 29 (Trag. Rel. v. 175 Rib.): compendi verba multa jam faciam tibi, will be very brief with you, Plaut. Bacch. 2, 2, 7; id. Most. 1, 1, 57; id. Ps. 4, 7, 42: verbis velitationem fieri compendi volo, in few words, briefly, id. As. 2, 2, 41; cf.: sed jam fieri dictis compendium volo, id. Capt. 5, 2, 12: in ipsis statim elementis etiam brevia docendi monstrare compendia, Quint. 1, 1, 24; cf. id. 1, 1, 30; and: compendio morari, i. e. only a short time, id. 1, 4, 22.

Latin > French (Gaffiot 2016)

compendĭum,¹¹ ĭī, n. (compendo),
1 gain provenant de l’épargne, profit : compendium ligni Plin. 23, 127, économie de bois ; facere compendii sui causa quod non liceat Cic. Off. 3, 63, faire dans son intérêt une chose illicite || [fig.] aliquid facere compendi Pl. Pœn. 351, faire l’économie de qqch. = s’en dispenser, cf. Bacch. 183 ; Most. 60
2 gain provenant d’une économie de temps, accourcissement, abréviation : compendium operæ Plin. 18, 181, économie de travail ; verba confer ad compendium Pl. Mil. 774, abrège ton discours ; compendia viarum Tac. Ann. 1, 63, chemins de traverse ; compendia leti donare Sil. 10, 475, achever un ennemi ; compendia ad honores Plin. Min. Pan. 95, 5, moyens rapides pour arriver aux honneurs.

Latin > German (Georges)

compendium, ī, n. (compendo), die Ersparnis, I) die Ersparnis als Gewinn, Vorteil, Profit (Ggstz. dispendium), c. ligni, Plin.: c. leve, Cornif. rhet.: facere compendii binos panes in dies, ersparen, Plaut.: compendium facere, sich ein Vermögen erwerben, Suet.: privato compendio servire, Caes.: in re uberrima turpe c. effugere, Cic. – II) die Ersparnis als Abkürzung der Arbeit, Zeit, operae, Plin.: temporis, Col.: compendio morari, eine kurze Zeit, Quint.: facere compendium pultandi, abkürzen, nachlassen, Plaut.: misso in compendium bello, Flor. – Insbes.: a) in bezug auf die Rede, brevia compendia dicendi, Quint.: conferre verba ad compendium, kurz fassen, Plaut.: facere verba compendi, sie abkürzen, Plaut.: u. fieri dicta compendi volo, spar deine Worte, Plaut.; vgl. Brix Plaut. capt. 962. Ussing Plaut. asin. 305. Lorenz Plaut. mil. 774. Spengel Plaut. truc. 2, 4, 25. – b) in bezug auf den Weg, c. itineris, Fronto: c. viae quatridui, Plin.: per compendia itinerum, Frontin. – dah. oft absol., der abgekürzte Weg, kürzere Weg, Richtweg (Ggstz. iter, quod est spatii amplioris, s. Quint. 4, 2, 46), c. durum aridumque (im Bilde), Quint.: quaedam (maria) ad navigationis commodum per compendium ducere, Iustin.: per compendia maris assequi alqm, Tac.: bildl., quae ad honores compendia paterent, Plin. pan. 95, 5: ad utilium artium contemplationem celeri facilique compendio ducere, Gell. praef. § 12.