τέρσομαι: Difference between revisions
Ἴση λεαίνης καὶ γυναικὸς ὠμότης → Feritas leaenae quanta, tanta et feminae → Der Löwin Wildheit ist die selbe wie der Frau
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)<b class="b3">(\w+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "<span class="sense"><p>" to "<span class="sense">") |
||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=tersomai | |Transliteration C=tersomai | ||
|Beta Code=te/rsomai | |Beta Code=te/rsomai | ||
|Definition=Pass., with aor. inf. <b class="b3">τερσῆναι, τερσήμεναι</b> (v. infr.), as if from [[ἐτέρσην]] (cf: [[τερσαίνω]], [[τέρσω]])<span class="sense" | |Definition=Pass., with aor. inf. <b class="b3">τερσῆναι, τερσήμεναι</b> (v. infr.), as if from [[ἐτέρσην]] (cf: [[τερσαίνω]], [[τέρσω]])<span class="sense"> <span class="bld">A</span> to [[be]] or <b class="b2">become [[dry]], dry up</b>, <b class="b3">ἕλκος ἐτέρσετο παύσατο δ' αἷμα</b> the wound [[dried up]] and the blood was staunched, <span class="bibl">Il.11.267</span>,<span class="bibl">848</span>; οὐδέ μοι αἷμα τερσῆναι δύναται <span class="bibl">16.519</span>; <b class="b3">θειλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ</b> [[is baked]] by the sun, <span class="bibl">Od.7.124</span>; εἵματα δ' ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ <span class="bibl">6.98</span>; ὅταν [τὰ ῥάκεα] ἐν ἡλίῳ τέρσηται <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>1.11</span>; <b class="b3">ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο</b> his eyes [[became dry]] from tears, <span class="bibl">Od.5.152</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">II</span> Act. first in later Ep. (Hom. using only [[τερσαίνω]], aor. subj. [[τέρσῃ]] (<b class="b3">-σει</b> codd.) <span class="bibl">Theoc.22.63</span>; inf. τέρσαι <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>96</span>,<span class="bibl">693</span> (v.l. [[τέρσον]] both times); opt. Med. [[τέρσαιο]] ib.<span class="bibl">709</span>:—Hsch. cites <b class="b3">ἐτέρρατο· ἐξηράνθη</b>. (Cf. Lat. [[torreo]], [[tostus]], Skt. <b class="b2">tṛṣyati</b>, [http://www.spokensanskrit.de/index.php?tinput=tRSyati&direction=SE&script=HK&link=yes&beginning= तृष्यति {तृष्}] 'to be thirsty'.)</span> | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape |
Revision as of 08:35, 12 December 2020
English (LSJ)
Pass., with aor. inf. τερσῆναι, τερσήμεναι (v. infr.), as if from ἐτέρσην (cf: τερσαίνω, τέρσω) A to be or become dry, dry up, ἕλκος ἐτέρσετο παύσατο δ' αἷμα the wound dried up and the blood was staunched, Il.11.267,848; οὐδέ μοι αἷμα τερσῆναι δύναται 16.519; θειλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ is baked by the sun, Od.7.124; εἵματα δ' ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ 6.98; ὅταν [τὰ ῥάκεα] ἐν ἡλίῳ τέρσηται Hp.Mul.1.11; ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο his eyes became dry from tears, Od.5.152. II Act. first in later Ep. (Hom. using only τερσαίνω, aor. subj. τέρσῃ (-σει codd.) Theoc.22.63; inf. τέρσαι Nic.Th.96,693 (v.l. τέρσον both times); opt. Med. τέρσαιο ib.709:—Hsch. cites ἐτέρρατο· ἐξηράνθη. (Cf. Lat. torreo, tostus, Skt. tṛṣyati, तृष्यति {तृष्} 'to be thirsty'.)
German (Pape)
[Seite 1095] dep. pass., getrocknet werden, intrans. trocknen, trocken werden, dürr sein, vgl. Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 2. Aufl. S. 202; öfters bei Hom., über dessen Anwendung des Wortes Scholl. Aristonic. Iliad. 11, 621 ἡ διπλῆ, ὅτι ψύχειν μὲν λέγει πρὸς ἄνεμον, τέρσεσθαι δὲ ἐν ἡλίῳ· »εἵματα δ' ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ (Odyss. 6, 98)«, Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 127; ἕλκος ἐτέρσετο, παύσατο δ' αἷμα, die Wunde wurde trocken u. das Blut stillte sich, Il. 11, 267; θειλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ, das Blachfeld wird von der Sonne gedörrt, Od. 7, 124; ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο, die Augen wurden trocken von Thränen, 5, 152; aor. II. inf. τερσῆναι, τερσήμεναι, Il. 16, 519 Od. 6, 98 u. sp. D., wie Ap. Rh. 4, 1405; Macedon. 6 (V, 225); Sp. D. haben auch vom act. einzelne Formen gebildet, aor. τέρσον, τέρσαι, Nic. Th. 96. 693. 709, fut. τέρσει, Theocr. 22, 63.
Greek (Liddell-Scott)
τέρσομαι: Παθ., μετ’ ἀπαρ. ἀορ. τερσῆναι, τερσήμεναι, ὥσπερ ἐξ ὁριστ. ἐτέρσην. (Ἐκ τῆς √ΤΕΡΣ ἢ ΤΡΑΣ παράγονται καὶ τὰ τρασιά, τερσιά, ταρσός, πρβλ. Σανσκρ. tṛṣ, tṛṣ-yâmi (sitio), tarsh-as (sitis)· Λατ. torr-eo, torr-ens, tos-tus· Γοτθ. thaurs-ja (διψάω = Ἀγγλ. thirst)· Ἀρχ. Γερμαν. darr-u (torr-o, Ἀγγλ. dry, ξηρός)· - πρβλ. καὶ θέρος, θερμός). Εἶμαι ἢ γίνομαι ξηρός, ξηραίνομαι, ἕλκος ἐτέρσετο παύσατο δ’ αἷμα, τὸ ἕλκος ἐστέγνωσε καὶ τὸ αἷμα ἔπαυσε νὰ ῥέῃ, Ἰλ. Λ. 267, 848· οὐδέ μοι αἷμα τερσῆναι δύναται Π. 519 θ?ιλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ, ἡ πεδιὰς γίνεται κατάξηρος ὑπὸ τοῦ ἡλίου, Ὀδ. Η. 124· εἵματα δ’ ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ Ζ. 98· μετὰ γεν., οὐδέ ποτ’ ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο, οὐδέποτε ἐστέγνωναν τὰ ’μάτια της ἀπὸ τὰ δάκρυα, Ε. 152. ΙΙ. τὸ ἐνεργ. ἀπαντᾷ πρῶτον παρὰ μεταγεν. Ἐπικ. (ὁ Ὅμ. ποιεῖται χρῆσιν μόνον τοῦ τερσαίνω), μέλλ. τέρσει (ὥσπερ ἐξ ἐνεστ. τέρρω), Θεόκρ. 22. 63· ἀόρ. προστ. τέρσον, ἀπαρ. τέρσαι, Νικ. Θηρ. 96, 693, 709. - Ὁ Ἡσύχ. μνημονεύει τύπον ἐτέρρατο· ἐξηράνθη.
English (Autenrieth)
ipf. ἐτέρσετο, τέρσοντο, aor. 2 inf. τερσῆναι, -ήμεναι: be or become dry; w. gen., δακρυόφιν, Od. 5.152.
Greek Monotonic
τέρσομαι: Παθ. με απαρ. Επικ. αορ. βʹ τερσῆναι, τερσήμεναι, όπως αν προερχόταν από οριστ. ἐτέρσην·
I. είμαι ή γίνομαι ξηρός, ξηραίνομαι, ἕλκος ἐτέρσετο, το τραύμα στέγνωσε, σε Ομήρ. Ιλ.· θειλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ, η πεδιάδα γίνεται κατάξερη από τον ήλιο, σε Ομήρ. Οδ.· με γεν., ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο, τα μάτια στέγνωσαν από τα δάκρυα, στο ίδ.
II. Ενεργ. αμτβ. σε γʹ ενικ. μέλ. τέρσει (όπως αν προερχόταν από ενεστ. τέρρω), σε Θεόκρ.
Middle Liddell
[epic aor2 inf. τερσῆναι, τερσήμεναι, as if from ἐτέρσην] [fut 3rd sg τέρσει as if from τέρρω.]
I. to be or become dry, to dry up, ἕλκος ἐτέρσετο the wound dried up, Il.; θειλόπεδον τέρσεται ἠελίωι the plain is baked by the sun, Od.; c. gen., ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο eyes became dry of tears, Od.
II. Act. intr. in 3rd sg. fut. τέρσει (as if from τέρρω), Theocr.
Frisk Etymology German
τέρσομαι: (Hom., Hp.),
{térsomai}
Forms: Aor. τερσῆναι (P 519), -ήμεναι (ζ 98) trocken werden, Akt. τέρσαι (Theok., Nik.), Opt. Med. 2. sg. τέρσαιο (Nik.), Präs. τερσαίνω, -ομαι (hell. Epik) mit Aor. 3. sg. τέρσηνε (P 529)
Grammar: v.
Meaning: trocken machen, abtrocknen.
Etymology : Alter Ausdruck für trocken werden, machen mit mehreren Verwandten in anderen Sprachen. Seit alters wird τέρσομαι mit got. *ga-þaírsan gleichgesetzt. Belegt ist aber nur ein Ptz. Prät. Akk. sg. f. gaþaúrsana (handu = ἐξηραμμένην χεῖρα), das ebensogut zu ga-þaúrsnan ’ξηραίνεσθαι’ gehören kann und jedenfalls nicht auf ein hochstufiges Präsens schließen läßt, s. Specht KZ 64, 68 ff., der deshalb auch τέρσομαι als eine Neubildung betrachtet. Da indessen die Hochstufe auch in τερσῆναι (für erwartetes *ταρσῆναι) u.a. erscheint, dürfte τέρσομαι jedenfalls auf ein beträchtliches Alter Anspruch machen. Zur Erhaltung der Lautgruppe -ρσ- Schwyzer 285 und Forbes Glotta 36, 252. — Daneben ein schwundstufiges Jotpräsens in aind. tŕ̥ṣyati = got. þaúrsjan dürsten und ein Kausativum in aind. tarṣáyati dürsten lassen = lat. torreō und germ., z.B. ahd. derran dörren. Hierher noch mehrere Nomina, z.B. ταρσός (s.d.) mit τρασιά, lat. terra, germ.. z.B. nhd. Durst. Weitere Formen m. reicher Lit. bei WP. 1, 737f.. Pok. 1078f., W.-Hofmann s. torreō und terra, Mayrhofer s. tŕ̥ṣyati, Feist s. *ga-þaírsan. — Das altertümliche τέρσομαι wurde im. Griech. durch die neugebideten αὐαίνομαι, -ω (vom alten αὖος), ξηραίνομαι, -ω zurückgedrängt und ersetzt.
Page 2,882