δᾶ: Difference between revisions
ἀεὶ δ' ἀρέσκειν τοῖς κρατοῦσιν → always try to please your masters, always be obsequious to the masters
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$3$2$1") |
||
| Line 19: | Line 19: | ||
|btext=<i>seul. voc. et acc. dans</i> [[φεῦ]] [[δᾶ]], [[δᾶ]] [[φεῦ]], [[δᾶ]], hélas ! ô terre… ; terre ! <i>ou, sel. d'autres</i>, hélas ! ô Zeus !… Zeus ! ; [[οὐ]] [[δᾶν]] THCR non, par la terre (<i>ou</i> par Zeus).<br />'''Étymologie:''' dor. p. [[γᾶ]], [[γῆ]] ; sel. d'autres, voc. et acc. de [[Ζάν]] = [[Ζήν]] ; cf. [[Ζεύς]]. | |btext=<i>seul. voc. et acc. dans</i> [[φεῦ]] [[δᾶ]], [[δᾶ]] [[φεῦ]], [[δᾶ]], hélas ! ô terre… ; terre ! <i>ou, sel. d'autres</i>, hélas ! ô Zeus !… Zeus ! ; [[οὐ]] [[δᾶν]] THCR non, par la terre (<i>ou</i> par Zeus).<br />'''Étymologie:''' dor. p. [[γᾶ]], [[γῆ]] ; sel. d'autres, voc. et acc. de [[Ζάν]] = [[Ζήν]] ; cf. [[Ζεύς]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=δᾶ, wsch. onomat. ( anders msch. Dor. voor γῆ ), interj., uitroep van afschuw bah!, oeh! ( anders o aarde! ). | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''δᾶ:''' и [[δᾶν]] [предполож. дор. voc. и acc. к γᾶ = γῆ, по друг. - к [[Ζεύς]] частица в клятвенно-восклицательных формулах: δᾶ ([[φεῦ]])! Aesch. и [[φεῦ]] δᾶ! Eur., Arph. о боже!; οὐ [[δᾶν]]! Theocr. нет, клянусь! | |elrutext='''δᾶ:''' и [[δᾶν]] [предполож. дор. voc. и acc. к γᾶ = γῆ, по друг. - к [[Ζεύς]] частица в клятвенно-восклицательных формулах: δᾶ ([[φεῦ]])! Aesch. и [[φεῦ]] δᾶ! Eur., Arph. о боже!; οὐ [[δᾶν]]! Theocr. нет, клянусь! | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''δᾶ''': ἐρμηνευόμενον ὑπὸ τῶν Σχολ. ὡς Δωρ. ἀντὶ γᾶ, γῆ, ἐν ταῖς φράσεσι φεῦ δᾶ Εὐρ. Φοιν. 1296, Ἀριστοφ. Λυσ. 198· οἰοῑ δᾶ, φεῦ Αἰσχύλ. Εὐμ. 874· ἀλεῦ δᾱ ὁ αὐτ. Πρ. 568· οὐ δᾶν, ὄχι, μὰ τὴν γῆν, Θεόκρ. 4. 17· ἐν τῷ κυρίῳ ὀνόματι Δα-[[μάτηρ]] καὶ τῷ οὐδ. [[δάπεδον]].― Ἀλλ’ ὁ Ahrens (π. Δωρ. Δ. 80) πααρτηρεῖ ὅτι ἡ [[ἐπίκλησις]] τῆς γῆς ἐν τοῖς μνημονευθεῖσι χωρίοις [[εἶναι]] [[παράδοξος]], ὅτι οὐδεὶς Ἑλληνικὸς [[τύπος]] Γη-[[μήτηρ]] ἀπαντᾷ, ὅτι τὸ [[δάπεδον]] ἔχει δᾰ- καὶ δὲν δύναται λοιπὸν νὰ παράγηται ἐκ τοῦ δᾶ· καὶ συμπεραίνει ὅτι ἡ [[λέξις]] δᾶ, ἢ [[μᾶλλον]] Δᾶ, [[εἶναι]] Δωρ. κλητ. τοῦ Δάν = Ζάν (ὃ ἐ. Ζήν, Ζεύς), καὶ ὅτι τὸ Δᾶν παρὰ Θεοκρ.= Ζῆν (ὃ ἐ. Ζῆνα). | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
Revision as of 23:10, 2 October 2022
English (LSJ)
expld. by the Sch.A.Ag.1072, EM60.8 as Dor. for γᾶ, γῆ, in Trag. (lyr.) φεῦ δᾶ, E.Ph.1296, Ar.Lys.198; οἰοῖ δᾶ φεῦ A.Eu.874; ἄλευ' ἆ δᾶ Id.Pr.567; ὀτοτοτοτοῖ ποποῖ δᾶ Id.Ag.1072; οὐ δᾶν no by earth, Theoc.4.17 (v.l. γᾶν):—prob. an exclamation of horror.
Spanish (DGE)
exclamation de horror oh οἰοῖ δᾶ φεῦ A.Eu.874, ὀτοτοτοτοῖ ... δᾶ A.A.1072, φεῦ δᾶ E.Ph.1296, Ar.Lys.198, ἄλευ', ἆ δᾶ A.Pr.567
•entendido como invocación a la tierra οὐ Δᾶν ¡no por la tierra! Theoc.4.17.
German (Pape)
[Seite 513] dor. = γᾶ, γῆ, voc. φεῦ Δᾶ Eur. Phoen. 1304; so sagt die Lacedämonierin bei Ar. Lys. 198; vgl.Aesch. Prom. 568 Eum. 841; οὐ δᾶν, nein bei der Erde, Theocr. 4, 17.
French (Bailly abrégé)
seul. voc. et acc. dans φεῦ δᾶ, δᾶ φεῦ, δᾶ, hélas ! ô terre… ; terre ! ou, sel. d'autres, hélas ! ô Zeus !… Zeus ! ; οὐ δᾶν THCR non, par la terre (ou par Zeus).
Étymologie: dor. p. γᾶ, γῆ ; sel. d'autres, voc. et acc. de Ζάν = Ζήν ; cf. Ζεύς.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
δᾶ, wsch. onomat. ( anders msch. Dor. voor γῆ ), interj., uitroep van afschuw bah!, oeh! ( anders o aarde! ).
Russian (Dvoretsky)
δᾶ: и δᾶν [предполож. дор. voc. и acc. к γᾶ = γῆ, по друг. - к Ζεύς частица в клятвенно-восклицательных формулах: δᾶ (φεῦ)! Aesch. и φεῦ δᾶ! Eur., Arph. о боже!; οὐ δᾶν! Theocr. нет, клянусь!
Greek (Liddell-Scott)
δᾶ: ἐρμηνευόμενον ὑπὸ τῶν Σχολ. ὡς Δωρ. ἀντὶ γᾶ, γῆ, ἐν ταῖς φράσεσι φεῦ δᾶ Εὐρ. Φοιν. 1296, Ἀριστοφ. Λυσ. 198· οἰοῑ δᾶ, φεῦ Αἰσχύλ. Εὐμ. 874· ἀλεῦ δᾱ ὁ αὐτ. Πρ. 568· οὐ δᾶν, ὄχι, μὰ τὴν γῆν, Θεόκρ. 4. 17· ἐν τῷ κυρίῳ ὀνόματι Δα-μάτηρ καὶ τῷ οὐδ. δάπεδον.― Ἀλλ’ ὁ Ahrens (π. Δωρ. Δ. 80) πααρτηρεῖ ὅτι ἡ ἐπίκλησις τῆς γῆς ἐν τοῖς μνημονευθεῖσι χωρίοις εἶναι παράδοξος, ὅτι οὐδεὶς Ἑλληνικὸς τύπος Γη-μήτηρ ἀπαντᾷ, ὅτι τὸ δάπεδον ἔχει δᾰ- καὶ δὲν δύναται λοιπὸν νὰ παράγηται ἐκ τοῦ δᾶ· καὶ συμπεραίνει ὅτι ἡ λέξις δᾶ, ἢ μᾶλλον Δᾶ, εἶναι Δωρ. κλητ. τοῦ Δάν = Ζάν (ὃ ἐ. Ζήν, Ζεύς), καὶ ὅτι τὸ Δᾶν παρὰ Θεοκρ.= Ζῆν (ὃ ἐ. Ζῆνα).
Frisk Etymological English
Grammatical information: interj.
Meaning: trag. in lyr., e.g. A. Eu. 874 οἰοῖ δᾶ φεῦ
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Acc. to Sch. Ag. 1072, EM 60, 8 Dorian for γᾶ, γῆ, which Kretschmer finds in Dor. Δαμάτηρ (s. Δημήτηρ) and in Dor. Ποτειδάν (s.v. Ποσειδῶν). Prob. only a exclamation. On acc. Δᾶν see s.v. Ζεύς.
Middle Liddell
explained by the Scholl. as Dor. for γῆ, in the phrases δᾶ φεῦ, φεῦ δᾶ Aesch., Eur.; οὐ δᾶν no by earth, Theocr. But it is prob. that δᾶ or Δᾶ is a doric voc. of Δάν = Ζάν (i. e. Ζήν = Ζεύς), and Δᾶν acc. = Ζῆν (i. e. Ζῆνα).
Frisk Etymology German
δᾶ: (Trag. in lyr., z. B. A. Eu. 874 οἰοῖ δᾶ φεῦ),
{dã}
Grammar: Interj.
Etymology: nach Sch. Ag. 1072, EM 60, 8 dorisch für γᾶ, γῆ, das Kretschmer (s. Δημήτηρ) auch in dor. Δαμάτηρ und in dor. Ποτειδάν (s. Ποσειδῶν) wiederfinden will.
Page 1,337
