κρείσσων: Difference between revisions
τότ' ἦν ἐγώ σοι πάνθ', ὅτε φαύλως ἔπραττες → At the time you were doing badly, I used to be everything for you (Menander, Woman of Samos 380)
(7) |
(6_16) |
||
| Line 9: | Line 9: | ||
|Beta Code=krei/sswn | |Beta Code=krei/sswn | ||
|Definition=ον, gen. ονος, as always in Ep. and old Att.; later Att. κρείττων; Ion. κρέσσων <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>3</span>, al., v.l. in Dionys.Trag. (v. infr. <span class="bibl">11</span>); Dor. κάρρων (q.v.); Cret. κάρτων <span class="title">Leg.Gort.</span>1.15:—Comp. of <b class="b3">κρατύς</b> (v. <b class="b3">κράτιστος</b>), <span class="sense"><p> <span class="bld">A</span> <b class="b2">stronger, mightier</b>, κ. βασιλεύς, ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηϊ <span class="bibl">Il.1.80</span>; esp. in battle, κρείσσοσιν ἶφι μάχεσθαι <span class="bibl">21.486</span>; Διὸς κ. νόος ἠέ περ ἀνδρῶν <span class="bibl">16.688</span>; κεραυνοῦ κρέσσον . . βέλος <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>8(7).36</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.7.172</span>, Hp.l.c., etc.; κρείσσων χεῖρας <span class="bibl">Antipho 4.4.7</span>; τὸ τοῦ κ. συμφέρον <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>338c</span>, cf. <span class="bibl">Democr.267</span>: hence, <b class="b2">having the upper hand, superior</b>, ὁππότερος δέ κε νικήσῃ κ. τε γένηται <span class="bibl">Il.3.71</span>; κ. ἀρετῇ τε βίῃ τε <span class="bibl">23.578</span>: as Law-term, of witnesses, κάρτονανς ἦμεν <b class="b2">prevail</b>, Leg.Gort.l.c. </span><span class="sense"> <span class="bld">2</span> freq. as Comp. of <b class="b3">ἀγαθός</b>, <b class="b2">better</b>, <b class="b3">κρέσσονες</b> one's <b class="b2">betters</b>, esp. in point of rank, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).39</span>, <span class="bibl"><span class="title">N.</span>10.72</span> (but also, <b class="b2">the stronger, more powerful</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>710</span>, <span class="bibl">Th.1.8</span>, etc.); ἐς τοὺς τοκέας καὶ ἐς τοὺς κρέσσονας τεθυμῶσθαι <span class="bibl">Hdt.3.52</span>, cf. <span class="title">SIG</span>685.134 (Magn. Mae., ii B. C.); <b class="b3">οἱ κ</b>. corps of guards at Thebes, Plu.2.598e; <b class="b3">κρείσσονες θεοί</b>, of the <b class="b2">greater</b> gods, as opp. to Oceanus, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>902</span> (lyr.); ὁ κ. Ζεύς <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>60</span> (anap.); <b class="b3">οἱ κ</b>. the <b class="b2">Higher Powers</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>10</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>216b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Euthd.</span>291a</span>, etc.; <b class="b3">τὰ κρείσσω</b>, = [[τὰ θεῖα]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>973</span>; <b class="b3">τὸ κ</b>. the <b class="b2">Almighty, Providence</b>, <span class="bibl">Corp.Herm.18.11</span>, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Ep.</span>204</span>, <span class="bibl">Agath.1.16</span>, <span class="bibl">Procop.Gaz. <span class="title">Pan.</span>p.492</span>; <b class="b3">τὰ κρείσσονα</b> one's <b class="b2">advantages</b>, τὰ ὑπάρχοντα ἡμῖν κρείσσω καταπροδοῦναι <span class="bibl">Th.4.10</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">3</span> c. inf., <b class="b3">οὔ τις ἐμεῖο κρείσσων . . δόμεναι</b> no one has <b class="b2">a better right</b> to... <span class="bibl">Od.21.345</span>; οὐκ ἄλλος κ. παραμυθεῖσθαι <span class="bibl">Pl. <span class="title">Plt.</span>268b</span>; <b class="b3">κρεῖσσόν ἐστι</b> c. inf., 'tis <b class="b2">better</b> to... κ. γάρ ἐστιν εἰσάπαξ θανεῖν ἢ . . πάσχειν κακῶς <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>750</span>, cf. <span class="bibl">624</span>, <span class="bibl">Hdt.3.52</span>, etc.; τὸ μὴ εἶναι κ. ἢ τὸ ζῆν κακῶς <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>488</span>, cf. <span class="bibl">Apollod.Com.6</span>; also <b class="b3">κρείσσων εἰμί</b> c. part., <b class="b3">κ. γὰρ ἦσθα μηκέτ' ὢν ἢ ζῶν τυφλός</b> thou wert <b class="b2">better</b> not alive, than living blind, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1368</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Aj.</span>635</span> (lyr.); κ. ἦν ὁ ἀγὼν μὴ γεγενημένος <span class="bibl">Aeschin.1.192</span>, cf. <span class="bibl">D.H.6.9</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">II</span> c. gen. or <b class="b3">ἤ</b>, <b class="b2">too great for, surpassing, beyond</b>, ὕψος κ. ἐκπηδήματος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1376</span>; of evil deeds, <b class="b3">κρείσσον' ἀγχόνης</b> <b class="b2">too bad</b> for hanging, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1374</span>; <b class="b3">κρεῖσσον δεργμάτων</b> <b class="b2">too bad</b> to look on, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1217</span>; θαυμάτων <span class="bibl">Id.<span class="title">Ba.</span>667</span>; <b class="b3">λέγετι σιγῆς κρεῖσσον</b> (κρέσσον <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>9.1093</span>) ἢ σιγὴν ἔχε <span class="bibl">Dionys.Trag. 6</span>; κρείσσον' ἢ λέξαι λόγῳ τολμήματα <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>844</span>; <b class="b3">κ. ἢ λόγοισιν</b> (sc. <b class="b3">εἰπεῖν</b>) <span class="bibl">Id.<span class="title">IT</span>837</span>; ἀναρχία κ. πυρός <span class="bibl">Id.<span class="title">Hec.</span>608</span>; <b class="b3">πρᾶγμα ἐλπίδος κ. γεγενημένον</b> <b class="b2">worse</b> than one expected, <span class="bibl">Th.2.64</span>; κ. λόγου τὸ κάλλος <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.11.1</span>; κ. τῆς ἡμετέρας δυνάμεως <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>7.5.9</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">III</span> <b class="b2">having control over, master of</b>, esp. of desires and passions, τῶν ἡδονῶν <span class="bibl">Democr.214</span>; τοῦ ἔρωτος <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.34</span>; <b class="b3">γαστρὸς καὶ κερδέων</b> ib.<span class="bibl">4.2.45</span>; <b class="b3">αὑτῶν</b> <b class="b2">over</b> themselves, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>232a</span>, al.; <b class="b3">κ. χρημάτων</b> <b class="b2">superior to</b> the influence of money, <span class="bibl">Th.2.60</span>, <span class="bibl">Isoc.1.19</span>; τῶν συμμάχων κ. <span class="bibl">X. <span class="title">Ath.</span>2.1</span>; also, <b class="b2">putting oneself above</b>, κ. τοῦ δικαίου <span class="bibl">Th.3.84</span>; <b class="b3">κρείσσους ὄντες . . τῷ λογισμῷ ἐς τὸ ἀνέλπιστον τοῦ βεβαίου</b> having reasoned themselves into an absolute belief of the hopelessness of certainty, ib.<span class="bibl">83</span>; <b class="b3">φαύλους καὶ κρείττους τῆς παιδείας</b>, = [[οὓς παιδευθῆναι ἀδύνατον]] (just below), <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1316a9</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">IV</span> <b class="b2">better, more excellent</b>, ἁρμονίη ἀφανὴς φανερῆς κ. <span class="bibl">Heraclit.54</span>; κ. ἐπ' ἀρετήν <span class="bibl">Democr.181</span>; <b class="b3">ὁ κρείττων λόγος</b> (opp. <b class="b3">ὁ ἥσσων</b>) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>113</span>; <b class="b3">κατὰ τὸ κ</b>. in a <b class="b2">higher</b> sense, opp. <b class="b3">κατὰ τὸ χεῖρον</b>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>7</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">V</span> Adv. κρεισσόνως <span class="bibl">Antipho 4.4.6</span>, <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Myst.</span>7.4</span>; also κρεῖσσον <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>176</span> (lyr.), <span class="title">OGI</span>90.31 (Rosetta, ii B. C.). (<b class="b3">κρέσσων</b> from <b class="b3">κρέτ-yων</b>, cf. <b class="b3">κρέτος; κάρτων</b> and <b class="b3">κάρρων</b> from <b class="b3">κάρτ-yων</b>, cf. <b class="b3">κάρτος; κρείσσων</b> (like <b class="b3">μείζων</b>) prob. took ει from <b class="b3">ὀλείζων</b>.)</span> | |Definition=ον, gen. ονος, as always in Ep. and old Att.; later Att. κρείττων; Ion. κρέσσων <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>3</span>, al., v.l. in Dionys.Trag. (v. infr. <span class="bibl">11</span>); Dor. κάρρων (q.v.); Cret. κάρτων <span class="title">Leg.Gort.</span>1.15:—Comp. of <b class="b3">κρατύς</b> (v. <b class="b3">κράτιστος</b>), <span class="sense"><p> <span class="bld">A</span> <b class="b2">stronger, mightier</b>, κ. βασιλεύς, ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηϊ <span class="bibl">Il.1.80</span>; esp. in battle, κρείσσοσιν ἶφι μάχεσθαι <span class="bibl">21.486</span>; Διὸς κ. νόος ἠέ περ ἀνδρῶν <span class="bibl">16.688</span>; κεραυνοῦ κρέσσον . . βέλος <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>8(7).36</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.7.172</span>, Hp.l.c., etc.; κρείσσων χεῖρας <span class="bibl">Antipho 4.4.7</span>; τὸ τοῦ κ. συμφέρον <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>338c</span>, cf. <span class="bibl">Democr.267</span>: hence, <b class="b2">having the upper hand, superior</b>, ὁππότερος δέ κε νικήσῃ κ. τε γένηται <span class="bibl">Il.3.71</span>; κ. ἀρετῇ τε βίῃ τε <span class="bibl">23.578</span>: as Law-term, of witnesses, κάρτονανς ἦμεν <b class="b2">prevail</b>, Leg.Gort.l.c. </span><span class="sense"> <span class="bld">2</span> freq. as Comp. of <b class="b3">ἀγαθός</b>, <b class="b2">better</b>, <b class="b3">κρέσσονες</b> one's <b class="b2">betters</b>, esp. in point of rank, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).39</span>, <span class="bibl"><span class="title">N.</span>10.72</span> (but also, <b class="b2">the stronger, more powerful</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>710</span>, <span class="bibl">Th.1.8</span>, etc.); ἐς τοὺς τοκέας καὶ ἐς τοὺς κρέσσονας τεθυμῶσθαι <span class="bibl">Hdt.3.52</span>, cf. <span class="title">SIG</span>685.134 (Magn. Mae., ii B. C.); <b class="b3">οἱ κ</b>. corps of guards at Thebes, Plu.2.598e; <b class="b3">κρείσσονες θεοί</b>, of the <b class="b2">greater</b> gods, as opp. to Oceanus, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>902</span> (lyr.); ὁ κ. Ζεύς <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>60</span> (anap.); <b class="b3">οἱ κ</b>. the <b class="b2">Higher Powers</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>10</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>216b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Euthd.</span>291a</span>, etc.; <b class="b3">τὰ κρείσσω</b>, = [[τὰ θεῖα]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>973</span>; <b class="b3">τὸ κ</b>. the <b class="b2">Almighty, Providence</b>, <span class="bibl">Corp.Herm.18.11</span>, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Ep.</span>204</span>, <span class="bibl">Agath.1.16</span>, <span class="bibl">Procop.Gaz. <span class="title">Pan.</span>p.492</span>; <b class="b3">τὰ κρείσσονα</b> one's <b class="b2">advantages</b>, τὰ ὑπάρχοντα ἡμῖν κρείσσω καταπροδοῦναι <span class="bibl">Th.4.10</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">3</span> c. inf., <b class="b3">οὔ τις ἐμεῖο κρείσσων . . δόμεναι</b> no one has <b class="b2">a better right</b> to... <span class="bibl">Od.21.345</span>; οὐκ ἄλλος κ. παραμυθεῖσθαι <span class="bibl">Pl. <span class="title">Plt.</span>268b</span>; <b class="b3">κρεῖσσόν ἐστι</b> c. inf., 'tis <b class="b2">better</b> to... κ. γάρ ἐστιν εἰσάπαξ θανεῖν ἢ . . πάσχειν κακῶς <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>750</span>, cf. <span class="bibl">624</span>, <span class="bibl">Hdt.3.52</span>, etc.; τὸ μὴ εἶναι κ. ἢ τὸ ζῆν κακῶς <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>488</span>, cf. <span class="bibl">Apollod.Com.6</span>; also <b class="b3">κρείσσων εἰμί</b> c. part., <b class="b3">κ. γὰρ ἦσθα μηκέτ' ὢν ἢ ζῶν τυφλός</b> thou wert <b class="b2">better</b> not alive, than living blind, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1368</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Aj.</span>635</span> (lyr.); κ. ἦν ὁ ἀγὼν μὴ γεγενημένος <span class="bibl">Aeschin.1.192</span>, cf. <span class="bibl">D.H.6.9</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">II</span> c. gen. or <b class="b3">ἤ</b>, <b class="b2">too great for, surpassing, beyond</b>, ὕψος κ. ἐκπηδήματος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1376</span>; of evil deeds, <b class="b3">κρείσσον' ἀγχόνης</b> <b class="b2">too bad</b> for hanging, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1374</span>; <b class="b3">κρεῖσσον δεργμάτων</b> <b class="b2">too bad</b> to look on, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1217</span>; θαυμάτων <span class="bibl">Id.<span class="title">Ba.</span>667</span>; <b class="b3">λέγετι σιγῆς κρεῖσσον</b> (κρέσσον <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>9.1093</span>) ἢ σιγὴν ἔχε <span class="bibl">Dionys.Trag. 6</span>; κρείσσον' ἢ λέξαι λόγῳ τολμήματα <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>844</span>; <b class="b3">κ. ἢ λόγοισιν</b> (sc. <b class="b3">εἰπεῖν</b>) <span class="bibl">Id.<span class="title">IT</span>837</span>; ἀναρχία κ. πυρός <span class="bibl">Id.<span class="title">Hec.</span>608</span>; <b class="b3">πρᾶγμα ἐλπίδος κ. γεγενημένον</b> <b class="b2">worse</b> than one expected, <span class="bibl">Th.2.64</span>; κ. λόγου τὸ κάλλος <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.11.1</span>; κ. τῆς ἡμετέρας δυνάμεως <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>7.5.9</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">III</span> <b class="b2">having control over, master of</b>, esp. of desires and passions, τῶν ἡδονῶν <span class="bibl">Democr.214</span>; τοῦ ἔρωτος <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.34</span>; <b class="b3">γαστρὸς καὶ κερδέων</b> ib.<span class="bibl">4.2.45</span>; <b class="b3">αὑτῶν</b> <b class="b2">over</b> themselves, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>232a</span>, al.; <b class="b3">κ. χρημάτων</b> <b class="b2">superior to</b> the influence of money, <span class="bibl">Th.2.60</span>, <span class="bibl">Isoc.1.19</span>; τῶν συμμάχων κ. <span class="bibl">X. <span class="title">Ath.</span>2.1</span>; also, <b class="b2">putting oneself above</b>, κ. τοῦ δικαίου <span class="bibl">Th.3.84</span>; <b class="b3">κρείσσους ὄντες . . τῷ λογισμῷ ἐς τὸ ἀνέλπιστον τοῦ βεβαίου</b> having reasoned themselves into an absolute belief of the hopelessness of certainty, ib.<span class="bibl">83</span>; <b class="b3">φαύλους καὶ κρείττους τῆς παιδείας</b>, = [[οὓς παιδευθῆναι ἀδύνατον]] (just below), <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1316a9</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">IV</span> <b class="b2">better, more excellent</b>, ἁρμονίη ἀφανὴς φανερῆς κ. <span class="bibl">Heraclit.54</span>; κ. ἐπ' ἀρετήν <span class="bibl">Democr.181</span>; <b class="b3">ὁ κρείττων λόγος</b> (opp. <b class="b3">ὁ ἥσσων</b>) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>113</span>; <b class="b3">κατὰ τὸ κ</b>. in a <b class="b2">higher</b> sense, opp. <b class="b3">κατὰ τὸ χεῖρον</b>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>7</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">V</span> Adv. κρεισσόνως <span class="bibl">Antipho 4.4.6</span>, <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Myst.</span>7.4</span>; also κρεῖσσον <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>176</span> (lyr.), <span class="title">OGI</span>90.31 (Rosetta, ii B. C.). (<b class="b3">κρέσσων</b> from <b class="b3">κρέτ-yων</b>, cf. <b class="b3">κρέτος; κάρτων</b> and <b class="b3">κάρρων</b> from <b class="b3">κάρτ-yων</b>, cf. <b class="b3">κάρτος; κρείσσων</b> (like <b class="b3">μείζων</b>) prob. took ει from <b class="b3">ὀλείζων</b>.)</span> | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''κρείσσων''': -ον, γεν. ονος, ὡς ἀείποτε παρ’ Ἐπικ. καὶ Ἀρχαίοις Ἀττ.· παρὰ μεταγεν. Ἀττ. κρείττων· παρὰ μεταγεν. Ἴωσι [[κρέσσων]], ὡς καὶ παρὰ Πινδ.· Δωρ. [[κάρρων]]· ― συγκρ. τοῦ κρατὺς (ἴδε [[κράτιστος]]), ἰσχυρότερος, δυνατώτερος, [[μάλιστα]] ἐν μάχῃ, κρ. [[βασιλεύς]], ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηι Ἰλ. Α. 80· κρείσσοσιν ἶφι μάχεσθαι Φ. 486· Διὸς κρ. [[νόος]] [[ἠέπερ]] ἀνδρῶν Π. 688· κεραυνοῦ κρέσσον... [[βέλος]] Πινδ. Ι. 8 (7), 72, πρβλ. Ἡρόδ. 7. 172, κτλ.· [[κρείσσων]] χεῖρας Ἀντιφῶν 128. 39, κτλ.· [[ἐντεῦθεν]] ὑπερισχύων, νικῶν, [[ὑπέρτερος]], [[ἀνώτερος]], [[ὁππότερος]] δέ κε νικήσῃ κρ. τε γένηται Ἰλ. Γ. 71· κρ. ἀρετῇ τε βίῃ τε Ψ. 578. 2) ὡς πρὸς τὴν σημασίαν συχνὰ ὡς συγκριτικ. τοῦ [[ἀγαθός]], καλλίτερος, οἱ κρέσσονες, οἱ ἀνώτεροί τινος, [[κυρίως]] κατὰ τὴν θέσιν ἢ τὸ [[ἀξίωμα]], Πινδ. Ο. 10 (11). 47, Ν. 10. 136 (ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], οἱ ἰσχυρότεροι, δυνατώτεροι, Εὐρ. Ὀρ. 710, Θουκ. 1. 8, κτλ.)· κρείσσονες θεοί, ἐπὶ τῶν ὑπερτέρων θεῶν κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸν Ὠκεανόν, Αἰσχύλ. Πρ. 902, πρβλ. Ἀποσπ. 7· ὁ κρ. [[Ζεὺς]] ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 60· οὕτω, τὰ κρείσσω Εὐρ. Ἴων 973· τὸ κρ. Πλάτ. Σοφιστ. 216Β, Ἀνών. παρὰ Σουΐδ.· ― τὰ κρείσσονα, τὰ πλεονεκτήματα, τὰ ὑπάρχοντα ἡμῖν κρείσσονα καταπροδοῦναι Θουκ. 4. 10. 3) μετ’ ἀπαρ., [[οὔτις]] ἐμεῖο [[κρείσσων]] ᾧ κ’ [[ἐθέλω]] δόμεναί τε καὶ ἀρνήσασθαι ([[τόξον]]), οὐδεὶς ἔχει μεγαλείτερον [[δικαίωμα]] ἐμοῦ νά..., Ὀδ. Φ. 345· οὐκ [[ἄλλος]] κρ. παραμυθεῖσθαι Πλάτ. Πολιτ. 268Β· ― κρεῖσσόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., [[εἶναι]] καλλίτερον νά..., κρ. γάρ ἐστιν [[εἰσάπαξ]] θανεῖν ἤ... πάσχειν κακῶς Αἰσχύλ. εἰς Ἀγ. 750, πρβλ. Πρ. 624, Ἡρόδ. 3. 52, κτλ.· τὸ μὴ [[εἶναι]] κρ. ἢ τὸ ζῆν κακῶς Σοφ. Ἀποσπ. 436· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], [[κρείσσων]] εἰμί, [[μετὰ]] μετοχ., ὡς, κρ. γὰρ [[ἦσθα]] μηκέτ’ ὢν ἢ ζῶν τυφλὸς Σοφ. Ο. Τ. 1368, πρβλ. Λοβ. Αἴ. 622 (635)· κρ. ἦν ὁ ἀγὼν μὴ γεγενημένος Αἰσχίν. 27. 16. ΙΙ. [[ἀνώτερος]], ὑπερτερῶν, ὑπερβάλλων, [[ὕψος]] κρεῖσσον ἐκπηδήματος Αἰσχύλ. εἰς Ἀγ. 1376· ἐπὶ κακῶν πράξεων, κρείσσον’ ἀγχόνης, ἄξια μεγαλειτέρας τιμωρίας ἢ τοῦ δι’ ἀγχόνης θανάτου, Σοφ. Ο. Τ. 1374· κρεῖσσον [[θέαμα]] δεργμάτων ἢ [[ὥστε]] προσδέρκεσθαι Εὐρ. Ἱππ. 1217· θαύματος Βάκχ. 667· κρείσσον’ ἢ λέξαι τολμήματα Ἱκέτ. 844· κρ. ἢ λόγοισιν (ἐνν. εἰπεῖν) Ι. Τ. 837· [[ἀναρχία]] κρ. πυρὸς Ἑκ. 608· [[πρᾶγμα]] ἐλπίδος κρ. γεγενημένον, χειρότερον παρ’ ὅσον ἠδύνατό τις νὰ περιμένῃ, Θουκ. 2. 64· κρεῖττον λόγου τὸ [[κάλλος]] Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 1· κρ. τῆς ἡμετέρας δυνάμεως ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 7. 5, 9. ΙΙΙ. ἔχων δύναμιν, ἰσχὺν ὑπερτέραν τινός, κύριός τινος, μὴ κυριευόμενος ὑπ’ [[αὐτοῦ]], ἰδίως ἐπὶ ἐπιθυμιῶν καὶ παθῶν, τοῦ ἔρωτος [[αὐτόθι]] 6. 1, 34· γαστρὸς καὶ κερδῶν [[αὐτόθι]] 4. 2, 45· τοὺς δὲ μὴ ἐρῶντας κρείττους αὐτῶν ὄντας, δηλ. νικῶντας τὴν ἑαυτῶν φυσικὴν ὁρμὴν εἰς ἔρωτα, Πλάτ. Φαῖδρ. 232Α, κ. ἀλλ.· κρ. χρημάτων, [[ἀνώτερος]] τῆς ἐπιδράσεως τῶν χρημάτων, Θουκ. 2. 60, Ἰσοκρ. 5Ε· οὕτω, τῶν συμμάχων κρ. Ξεν. Ἀθ. 2, 1· ― [[ὡσαύτως]], ὁ θέτων ἑαυτὸν [[ὑπεράνω]] τινός, κρ. τοῦ δικαίου Θουκ. 3. 84· κρείσσους ὄντες... τῷ λογισμῷ ἐς τὸ ἀνέλπιστον τοῦ βεβαίου, καταντήσαντες διὰ σκέψεως εἰς ἀπόλυτον πεποίθησιν ὅτι οὐδεμία ὑπάρχει ἐλπὶς περὶ βεβαίου τινὸς πράγματος, [[αὐτόθι]] 83· φαύλους καὶ κρείττους τῆς παιδείας = οὓς παιδευθῆναι ἀδύνατον (ὀλίγῳ κατωτέρῳ) Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 12, 8. IV. ἐν τῷ Ἀττικῷ πεζῷ λόγῳ ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, καλλίτερος, ἐξοχώτερος, ὁ κρείττων [[λόγος]] Ἀριστοφ. Νεφ. 113 κἑξ.· ἴδε ἐν λ. [[ἥσσων]]. V. Ἐπίρρ. κρεισσόνως, Ἀντιφῶν 128. 34 Bekk.· [[ὡσαύτως]] κρεῖσσον, Σοφ. Ο. Τ. 176. (τὸ [[κρείσσων]] χρησιμεύει ὡς ἓν τῶν συγκριτικῶν τοῦ [[ἀγαθός]]· ἀλλὰ τὸ ἀληθὲς θετικὸν [[εἶναι]] κρατὺς ([[κράτος]]) καὶ ὁ ἀρχικὸς [[τύπος]] θὰ ἦτο κρατίων ἢ κρατyων· πρβλ. [[ἥσσων]], [[ἐλάσσων]]). | |||
}} | }} | ||
Revision as of 11:11, 5 August 2017
English (LSJ)
ον, gen. ονος, as always in Ep. and old Att.; later Att. κρείττων; Ion. κρέσσων Hp.Fract.3, al., v.l. in Dionys.Trag. (v. infr. 11); Dor. κάρρων (q.v.); Cret. κάρτων Leg.Gort.1.15:—Comp. of κρατύς (v. κράτιστος),
A stronger, mightier, κ. βασιλεύς, ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηϊ Il.1.80; esp. in battle, κρείσσοσιν ἶφι μάχεσθαι 21.486; Διὸς κ. νόος ἠέ περ ἀνδρῶν 16.688; κεραυνοῦ κρέσσον . . βέλος Pi.I.8(7).36, cf. Hdt.7.172, Hp.l.c., etc.; κρείσσων χεῖρας Antipho 4.4.7; τὸ τοῦ κ. συμφέρον Pl.R.338c, cf. Democr.267: hence, having the upper hand, superior, ὁππότερος δέ κε νικήσῃ κ. τε γένηται Il.3.71; κ. ἀρετῇ τε βίῃ τε 23.578: as Law-term, of witnesses, κάρτονανς ἦμεν prevail, Leg.Gort.l.c. 2 freq. as Comp. of ἀγαθός, better, κρέσσονες one's betters, esp. in point of rank, Pi.O.10(11).39, N.10.72 (but also, the stronger, more powerful, E.Or.710, Th.1.8, etc.); ἐς τοὺς τοκέας καὶ ἐς τοὺς κρέσσονας τεθυμῶσθαι Hdt.3.52, cf. SIG685.134 (Magn. Mae., ii B. C.); οἱ κ. corps of guards at Thebes, Plu.2.598e; κρείσσονες θεοί, of the greater gods, as opp. to Oceanus, A.Pr.902 (lyr.); ὁ κ. Ζεύς Id.Ag.60 (anap.); οἱ κ. the Higher Powers, Id.Fr.10, Pl.Sph.216b, Euthd.291a, etc.; τὰ κρείσσω, = τὰ θεῖα, E.Ion973; τὸ κ. the Almighty, Providence, Corp.Herm.18.11, Jul.Ep.204, Agath.1.16, Procop.Gaz. Pan.p.492; τὰ κρείσσονα one's advantages, τὰ ὑπάρχοντα ἡμῖν κρείσσω καταπροδοῦναι Th.4.10. 3 c. inf., οὔ τις ἐμεῖο κρείσσων . . δόμεναι no one has a better right to... Od.21.345; οὐκ ἄλλος κ. παραμυθεῖσθαι Pl. Plt.268b; κρεῖσσόν ἐστι c. inf., 'tis better to... κ. γάρ ἐστιν εἰσάπαξ θανεῖν ἢ . . πάσχειν κακῶς A.Pr.750, cf. 624, Hdt.3.52, etc.; τὸ μὴ εἶναι κ. ἢ τὸ ζῆν κακῶς S.Fr.488, cf. Apollod.Com.6; also κρείσσων εἰμί c. part., κ. γὰρ ἦσθα μηκέτ' ὢν ἢ ζῶν τυφλός thou wert better not alive, than living blind, S.OT1368, cf. Aj.635 (lyr.); κ. ἦν ὁ ἀγὼν μὴ γεγενημένος Aeschin.1.192, cf. D.H.6.9. II c. gen. or ἤ, too great for, surpassing, beyond, ὕψος κ. ἐκπηδήματος A.Ag.1376; of evil deeds, κρείσσον' ἀγχόνης too bad for hanging, S.OT1374; κρεῖσσον δεργμάτων too bad to look on, E.Hipp.1217; θαυμάτων Id.Ba.667; λέγετι σιγῆς κρεῖσσον (κρέσσον PSI9.1093) ἢ σιγὴν ἔχε Dionys.Trag. 6; κρείσσον' ἢ λέξαι λόγῳ τολμήματα E.Supp.844; κ. ἢ λόγοισιν (sc. εἰπεῖν) Id.IT837; ἀναρχία κ. πυρός Id.Hec.608; πρᾶγμα ἐλπίδος κ. γεγενημένον worse than one expected, Th.2.64; κ. λόγου τὸ κάλλος X.Mem.3.11.1; κ. τῆς ἡμετέρας δυνάμεως Id.Cyr.7.5.9. III having control over, master of, esp. of desires and passions, τῶν ἡδονῶν Democr.214; τοῦ ἔρωτος X.Cyr.6.1.34; γαστρὸς καὶ κερδέων ib.4.2.45; αὑτῶν over themselves, Pl.Phdr.232a, al.; κ. χρημάτων superior to the influence of money, Th.2.60, Isoc.1.19; τῶν συμμάχων κ. X. Ath.2.1; also, putting oneself above, κ. τοῦ δικαίου Th.3.84; κρείσσους ὄντες . . τῷ λογισμῷ ἐς τὸ ἀνέλπιστον τοῦ βεβαίου having reasoned themselves into an absolute belief of the hopelessness of certainty, ib.83; φαύλους καὶ κρείττους τῆς παιδείας, = οὓς παιδευθῆναι ἀδύνατον (just below), Arist.Pol.1316a9. IV better, more excellent, ἁρμονίη ἀφανὴς φανερῆς κ. Heraclit.54; κ. ἐπ' ἀρετήν Democr.181; ὁ κρείττων λόγος (opp. ὁ ἥσσων) Ar.Nu.113; κατὰ τὸ κ. in a higher sense, opp. κατὰ τὸ χεῖρον, Dam.Pr.7. V Adv. κρεισσόνως Antipho 4.4.6, Iamb.Myst.7.4; also κρεῖσσον S.OT176 (lyr.), OGI90.31 (Rosetta, ii B. C.). (κρέσσων from κρέτ-yων, cf. κρέτος; κάρτων and κάρρων from κάρτ-yων, cf. κάρτος; κρείσσων (like μείζων) prob. took ει from ὀλείζων.)
Greek (Liddell-Scott)
κρείσσων: -ον, γεν. ονος, ὡς ἀείποτε παρ’ Ἐπικ. καὶ Ἀρχαίοις Ἀττ.· παρὰ μεταγεν. Ἀττ. κρείττων· παρὰ μεταγεν. Ἴωσι κρέσσων, ὡς καὶ παρὰ Πινδ.· Δωρ. κάρρων· ― συγκρ. τοῦ κρατὺς (ἴδε κράτιστος), ἰσχυρότερος, δυνατώτερος, μάλιστα ἐν μάχῃ, κρ. βασιλεύς, ὅτε χώσεται ἀνδρὶ χέρηι Ἰλ. Α. 80· κρείσσοσιν ἶφι μάχεσθαι Φ. 486· Διὸς κρ. νόος ἠέπερ ἀνδρῶν Π. 688· κεραυνοῦ κρέσσον... βέλος Πινδ. Ι. 8 (7), 72, πρβλ. Ἡρόδ. 7. 172, κτλ.· κρείσσων χεῖρας Ἀντιφῶν 128. 39, κτλ.· ἐντεῦθεν ὑπερισχύων, νικῶν, ὑπέρτερος, ἀνώτερος, ὁππότερος δέ κε νικήσῃ κρ. τε γένηται Ἰλ. Γ. 71· κρ. ἀρετῇ τε βίῃ τε Ψ. 578. 2) ὡς πρὸς τὴν σημασίαν συχνὰ ὡς συγκριτικ. τοῦ ἀγαθός, καλλίτερος, οἱ κρέσσονες, οἱ ἀνώτεροί τινος, κυρίως κατὰ τὴν θέσιν ἢ τὸ ἀξίωμα, Πινδ. Ο. 10 (11). 47, Ν. 10. 136 (ἀλλ’ ὡσαύτως, οἱ ἰσχυρότεροι, δυνατώτεροι, Εὐρ. Ὀρ. 710, Θουκ. 1. 8, κτλ.)· κρείσσονες θεοί, ἐπὶ τῶν ὑπερτέρων θεῶν κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸν Ὠκεανόν, Αἰσχύλ. Πρ. 902, πρβλ. Ἀποσπ. 7· ὁ κρ. Ζεὺς ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 60· οὕτω, τὰ κρείσσω Εὐρ. Ἴων 973· τὸ κρ. Πλάτ. Σοφιστ. 216Β, Ἀνών. παρὰ Σουΐδ.· ― τὰ κρείσσονα, τὰ πλεονεκτήματα, τὰ ὑπάρχοντα ἡμῖν κρείσσονα καταπροδοῦναι Θουκ. 4. 10. 3) μετ’ ἀπαρ., οὔτις ἐμεῖο κρείσσων ᾧ κ’ ἐθέλω δόμεναί τε καὶ ἀρνήσασθαι (τόξον), οὐδεὶς ἔχει μεγαλείτερον δικαίωμα ἐμοῦ νά..., Ὀδ. Φ. 345· οὐκ ἄλλος κρ. παραμυθεῖσθαι Πλάτ. Πολιτ. 268Β· ― κρεῖσσόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., εἶναι καλλίτερον νά..., κρ. γάρ ἐστιν εἰσάπαξ θανεῖν ἤ... πάσχειν κακῶς Αἰσχύλ. εἰς Ἀγ. 750, πρβλ. Πρ. 624, Ἡρόδ. 3. 52, κτλ.· τὸ μὴ εἶναι κρ. ἢ τὸ ζῆν κακῶς Σοφ. Ἀποσπ. 436· ἀλλ’ ὡσαύτως, κρείσσων εἰμί, μετὰ μετοχ., ὡς, κρ. γὰρ ἦσθα μηκέτ’ ὢν ἢ ζῶν τυφλὸς Σοφ. Ο. Τ. 1368, πρβλ. Λοβ. Αἴ. 622 (635)· κρ. ἦν ὁ ἀγὼν μὴ γεγενημένος Αἰσχίν. 27. 16. ΙΙ. ἀνώτερος, ὑπερτερῶν, ὑπερβάλλων, ὕψος κρεῖσσον ἐκπηδήματος Αἰσχύλ. εἰς Ἀγ. 1376· ἐπὶ κακῶν πράξεων, κρείσσον’ ἀγχόνης, ἄξια μεγαλειτέρας τιμωρίας ἢ τοῦ δι’ ἀγχόνης θανάτου, Σοφ. Ο. Τ. 1374· κρεῖσσον θέαμα δεργμάτων ἢ ὥστε προσδέρκεσθαι Εὐρ. Ἱππ. 1217· θαύματος Βάκχ. 667· κρείσσον’ ἢ λέξαι τολμήματα Ἱκέτ. 844· κρ. ἢ λόγοισιν (ἐνν. εἰπεῖν) Ι. Τ. 837· ἀναρχία κρ. πυρὸς Ἑκ. 608· πρᾶγμα ἐλπίδος κρ. γεγενημένον, χειρότερον παρ’ ὅσον ἠδύνατό τις νὰ περιμένῃ, Θουκ. 2. 64· κρεῖττον λόγου τὸ κάλλος Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 1· κρ. τῆς ἡμετέρας δυνάμεως ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 7. 5, 9. ΙΙΙ. ἔχων δύναμιν, ἰσχὺν ὑπερτέραν τινός, κύριός τινος, μὴ κυριευόμενος ὑπ’ αὐτοῦ, ἰδίως ἐπὶ ἐπιθυμιῶν καὶ παθῶν, τοῦ ἔρωτος αὐτόθι 6. 1, 34· γαστρὸς καὶ κερδῶν αὐτόθι 4. 2, 45· τοὺς δὲ μὴ ἐρῶντας κρείττους αὐτῶν ὄντας, δηλ. νικῶντας τὴν ἑαυτῶν φυσικὴν ὁρμὴν εἰς ἔρωτα, Πλάτ. Φαῖδρ. 232Α, κ. ἀλλ.· κρ. χρημάτων, ἀνώτερος τῆς ἐπιδράσεως τῶν χρημάτων, Θουκ. 2. 60, Ἰσοκρ. 5Ε· οὕτω, τῶν συμμάχων κρ. Ξεν. Ἀθ. 2, 1· ― ὡσαύτως, ὁ θέτων ἑαυτὸν ὑπεράνω τινός, κρ. τοῦ δικαίου Θουκ. 3. 84· κρείσσους ὄντες... τῷ λογισμῷ ἐς τὸ ἀνέλπιστον τοῦ βεβαίου, καταντήσαντες διὰ σκέψεως εἰς ἀπόλυτον πεποίθησιν ὅτι οὐδεμία ὑπάρχει ἐλπὶς περὶ βεβαίου τινὸς πράγματος, αὐτόθι 83· φαύλους καὶ κρείττους τῆς παιδείας = οὓς παιδευθῆναι ἀδύνατον (ὀλίγῳ κατωτέρῳ) Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 12, 8. IV. ἐν τῷ Ἀττικῷ πεζῷ λόγῳ ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, καλλίτερος, ἐξοχώτερος, ὁ κρείττων λόγος Ἀριστοφ. Νεφ. 113 κἑξ.· ἴδε ἐν λ. ἥσσων. V. Ἐπίρρ. κρεισσόνως, Ἀντιφῶν 128. 34 Bekk.· ὡσαύτως κρεῖσσον, Σοφ. Ο. Τ. 176. (τὸ κρείσσων χρησιμεύει ὡς ἓν τῶν συγκριτικῶν τοῦ ἀγαθός· ἀλλὰ τὸ ἀληθὲς θετικὸν εἶναι κρατὺς (κράτος) καὶ ὁ ἀρχικὸς τύπος θὰ ἦτο κρατίων ἢ κρατyων· πρβλ. ἥσσων, ἐλάσσων).
