Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

eruo: Difference between revisions

From LSJ

L'amor che move il sole e l'altre stelleLove that moves the sun and the other stars

Dante Alighieri, Paradiso, XXXIII, v. 145
(6_6)
 
(D_3)
Line 1: Line 1:
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>ē-rŭo</b>: ŭi, ŭtum, 3, v. a.,<br /><b>I</b> to [[cast]] [[forth]], [[throw]] [[out]]; to [[dig]], [[tear]], or [[pluck]] [[out]] (freq. and [[class]].).<br /><b>I</b> Lit.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> In gen.: qui sciet, ubi quidque positum [[sit]], [[quaque]] eo veniat, is, [[etiam]] si [[quid]] obrutum erit, poterit eruere, Cic. Fin. 4, 4 fin.; so, [[aurum]] terrā, Ov. Am. 3, 8, 53; cf.: caprificos sepulcris, Hor. Epod. 5, 17: gemmam vadis, Mart. 8, 28; Tac. A. 2, 69: segetem ab radicibus imis, Verg. G. 1, 320; cf.: pinum radicibus, id. A. 5, 449 Heyne N. cr.; and: herbam [[radicitus]], Plin. 21, 11, 36, § 62: mortuum, Cic. Div. 1, 27 fin.: oculum, Plin. 25, 8, 50, § 89; 28, 8, 29, § 114: dentes de [[sinistra]] parte, id. 28, 8, 27, § 95: aquam remis, lo [[stir]] up, [[plough]] up, Ov. H. 5, 54; cf.: sepulcra ([[hyaena]]), Plin. 8, 30, 44, § 106.—Poet. in Greek [[construction]]: eruitur oculos, his eyes are [[torn]] [[out]], Ov. M. 12, 269 (cf. Zumpt, Gram. § 458).—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Since the Aug. per., [[sometimes]], in partic., to [[root]] [[out]], to [[destroy]] from the [[foundation]]: urbem totam a sedibus, Verg. A. 2, 612; Sil. 3, 2, 13; cf. under II. B. 2.—<br /><b>II</b> Trop.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> In gen., to [[draw]] [[out]], [[bring]] [[out]], [[elicit]]: [[inde]] [[tamen]] [[aliquando]] (servum fugitivum) eruam, Vat. ap. Cic. Fam. 5, 9 fin.; cf. Curt. 4, 14: scrutari locos, ex quibus argumenta eruamus, Cic. de Or. 2, 34, 146; cf. id. Tusc. 1, 13: si [[quid]] est, [[quod]] indagaris, inveneris, ex tenebris erueris, id. Agr. 1, 3: ex annalium vetustate eruenda est [[memoria]] nobilitatis tuae, id. Mur. 7, 16: memoriam, id. de Or. 2, 68, 360: veritatem, Quint. 12, 9, 3: causam rerum et rationem, Plin. 18, 4, 5, § 24: sacra recognosces annalibus eruta priscis, Ov. F. 1, 17: mi [[sicunde]] potes, erues, qui [[decem]] legati Mummio fuerint, Cic. Att. 13, 30, 2 et saep.: [[fanum]] erui [[volo]]; [[neque]] hoc mihi erui potest, I cannot be talked [[out]] of it, id. ib. 12, 36.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> In partic.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; To [[rescue]], [[release]]: [[propter]] difficultatem pecuniariam, [[qua]] erui [[nusquam]] [[nisi]] ex privatorum bonis posset, Cic. Att. 10, 14, 1.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; To [[overthrow]], [[destroy]]: Trojanas ut [[opes]] et lamentabile [[regnum]] Eruerint [[Danai]], Verg. A. 2, 5; cf. civitatem, Tac. H. 4, 72: Thracas ([[with]] frangere gentem), Stat. Th. 5, 76.
|lshtext=<b>ē-rŭo</b>: ŭi, ŭtum, 3, v. a.,<br /><b>I</b> to [[cast]] [[forth]], [[throw]] [[out]]; to [[dig]], [[tear]], or [[pluck]] [[out]] (freq. and [[class]].).<br /><b>I</b> Lit.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> In gen.: qui sciet, ubi quidque positum [[sit]], [[quaque]] eo veniat, is, [[etiam]] si [[quid]] obrutum erit, poterit eruere, Cic. Fin. 4, 4 fin.; so, [[aurum]] terrā, Ov. Am. 3, 8, 53; cf.: caprificos sepulcris, Hor. Epod. 5, 17: gemmam vadis, Mart. 8, 28; Tac. A. 2, 69: segetem ab radicibus imis, Verg. G. 1, 320; cf.: pinum radicibus, id. A. 5, 449 Heyne N. cr.; and: herbam [[radicitus]], Plin. 21, 11, 36, § 62: mortuum, Cic. Div. 1, 27 fin.: oculum, Plin. 25, 8, 50, § 89; 28, 8, 29, § 114: dentes de [[sinistra]] parte, id. 28, 8, 27, § 95: aquam remis, lo [[stir]] up, [[plough]] up, Ov. H. 5, 54; cf.: sepulcra ([[hyaena]]), Plin. 8, 30, 44, § 106.—Poet. in Greek [[construction]]: eruitur oculos, his eyes are [[torn]] [[out]], Ov. M. 12, 269 (cf. Zumpt, Gram. § 458).—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Since the Aug. per., [[sometimes]], in partic., to [[root]] [[out]], to [[destroy]] from the [[foundation]]: urbem totam a sedibus, Verg. A. 2, 612; Sil. 3, 2, 13; cf. under II. B. 2.—<br /><b>II</b> Trop.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> In gen., to [[draw]] [[out]], [[bring]] [[out]], [[elicit]]: [[inde]] [[tamen]] [[aliquando]] (servum fugitivum) eruam, Vat. ap. Cic. Fam. 5, 9 fin.; cf. Curt. 4, 14: scrutari locos, ex quibus argumenta eruamus, Cic. de Or. 2, 34, 146; cf. id. Tusc. 1, 13: si [[quid]] est, [[quod]] indagaris, inveneris, ex tenebris erueris, id. Agr. 1, 3: ex annalium vetustate eruenda est [[memoria]] nobilitatis tuae, id. Mur. 7, 16: memoriam, id. de Or. 2, 68, 360: veritatem, Quint. 12, 9, 3: causam rerum et rationem, Plin. 18, 4, 5, § 24: sacra recognosces annalibus eruta priscis, Ov. F. 1, 17: mi [[sicunde]] potes, erues, qui [[decem]] legati Mummio fuerint, Cic. Att. 13, 30, 2 et saep.: [[fanum]] erui [[volo]]; [[neque]] hoc mihi erui potest, I cannot be talked [[out]] of it, id. ib. 12, 36.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> In partic.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; To [[rescue]], [[release]]: [[propter]] difficultatem pecuniariam, [[qua]] erui [[nusquam]] [[nisi]] ex privatorum bonis posset, Cic. Att. 10, 14, 1.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; To [[overthrow]], [[destroy]]: Trojanas ut [[opes]] et lamentabile [[regnum]] Eruerint [[Danai]], Verg. A. 2, 5; cf. civitatem, Tac. H. 4, 72: Thracas ([[with]] frangere gentem), Stat. Th. 5, 76.
}}
{{Gaffiot
|gf=<b>ērŭō</b>,¹⁰ rŭī, rŭtum, ĕre, tr.,<br /><b>1</b> tirer en creusant, en fouillant, déterrer, extraire, arracher : [[aliquid]] obrutum Cic. Fin. 4, 10, déterrer qqch. qui [[est]] enfoui ; mortuum Cic. Div. 1, 57, extraire un mort [caché sous un amoncellement de fumier] ; oculum Plin. 25, 89, arracher un œil ; [poét.] eruitur oculos Ov. M. 12, 269, on lui arrache les yeux<br /><b>2</b> [poét.] détruire de fond en comble : Virg. En. 2, 612 ; Sil. 3, 213 || [fig.] Virg. En. 2, 5 ; Tac. H. 4, 72<br /><b>3</b> [fig.] déterrer, découvrir, tirer au jour : scrutari locos, ex quibus argumenta eruamus Cic. de Or. 2, 146, explorer les sources où nous pouvons puiser des arguments ; ex annalium vetustate eruenda [[est]] [[memoria]] nobilitatis tuæ Cic. Mur. 16, il faut aller chercher dans la poudre des annales le souvenir de ta noblesse ; exercitatione memoriam eruere Cic. de Or. 2, 360, faire sortir la mémoire (se donner de la mémoire) par l’exercice ; [[mihi]] erues qui [[decem]] legati Mummio fuerint Cic. Att. 13, 30, 3, tu me trouveras les noms des dix commissaires de [[Mummius]]. part. fut. [[eruturus]] Just. 5, 8, 5, [[eruiturus]] Prisc. Gramm. 10, 13.
}}
}}

Revision as of 06:53, 14 August 2017

Latin > English (Lewis & Short)

ē-rŭo: ŭi, ŭtum, 3, v. a.,
I to cast forth, throw out; to dig, tear, or pluck out (freq. and class.).
I Lit.
   A In gen.: qui sciet, ubi quidque positum sit, quaque eo veniat, is, etiam si quid obrutum erit, poterit eruere, Cic. Fin. 4, 4 fin.; so, aurum terrā, Ov. Am. 3, 8, 53; cf.: caprificos sepulcris, Hor. Epod. 5, 17: gemmam vadis, Mart. 8, 28; Tac. A. 2, 69: segetem ab radicibus imis, Verg. G. 1, 320; cf.: pinum radicibus, id. A. 5, 449 Heyne N. cr.; and: herbam radicitus, Plin. 21, 11, 36, § 62: mortuum, Cic. Div. 1, 27 fin.: oculum, Plin. 25, 8, 50, § 89; 28, 8, 29, § 114: dentes de sinistra parte, id. 28, 8, 27, § 95: aquam remis, lo stir up, plough up, Ov. H. 5, 54; cf.: sepulcra (hyaena), Plin. 8, 30, 44, § 106.—Poet. in Greek construction: eruitur oculos, his eyes are torn out, Ov. M. 12, 269 (cf. Zumpt, Gram. § 458).—
   B Since the Aug. per., sometimes, in partic., to root out, to destroy from the foundation: urbem totam a sedibus, Verg. A. 2, 612; Sil. 3, 2, 13; cf. under II. B. 2.—
II Trop.
   A In gen., to draw out, bring out, elicit: inde tamen aliquando (servum fugitivum) eruam, Vat. ap. Cic. Fam. 5, 9 fin.; cf. Curt. 4, 14: scrutari locos, ex quibus argumenta eruamus, Cic. de Or. 2, 34, 146; cf. id. Tusc. 1, 13: si quid est, quod indagaris, inveneris, ex tenebris erueris, id. Agr. 1, 3: ex annalium vetustate eruenda est memoria nobilitatis tuae, id. Mur. 7, 16: memoriam, id. de Or. 2, 68, 360: veritatem, Quint. 12, 9, 3: causam rerum et rationem, Plin. 18, 4, 5, § 24: sacra recognosces annalibus eruta priscis, Ov. F. 1, 17: mi sicunde potes, erues, qui decem legati Mummio fuerint, Cic. Att. 13, 30, 2 et saep.: fanum erui volo; neque hoc mihi erui potest, I cannot be talked out of it, id. ib. 12, 36.—
   B In partic.
   1    To rescue, release: propter difficultatem pecuniariam, qua erui nusquam nisi ex privatorum bonis posset, Cic. Att. 10, 14, 1.—
   2    To overthrow, destroy: Trojanas ut opes et lamentabile regnum Eruerint Danai, Verg. A. 2, 5; cf. civitatem, Tac. H. 4, 72: Thracas (with frangere gentem), Stat. Th. 5, 76.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ērŭō,¹⁰ rŭī, rŭtum, ĕre, tr.,
1 tirer en creusant, en fouillant, déterrer, extraire, arracher : aliquid obrutum Cic. Fin. 4, 10, déterrer qqch. qui est enfoui ; mortuum Cic. Div. 1, 57, extraire un mort [caché sous un amoncellement de fumier] ; oculum Plin. 25, 89, arracher un œil ; [poét.] eruitur oculos Ov. M. 12, 269, on lui arrache les yeux
2 [poét.] détruire de fond en comble : Virg. En. 2, 612 ; Sil. 3, 213