πλανάω

English (LSJ)

fut. -ήσω LXX 4 Ki.4.28, etc. :—Pass. and Med., fut. -ήσομαι Pl.Hp.Mi.376c, Luc.Peregr.16, -ηθήσομαι D.H.Dem.9, Luc. VH2.27 : aor.

   A ἐπλανήθην E.Hel.598, Th.5.4, etc.: pf. πεπλάνημαι A.Pr. 565 (anap.), Hdt.7.16.β', Pl.Plt.264c, etc.: (πλάνη) :—Prose verb, = πλάζω (used once in Hom., also by Trag., Pi. (v. infr.), and Sapph. Supp.10.15), cause to wander, A.Pr.572 (lyr.), Hdt.4.128.    2 lead from the subject, in talking, D.19.335.    3 lead astray, mislead, deceive, ἢ γνώμη πλανᾷ; S.OC316, cf. Pl.Prt.356d, Lg.655c, Theognet. 2.2, Men.Pk.79 ; τὸν ὄχλον Ev.Jo.7.12; τὸ ἀόριστον πλανᾷ Arist.Rh. 1415a14; τὰ μὴ πλανῶντα Id.Mete.347b35 ; πλανῶν τὴν ἔξοδον, of the Labyrinth, Apollod.3.1.4.    II Pass., wander, stray, ἵπποι πλανόωνται ἀνὰ δρόμον Il.23.321 ; ὅποι γῆς . . πεπλάνημαι A.Pr.565 (anap.); π. εἰς πόλεις Lys.12.97; κατὰ τὴν χώραν Isoc.6.76 ; περὶ τὰ πεδία Pl.Plt. 264c: abs., S.OC347, etc.; of the planets, Pl.Lg.822a, Arist.Mete. 346a2, etc.: metaph., νοῦς ἐν αὑτῷ ὁ ἀληθινὸς πέφυκε πλανᾶσθαι Plot.6.7.13; of reports, travel abroad, πολλὰ . . ἐμπόρων ἔπη φιλεῖ π. S.OC 304.    b c.acc.loci, πλανηθεὶς τήνδε βάρβαρον χθόνα having wandered over it, E.Hel.598 ; πᾶσαν γῆν Plu.Luc.34: c.acc. cogn., πολλοὺς ἑλιγμοὺς πλανώμενοι wandering about as in a labyrinth, X.Cyr.1.3.4.    2 wander in speaking, π. ἐν τῷ λόγῳ Hdt.2.115; digress, π. ἀπὸ τοῦ λόγου Pl.Plt.263a.    3 c. gen., πλαναθεὶς καιροῦ having missed the right moment, Pi.N.8.4.    4 do a thing irregularly or with variation, Hdt.6.52; ἐνύπνια τὰ ἐς ἀνθρώπους πεπλανημένα the varying dreams that visit them, Id.7.16.β' ; πλανωμένη πρὸς ἄλλοτ' ἄλλον πημονὴ προσιζάνει A.Pr.277 ; πεπλανημένον τρόπον irregularly, Hp.Prog.24 ; to be unsettled, τὰ τῆς ἐλευθερίας ἔτι πλανώμενα καταστήματα IG42(1).81.13 (Epid., i A.D.).    5 to be in doubt or at a loss, π. τὸ θέλει τὸ ἔπος εἶπαι Hdt.6.37 : more freq. abs., A.Pr.473, etc.; π. καὶ ἀπορῶ Pl.Hp. Ma.304c; ἡ ψυχὴ π. καὶ ταράττεται Id.Phd.79c; π. τῇ διανοίᾳ, ταῖς διανοίαις, Isoc.15.52, Ep.6.10 ; πεπλανημένην ἔχειν τὴν διάνοιαν Id.15.265; πλανωμένων θεραπεία παθῶν Diog.Oen.27.    6 in forensic Rhet., χρώματα πεπλανημένα, μετάθεσις πεπ., of alternative pleas, Hermog. Stat.3.    7 to be misled, ὑπὸ φωνῆς κοινότητος Phld.Sign.7; ταῖς ὁμωνυμίαις ib.36.

German (Pape)

[Seite 624] wie πλάζω, in die Irre, vom rechten Wege abführen; πλανᾅ τε νῆστιν ἀνὰ τὰν παραλίαν ψάμμον, Aesch. Prom. 573; Πέρσας, Her. 4, 128; durch die Rede, Dem. 19, 335; übh. verführen, täuschen, Plat. Prot. 356 d; τὸ πεπλανηκὸς ἡμᾶς, Legg. II, 655 c; τινός, Schaef. Mel. 88. – Häufiger im pass., in die Irre getrieben werden; herumirren, Il. 23, 321; καιροῦ μὴ πλαναθέντα, Pind. N. 8, 4; ὅπη γῆς πεπλάνημαι, Aesch. Prom. 564; auch geitig, irren, 471; Soph. O. C. 348; übtr., πολλὰ δὲ ἐμπόρων ἔπη φιλεῖ πλανᾶσθαι, 305; ib. 317 ἆρ' ἔστιν; ἆρ' οὐκ ἔστιν; ἢ γνώμῃ πλανῶ; also, wenn die Lesart richtig ist (v. l. γνώμη πλανᾷ), das act. = pass. gebraucht; Eur. öfter; Her. 7, 16, 2; ἐπλανήθη Δημήτηρ, Isocr. 4, 28; unstät schwanken, irren, πλανῶμαι καὶ ἀπορῶ, Plat. Hipp. mai. 304 c; πλανᾶται καὶ ταράττεται, Phaed. 79 c, u. öfter; auch τὰ περὶ τὸ σῶμα πλανώμενα παθήματα, Tim. 88 e; ὁρῶ τῶν ἀπίστων ματαίους καὶ ἀτίμους πλανωμένους τοὺς λόγους, Xen. An. 7, 7, 24, die das rechte Ziel verfehlen und deswegen nicht geachtet sind.

Greek (Liddell-Scott)

πλᾰνάω: μέλλ. ήσω, κτλ. ― Παθ. καὶ μέσ., μέλλ. -ήσομαι Πλάτ. Ἱππ. Ἐλάττων 376C, Λουκ. Περεγρ. 16, -ηθήσομαι Διον. Ἁλ. π. Δημ. 9, Λουκ. π. Ἀληθ. Ἱστ. 2. 27· ἀόρ. ἐπλανήθην Εὐρ., Θουκ., κτλ.· πρκμ. πεπλάνημαι Ἡρόδ., Ἀττ.· ― τὰ Ἀντίγραφα τοῦ Ἡροδ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἔχουσι τοὺς Ἀττ. συνῃρ. τύπους, ἀλλ’ ἐν 2. 41, πλανέονται· (πλάνη). Πεζογραφικὸς τύπος τοῦ πλάζω (ἐν χρήσει καὶ παρ’ Ἀττ. ποιηταῖς), κάμνω τινὰ νὰ πλανηθῇ, περιπλανῶ, Ἡρόδ. 4. 128, Αἰσχύλ. Πρ. 573. 2) παραπλανῶ, παρασύρω ἐκ τῆς ὑποθέσεως τοῦ λόγου, ἐν ὁμιλίᾳ, Δημ. 448, ἐν τέλ. 3) ὁδηγῶ ἐσφαλμένως, παρασύρω, παραπλανῶ, ἀπατῶ, ἢ γνώμῃ πλανᾷ; Σοφ. Ο. Κ. 316, πρβλ. Πλάτ. Πρωτ. 356D, Νόμ. 655D· τὸ ἀόριστον πλανᾷ Ἀριστ. Ρητορ. 3. 14, 2· τὰ μὴ πλανῶντα ὁ αὐτ. ἐν Μετεωρ. 1. 12, 1· ― ὡσαύτως, παρασύρω ἀπὸ..., μετὰ γεν., Schäf. Mel. σ. 88. ΙΙ. Παθ., περιπλανῶμαι, περιφέρομαι, παραπλανῶμαι, ἵπποι πλανόωνται ἀνὰ δρόμον Ἰλ. Ψ. 321· ὅποι γῆς... πεπλάνημαι Αἰσχύλ. Πρ. 564· π. εἰς πόλεις Λυσ. 129. 1β· κατὰ τὴν χώραν Ἰσοκρ. 132Α· περὶ τὰ πεδία Πλάτ. Πολιτικ. 264C· ἀπολ., Σοφ. Ο. Κ. 347, κτλ.· ἐπὶ τῶν πλανητῶν, Πλάτ. Νόμ. 822Α, Ἀριστ., κλπ. β) μετ’ αἰτ. τόπου, πλανηθεὶς τήνδε βάρβαρον χθόνα, περιπλανηθεὶς εἰς ταύτην τὴν βάρ..., Λατ. oberrare, Εὐρ. Ἑλ. 598 (πρβλ. ἀλάομαι)· ἀλλὰ μετὰ συστοίχ. αἰτ., πολλοὺς δέ τινας ἑλιγμοὺς ἄνω καὶ κάτω πλανώμενοι μόλις ἀφικνεῖσθε ὅποι ἡμεῖς πάλαι ἥκομεν Ξεν. Κύρ. 1. 3, 4· ― ἐπὶ φημῶν, πολλά... ἐμπόρων ἔπη φιλεῖ πλανᾶσθαι Σοφ. Ο. Κ. 304. 2) ἐξέρχομαι τοῦ προκειμένου ἐν τῷ λόγῳ, πλανᾶσθαι ἐν τῷ λόγῳ Ἡρόδ. 2. 115· πλ. ἀπὸ τοῦ λόγου Πλάτ. Πολιτικ. 263Α. 3) μετὰ γεν., πλαναθεὶς καιροῦ, ἀπωλέσας τὴν εὐκαιρίαν, ἀποτυχών, Πινδ. Ν. 8. 6. 4) πράττω τι ἀτάκτως ἢ ἀλογίστως, Ἡρόδ. 6. 52· ἐνύπνια τὰ ἐς ἀνθρώπους πεπλανημένα, τὰ ἀτάκτως ἐπελθόντα εἰς αὐτούς, ὁ αὐτ. 7. 16, 2· πλανωμένη πρὸς ἄλλοτ’ ἄλλον πημονὴ Αἰσχύλ. Πρ. 275· πεπλανημένον τρόπον, ἀτάκτως, Ἱππ. Προγν. 4. 5· οὕτω, πεπλανημένως Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 10. 1. 7. 5) πλανῶμαι τὸν νοῦν, «χάνω», Ἡρόδ. 8. 37, Αἰσχύλ. Πρ. 473· πλ. καὶ ἀπορῶ Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 304C· πλ. καὶ ταράττεται ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 79C· π. τῇ διανοίᾳ, ταῖς διανοίαις Ἰσοκρ. 320D, 420A· πεπλανημένην ἔχειν τὴν διάνοιαν ὁ αὐτ. π. Ἀντιδόσ. § 284.

French (Bailly abrégé)

-ῶ :
I. écarter du droit chemin, égarer, acc. ; Pass. aller çà et là, errer : πλανᾶν κατὰ χώραν ISOCR errer dans un pays ; ἐν Αἰγύπτῳ PLUT en Égypte ; avec acc. de manière : πολλοὺς ἑλιγμοὺς πλανᾶσθαι XÉN s’égarer en faisant beaucoup de détours;
II. fig.
1 écarter du but ; Pass. s’écarter du but : λόγοι πλανώμενοι XÉN paroles qui manquent le but;
2 tromper, abuser, acc. ; Pass. se fourvoyer, se tromper, s’abuser ; avoir l’esprit égaré.
Étymologie: πλάνη.

English (Strong)

from πλάνη; to (properly, cause to) roam (from safety, truth, or virtue): go astray, deceive, err, seduce, wander, be out of the way.