ianua
οὕτω τι βαθὺ καὶ μυστηριῶδες ἡ σιγὴ καὶ νηφάλιον, ἡ δὲ μέθη λάλον → silence is something profound and mysterious and sober, but drunkenness chatters
Latin > English (Lewis & Short)
jānŭa: ae, f. Janus, i. e. ianus, from i, ire; cf. Sanscr. yāna, itio, incessus, from yā, ire,
I a door, house-door.
I Lit.: principem in sacrificando Janum esse voluerunt, quod ab eundo nomen est ductum: ex quo transitiones perviae, jani; foresque in liminibus profanarum aedium januae nominantur, Cic. N. D. 2, 27, 67: claudere, id. Verr. 2, 1, 26, § 66: januam occludere, Plaut. Aul. 1, 2, 11: pultare, id. Poen. 3, 4, 30: ante ostium et januam, id. Pers. 5, 1, 6: indiligenter observare, id. As. 2, 2, 7: reserare, Ov. H. 4, 141: frangere, Hor. S. 1, 2, 128.—The dog was commonly chained there; hence, janua mordax, Plaut. Truc. 2, 4, 1; cf. id. Most. 3, 2, 126 sq.—
B Transf., an entrance of any sort: inferni janua regis, Verg. A. 6, 106; cf.: atri janua Ditis, id. ib. 6, 127: mortis, Sil. 11, 187: leti, Val. Fl. 4, 23: cum eam urbem sibi Mithridates Asiae januam fore putasset, the key of Asia, Cic. Mur. 15, 33: hic locus est gemini janua vasta maris, Ov. Tr. 1, 10, 32.—
II Trop., an entrance, approach: qua nolui janua sum ingressus in causam, Cic. Planc. 3, 8: facillime vos ad ea, quae cupitis, perventuros, ab hoc aditu januaque patefacta, id. de Or. 1, 47, 204: illa januam Famae patefecit, Plin. Ep. 1, 18, 4; Val. Fl. 4, 231: vultus ac frons, quae est animi janua, Q. Cic. Pet. Cons. 11, 44: ego sum ostium, Vulg. Johan. 10, 2.
Latin > German (Georges)
iānua, ae, f. (zu altind. yāti, geht); vgl. Iānus, I) die Tür, bes. die Haustür, claustra ianuae, Val. Max.: ianua carceris, Vell.: ianua patens (Ggstz. ianua clausa), Liv.: domus suae ianuam pulsare, Apul.: pandite atque aperite ianuam istam, Plaut.: ianuam aperire, eine T. öffnen, Ov.; u. eine Tür machen (nach der Gasse zu), Scaev. dig.: ianuam claudere, Cic., occludere (Ggstz. recludere), Plaut.: ianuam reserare, Ov.: cunctis ianua nostra patet, Tibull.: ianuā egredi, Val. Max.: quaerere alqm a ianua, an der Haustür nach jmd. fragen, Cic. – II) übtr., die Tür, die Pforte, der Eingang, Zugang, Ditis, Verg.: sepulcri od. leti, Ov.: maris gemini, v. Bosporus, Ov.: eam urbem sibi Asiae ianuam fore, Cic.: bildl., ianuā ingredi in causam, Cic.: ianua animi frons est, Cic.: adeo illa actio mihi aures hominum, illa ianuam famae patefecit, Plin. ep.: claudenda est ianua belli, Sil.
