Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

compendium: Difference between revisions

From LSJ

Cras amet qui numquam amavit quique amavit cras amet → May he love tomorrow who has never loved before; And may he who has loved, love tomorrow as well.

Pervigilium Veneris
(3_3)
(1)
Line 8: Line 8:
{{Georges
{{Georges
|georg=compendium, ī, n. ([[compendo]]), die [[Ersparnis]], I) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Gewinn]], [[Vorteil]], [[Profit]] (Ggstz. [[dispendium]]), c. ligni, Plin.: c. leve, Cornif. rhet.: facere compendii binos [[panes]] in [[dies]], [[ersparen]], Plaut.: [[compendium]] facere, [[sich]] [[ein]] [[Vermögen]] [[erwerben]], Suet.: [[privato]] [[compendio]] servire, Caes.: in re uberrima [[turpe]] c. effugere, Cic. – II) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Abkürzung]] der [[Arbeit]], [[Zeit]], operae, Plin.: temporis, Col.: [[compendio]] morari, eine kurze [[Zeit]], Quint.: facere [[compendium]] pultandi, [[abkürzen]], [[nachlassen]], Plaut.: misso in [[compendium]] [[bello]], [[Flor]]. – Insbes.: a) in bezug [[auf]] die [[Rede]], [[brevia]] compendia dicendi, Quint.: conferre verba ad [[compendium]], [[kurz]] [[fassen]], Plaut.: facere verba compendi, [[sie]] [[abkürzen]], Plaut.: u. fieri dicta compendi [[volo]], spar deine Worte, Plaut.; vgl. Brix Plaut. capt. 962. Ussing Plaut. asin. 305. Lorenz Plaut. mil. 774. Spengel Plaut. truc. 2, 4, 25. – b) in bezug [[auf]] den [[Weg]], c. itineris, [[Fronto]]: c. viae quatridui, Plin.: per compendia itinerum, Frontin. – dah. [[oft]] absol., der abgekürzte [[Weg]], kürzere [[Weg]], [[Richtweg]] (Ggstz. [[iter]], [[quod]] est spatii amplioris, s. [[Quint]]. 4, 2, 46), c. durum aridumque (im Bilde), Quint.: quaedam (maria) ad navigationis [[commodum]] per [[compendium]] ducere, Iustin.: per compendia [[maris]] assequi alqm, Tac.: bildl., [[quae]] ad honores compendia paterent, Plin. pan. 95, 5: ad utilium artium contemplationem celeri facilique [[compendio]] ducere, Gell. praef. § 12.
|georg=compendium, ī, n. ([[compendo]]), die [[Ersparnis]], I) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Gewinn]], [[Vorteil]], [[Profit]] (Ggstz. [[dispendium]]), c. ligni, Plin.: c. leve, Cornif. rhet.: facere compendii binos [[panes]] in [[dies]], [[ersparen]], Plaut.: [[compendium]] facere, [[sich]] [[ein]] [[Vermögen]] [[erwerben]], Suet.: [[privato]] [[compendio]] servire, Caes.: in re uberrima [[turpe]] c. effugere, Cic. – II) die [[Ersparnis]] [[als]] [[Abkürzung]] der [[Arbeit]], [[Zeit]], operae, Plin.: temporis, Col.: [[compendio]] morari, eine kurze [[Zeit]], Quint.: facere [[compendium]] pultandi, [[abkürzen]], [[nachlassen]], Plaut.: misso in [[compendium]] [[bello]], [[Flor]]. – Insbes.: a) in bezug [[auf]] die [[Rede]], [[brevia]] compendia dicendi, Quint.: conferre verba ad [[compendium]], [[kurz]] [[fassen]], Plaut.: facere verba compendi, [[sie]] [[abkürzen]], Plaut.: u. fieri dicta compendi [[volo]], spar deine Worte, Plaut.; vgl. Brix Plaut. capt. 962. Ussing Plaut. asin. 305. Lorenz Plaut. mil. 774. Spengel Plaut. truc. 2, 4, 25. – b) in bezug [[auf]] den [[Weg]], c. itineris, [[Fronto]]: c. viae quatridui, Plin.: per compendia itinerum, Frontin. – dah. [[oft]] absol., der abgekürzte [[Weg]], kürzere [[Weg]], [[Richtweg]] (Ggstz. [[iter]], [[quod]] est spatii amplioris, s. [[Quint]]. 4, 2, 46), c. durum aridumque (im Bilde), Quint.: quaedam (maria) ad navigationis [[commodum]] per [[compendium]] ducere, Iustin.: per compendia [[maris]] assequi alqm, Tac.: bildl., [[quae]] ad honores compendia paterent, Plin. pan. 95, 5: ad utilium artium contemplationem celeri facilique [[compendio]] ducere, Gell. praef. § 12.
}}
{{LaEn
|lnetxt=compendium compendi(i) N N :: gain, profit; sparing/saving; abridgement, compendium; shorthand; a short cut<br />compendium compendium compendii N N :: summarised, abstract
}}
}}

Revision as of 16:55, 27 February 2019

Latin > English (Lewis & Short)

compendĭum: ii, n. compendo, orig. belonging to the lang. of econ.,
I that which is weighed together, kept together, saved (cf. Varr. L. L. 5, § 183 Müll.; Paul. ex Fest. p. 72, 10 Müll.); a saving or gain, profit acquired by saving (opp. dispendium; class. in prose and poetry).
I Prop.: ego hodie compendi feci binos panes in dies, have saved two loaves, Plaut. Pers. 4, 3, 2; cf. id. Truc. 2, 4, 26: aliquem mercibus suppeditandis cum quaestu compendioque dimittere, Cic. Verr. 2, 2, 3, § 6; 2, 3, 46, § 109: turpe compendium effugere, id. Fl. 3, 7: se negat facturum compendii sui causā quod non liceat, id. Off. 3, 15, 63: homines ad turpe compendium commovere, Auct. Her. 4, 40, 52: servire privato compendio suo, Caes. B. C. 3, 32; id. B. G. 7, 43; Liv. 8, 36, 10; Plin. 21, 12, 41, § 70; Suet. Tib. 48: compendia repetere ignotis terris, Tib. 1, 3, 39 al.: ligni, Plin. 23, 7, 64, § 127; cf. operae, id. 17, 23, 35, § 214; 18, 20, 49, § 181: viae, id. 5, 5, 5, § 38.—
   B Esp.,
   1    Shortness of way, a short way ( = compendiaria), Quint. 4, 2, 46; Tac. A. 12, 28; Flor. 3, 3, 7; Just. 2, 10 fin.; cf. montis, a short cut across the mountain, Ov. M. 3, 234: maris, Tac. A. 2, 55: fugae, Sil. 12, 533; cf. Plin. Pan. 95, 5; Gell. praef. § 12.—
   2    In the phrases,
   a Facere compendium, to make a profit, gain.
   (a)    In gen.: compendium edepol haud aetati optabile Fecisti, quom istanc nactu's impudentiam, Plaut. Bacch. 1, 2, 51.—
   (b)    More freq. to make a saving, i. e. be sparing of a thing: compendium ego te facere pultandi volo, to save your knocking, i. e. to cease therefrom, id. Ps. 2, 2, 11: errationis, id. Rud. 1, 2, 90: praeconis, id. Stich. 1, 3, 38.—
   b Aliquid ponere ad compendium. to save, spare something, i. e. not to say it, Plaut. Cas. 3, 1, 3; 3, 1, 5; cf.: coaddito ad compendium, id. ib. v. 4.—
II A sparing, saving in any thing done, i. e. a shortening, abbreviating: quam potes, tam verba confer maxume ad compendium, i. e. be concise, brief, Plaut. Mil. 3, 1, 184.—So of discourse, etc. (ante-class.): facere or fieri compendi, to shorten, abridge (the discourse), or to be shortened, abridged: lamentas fletus facere conpendi licet, Pac. ap. Non. p. 132, 29 (Trag. Rel. v. 175 Rib.): compendi verba multa jam faciam tibi, will be very brief with you, Plaut. Bacch. 2, 2, 7; id. Most. 1, 1, 57; id. Ps. 4, 7, 42: verbis velitationem fieri compendi volo, in few words, briefly, id. As. 2, 2, 41; cf.: sed jam fieri dictis compendium volo, id. Capt. 5, 2, 12: in ipsis statim elementis etiam brevia docendi monstrare compendia, Quint. 1, 1, 24; cf. id. 1, 1, 30; and: compendio morari, i. e. only a short time, id. 1, 4, 22.

Latin > French (Gaffiot 2016)

compendĭum,¹¹ ĭī, n. (compendo),
1 gain provenant de l’épargne, profit : compendium ligni Plin. 23, 127, économie de bois ; facere compendii sui causa quod non liceat Cic. Off. 3, 63, faire dans son intérêt une chose illicite || [fig.] aliquid facere compendi Pl. Pœn. 351, faire l’économie de qqch. = s’en dispenser, cf. Bacch. 183 ; Most. 60
2 gain provenant d’une économie de temps, accourcissement, abréviation : compendium operæ Plin. 18, 181, économie de travail ; verba confer ad compendium Pl. Mil. 774, abrège ton discours ; compendia viarum Tac. Ann. 1, 63, chemins de traverse ; compendia leti donare Sil. 10, 475, achever un ennemi ; compendia ad honores Plin. Min. Pan. 95, 5, moyens rapides pour arriver aux honneurs.

Latin > German (Georges)

compendium, ī, n. (compendo), die Ersparnis, I) die Ersparnis als Gewinn, Vorteil, Profit (Ggstz. dispendium), c. ligni, Plin.: c. leve, Cornif. rhet.: facere compendii binos panes in dies, ersparen, Plaut.: compendium facere, sich ein Vermögen erwerben, Suet.: privato compendio servire, Caes.: in re uberrima turpe c. effugere, Cic. – II) die Ersparnis als Abkürzung der Arbeit, Zeit, operae, Plin.: temporis, Col.: compendio morari, eine kurze Zeit, Quint.: facere compendium pultandi, abkürzen, nachlassen, Plaut.: misso in compendium bello, Flor. – Insbes.: a) in bezug auf die Rede, brevia compendia dicendi, Quint.: conferre verba ad compendium, kurz fassen, Plaut.: facere verba compendi, sie abkürzen, Plaut.: u. fieri dicta compendi volo, spar deine Worte, Plaut.; vgl. Brix Plaut. capt. 962. Ussing Plaut. asin. 305. Lorenz Plaut. mil. 774. Spengel Plaut. truc. 2, 4, 25. – b) in bezug auf den Weg, c. itineris, Fronto: c. viae quatridui, Plin.: per compendia itinerum, Frontin. – dah. oft absol., der abgekürzte Weg, kürzere Weg, Richtweg (Ggstz. iter, quod est spatii amplioris, s. Quint. 4, 2, 46), c. durum aridumque (im Bilde), Quint.: quaedam (maria) ad navigationis commodum per compendium ducere, Iustin.: per compendia maris assequi alqm, Tac.: bildl., quae ad honores compendia paterent, Plin. pan. 95, 5: ad utilium artium contemplationem celeri facilique compendio ducere, Gell. praef. § 12.

Latin > English

compendium compendi(i) N N :: gain, profit; sparing/saving; abridgement, compendium; shorthand; a short cut
compendium compendium compendii N N :: summarised, abstract