ἄρταμος

English (LSJ)

ὁ, A butcher, cook, X.Cyr.2.2.4, Epicr.6, IG14.643; βοός Orac. ap. Phleg.10.39. 2 metaph., murderer, S.Fr.1025, Lyc.236, 797. (For ἀρτίταμος = ὁ εἰς ἄρτια τέμνων, acc. to Eust.577.45.)

Spanish (DGE)

(ἄρτᾰμος) -ου, ὁ 1 matarife y cocinero X.Cyr.2.2.4, Epicr.6, IG 14.643 (Calabria, arc.), βοός Orác. en Phlg.10.2B.10, Trag.Adesp.148, Hsch.
2 fig. asesino S.Fr.1025, Lyc.236.
• Etimología: Comp. de ἄρτιος y τέμνω, según Eust.577.45, de donde *ἀρτιταμος o *ἀρτιοταμος, c. hapl. Pero el vocalismo de -ταμος es raro.

German (Pape)

[Seite 361] ὁ, 1) Schlächter, Koch, VLL. μάγειρος παρὰ τὸ διαρτάσαι ὅ ἐστι μερίσαι, Xen. Cyr. 2, 2, 4 mit der v.l. μάγειρος; κατ' ἰχθύων Epier. Ath. XIV, 655 f. – 2) Mörder, Soph. frg. 848; Lycophr. 236 u. öfter.

French (Bailly abrégé)

ου (ὁ) :
boucher ; cuisinier.
Étymologie: DELG ?, malgré Eust. qui interprète ὁ εἰς ἄρτια τέμνων, celui qui coupe exactement.

Greek Monolingual

ἄρταμος, ο (Α)
1. αυτός που κόβει σε κανονικά κομμάτια, ο μάγειρος ή ο χασάπης
2. μτφ. ο φονιάς.
[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται για σπανίως χρησιμοποιούμενη λέξη. Σύμφωνα με την ερμηνεία της λ. στον Ευστάθιο («ο εις άρτια τέμνων»), η λ. θα μπορούσε να παραχθεί από αρτί-ταμος ή αρτό-ταμος με συλλαβική ανομοίωση, πράγμα όμως που προσκρούει στο ότι τα σύνθετα με β' συνθετικό το ρ. τέμνω έχουν τη μορφή -τομος].

Greek Monotonic

ἄρτᾰμος: ὁ, σφαγέας, μάγειρας, σε ξεν. (αμφίβ. προέλ.).

Russian (Dvoretsky)

ἄρτᾰμος: ὁ мясник или повар Xen.

Frisk Etymological English

Grammatical information: m.
Meaning: butcher, cook (S.).
Dialectal forms: Myc. atomo?
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Eustathios 577, 45 explains ὁ εἰς ἄρτια τέμνων, i.e. haplological for *ἀρτί-ταμος or *ἀρτό-ταμος artful cutting. DELG objects that we expect -τομος. To my mind, most improbable. Fur. 345: substr., without evidence, but a priori the most likely solution. Cf. J. Schmidt Kritik 83f.; s. also Ἄρτεμις.

Middle Liddell

[deriv. uncertain].]
a butcher, cook, Xen.

Frisk Etymology German

ἄρταμος: {ártamos}
Grammar: m.
Meaning: Metzger, Koch (S., X., Epikr. usw.).
Derivative: Davon ἀρταμέω schlachten, zerstückeln mit ἀρτάμησις das Schlachten (Thebe).
Etymology: Nach Eustathios 577, 45 = ὁ εἰς ἄρτια τέμνων und somit haplologisch für *ἀρτίταμος, bzw. *ἀρτόταμος kunstgerecht zerschneidend (durch Zusammenbildung). Eine bessere Erklärung ist jedenfalls nicht gefunden. Vgl. J. Schmidt Kritik 83f.; s. ἄρτι und ἄρτος; außerdem Ἄρτεμις.
Page 1,153

Translations

cook

Afrikaans: kok; Albanian: gjellëtar, gjellëtare; Arabic: طَبَّاخ‎, طَبَّاخَة‎; Egyptian Arabic: طباخ‎; Armenian: խոհարար; Assamese: ৰান্ধনি, চাংমাই, বাবুৰ্চি; Asturian: cocineru, cocedor; Azerbaijani: aşpaz; Bashkir: ашнаҡсы; Basque: sukaldari; Belarusian: кухар, кухарка, паварыха; Bengali: রাঁধুনি; Bulgarian: готвач, готвачка; Burmese: ခန်တမာ; Buryat: тогоошон; Catalan: cuiner, xef; Chechen: юургйийриг; Chinese Cantonese: 廚師, 厨师; Mandarin: 廚師, 厨师; Min Nan: 廚子師, 厨子师; Chukchi: увильын, ывильын; Czech: kuchař, kuchařka; Danish: kok; Dolgan: аччыт; Dutch: kok, kokkin; Elfdalian: kokk; Esperanto: kuiristo; Estonian: kokk; Ewe: nuɖala; Faroese: kokkur; Finnish: kokki, keittäjä; French: cuisinier, cuisinière, cuistot, chef; Galician: cociñeiro, cociñeira; Georgian: მზარეული; German: Koch, Köchin; Greek: μάγειρας, μαγείρισσα; Ancient Greek: ἄρταμος, δαιτρός, δειπνοποιός, δημιουργός, δραστήρ, δρηστήρ, ἐλέατρος, ἐλεοκόπος, ἐσχαρεύς, μάγειρος, μάγιρος, ὀψαρτυτής, ὀψοποιός, πέπτρια; Greenlandic: igasoq; Hebrew: טַבָּח‎, טבחית‎; Hindi: रसोइया, बावर्ची; Hungarian: szakács; Icelandic: kokkur; Ido: koquisto; Indonesian: koki; Irish: cócaire; Italian: cuoco, cuoca; Japanese: 調理師, 料理人, コック, シェフ; Kashmiri: وازٕ‎; Kazakh: аспаз; Khmer: អ្នកដាំស្ល, អ្នកធ្វើបាយ; Korean: 요리사(料理師), 료리사(料理師), 조리사(調理士)(調理師), 셰프; Kumyk: ашбаз, къазанчы; Kurdish Central Kurdish: چێشتکەر‎; Northern Kurdish: aşpêj, pêjek; Kyrgyz: ашпоз, повар; Ladino: gizandero, gizandor, gizandera; Lao: ພໍ່ຄົວ, ຄົນຄົວກິນ, ສູປະການ, ຄົນຄົວ, ແມ່ຄົວ; Latin: coquus, coqua, cocus, coctor, cocturarius; Latvian: pavārs; Lithuanian: kokas, virėjas; Lombard: cögh, cœugh, cœg, cœga, coxiner, coxinera; Low German German Low German: Kock, Kööksch, Kööksche; Luxembourgish: Kach; Lü: ᦅᦳᧃᦶᦔᧂᦂᦲᧃ; Macedonian: готвач, готвачка; Malay: tukang masak; Maltese: kok, koka; Mongolian Cyrillic: тогооч; Navajo: chʼiyáán ííłʼíní; Norman: tchuîsinnyi, couque; North Frisian Föhr-Amrum: kook; Northern Sami: koahkka, goahkka; Norwegian Bokmål: kokk, kokke; Nynorsk: kokk, kokke; Old English: cōc; Pali Devanagari: सूदो; Latin: sudo; Pashto: آشپز‎, اشپز‎; Persian: آشپز‎, پزنده‎, طباخ‎; Plautdietsch: Koch; Polish: kucharz, kucharka; Portuguese: cozinheiro, cozinheira; Quechua: wayk'uq; Romanian: bucătar, bucătăreasă; Romansch: cuschinier; Russian: повар, повариха, кок, стряпуха, кухарка; Scottish Gaelic: còcaire; Serbo-Croatian Cyrillic: ку̏ха̄р, ку̏харица, ку̏ва̄р, ку̏варица; Roman: kȕhār, kȕharica, kȕvār, kȕvarica; Slovak: kuchár, kuchárka; Slovene: kȗhar, kuharica; Sorbian Upper Sorbian: kuchar, kucharka; Spanish: cocinero, cocinera; Swahili: mpishi, wapishi; Swedish: kock; Tagalog: kusinero, tagaluto; Tajik: ошпаз, таббох, пазанда; Tamil: கூவியர்; Tatar: пешерче; Telugu: వంటమనిషి, వంటవాడు; Thai: กุ๊ก, พ่อครัว, แม่ครัว; Tibetan: མ་བྱན; Turkish: aşçı; Turkmen: aşpez; Tuvan: паштанчы; Ukrainian: кухар, кухарка/кухарка; Urdu: باورچی‎, طباخ‎; Urhobo: chere; Uyghur: ئاشپەز‎; Uzbek: oshpaz, pazanda; Venetian: cogo; Vietnamese: đầu bếp; Volapük: kvisinan, hikvisinan, jikvisinan; Welsh: cogydd, cogyddes