προστακτικός: Difference between revisions

From LSJ

Θεῶν ὄνειδος τοὺς κακοὺς εὐδαιμονεῖν → Crimen deorum est improbi felicitas → Ein Vorwurf an die Götter ist der Schurken Glück

Menander, Monostichoi, 255
m (Text replacement - "   <span class="bld">" to "<span class="bld">")
m (LSJ1 replacement)
 
(8 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=prostaktikos
|Transliteration C=prostaktikos
|Beta Code=prostaktiko/s
|Beta Code=prostaktiko/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[of]] or [[for commanding]], [[imperative]], [[imperious]], <b class="b3">τὸ π. [ἡ ψυχή</b>], opp. <b class="b3">τὸ ὑπηρετικόν</b> (of the body), <span class="bibl">Arist.<span class="title">Top.</span>128b19</span>; π. τινῶν <span class="bibl">Corn.<span class="title">ND</span>16</span>; λόγος Plu.2.1037f; [[Προστακτικός]] (sc. [[λόγος]]), title of work by Protagoras, <span class="bibl">D.L.9.55</span>; βραχυλογία <span class="bibl">Plu.<span class="title">Phoc.</span>5</span>; also of persons, ἄρχων <span class="bibl">Max.Tyr.13.2</span> (Sup.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Gramm., <b class="b3">-κὴ ἔγκλισις</b> the [[imperative]] mood, <span class="bibl">D.T.638.7</span>, <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>31.20</span>; <b class="b3">π. ἐκφορὰ τῶν ῥημάτων</b> ib.<span class="bibl">69.20</span>; τὸ π. σχῆμα Anon.<span class="title">Fig.</span>24; also τὸ -κόν <span class="bibl">D.L. 7.66</span>,<span class="bibl">67</span>, Ps.-Plu.<span class="title">Vit.Hom.</span>53. Adv. -κῶς [[in the imperative mood]], <span class="bibl">D.H.4.18</span>, Sch.<span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1163</span>.</span>
|Definition=προστακτική, προστακτικόν,<br><span class="bld">A</span> of or for [[commanding]], [[imperative]], [[imperious]], τὸ προστακτικόν [ἡ ψυχή], opp. τὸ [[ὑπηρετικόν]] (of the [[body]]), Arist.Top.128b19; π. τινῶν Corn.ND16; [[λόγος]] Plu.2.1037f; [[Προστακτικός]] (''[[sc.]]'' [[λόγος]]), title of work by [[Protagoras]], D.L.9.55; βραχυλογία Plu.Phoc.5; also of persons, [[ἄρχων]] Max.Tyr.13.2 (Sup.).<br><span class="bld">II</span> Gramm., ἡ [[προστακτική|προστακτικὴ]] [[ἔγκλισις]] = the [[imperative]] [[mood]], D.T.638.7, A.D.Synt.31.20; προστακτικὴ ἐκφορὰ τῶν ῥημάτων ib.69.20; τὸ προστακτικόν [[σχῆμα]] Anon.Fig.24; also τὸ προστακτικόν D.L. 7.66,67, Ps.-Plu.Vit.Hom.53. Adv. [[προστακτικῶς]] = [[in the imperative mood]], D.H.4.18, Sch.Ar.Av.1163.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0780.png Seite 780]] ή, όν, zum Befehlen gehörig, gebieterisch, Plut. Phoc. 5, öfter. – Bei den Gramm. ἡ προστακτική, sc. [[ἔγκλισις]], der Imperativ, auch τὸ προστακτικόν, D. L. 7, 66. 77.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0780.png Seite 780]] ή, όν, zum Befehlen gehörig, gebieterisch, Plut. Phoc. 5, öfter. – Bei den Gramm. ἡ προστακτική, ''[[sc.]]'' [[ἔγκλισις]], der Imperativ, auch τὸ προστακτικόν, D. L. 7, 66. 77.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''προστακτικός''': -ή, -όν, ([[προστάσσω]]), ὁ ἀνήκων ἢ ἁρμόζων εἰς τὸ προστάσσειν, ὁ προστάσσων, τὸ προστακτικὸν [ἡ [[ψυχή]]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπηρετικόν, ἐπὶ τοῦ σώματος, Ἀριστ. Τοπ. 5. 1, 2· πρ. [[λόγος]] Πλούτ. 2. 1037F· [[βραχυλογία]] ὁ αὐτ. ἐν Φωκ. 5· - προστακτικὴ (ἐξυπ. [[ἔγκλισις]]) γραμμ.: [[ὡσαύτως]], πρ. ἐκφορὰ [[Ἀπολλώνιος]] περὶ Συντάξ. σ. 76· τὸ πρ. [[σχῆμα]] Ρήτορες (Walz) τ. 8. σ. 631· [[ὡσαύτως]], τὸ προστακτικόν, Διογ. Λ. 7. 66, 67.
|btext=ή, όν :<br />propre au commandement, impératif;<br /><i>t. de gramm.</i> τὸ προστακτικόν <i>ou</i> προστακτική ([[ἔγκλισις]]) l'impératif.<br />'''Étymologie:''' [[προστάσσω]].
}}
{{elnl
|elnltext=προστακτικός -ή -όν [προστάσσω] [[bevelend]]:. προστακτικήν τινα... ἔχων βραχυλογίαν met een bazige bondigheid van spreken Plut. Phoc. 5.3.
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=ή, όν :<br />propre au commandement, impératif;<br /><i>t. de gramm.</i> τὸ προστακτικόν <i>ou</i> ἡ προστακτική ([[ἔγκλισις]]) l’impératif.<br />'''Étymologie:''' [[προστάσσω]].
|elrutext='''προστακτικός:''' [[повелевающий]], [[повелительный]], [[властный]] ([[λόγος]] Plut.).
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-ή, -ό / [[προστακτικός]], -ή, -όν, ΝΑ, και [[προσταχτικός]], -ή, -ό, Ν [[προστακτός]]<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην [[προσταγή]] ή αυτός που εκφράζει [[προσταγή]], [[επιτακτικός]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η προστακτική</i><br />(ενν. [[έγκλιση]]) <b>γραμμ.</b> μία από τις [[τέσσερεις]] εγκλίσεις τών ρημάτων με την οποία δηλώνεται [[προσταγή]], [[παραίνεση]] ή [[παράκληση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ὁ [[προστακτικός]]<br />(<b>για πρόσ.</b>) ο [[άρχοντας]], το [[πρόσωπο]] που προστάζει τους άλλους<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. ως κύριο όν.</b>) <i>Προστακτικός</i><br />(ενν. [[λόγος]]) [[τίτλος]] έργου του Πρωταγόρου<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ προστακτικόν</i><br />α) η [[ψυχή]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το [[σώμα]], που καλείται <i>υπηρετικόν</i><br />β) λεκτική [[διατύπωση]] σε προστακτική<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «προστακτικὴ [[ἐκφορά]]» και «προστακτικὸν [[σχῆμα]]»<br /><b>γραμμ.</b> η [[διατύπωση]] του λόγου στην προστακτική [[έγκλιση]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>προστακτικώς</i> / [[προστακτικῶς]] ΝΜΑ, και προστακτικά Ν<br />με προστακτικό τρόπο, επιτακτικά<br /><b>αρχ.</b><br /><b>γραμμ.</b> στην προστακτική [[έγκλιση]] («ὅ ἡμεῑς [[ῥῆμα]] [[προστακτικῶς]] σχηματίζοντες ἐκφέρομεν κάλει», Διον. Αλ.).
|mltxt=-ή, -ό / [[προστακτικός]], -ή, -όν, ΝΑ, και [[προσταχτικός]], -ή, -ό, Ν [[προστακτός]]<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην [[προσταγή]] ή αυτός που εκφράζει [[προσταγή]], [[επιτακτικός]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η προστακτική</i><br />(ενν. [[έγκλιση]]) <b>γραμμ.</b> μία από τις [[τέσσερεις]] εγκλίσεις τών ρημάτων με την οποία δηλώνεται [[προσταγή]], [[παραίνεση]] ή [[παράκληση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ὁ [[προστακτικός]]<br />(<b>για πρόσ.</b>) ο [[άρχοντας]], το [[πρόσωπο]] που προστάζει τους άλλους<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. ως κύριο όν.</b>) <i>Προστακτικός</i><br />(ενν. [[λόγος]]) [[τίτλος]] έργου του Πρωταγόρου<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ προστακτικόν</i><br />α) η [[ψυχή]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το [[σώμα]], που καλείται <i>υπηρετικόν</i><br />β) λεκτική [[διατύπωση]] σε προστακτική<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «προστακτικὴ [[ἐκφορά]]» και «προστακτικὸν [[σχῆμα]]»<br /><b>γραμμ.</b> η [[διατύπωση]] του λόγου στην προστακτική [[έγκλιση]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>προστακτικώς</i> / [[προστακτικῶς]] ΝΜΑ, και προστακτικά Ν<br />με προστακτικό τρόπο, επιτακτικά<br /><b>αρχ.</b><br /><b>γραμμ.</b> στην προστακτική [[έγκλιση]] («ὅ ἡμεῖς [[ῥῆμα]] [[προστακτικῶς]] σχηματίζοντες ἐκφέρομεν κάλει», Διον. Αλ.).
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''προστακτικός:''' -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει στις προσταγές, [[επιτακτικός]], [[προστακτικός]], σε Πλούτ.
|lsmtext='''προστακτικός:''' -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει στις προσταγές, [[επιτακτικός]], [[προστακτικός]], σε Πλούτ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''προστακτικός:''' повелевающий, повелительный, властный ([[λόγος]] Plut.).
|lstext='''προστακτικός''': -ή, -όν, ([[προστάσσω]]), ὁ ἀνήκων ἢ ἁρμόζων εἰς τὸ προστάσσειν, ὁ προστάσσων, τὸ προστακτικὸν [ἡ [[ψυχή]]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπηρετικόν, ἐπὶ τοῦ σώματος, Ἀριστ. Τοπ. 5. 1, 2· πρ. [[λόγος]] Πλούτ. 2. 1037F· [[βραχυλογία]] ὁ αὐτ. ἐν Φωκ. - ἡ προστακτικὴ (ἐξυπ. [[ἔγκλισις]]) γραμμ.: [[ὡσαύτως]], πρ. ἐκφορὰ [[Ἀπολλώνιος]] περὶ Συντάξ. σ. 76· τὸ πρ. [[σχῆμα]] Ρήτορες (Walz) τ. 8. σ. 631· [[ὡσαύτως]], τὸ προστακτικόν, Διογ. Λ. 7. 66, 67.
}}
{{elnl
|elnltext=προστακτικός -ή -όν [προστάσσω] bevelend:. προστακτικήν τινα... ἔχων βραχυλογίαν met een bazige bondigheid van spreken Plut. Phoc. 5.3.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=προσ-[[τακτικός]], ή, όν [[προστακτός]]<br />of or for [[commanding]], [[imperative]], Plut.
|mdlsjtxt=προσ-[[τακτικός]], ή, όν [[προστακτός]]<br />of or for [[commanding]], [[imperative]], Plut.
}}
}}

Latest revision as of 09:04, 25 August 2023

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: προστακτικός Medium diacritics: προστακτικός Low diacritics: προστακτικός Capitals: ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΟΣ
Transliteration A: prostaktikós Transliteration B: prostaktikos Transliteration C: prostaktikos Beta Code: prostaktiko/s

English (LSJ)

προστακτική, προστακτικόν,
A of or for commanding, imperative, imperious, τὸ προστακτικόν [ἡ ψυχή], opp. τὸ ὑπηρετικόν (of the body), Arist.Top.128b19; π. τινῶν Corn.ND16; λόγος Plu.2.1037f; Προστακτικός (sc. λόγος), title of work by Protagoras, D.L.9.55; βραχυλογία Plu.Phoc.5; also of persons, ἄρχων Max.Tyr.13.2 (Sup.).
II Gramm., ἡ προστακτικὴ ἔγκλισις = the imperative mood, D.T.638.7, A.D.Synt.31.20; προστακτικὴ ἐκφορὰ τῶν ῥημάτων ib.69.20; τὸ προστακτικόν σχῆμα Anon.Fig.24; also τὸ προστακτικόν D.L. 7.66,67, Ps.-Plu.Vit.Hom.53. Adv. προστακτικῶς = in the imperative mood, D.H.4.18, Sch.Ar.Av.1163.

German (Pape)

[Seite 780] ή, όν, zum Befehlen gehörig, gebieterisch, Plut. Phoc. 5, öfter. – Bei den Gramm. ἡ προστακτική, sc. ἔγκλισις, der Imperativ, auch τὸ προστακτικόν, D. L. 7, 66. 77.

French (Bailly abrégé)

ή, όν :
propre au commandement, impératif;
t. de gramm. τὸ προστακτικόν ou ἡ προστακτική (ἔγκλισις) l'impératif.
Étymologie: προστάσσω.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

προστακτικός -ή -όν [προστάσσω] bevelend:. προστακτικήν τινα... ἔχων βραχυλογίαν met een bazige bondigheid van spreken Plut. Phoc. 5.3.

Russian (Dvoretsky)

προστακτικός: повелевающий, повелительный, властный (λόγος Plut.).

Greek Monolingual

-ή, -ό / προστακτικός, -ή, -όν, ΝΑ, και προσταχτικός, -ή, -ό, Ν προστακτός
1. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην προσταγή ή αυτός που εκφράζει προσταγή, επιτακτικός
2. το θηλ. ως ουσ. η προστακτική
(ενν. έγκλιση) γραμμ. μία από τις τέσσερεις εγκλίσεις τών ρημάτων με την οποία δηλώνεται προσταγή, παραίνεση ή παράκληση
αρχ.
1. το αρσ. ως ουσ.προστακτικός
(για πρόσ.) ο άρχοντας, το πρόσωπο που προστάζει τους άλλους
2. (το αρσ. ως κύριο όν.) Προστακτικός
(ενν. λόγος) τίτλος έργου του Πρωταγόρου
3. το ουδ. ως ουσ. τὸ προστακτικόν
α) η ψυχή, σε αντιδιαστολή προς το σώμα, που καλείται υπηρετικόν
β) λεκτική διατύπωση σε προστακτική
3. φρ. «προστακτικὴ ἐκφορά» και «προστακτικὸν σχῆμα»
γραμμ. η διατύπωση του λόγου στην προστακτική έγκλιση.
επίρρ...
προστακτικώς / προστακτικῶς ΝΜΑ, και προστακτικά Ν
με προστακτικό τρόπο, επιτακτικά
αρχ.
γραμμ. στην προστακτική έγκλιση («ὅ ἡμεῖς ῥῆμα προστακτικῶς σχηματίζοντες ἐκφέρομεν κάλει», Διον. Αλ.).

Greek Monotonic

προστακτικός: -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει στις προσταγές, επιτακτικός, προστακτικός, σε Πλούτ.

Greek (Liddell-Scott)

προστακτικός: -ή, -όν, (προστάσσω), ὁ ἀνήκων ἢ ἁρμόζων εἰς τὸ προστάσσειν, ὁ προστάσσων, τὸ προστακτικὸν [ἡ ψυχή], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπηρετικόν, ἐπὶ τοῦ σώματος, Ἀριστ. Τοπ. 5. 1, 2· πρ. λόγος Πλούτ. 2. 1037F· βραχυλογία ὁ αὐτ. ἐν Φωκ. 5· - ἡ προστακτικὴ (ἐξυπ. ἔγκλισις) γραμμ.: ὡσαύτως, πρ. ἐκφορὰ Ἀπολλώνιος περὶ Συντάξ. σ. 76· τὸ πρ. σχῆμα Ρήτορες (Walz) τ. 8. σ. 631· ὡσαύτως, τὸ προστακτικόν, Διογ. Λ. 7. 66, 67.

Middle Liddell

προσ-τακτικός, ή, όν προστακτός
of or for commanding, imperative, Plut.