προστακτικός: Difference between revisions
Θνητὸς πεφυκὼς τοὐπίσω πειρῶ βλέπειν → Homo natus id, quod instat, ut videas, age → Als sterblich Wesen mühe dich zu seh'n, was folgt
(6_10) |
m (LSJ1 replacement) |
||
(21 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=prostaktikos | |Transliteration C=prostaktikos | ||
|Beta Code=prostaktiko/s | |Beta Code=prostaktiko/s | ||
|Definition= | |Definition=προστακτική, προστακτικόν,<br><span class="bld">A</span> of or for [[commanding]], [[imperative]], [[imperious]], τὸ προστακτικόν [ἡ ψυχή], opp. τὸ [[ὑπηρετικόν]] (of the [[body]]), Arist.Top.128b19; π. τινῶν Corn.ND16; [[λόγος]] Plu.2.1037f; [[Προστακτικός]] (''[[sc.]]'' [[λόγος]]), title of work by [[Protagoras]], D.L.9.55; βραχυλογία Plu.Phoc.5; also of persons, [[ἄρχων]] Max.Tyr.13.2 (Sup.).<br><span class="bld">II</span> Gramm., ἡ [[προστακτική|προστακτικὴ]] [[ἔγκλισις]] = the [[imperative]] [[mood]], D.T.638.7, A.D.Synt.31.20; προστακτικὴ ἐκφορὰ τῶν ῥημάτων ib.69.20; τὸ προστακτικόν [[σχῆμα]] Anon.Fig.24; also τὸ προστακτικόν D.L. 7.66,67, Ps.-Plu.Vit.Hom.53. Adv. [[προστακτικῶς]] = [[in the imperative mood]], D.H.4.18, Sch.Ar.Av.1163. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0780.png Seite 780]] ή, όν, zum Befehlen gehörig, gebieterisch, Plut. Phoc. 5, öfter. – Bei den Gramm. ἡ προστακτική, sc. [[ἔγκλισις]], der Imperativ, auch τὸ προστακτικόν, D. L. 7, 66. 77. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0780.png Seite 780]] ή, όν, zum Befehlen gehörig, gebieterisch, Plut. Phoc. 5, öfter. – Bei den Gramm. ἡ προστακτική, ''[[sc.]]'' [[ἔγκλισις]], der Imperativ, auch τὸ προστακτικόν, D. L. 7, 66. 77. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ή, όν :<br />propre au commandement, impératif;<br /><i>t. de gramm.</i> τὸ προστακτικόν <i>ou</i> ἡ προστακτική ([[ἔγκλισις]]) l'impératif.<br />'''Étymologie:''' [[προστάσσω]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=προστακτικός -ή -όν [προστάσσω] [[bevelend]]:. προστακτικήν τινα... ἔχων βραχυλογίαν met een bazige bondigheid van spreken Plut. Phoc. 5.3. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''προστακτικός:''' [[повелевающий]], [[повелительный]], [[властный]] ([[λόγος]] Plut.). | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-ή, -ό / [[προστακτικός]], -ή, -όν, ΝΑ, και [[προσταχτικός]], -ή, -ό, Ν [[προστακτός]]<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην [[προσταγή]] ή αυτός που εκφράζει [[προσταγή]], [[επιτακτικός]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η προστακτική</i><br />(ενν. [[έγκλιση]]) <b>γραμμ.</b> μία από τις [[τέσσερεις]] εγκλίσεις τών ρημάτων με την οποία δηλώνεται [[προσταγή]], [[παραίνεση]] ή [[παράκληση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ὁ [[προστακτικός]]<br />(<b>για πρόσ.</b>) ο [[άρχοντας]], το [[πρόσωπο]] που προστάζει τους άλλους<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. ως κύριο όν.</b>) <i>Προστακτικός</i><br />(ενν. [[λόγος]]) [[τίτλος]] έργου του Πρωταγόρου<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ προστακτικόν</i><br />α) η [[ψυχή]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το [[σώμα]], που καλείται <i>υπηρετικόν</i><br />β) λεκτική [[διατύπωση]] σε προστακτική<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «προστακτικὴ [[ἐκφορά]]» και «προστακτικὸν [[σχῆμα]]»<br /><b>γραμμ.</b> η [[διατύπωση]] του λόγου στην προστακτική [[έγκλιση]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>προστακτικώς</i> / [[προστακτικῶς]] ΝΜΑ, και προστακτικά Ν<br />με προστακτικό τρόπο, επιτακτικά<br /><b>αρχ.</b><br /><b>γραμμ.</b> στην προστακτική [[έγκλιση]] («ὅ ἡμεῖς [[ῥῆμα]] [[προστακτικῶς]] σχηματίζοντες ἐκφέρομεν κάλει», Διον. Αλ.). | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''προστακτικός:''' -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει στις προσταγές, [[επιτακτικός]], [[προστακτικός]], σε Πλούτ. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''προστακτικός''': -ή, -όν, ([[προστάσσω]]), ὁ ἀνήκων ἢ ἁρμόζων εἰς τὸ προστάσσειν, ὁ προστάσσων, τὸ προστακτικὸν [ἡ [[ψυχή]]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπηρετικόν, ἐπὶ τοῦ σώματος, Ἀριστ. Τοπ. 5. 1, 2· πρ. [[λόγος]] Πλούτ. 2. 1037F· [[βραχυλογία]] ὁ αὐτ. ἐν Φωκ. 5· - ἡ προστακτικὴ (ἐξυπ. [[ἔγκλισις]]) γραμμ.: [[ὡσαύτως]], πρ. ἐκφορὰ [[Ἀπολλώνιος]] περὶ Συντάξ. σ. 76· τὸ πρ. [[σχῆμα]] Ρήτορες (Walz) τ. 8. σ. 631· [[ὡσαύτως]], τὸ προστακτικόν, Διογ. Λ. 7. 66, 67. | |lstext='''προστακτικός''': -ή, -όν, ([[προστάσσω]]), ὁ ἀνήκων ἢ ἁρμόζων εἰς τὸ προστάσσειν, ὁ προστάσσων, τὸ προστακτικὸν [ἡ [[ψυχή]]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπηρετικόν, ἐπὶ τοῦ σώματος, Ἀριστ. Τοπ. 5. 1, 2· πρ. [[λόγος]] Πλούτ. 2. 1037F· [[βραχυλογία]] ὁ αὐτ. ἐν Φωκ. 5· - ἡ προστακτικὴ (ἐξυπ. [[ἔγκλισις]]) γραμμ.: [[ὡσαύτως]], πρ. ἐκφορὰ [[Ἀπολλώνιος]] περὶ Συντάξ. σ. 76· τὸ πρ. [[σχῆμα]] Ρήτορες (Walz) τ. 8. σ. 631· [[ὡσαύτως]], τὸ προστακτικόν, Διογ. Λ. 7. 66, 67. | ||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=προσ-[[τακτικός]], ή, όν [[προστακτός]]<br />of or for [[commanding]], [[imperative]], Plut. | |||
}} | }} |
Latest revision as of 09:04, 25 August 2023
English (LSJ)
προστακτική, προστακτικόν,
A of or for commanding, imperative, imperious, τὸ προστακτικόν [ἡ ψυχή], opp. τὸ ὑπηρετικόν (of the body), Arist.Top.128b19; π. τινῶν Corn.ND16; λόγος Plu.2.1037f; Προστακτικός (sc. λόγος), title of work by Protagoras, D.L.9.55; βραχυλογία Plu.Phoc.5; also of persons, ἄρχων Max.Tyr.13.2 (Sup.).
II Gramm., ἡ προστακτικὴ ἔγκλισις = the imperative mood, D.T.638.7, A.D.Synt.31.20; προστακτικὴ ἐκφορὰ τῶν ῥημάτων ib.69.20; τὸ προστακτικόν σχῆμα Anon.Fig.24; also τὸ προστακτικόν D.L. 7.66,67, Ps.-Plu.Vit.Hom.53. Adv. προστακτικῶς = in the imperative mood, D.H.4.18, Sch.Ar.Av.1163.
German (Pape)
[Seite 780] ή, όν, zum Befehlen gehörig, gebieterisch, Plut. Phoc. 5, öfter. – Bei den Gramm. ἡ προστακτική, sc. ἔγκλισις, der Imperativ, auch τὸ προστακτικόν, D. L. 7, 66. 77.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
propre au commandement, impératif;
t. de gramm. τὸ προστακτικόν ou ἡ προστακτική (ἔγκλισις) l'impératif.
Étymologie: προστάσσω.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
προστακτικός -ή -όν [προστάσσω] bevelend:. προστακτικήν τινα... ἔχων βραχυλογίαν met een bazige bondigheid van spreken Plut. Phoc. 5.3.
Russian (Dvoretsky)
προστακτικός: повелевающий, повелительный, властный (λόγος Plut.).
Greek Monolingual
-ή, -ό / προστακτικός, -ή, -όν, ΝΑ, και προσταχτικός, -ή, -ό, Ν προστακτός
1. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην προσταγή ή αυτός που εκφράζει προσταγή, επιτακτικός
2. το θηλ. ως ουσ. η προστακτική
(ενν. έγκλιση) γραμμ. μία από τις τέσσερεις εγκλίσεις τών ρημάτων με την οποία δηλώνεται προσταγή, παραίνεση ή παράκληση
αρχ.
1. το αρσ. ως ουσ. ὁ προστακτικός
(για πρόσ.) ο άρχοντας, το πρόσωπο που προστάζει τους άλλους
2. (το αρσ. ως κύριο όν.) Προστακτικός
(ενν. λόγος) τίτλος έργου του Πρωταγόρου
3. το ουδ. ως ουσ. τὸ προστακτικόν
α) η ψυχή, σε αντιδιαστολή προς το σώμα, που καλείται υπηρετικόν
β) λεκτική διατύπωση σε προστακτική
3. φρ. «προστακτικὴ ἐκφορά» και «προστακτικὸν σχῆμα»
γραμμ. η διατύπωση του λόγου στην προστακτική έγκλιση.
επίρρ...
προστακτικώς / προστακτικῶς ΝΜΑ, και προστακτικά Ν
με προστακτικό τρόπο, επιτακτικά
αρχ.
γραμμ. στην προστακτική έγκλιση («ὅ ἡμεῖς ῥῆμα προστακτικῶς σχηματίζοντες ἐκφέρομεν κάλει», Διον. Αλ.).
Greek Monotonic
προστακτικός: -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει στις προσταγές, επιτακτικός, προστακτικός, σε Πλούτ.
Greek (Liddell-Scott)
προστακτικός: -ή, -όν, (προστάσσω), ὁ ἀνήκων ἢ ἁρμόζων εἰς τὸ προστάσσειν, ὁ προστάσσων, τὸ προστακτικὸν [ἡ ψυχή], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὑπηρετικόν, ἐπὶ τοῦ σώματος, Ἀριστ. Τοπ. 5. 1, 2· πρ. λόγος Πλούτ. 2. 1037F· βραχυλογία ὁ αὐτ. ἐν Φωκ. 5· - ἡ προστακτικὴ (ἐξυπ. ἔγκλισις) γραμμ.: ὡσαύτως, πρ. ἐκφορὰ Ἀπολλώνιος περὶ Συντάξ. σ. 76· τὸ πρ. σχῆμα Ρήτορες (Walz) τ. 8. σ. 631· ὡσαύτως, τὸ προστακτικόν, Διογ. Λ. 7. 66, 67.
Middle Liddell
προσ-τακτικός, ή, όν προστακτός
of or for commanding, imperative, Plut.