ἄλπνιστος: Difference between revisions

From LSJ

αὔριον ὔμμε‎ πάσας ἐγὼ λουσῶ Συβαρίτιδος ἔνδοθι λίμνας‎ → tomorrow I'll wash you one and all in Sybaris lake

Source
m (Text replacement - "d’" to "d'")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
m (LSJ1 replacement)
 
(7 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=alpnistos
|Transliteration C=alpnistos
|Beta Code=a)/lpnistos
|Beta Code=a)/lpnistos
|Definition=η, ον, Sup. of [[ἄλπνος]] (only in compd. [[ἔπαλπνος]], [[quod vide|q.v.]]), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[sweetest]], [[loveliest]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>5(4).12</span>; cf. [[ἀλπαλέον]] (cod. <b class="b3">-αῖον</b>) <b class="b3">· ἀγαπητόν</b>, Hsch. (Cf. [[ἔλπω]] (ϝέλπω), Lat. [[volup]].) </span>
|Definition=η, ον, Sup. of [[ἄλπνος]] (only in compd. [[ἔπαλπνος]], [[quod vide|q.v.]]), [[sweetest]], [[loveliest]], Pi.''I.''5(4).12; cf. [[ἀλπαλέον]] (cod. -αῖον)· ἀγαπητόν, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] (Cf. [[ἔλπω]] (ϝέλπω), Lat. [[volup]].)  
}}
{{DGE
|dgtxt=-η, -ον<br />sup. [[agradabilísimo]], [[sublime]] ζωᾶς [[ἄωτον]] ... τὸν ἄλπνιστον Pi.<i>I</i>.5.12.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De Ϝαλπ-, grado ø de *Ϝελπ-, cf. [[ἔλπω]], [[ἐλπίς]], q.u.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0109.png Seite 109]] superl. von ἄλπνος (das nur in der Zusammensetzung [[ἔπαλπνος]] vorkommt), ζωᾶς [[ἄωτον]] Pind. I. 4, 14, süß, lieblich (die Ableitung ist zw., gew. von [[ἔλπω]], ἀλφεῖν, [[θάλπω]]).
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0109.png Seite 109]] superl. von ἄλπνος (das nur in der Zusammensetzung [[ἔπαλπνος]] vorkommt), ζωᾶς [[ἄωτον]] Pind. I. 4, 14, süß, lieblich (die Ableitung ist zw., gew. von [[ἔλπω]], ἀλφεῖν, [[θάλπω]]).
}}
{{bailly
|btext=η, ον :<br />[[très doux]].<br />'''Étymologie:''' Sp. d'un adj. inusité ; cf. [[ἔπαλπνος]], [[ἔλπω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἄλπνιστος:''' [[нежнейший]] (ζωᾶς [[ἄωτος]] Pind.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἄλπνιστος''': -η, -ον, ὑπερθ. τοῦ ἄλπνος, (ἀπαντῶν μόνον ἐν τῷ συνθέτῳ [[ἔπαλπνος]], ὃ ἴδε) = [[ἥδιστος]], γλυκύτατος, [[φίλτατος]], Πινδ. Ι. 5. 14: Ὁ Ἡσύχ. ἀναφέρει ἀλπαλέον, (χειρόγρ. -αῖον), ἀγαπητόν· ἐκ τοῦ [[ἔλπω]] (Fέλπω) Λατ. volup.
|lstext='''ἄλπνιστος''': -η, -ον, ὑπερθ. τοῦ ἄλπνος, (ἀπαντῶν μόνον ἐν τῷ συνθέτῳ [[ἔπαλπνος]], ὃ ἴδε) = [[ἥδιστος]], γλυκύτατος, [[φίλτατος]], Πινδ. Ι. 5. 14: Ὁ Ἡσύχ. ἀναφέρει ἀλπαλέον, (χειρόγρ. -αῖον), ἀγαπητόν· ἐκ τοῦ [[ἔλπω]] (Fέλπω) Λατ. volup.
}}
{{bailly
|btext=η, ον :<br />très doux.<br />'''Étymologie:''' Sp. d'un adj. inusité ; cf. [[ἔπαλπνος]], [[ἔλπω]].
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[ἄλπνιστος]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> sweetest (v. Wackernagel, Kl. Schr. 831) [[δύο]] δέ [[τοι]] ζωᾶς [[ἄωτον]] μοῦνα ποιμαίνοντι τὸν ἄλπνιστον (Σγρ.: ἀνέλπιστον codd. et lex.: ἄλπιστον Calliergus: τὸν ἥδιστον καὶ προσηνέστατον. Σ.) (I. 5.12)
|sltr=[[ἄλπνιστος]] sweetest (v. Wackernagel, Kl. Schr. 831) [[δύο]] δέ [[τοι]] ζωᾶς [[ἄωτον]] μοῦνα ποιμαίνοντι τὸν ἄλπνιστον (Σγρ.: ἀνέλπιστον codd. et lex.: ἄλπιστον Calliergus: τὸν ἥδιστον καὶ προσηνέστατον. Σ.) (I. 5.12)
}}
{{DGE
|dgtxt=-η, -ον<br />sup. [[agradabilísimo]], [[sublime]] ζωᾶς [[ἄωτον]] ... τὸν ἄλπνιστον Pi.<i>I</i>.5.12.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De Ϝαλπ-, grado ø de *Ϝελπ-, cf. [[ἔλπω]], [[ἐλπίς]], q.u.
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=[[ἄλπνιστος]], -η, -ον (Α) (υπερθ. του επιθ. <i>ἄλπνος</i> που απαντά μόνο ως σύνθετο, [[πρβλ]]. <i>ἔπαλ</i>-<i>πνος</i>)<br />γλυκύτατος, [[φίλτατος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[ἄλπνιστος]] (σύμφωνα με [[άλλη]] [[άποψη]] <i>ἄλπιστος</i>, [[χωρίς]] το [[πρόσφυμα]] -<i>ν</i>-) συνδέεται ετυμολογικά με τη [[ρίζα]] <i>αλπ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>Fαλπ</i>, συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>Fελπ</i>- ([[πρβλ]]. <i>ἔλπομαι</i>, [[ἐλπίς]])].
|mltxt=[[ἄλπνιστος]], -η, -ον (Α) (υπερθ. του επιθ. <i>ἄλπνος</i> που απαντά μόνο ως σύνθετο, [[πρβλ]]. [[ἔπαλπνος]])<br />γλυκύτατος, [[φίλτατος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[ἄλπνιστος]] (σύμφωνα με [[άλλη]] [[άποψη]] <i>ἄλπιστος</i>, [[χωρίς]] το [[πρόσφυμα]] -<i>ν</i>-) συνδέεται ετυμολογικά με τη [[ρίζα]] <i>αλπ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>Fαλπ</i>, συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>Fελπ</i>- ([[πρβλ]]. <i>ἔλπομαι</i>, [[ἐλπίς]])].
}}
{{elru
|elrutext='''ἄλπνιστος:''' [[нежнейший]] (ζωᾶς [[ἄωτος]] Pind.).
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: See below. (Pi. I. 5 (4), 12)<br />Other forms: [[ἔπαλπνος]] [[amiable]] (Pi. P. 8, 84) = [[ἡδύς]], [[προσηνής]] (Sch.); <b class="b3">ἀλπαλέον ἀγαπητόν</b> H., from which (perhaps) [[ἁρπαλέος]] (influenced by [[ἁρπάζω]]; the gloss <b class="b3">ἁπάλιμα· ἁρπακτά</b>, [[προσφιλῆ]] shows the double meaning; cf. also <b class="b3">ἁρπαλίζομαι· ἀσμένως δέχομαι</b> H.). Here also the PN [[Ἀλπονίδης]] (inscr. Karthaia), Bechtel Namenstudien 5f., from <b class="b3">῎Αλπων</b>.<br />Dialectal forms: [[ἄλπαρ]] inscr. Crete; uncertain.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: For [[ἄλπνιστος]] Wackernagel KZ 43, 377 reads <b class="b3">*ἄλπιστος</b>, a primary superlative formation and attested as PN (A. Pers. 982; but text uncertain). The assumption of an old <b class="b2">r/n-</b>stem, once popular, is unnecessary (the Cretan form would point to it). - <b class="b3">ἀλπ-</b> as <b class="b3">*Ϝαλπ-</b>, zero grade of <b class="b3">*Ϝελπ-</b> in [[ἔλπομαι]], [[ἐλπίς]], is doubtful (one expects <b class="b3">*Ϝλαπ-</b>).
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: See below. (Pi. I. 5 (4), 12)<br />Other forms: [[ἔπαλπνος]] [[amiable]] (Pi. P. 8, 84) = [[ἡδύς]], [[προσηνής]] (Sch.); <b class="b3">ἀλπαλέον ἀγαπητόν</b> H., from which (perhaps) [[ἁρπαλέος]] (influenced by [[ἁρπάζω]]; the gloss <b class="b3">ἁπάλιμα· ἁρπακτά</b>, [[προσφιλῆ]] shows the double meaning; cf. also <b class="b3">ἁρπαλίζομαι· ἀσμένως δέχομαι</b> H.). Here also the PN [[Ἀλπονίδης]] (inscr. Karthaia), Bechtel Namenstudien 5f., from <b class="b3">῎Αλπων</b>.<br />Dialectal forms: [[ἄλπαρ]] inscr. Crete; uncertain.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: For [[ἄλπνιστος]] Wackernagel KZ 43, 377 reads <b class="b3">*ἄλπιστος</b>, a primary superlative formation and attested as PN (A. Pers. 982; but text uncertain). The assumption of an old <b class="b2">r/n-</b>stem, once popular, is unnecessary (the Cretan form would point to it). - <b class="b3">ἀλπ-</b> as <b class="b3">*Ϝαλπ-</b>, zero grade of <b class="b3">*Ϝελπ-</b> in [[ἔλπομαι]], [[ἐλπίς]], is doubtful (one expects <b class="b3">*Ϝλαπ-</b>).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 38: Line 38:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''ἄλπνιστος''': Pi. ''I''. 5 (4), 12;<br />{álpnistos}<br />'''Forms''': [[ἔπαλπνος]] Pi. ''P''. 8, 84 = [[ἡδύς]], [[προσηνής]] (Sch.); ἀλπαλέον· ἀγαπητόν H., woraus [[ἁρπαλέος]] durch Dissimilation entstanden sein kann, vgl. [[ἁρπάζω]]. Hierher auch nach Bechtel Namenstudien 5f. der Name Ἀλπονίδης (Inschr. Karthaia).<br />'''Etymology''': Statt [[ἄλπνιστος]] will Wackernagel KZ 43, 377 mit guten Gründen *ἄλπιστος lesen, das somit eine regelrechte, auf der Schwundstufe (vgl. unten) gebaute primäre Superlativbildung wäre und tatsächlich als Eigenname überliefert ist (A. ''Pers''. 982; Text allerdings lückenhaft). Als Hinterglied enthält [[ἔπαλπνος]] einen ''r''-''n''-Stamm *ἄλπαρ, ἀλπν-, woneben ἀλπαλέος wie [[πιαλέος]] neben [[πῖαρ]], [[πίων]] (vgl. *Ἄλπων in Ἀλπονίδης). Vgl. Benveniste Origines 15; ungenügend Bechtel l. c. und Strömberg Greek Prefix Studies 94f. S. auch Seiler Steigerungsformen 79f. ἀλπ- aus *ϝαλπ- gilt als Schwundstufe von *ϝελπ- in [[ἔλπομαι]], [[ἐλπίς]], s. d.<br />'''Page''' 1,78
|ftr='''ἄλπνιστος''': Pi. ''I''. 5 (4), 12;<br />{álpnistos}<br />'''Forms''': [[ἔπαλπνος]] Pi. ''P''. 8, 84 = [[ἡδύς]], [[προσηνής]] (Sch.); ἀλπαλέον· ἀγαπητόν H., woraus [[ἁρπαλέος]] durch Dissimilation entstanden sein kann, vgl. [[ἁρπάζω]]. Hierher auch nach Bechtel Namenstudien 5f. der Name Ἀλπονίδης (Inschr. Karthaia).<br />'''Etymology''': Statt [[ἄλπνιστος]] will Wackernagel KZ 43, 377 mit guten Gründen *ἄλπιστος lesen, das somit eine regelrechte, auf der Schwundstufe (vgl. unten) gebaute primäre Superlativbildung wäre und tatsächlich als Eigenname überliefert ist (A. ''Pers''. 982; Text allerdings lückenhaft). Als Hinterglied enthält [[ἔπαλπνος]] einen ''r''-''n''-Stamm *ἄλπαρ, ἀλπν-, woneben ἀλπαλέος wie [[πιαλέος]] neben [[πῖαρ]], [[πίων]] (vgl. *Ἄλπων in Ἀλπονίδης). Vgl. Benveniste Origines 15; ungenügend Bechtel l. c. und Strömberg Greek Prefix Studies 94f. S. auch Seiler Steigerungsformen 79f. ἀλπ- aus *ϝαλπ- gilt als Schwundstufe von *ϝελπ- in [[ἔλπομαι]], [[ἐλπίς]], s. d.<br />'''Page''' 1,78
}}
}}

Latest revision as of 10:47, 25 August 2023

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἄλπνιστος Medium diacritics: ἄλπνιστος Low diacritics: άλπνιστος Capitals: ΑΛΠΝΙΣΤΟΣ
Transliteration A: álpnistos Transliteration B: alpnistos Transliteration C: alpnistos Beta Code: a)/lpnistos

English (LSJ)

η, ον, Sup. of ἄλπνος (only in compd. ἔπαλπνος, q.v.), sweetest, loveliest, Pi.I.5(4).12; cf. ἀλπαλέον (cod. -αῖον)· ἀγαπητόν, Hsch. (Cf. ἔλπω (ϝέλπω), Lat. volup.)

Spanish (DGE)

-η, -ον
sup. agradabilísimo, sublime ζωᾶς ἄωτον ... τὸν ἄλπνιστον Pi.I.5.12.
• Etimología: De Ϝαλπ-, grado ø de *Ϝελπ-, cf. ἔλπω, ἐλπίς, q.u.

German (Pape)

[Seite 109] superl. von ἄλπνος (das nur in der Zusammensetzung ἔπαλπνος vorkommt), ζωᾶς ἄωτον Pind. I. 4, 14, süß, lieblich (die Ableitung ist zw., gew. von ἔλπω, ἀλφεῖν, θάλπω).

French (Bailly abrégé)

η, ον :
très doux.
Étymologie: Sp. d'un adj. inusité ; cf. ἔπαλπνος, ἔλπω.

Russian (Dvoretsky)

ἄλπνιστος: нежнейший (ζωᾶς ἄωτος Pind.).

Greek (Liddell-Scott)

ἄλπνιστος: -η, -ον, ὑπερθ. τοῦ ἄλπνος, (ἀπαντῶν μόνον ἐν τῷ συνθέτῳ ἔπαλπνος, ὃ ἴδε) = ἥδιστος, γλυκύτατος, φίλτατος, Πινδ. Ι. 5. 14: Ὁ Ἡσύχ. ἀναφέρει ἀλπαλέον, (χειρόγρ. -αῖον), ἀγαπητόν· ἐκ τοῦ ἔλπω (Fέλπω) Λατ. volup.

English (Slater)

ἄλπνιστος sweetest (v. Wackernagel, Kl. Schr. 831) δύο δέ τοι ζωᾶς ἄωτον μοῦνα ποιμαίνοντι τὸν ἄλπνιστον (Σγρ.: ἀνέλπιστον codd. et lex.: ἄλπιστον Calliergus: τὸν ἥδιστον καὶ προσηνέστατον. Σ.) (I. 5.12)

Greek Monolingual

ἄλπνιστος, -η, -ον (Α) (υπερθ. του επιθ. ἄλπνος που απαντά μόνο ως σύνθετο, πρβλ. ἔπαλπνος)
γλυκύτατος, φίλτατος.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. ἄλπνιστος (σύμφωνα με άλλη άποψη ἄλπιστος, χωρίς το πρόσφυμα -ν-) συνδέεται ετυμολογικά με τη ρίζα αλπ- < Fαλπ, συνεσταλμένη βαθμίδα της ρίζας Fελπ- (πρβλ. ἔλπομαι, ἐλπίς)].

Frisk Etymological English

Grammatical information: adj.
Meaning: See below. (Pi. I. 5 (4), 12)
Other forms: ἔπαλπνος amiable (Pi. P. 8, 84) = ἡδύς, προσηνής (Sch.); ἀλπαλέον ἀγαπητόν H., from which (perhaps) ἁρπαλέος (influenced by ἁρπάζω; the gloss ἁπάλιμα· ἁρπακτά, προσφιλῆ shows the double meaning; cf. also ἁρπαλίζομαι· ἀσμένως δέχομαι H.). Here also the PN Ἀλπονίδης (inscr. Karthaia), Bechtel Namenstudien 5f., from ῎Αλπων.
Dialectal forms: ἄλπαρ inscr. Crete; uncertain.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: For ἄλπνιστος Wackernagel KZ 43, 377 reads *ἄλπιστος, a primary superlative formation and attested as PN (A. Pers. 982; but text uncertain). The assumption of an old r/n-stem, once popular, is unnecessary (the Cretan form would point to it). - ἀλπ- as *Ϝαλπ-, zero grade of *Ϝελπ- in ἔλπομαι, ἐλπίς, is doubtful (one expects *Ϝλαπ-).

Middle Liddell

[Sup. adj. ( cf. ἔπαλπνος )]
sweetest, loveliest, Pind.

Frisk Etymology German

ἄλπνιστος: Pi. I. 5 (4), 12;
{álpnistos}
Forms: ἔπαλπνος Pi. P. 8, 84 = ἡδύς, προσηνής (Sch.); ἀλπαλέον· ἀγαπητόν H., woraus ἁρπαλέος durch Dissimilation entstanden sein kann, vgl. ἁρπάζω. Hierher auch nach Bechtel Namenstudien 5f. der Name Ἀλπονίδης (Inschr. Karthaia).
Etymology: Statt ἄλπνιστος will Wackernagel KZ 43, 377 mit guten Gründen *ἄλπιστος lesen, das somit eine regelrechte, auf der Schwundstufe (vgl. unten) gebaute primäre Superlativbildung wäre und tatsächlich als Eigenname überliefert ist (A. Pers. 982; Text allerdings lückenhaft). Als Hinterglied enthält ἔπαλπνος einen r-n-Stamm *ἄλπαρ, ἀλπν-, woneben ἀλπαλέος wie πιαλέος neben πῖαρ, πίων (vgl. *Ἄλπων in Ἀλπονίδης). Vgl. Benveniste Origines 15; ungenügend Bechtel l. c. und Strömberg Greek Prefix Studies 94f. S. auch Seiler Steigerungsformen 79f. ἀλπ- aus *ϝαλπ- gilt als Schwundstufe von *ϝελπ- in ἔλπομαι, ἐλπίς, s. d.
Page 1,78