3,253,652
edits
κολοκύνθη: Difference between revisions
m
Text replacement - "Blüthe" to "Blüte"
m (Text replacement - "Blüthe" to "Blüte") |
|||
| (23 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kolokynthi | |Transliteration C=kolokynthi | ||
|Beta Code=koloku/nqh | |Beta Code=koloku/nqh | ||
|Definition= | |Definition=Arist.HA591a16, al. ([[varia lectio|v.l.]] -τη), Sor.1.124, etc.; Att. [[κολοκύντη]], ἡ (cf. Phryn.401), Thphr.1.13.3, 7.1.2, al., Mnesim.4.30 ([[varia lectio|v.l.]] -τα, -θα), also Hp.Vict.2.54; acc. -την Epicr.11.16, PMag.Leid.V. 12.25, etc.:—later κολόκυντᾰ (acc. -ᾰν) PCair.Zen.300.3 (iii B.C.), LXX Jn.4.7 cod.A, Gp.12.19.7, Artem.1.67 ([[varia lectio|v.l.]]), Luc.VH2.37 ([[varia lectio|v.l.]]), [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] s.v. [[κυκύϊζα]]; gen. -της PCair.Zen.292.132, 319 (iii B.C.); acc. pl. -τας PSI6.553.14 (iii B.C.), BGU1120.13 (i B.C.); κολόκυνθᾰ PSakk. in Rev.Egypt.3.123 (iii B.C., also -τα ib.120, 122), [[LXX]] [[l.c.]], Arist.Pr.923a14 codd., Dsc.2.134, 4.176, Luc.l.c., Hdn.Gr.1.253, [[varia lectio|v.l.]] for -θη (nom. sg.) in Gal.6.794, but nom. -θη, acc. -θην ib.561, al. codd.; nom. pl. -θαι Edict.Diocl.6.26, 27:—[[round gourd]], [[Cucurbita maxima]], Alc.Oxy.1788 Fr.4.6 (Aeol. acc. pl. -ταις), Hp.Morb.2.67, 69 (in acc. -θην, [[varia lectio|v.l.]] -την), Hermipp.79, Ar.Fr.569.6, Metag.16 (-θης codd.), Diocl.Frr.125, 141, Diph.Siph. et Mnesith. ap. Ath.2.59b; κολοκύνθη Ἰνδική Menodorus ib.59a, Ph.Bel.89.43; [[κολοκύνθη ἀγρία]] = [[colocynth]], [[Citrullus colocynthis]], Dsc.l.c.: symbolic of health, from its juicy nature, ὑγιώτερον κολοκύντας Epich.154, Sophr.34; as a lily was of death, ἢ κολοκύντην ἢ κρίνον = [[living]] or [[dead]], Diph.98, cf. Men.934:—for λημᾶν κολοκύνταις, v. [[λημάω]]. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1474.png Seite 1474]] att. [[κολοκύντη]], Sp. κολόκυνθα, Luc. v. h. 2, 37, auch κολόκυντα, Artemid. 1, 67, vgl. Luc. iud. voc. 10; – der runde [[Kürbiß]], cucurbita; Ar. Nubb. 326; Ath. II c. 53 p. 58 ff., wo auch das Sprichwort κολοκύντης ὑγιέστερος, aus Epicharm.; Zenob. 4, 18 ἢ [[κρίνον]] ἢ κολοκύντην, mit einem Citat aus Diphil.; [[κρίνον]] soll die | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1474.png Seite 1474]] att. [[κολοκύντη]], Sp. κολόκυνθα, Luc. v. h. 2, 37, auch κολόκυντα, Artemid. 1, 67, vgl. Luc. iud. voc. 10; – der runde [[Kürbiß]], cucurbita; Ar. Nubb. 326; Ath. II c. 53 p. 58 ff., wo auch das Sprichwort κολοκύντης ὑγιέστερος, aus Epicharm.; Zenob. 4, 18 ἢ [[κρίνον]] ἢ κολοκύντην, mit einem Citat aus Diphil.; [[κρίνον]] soll die Blüte des Kürbiß sein, und es wird bemerkt ὅτι τὸ [[κρίνον]] οἱ ἀρχαῖοι ἐπὶ τοῦ τεθνηκότος, τὴν δὲ κολ. ἐπὶ τοῦ ὑγιοῦς ἔταττον; Arist. H. A. 5, 17 u. öfter; Theophr.; vgl. Lob. Phryn. p. 437. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ης (ἡ) :<br />citrouille, <i>plante</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG suff. non grec ; la citrouille serait originaire de l'Inde. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κολοκύνθη:''' и [[κολόκυνθα]], Arph. [[κολοκύντη]] ἡ [[тыква]] Arst., Luc. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''κολοκύνθη''': ἢ -τη, ης, ἡ, ὧν ὁ [[δεύτερος]] [[τύπος]] καλεῖται ὁ [[Ἀττικός]], Λοβ. εἰς Φρύνιχ. 437· παρὰ μεταγεν. καὶ κολόκυνθα Διοσκ. 2. 162· ― «κολοκύθα» ἢ «κολοκύθι», Λατ. cucurbita, ἡ μακρὰ [[κολοκύνθη]] ἐκαλεῖτο [[σικύα]], Ἱππ. 485. 5 καὶ 45., 487. 30, Ἕρμιππ. ἐν Ἀδήλ. 6, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 476. 6, κτλ.· ― ἐθεωρεῖτο [[σύμβολον]] τῆς ὑγιείας ὡς ἐκ τῆς δροσερᾶς καὶ χυμώδους αὐτῆς φύσεως, κολοκύντης ὑγιέστερον Ἐπίχαρμ. 105 Ahr.· ὡς τὸ [[κρίνον]] ἐθεωρεῖτο [[σύμβολον]] τοῦ θανάτου, ἢ [[κρίνον]] ἢ κολ. Δίφιλ. ἐν Παροιμιογρ. σ. 309· ― περὶ τοῦ λημᾷν κολοκύνταις. ἴδε ἐν λέξ. [[λημάω]]. | |lstext='''κολοκύνθη''': ἢ -τη, ης, ἡ, ὧν ὁ [[δεύτερος]] [[τύπος]] καλεῖται ὁ [[Ἀττικός]], Λοβ. εἰς Φρύνιχ. 437· παρὰ μεταγεν. καὶ κολόκυνθα Διοσκ. 2. 162· ― «κολοκύθα» ἢ «κολοκύθι», Λατ. cucurbita, ἡ μακρὰ [[κολοκύνθη]] ἐκαλεῖτο [[σικύα]], Ἱππ. 485. 5 καὶ 45., 487. 30, Ἕρμιππ. ἐν Ἀδήλ. 6, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 476. 6, κτλ.· ― ἐθεωρεῖτο [[σύμβολον]] τῆς ὑγιείας ὡς ἐκ τῆς δροσερᾶς καὶ χυμώδους αὐτῆς φύσεως, κολοκύντης ὑγιέστερον Ἐπίχαρμ. 105 Ahr.· ὡς τὸ [[κρίνον]] ἐθεωρεῖτο [[σύμβολον]] τοῦ θανάτου, ἢ [[κρίνον]] ἢ κολ. Δίφιλ. ἐν Παροιμιογρ. σ. 309· ― περὶ τοῦ λημᾷν κολοκύνταις. ἴδε ἐν λέξ. [[λημάω]]. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η (AM [[κολοκύνθη]], Α και κολόκυντα και κολόκυνθα και αττ. τ. [[κολοκύντη]])<br />το [[φυτό]] [[κολοκυθιά]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />ο [[καρπός]] του φυτού [[αυτού]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Ανήκει στην [[κατηγορία]] τών ονομάτων [[φυτών]] που εμφανίζουν [[επίθημα]] -<i>νθος</i>, που ανήκει στο προελληνικό γλωσσικό [[υπόστρωμα]] ( | |mltxt=η (AM [[κολοκύνθη]], Α και κολόκυντα και κολόκυνθα και αττ. τ. [[κολοκύντη]])<br />το [[φυτό]] [[κολοκυθιά]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />ο [[καρπός]] του φυτού [[αυτού]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Ανήκει στην [[κατηγορία]] τών ονομάτων [[φυτών]] που εμφανίζουν [[επίθημα]] -<i>νθος</i>, που ανήκει στο προελληνικό γλωσσικό [[υπόστρωμα]] ([[πρβλ]]. [[τέρμινθος]], [[υάκινθος]]). Είναι πιθ. το [[φυτό]] αυτό να έχει εισαχθεί από την Ινδία, [[αλλά]] δεν υπάρχει ικανοποιητική [[αντιστοιχία]] με τις υπάρχουσες λέξεις, [[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>k</i><i>ā</i><i>lindam</i> «[[καρπούζι]]»]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''κολοκύνθη:''' ή -τη, -ης, ἡ, [[κολοκύθα]], Λατ. [[cucurbita]]. | |lsmtext='''κολοκύνθη:''' ή -τη, -ης, ἡ, [[κολοκύθα]], Λατ. [[cucurbita]]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: m. (sic)<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: m. (sic)<br />Meaning: [[round gourd]], [[Lagenaria vulgaris]] (Hp., Com., Arist., pap.); [[κολοκυνθαρύταινα]] f. <b class="b2">spoon from K.</b> (pap.).<br />Other forms: Att. <b class="b3">-τη</b>, later <b class="b3">-υνθα</b>, <b class="b3">-υντα</b> (Solmsen Wortforsch. 263) f., late also <b class="b3">-υνθος</b> (<b class="b3">-υντος</b>, <b class="b3">-ιντος</b>)<br />Derivatives: Diminut. [[κολοκύντιον]] (Phryn. Com.), <b class="b3">-υνθίς</b> <b class="b2"> κολόκυνθα ἀγρία </b> (Dsc., Gal.), <b class="b3">-ύνθινος</b> (<b class="b3">-ύντινος</b>, <b class="b3">-ίνθινος</b>) <b class="b2">made with κ.</b> (pap., Luc.), <b class="b3">-υνθιάς</b> f. <b class="b2">id.</b> (AP), <b class="b3">-ών</b> <b class="b2">plantation of k.</b> (pap.); [[ἀποκολοκύντωσις]] [[change in pumpkin]] (Seneca, D. C. 60, 35; parody after [[ἀποθέωσις]], s. Stiebitz [[Μνῆμα]] f. Jos. Zubatý [Prag 1926] 391ff.). - [[Κολοκυνθώ]] f. PN; s. Schulze Kl. Schr. 309f.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: For the ending cf. the (foreign) plant-name in <b class="b3">-υνθος</b>, <b class="b3">-ινθος</b> (Chantraine Formation 370). The middelsyllable reminds of Lat. [[cucumis]] [[cucumber]], <b class="b3">κύκυον τὸν σικυόν</b>, <b class="b3">κυκύϊζα γλυκεῖα κολόκυντα</b> H.; loan from a common source, cf. W.-Hofmann s. [[cucumis]], where he argues against connection with [[κυέω]]; s. also Kretschmer Glotta 15, 169 (against a most improbable hypothesis of Rozwadowski). An informant in Ath. 2, 58f says that it was intoduced from India; the comparison with Skt. [[kālindam]] n. [[water-melon]] and Kurd. [[kalak]] [[melon]] (Pott) is not very informative. - On the names of the gourd and cucumber in gen. s. Schrader-Nehring Reallex. 1, 652ff. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 35: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''κολοκύνθη''': {kolokúnthē}<br />'''Forms''': att. -τη, später -υνθα, -υντα (Solmsen Wortforsch. 263) f., spät auch -υνθος (-υντος, -ιντος)<br />'''Grammar''': m.,<br />'''Meaning''': [[Flaschenkürbis]], [[Lagenaria vulgaris]] (Hp., Kom., Arist., Pap. usw.);<br />'''Composita''' : κολοκυνθαρύταινα f. ‘Löffel aus K.’ (Pap.).<br />'''Derivative''': Davon das Deminutivum [[κολοκύντιον]] (Phryn. Kom.), -υνθίς [[κολόκυνθα]] ἀγρία]] (Dsk., Gal.), -ύνθινος (-ύντινος, -ίνθινος) ‘aus κ. bereitet’ (Pap., Luk.), -υνθιάς f. ib. (''AP''), -ών [[Kürbispflanzung]] (Pap.); [[ἀποκολοκύντωσις]] [[Verwandlung zum Kürbis]] (Seneca, D. C. 60, 35; travestierend nach [[ἀποθέωσις]], s. Stiebitz Μνῆμα f. Jos. Zubatý [Prag 1926] 391ff.). -Κολοκυνθώ f. PN; s. Schulze Kl. Schr. 309f.<br />'''Etymology''' : Zum Ausgang vgl. die (fremden) Pflanzennamen auf -υνθος, -ινθος (Chantraine Formation 370). Die Mittelsilbe erinnert an lat. ''cucumis'' [[Gurke]], [[κύκυον]] | |ftr='''κολοκύνθη''': {kolokúnthē}<br />'''Forms''': att. -τη, später -υνθα, -υντα (Solmsen Wortforsch. 263) f., spät auch -υνθος (-υντος, -ιντος)<br />'''Grammar''': m.,<br />'''Meaning''': [[Flaschenkürbis]], [[Lagenaria vulgaris]] (Hp., Kom., Arist., Pap. usw.);<br />'''Composita''': κολοκυνθαρύταινα f. ‘Löffel aus K.’ (Pap.).<br />'''Derivative''': Davon das Deminutivum [[κολοκύντιον]] (Phryn. Kom.), -υνθίς [[κολόκυνθα]] ἀγρία]] (Dsk., Gal.), -ύνθινος (-ύντινος, -ίνθινος) ‘aus κ. bereitet’ (Pap., Luk.), -υνθιάς f. ib. (''AP''), -ών [[Kürbispflanzung]] (Pap.); [[ἀποκολοκύντωσις]] [[Verwandlung zum Kürbis]] (Seneca, D. C. 60, 35; travestierend nach [[ἀποθέωσις]], s. Stiebitz Μνῆμα f. Jos. Zubatý [Prag 1926] 391ff.). -Κολοκυνθώ f. PN; s. Schulze Kl. Schr. 309f.<br />'''Etymology''': Zum Ausgang vgl. die (fremden) Pflanzennamen auf -υνθος, -ινθος (Chantraine Formation 370). Die Mittelsilbe erinnert an lat. ''cucumis'' [[Gurke]], [[κύκυον]]· τὸν σικυόν, [[κυκύϊζα]]· [[γλυκεῖα]] [[κολόκυντα]] H.; sie läßt höchstens auf Entlehnung aus gemeinsamer Quelle schließen, vgl. W.-Hofmann s. ''cucumis'', wo auch gegen Anknüpfung an [[κυέω]] (m. weiterer Lit.); dazu noch Kretschmer Glotta 15, 169 (gegen eine ganz unwahrscheinliche Hypothese von Rozwadowski). Nach einem Gewährsmann bei Ath. 2, 58f wurde der Kürbis aus Indien eingeführt; der Vergleich mit aind. ''kālindam'' n. [[Wassermelone]] und kurd. ''kalak'' [[Melone]] (Pott) besagt indessen nicht viel. — Über die Kürbis- und Gurkennamen im allg. s. Schrader-Nehring Reallex. 1, 652ff.<br />'''Page''' 1,902 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[κολοκύθι]]). Ἀβέβαιη ἡ [[ἐτυμολογία]] του. | |||
}} | }} | ||