Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

erudio: Difference between revisions

From LSJ
m (Text replacement - ":: ([a-zA-Z' ]+), ([a-zA-Z' ]+), ([a-zA-Z' ]+)\n" to ":: $1, $2, $3 ")
(CSV import)
 
Line 10: Line 10:
{{Georges
{{Georges
|georg=ē-rudio, īvī u. iī, ītum, īre ([[rudis]]), entrohen = [[aufklären]], [[unterrichten]], [[lehren]], [[ausbilden]], [[abrichten]], a) eine Pers., alqm, Cic. u.a.: iuvenes, Quint.: iuventutem, Cic.: tirones in [[ludo]], Suet.: erudiri in scholis, Quint. – m. Ang. in betreff wessen? [[durch]] de m. Abl., tuae [[litterae]], [[quae]] me erudiant (mir Aufklärung [[geben]]) de omni re [[publica]], Cic. ep. 2, 12, 1. – m. Ang. [[worin]]? [[durch]] in m. Abl., alqm in iure civili, Cic.: [[eruditus]] in litteris, Spart. – m. Ang. [[wodurch]]? ([[worin]]?) [[durch]] Abl., alqm primis litteris, Quint.: alqm omni disciplinā militari, Nep.: principum filios liberalibus studiis, Tac.: Lentulum cum ceteris artibus, quibus studuisti [[semper]] [[ipse]], tum [[imprimis]] imitatione tui [[fac]] erudias, Cic.: er. iuventutem laboribus, Cic. – m. Ang. [[wozu]]? [[durch]] ad u. Akk., filios omnibus artibus ad Graecorum disciplinam, Cic.: filios instituere [[atque]] erudire ad maiorum instituta, ad civitatis disciplinam, [[non]] ad tua flagitia, ad tuas turpitudines debuisti, Cic.: er. homines ad iustitiae [[opera]], se ad iustitiam, Lact.: [[multitudo]] ad tolerandam rerum asperitatem diuturnis casibus erudita, Amm. – od. [[durch]] in u. Akk., in assentationem nimiam eruditi, gewöhnt an usw., Amm. 15, 8, 2. – m. dopp. Acc., alqm damnosas artes, Ov. [[met]]. 8, 215: alqm [[cursus]], Val. Flacc. 2, 60: alqm leges praeceptaque fortia belli, Stat. Theb. 10, 507: ad erudiendum iustitiam inventutem, Augustin. de civ. dei 2, 7: im [[Passiv]] m. Acc. [[rei]], [[nisi]] ut ex istis humana [[mens]] erudiretur naufragiorum [[casus]], Sulp. Sev. epist. 1, 7: [[qui]] [[eodem]] in [[numero]] Graecas [[res]] eruditi erant, Gell. 2, 21, 3 (vgl. 19, 12, 9): sacrorum [[ritus]] [[eruditus]], Amm. 23, 6, 33. – m. folg. indir. Fragesatz, quā possint [[arte]] capi, Ov. [[fast]]. 3, 294. – m. folg. Infin., Ov. [[fast]]. 3, 819 sq. Sil. 11, 350: u. so [[eruditus]] m. folg. Infin., Plin. 33, 149. Tac. Agr. 8. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. ad Q. fr. 1, 1, 3. § 10. – absol., [[nam]] est [[difficile]] erudire, [[Varro]]: Athenas erudiendi gratiā (der Ausbildung [[wegen]]) [[missus]], Iustin. – b) lebl. Objj.: liberalibus disciplinis [[singularis]] indolem [[iuvenis]], Vell.: plasticen, [[ausbilden]], [[vervollkommnen]], Plin.: erudit admotas [[ipse]] [[capillus]] [[acus]], gibt [[Haltung]] in [[sich]], Ov. – m. ut u. Konj., oculos suos, ut fleant, Ov. rem. 690. – / [[Part]]. Perf. Pass. eroditus, Corp. inscr. Lat. 1, 1009.
|georg=ē-rudio, īvī u. iī, ītum, īre ([[rudis]]), entrohen = [[aufklären]], [[unterrichten]], [[lehren]], [[ausbilden]], [[abrichten]], a) eine Pers., alqm, Cic. u.a.: iuvenes, Quint.: iuventutem, Cic.: tirones in [[ludo]], Suet.: erudiri in scholis, Quint. – m. Ang. in betreff wessen? [[durch]] de m. Abl., tuae [[litterae]], [[quae]] me erudiant (mir Aufklärung [[geben]]) de omni re [[publica]], Cic. ep. 2, 12, 1. – m. Ang. [[worin]]? [[durch]] in m. Abl., alqm in iure civili, Cic.: [[eruditus]] in litteris, Spart. – m. Ang. [[wodurch]]? ([[worin]]?) [[durch]] Abl., alqm primis litteris, Quint.: alqm omni disciplinā militari, Nep.: principum filios liberalibus studiis, Tac.: Lentulum cum ceteris artibus, quibus studuisti [[semper]] [[ipse]], tum [[imprimis]] imitatione tui [[fac]] erudias, Cic.: er. iuventutem laboribus, Cic. – m. Ang. [[wozu]]? [[durch]] ad u. Akk., filios omnibus artibus ad Graecorum disciplinam, Cic.: filios instituere [[atque]] erudire ad maiorum instituta, ad civitatis disciplinam, [[non]] ad tua flagitia, ad tuas turpitudines debuisti, Cic.: er. homines ad iustitiae [[opera]], se ad iustitiam, Lact.: [[multitudo]] ad tolerandam rerum asperitatem diuturnis casibus erudita, Amm. – od. [[durch]] in u. Akk., in assentationem nimiam eruditi, gewöhnt an usw., Amm. 15, 8, 2. – m. dopp. Acc., alqm damnosas artes, Ov. [[met]]. 8, 215: alqm [[cursus]], Val. Flacc. 2, 60: alqm leges praeceptaque fortia belli, Stat. Theb. 10, 507: ad erudiendum iustitiam inventutem, Augustin. de civ. dei 2, 7: im [[Passiv]] m. Acc. [[rei]], [[nisi]] ut ex istis humana [[mens]] erudiretur naufragiorum [[casus]], Sulp. Sev. epist. 1, 7: [[qui]] [[eodem]] in [[numero]] Graecas [[res]] eruditi erant, Gell. 2, 21, 3 (vgl. 19, 12, 9): sacrorum [[ritus]] [[eruditus]], Amm. 23, 6, 33. – m. folg. indir. Fragesatz, quā possint [[arte]] capi, Ov. [[fast]]. 3, 294. – m. folg. Infin., Ov. [[fast]]. 3, 819 sq. Sil. 11, 350: u. so [[eruditus]] m. folg. Infin., Plin. 33, 149. Tac. Agr. 8. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. ad Q. fr. 1, 1, 3. § 10. – absol., [[nam]] est [[difficile]] erudire, [[Varro]]: Athenas erudiendi gratiā (der Ausbildung [[wegen]]) [[missus]], Iustin. – b) lebl. Objj.: liberalibus disciplinis [[singularis]] indolem [[iuvenis]], Vell.: plasticen, [[ausbilden]], [[vervollkommnen]], Plin.: erudit admotas [[ipse]] [[capillus]] [[acus]], gibt [[Haltung]] in [[sich]], Ov. – m. ut u. Konj., oculos suos, ut fleant, Ov. rem. 690. – / [[Part]]. Perf. Pass. eroditus, Corp. inscr. Lat. 1, 1009.
}}
{{LaZh
|lnztxt=erudio, is, ivi ''vel'' ii, itum, ire. 4. (''rudis''.) :: 敎訓。訓。指示。解蒙。啓迪。— puerum artibus ''vel'' artes ''vel'' in artes 訓蒙以六藝。— de omni republica 以國諸政敎之。Athenas erudiendi gratia missus 遣之亞徳那斯讀書。
}}
}}

Latest revision as of 18:45, 12 June 2024

Latin > English

erudio erudire, erudivi, eruditus V :: educate, teach, instruct

Latin > English (Lewis & Short)

ē-rŭdĭo: īvi or ii, ītum, 4, v. a., qs. to free from roughness, i. e.
I to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).
I Prop.: studiosos discendi erudiunt atque docent, Cic. Off. 1, 44, 156: aliquem, id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1; 6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere), Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26: aliquem artibus, id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34: eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit, id. ib. 2, 21, 37: aliquem in jure civili, id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. (poet. and in post-Aug. prose): aliquem leges praeceptaque belli, Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf. without aliquem, Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object: qua possint arte capi, Ov. F. 3, 294: tirones neque in ludo, neque per lanistas, i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26: gladiatores sub eodem magistro eruditi, Quint. 2, 17, 33: Athenas erudiendi gratia missus, Just. 17, 3, 11; once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica, instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—
II Transf., of objects not personal: artes, Ov. M. 8, 215: ut flerent, oculos erudiere suos, id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30: Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse, to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus, a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).
   A Prop.: est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur, Cic. Fin. 1, 7 fin.: Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus, id. de Or. 1, 22, 102: semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt, id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3: nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem, id. Lael. 2, 6; cf. opp. rusticus, Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.: non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus, Cic. Rep. 2, 15 fin.: homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos, id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.: eruditi Socraticis disputationibus, id. de Or. 3, 34, 139: a pueris eruditi artibus militiae, Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.: litteris eruditior quam Curio, Cic. Brut. 82; and in the sup.: Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus, id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.: Graecas res eruditi, Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.: eruditus utilia honestis miscere, Tac. Agr. 8.—
   B Transf., of inanimate and abstract subjects: quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt, Cic. Rep. 2, 10: tempora (with docti homines), id. ib.: aures, id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32: animus, Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.: Graecorum copia, fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf. gustus, Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause: ex historia ducere urbanitatem, eruditum est, Quint. 6, 3, 98; cf.: eruditissimum longe, si, etc., id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē, learnedly, eruditely.— Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ērŭdĭō,¹⁰ īvī ou ĭī, ītum, īre (e, rudis), tr., dégrossir, façonner : [d’où]
1 enseigner, instruire, former : Cic. Læl. 13 ; ad rem Cic. Tusc. 1, 64 ; in re Cic. de Or. 1, 253, former à qqch., instruire dans qqch. || [poét., av. deux acc.] aliquem leges Stat. Th. 10, 507, enseigner les lois à qqn, cf. Ov. M. 8, 215 ; [pass.] rem eruditus Gell. 2, 21, 3, instruit d’une chose ; erudire aliquem et prop. inf. Cic. Q. 1, 1, 10, apprendre à qqn que...; [av. interr. ind.] Ov. F. 3, 294 ; [av. inf.] Ov. F. 3, 819 ; eruditus miscere... Tac. Agr. 8, instruit à mêler... || informer, mettre au courant : de aliqua re Cic. Fam. 2, 12
2 perfectionner : toreuticen Plin. 34, 56, perfectionner l’art de la ciselure.

Latin > German (Georges)

ē-rudio, īvī u. iī, ītum, īre (rudis), entrohen = aufklären, unterrichten, lehren, ausbilden, abrichten, a) eine Pers., alqm, Cic. u.a.: iuvenes, Quint.: iuventutem, Cic.: tirones in ludo, Suet.: erudiri in scholis, Quint. – m. Ang. in betreff wessen? durch de m. Abl., tuae litterae, quae me erudiant (mir Aufklärung geben) de omni re publica, Cic. ep. 2, 12, 1. – m. Ang. worin? durch in m. Abl., alqm in iure civili, Cic.: eruditus in litteris, Spart. – m. Ang. wodurch? (worin?) durch Abl., alqm primis litteris, Quint.: alqm omni disciplinā militari, Nep.: principum filios liberalibus studiis, Tac.: Lentulum cum ceteris artibus, quibus studuisti semper ipse, tum imprimis imitatione tui fac erudias, Cic.: er. iuventutem laboribus, Cic. – m. Ang. wozu? durch ad u. Akk., filios omnibus artibus ad Graecorum disciplinam, Cic.: filios instituere atque erudire ad maiorum instituta, ad civitatis disciplinam, non ad tua flagitia, ad tuas turpitudines debuisti, Cic.: er. homines ad iustitiae opera, se ad iustitiam, Lact.: multitudo ad tolerandam rerum asperitatem diuturnis casibus erudita, Amm. – od. durch in u. Akk., in assentationem nimiam eruditi, gewöhnt an usw., Amm. 15, 8, 2. – m. dopp. Acc., alqm damnosas artes, Ov. met. 8, 215: alqm cursus, Val. Flacc. 2, 60: alqm leges praeceptaque fortia belli, Stat. Theb. 10, 507: ad erudiendum iustitiam inventutem, Augustin. de civ. dei 2, 7: im Passiv m. Acc. rei, nisi ut ex istis humana mens erudiretur naufragiorum casus, Sulp. Sev. epist. 1, 7: qui eodem in numero Graecas res eruditi erant, Gell. 2, 21, 3 (vgl. 19, 12, 9): sacrorum ritus eruditus, Amm. 23, 6, 33. – m. folg. indir. Fragesatz, quā possint arte capi, Ov. fast. 3, 294. – m. folg. Infin., Ov. fast. 3, 819 sq. Sil. 11, 350: u. so eruditus m. folg. Infin., Plin. 33, 149. Tac. Agr. 8. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. ad Q. fr. 1, 1, 3. § 10. – absol., nam est difficile erudire, Varro: Athenas erudiendi gratiā (der Ausbildung wegen) missus, Iustin. – b) lebl. Objj.: liberalibus disciplinis singularis indolem iuvenis, Vell.: plasticen, ausbilden, vervollkommnen, Plin.: erudit admotas ipse capillus acus, gibt Haltung in sich, Ov. – m. ut u. Konj., oculos suos, ut fleant, Ov. rem. 690. – / Part. Perf. Pass. eroditus, Corp. inscr. Lat. 1, 1009.

Latin > Chinese

erudio, is, ivi vel ii, itum, ire. 4. (rudis.) :: 敎訓。訓。指示。解蒙。啓迪。— puerum artibus vel artes vel in artes 訓蒙以六藝。— de omni republica 以國諸政敎之。Athenas erudiendi gratia missus 遣之亞徳那斯讀書。