σπέος

English (LSJ)

Ep. σπεῖος, τό, Ep. Noun (also in Inscr.Cypr.98 H.), cave, cavern, grotto, Od.5.57, etc.; ὑπὸ σ. ἤλασε μῆλα Il.4.279; [Κύκλωπες] οἴκεον ἐν σπήεσσι Od.9.400; ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι ib.114; νῆα . . ὡρμίσαμεν κοῖλον σ. εἰσερύσαντες 12.317.—Hom. uses only the following forms: nom.and acc. sg. σπέος, Il.13.32, ll.cc.; irreg. dat. σπῆϊ 18.402, Od.2.20,al., cf. Hes.Th.297 (σπέϊ in Opp.C.4.246): of the Ep. form σπεῖος, acc. sg. only in Od.5.194; gen. σπείους only in Od. (5.68, al.): of the pl., only dat. σπέσσι and σπήεσσι, only in Od. (1.15, al., 9.400, al.); gen. σπείων h.Ven.263; irreg. dat. pl. σπεάτεσσι, as if from σπέας, in Xenoph.37.

German (Pape)

[Seite 919] τό, ep. σπεῖος, das lat. specus, Höhle, Grotte; acc., ὁπότε σπέος ἤλασε μῆλα, Il. 4, 279; öfter μέγα, γλαφυρόν; σπεῖος, Od. 5, 194, gen. σπείους, 9, 141 u. öfter; dat. σπῆϊ, il. 18, 402 Od. 2, 20 u. öfter, wie Hes. Th. 297; im plur., σπήεσσι, Od. 10, 404. 16, 232 u. öfter; σπέσσι, 4, 403. 23, 335; σπείων, H. h. Ven. 264; Hdn. π. μον. λ. p. 30 ist σπεάτεσσι aus Xenophan. angeführt.

French (Bailly abrégé)

(τό) :
dat. σπῆϊ, dat. pl. σπέσσι ou σπήεσσι;
antre, caverne.
Étymologie: DELG terme archaïque sans étym.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

σπέος -ους, τό, ep. ook σπεῖος -ους [~ σπήλαιον?] dat. σπῆϊ, plur. σπέσσι, σπήεσσι, grot.

Russian (Dvoretsky)

σπέος: эп. тж. σπεῖος, ους τό (gen. σπέεος и σπείσυς, dat. σπῆϊ и σπήει, pl.: gen. σπείων, dat. σπέσσι, σπήεσσι, σπέεσ(σ)ι и σπεέεσσι) пещера, грот Hom., Hes.

English (Autenrieth)

gen. σπείους, dat. σπῆι, pl. dat. σπέσσι and σπήεσσι: cave, cavern, grotto; pl., of one with many parts, Od. 16.232.

Greek Monolingual

και επικ. τ. σπεῖος, τὸ, Α
βαθιά σπηλιά, σπήλαιο (α. «ὑπό τε σπέος ἤλασε μῆλα», Ομ. Ιλ.
β. «νύμφη πότνι' ἔρυκε Καλυψώ... ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι», Ομ. Οδ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Αρχαϊκός όρος, άγνωστης ετυμολ., ο οποίος πρέπει να συνδέεται με τη λ. σπήλαιον. Ο επικ. τ. σπεῖος με μετρική έκταση].

Greek Monotonic

σπέος: Επικ. σπεῖος, τό, σπηλιά, σπήλαιο, άντρο, λημέρι, σε Όμηρ.· ως προς τον τύπο σπέος, ο Όμηρ. χρησιμ. μόνον ονομ. και αιτ. ενικ., με Επικ. δοτ. σπῆι· ως προς τον τύπο σπεῖος, αιτ. ενικ., γεν. σπείους, δοτ. πληθ. σπέσσι και σπήεσσι· γεν. πληθ. σπείων, σε Ομηρ. Ύμν.

Greek (Liddell-Scott)

σπέος: Ἐπικ. σπεῖος, τό, Ἐπικ. ὀνομ., σπήλαιον, βαθύτερον (ὡς φαίνεται) ἢ τὸ ἄντρον, Nitzsch εἰς Ὀδ. Ε. 57˙ χρησιμεύει ὡς μάνδρα προβάτων, Ἰλ. Δ. 279˙ ὡς κατοικία τῶν Κυκλώπων, Ὀδ. Ι. 400˙ ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι αὐτόθι 114˙ ὡς νεώσοικος ἢ τόπος ἀσφαλὴς πρὸς ἀνέλκυσιν πλοίου, Μ. 317. - Τοῦ τύπου σπέος ὁ Ὅμηρ. ποιεῖται χρῆσιν μόνον τῆς ὀνομ. καὶ αἰτ. τοῦ ἑνικοῦ, Ἰλ. Ν. 32, ἔνθ’ ἀνωτ.˙ ἀνώμαλ. δοτ. σπῆι Σ. 402, Ὀδ. Β. 20, κτλ., πρβλ. Ἡσ. Θ. 297 (σπέϊ παρ’ Ὀππ. ἐν Κυν. 4. 246)˙ τοῦδε Ἐπικ. τύπου σπεῖος, ἑνικ. αἰτιατ. μόνον ἐν Ὀδ. Ε. 194· γεν. σπείους πολλάκις ἀλλὰ μόνον ἐν τῇ Ὀδ.· τοῦ δὲ πληθ. μόνον δοτ. σπήεσσι, ἅπερ ἀπαντῶσι συχν. ἀλλὰ μόνον ἐν τῇ Ὀδ.· ἐν Ὕμν. εἰς Ἀφρ. 264, καὶ γενικ. σπείων· ἀνώμαλ. δοτ. πληθ. σπεάτεσσι, ὡς ἐξ ὀνομ. σπέας, Ξενοφάν. παρ’ Ἡρῳδιαν. π. μον. λέξ. σ. 30. (Πρβλ. σπήλαιον, σπῆλυξ· Λατ. specus, spelaeum, spelunca). ― Καθ’ Ἡσύχ. «σπήλαιον, ἄντρον».

Frisk Etymological English

(σπεῖος)
Grammatical information: n.
Meaning: cavern, cave (ep. Il., also Cypr. inscr.).
Other forms: Gen. σπείους, dat. σπῆϊ, pl. σπέσσι, σπήεσσι etc. (on the explanation Chantraine Gramm. hom. 1, 7, 11, 101, Schwyzer 102, Ruijgh L'élém. ach. 126f.)
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Old word without etymology. Cf. σπήλαιον. It is no doubt Pre-Greek (Furnée 123).

Middle Liddell

σπέος, επιξ σπεῖος, εος, τό,
a cave, cavern, grotto, Hom.: of the form σπέος, Hom. uses only nom. and acc. sg., with epic dat. σπῆι; of the form σπεῖος, acc. sg., gen. σπείους, dat. pl. σπέσσι and σπήεσσι; gen. pl. σπείων Hhymn.

Frisk Etymology German

σπέος: (σπεῖος)
{spéos}
Forms: Gen. σπείους, Dat. σπῆϊ, pl. σπέσσι, σπήεσσι usw. (zur Erklärung Chantraine Gramm. hom. 1, 7, 11, 101, Schwyzer 102, Ruijgh L’élém. ach. 126f.)
Grammar: n.,
Meaning: Höhle, Grotte (ep. seit Il., auch kypr. Inschr.).
Etymology: Altes Wort ohne Etymologie. Vgl. σπήλαιον.
Page 2,764

Mantoulidis Etymological

τό (=σπήλαιο). Συνώνυμο μέ τά: σπήλαιον, σπῆλυγξ, λατ. specus spelunca (=σπήλαιο, ἄντρο).

Translations

cave

A-Pucikwar: poŋ; Afrikaans: grot; Aghwan: 𐔱𐔴𐕊𐔴𐕒𐕡𐕎; Ainu: ポル; Akkadian: 𒆢; Albanian: shpellë, zgafelle; Alviri-Vidari Vidari: ماغار; Amharic: ዋሻ; Arabic: كَهْف, غَار, مَغَارَة; Egyptian Arabic: كهف, مغارة; Gulf Arabic: كَهْف; Hijazi Arabic: كَهْف, غَار, مَغَارة; Moroccan Arabic: غار, كهف, كاف; Aragonese: espluga, espelunga; Armenian: քարանձավ, քարայր; Aromanian: piștireauâ; Asi: kuyba, kweba; Assamese: গুহা; Asturian: cueva; Avar: нохъо; Azerbaijani: mağara, köhül; Bahnar: hơgơ̆p, gơ̆p; Banjarese: guha; Bashkir: мәмерйә, мәғәрә; Basque: leize; Bau Bidayuh: gua; Belarusian: пячора, падзямелле; Bengali: গুহা; Bhojpuri: गुफा; Bikol Central: bongag, kuweba, langob; Breton: mougev, groc'h; Brunei Malay: gua; Bulgarian: пещера; Burmese: ဂူ, ဥမင်, လိုဏ်; Catalan: cova, balma, espluga; Cebuano: langob, kuweba; Central Atlas Tamazight: ⵉⴼⵔⵉ, ⴰⴼⵔⵉ; Central Melanau: gua; Chechen: хьех; Cherokee: ᎤᏍᏓᎦᎸᎢ; Chinese Mandarin: 洞穴, 洞, 洞窟, 石窟; Chuvash: ҫӗр хӑвӑлӗ; Coptic: ⲥⲡⲉⲗⲉⲱⲛ, ⲃⲏⲃ; Cornish: gogow; Crimean Tatar: mağara, qoba; Czech: jeskyně; Danish: hule; Drung: lungdung, dung; Dutch: hol, grot; Eastern Bontoc: liyang; Eastern Cham: ꨤꨝꩃ, ꨤꨪꨝꩃ; Esperanto: kaverno; Estonian: koobas; Faroese: hola, helli; Fijian: qaravatu; Finnish: luola; French: caverne, grotte; Galician: cova, furna, grota, cabouco, loio, covancha, broque, pala, palafurna, groba, báratro, cubela; Georgian: გამოქვაბული, მღვიმე; German: Höhle; Greek: σπηλιά, σπήλαιο; Ancient Greek: ἄντρον, θαλάμη, κῶος, ὀχεά, σπεῖος, σπέος, σπήλαιον, σπῆλυγξ, τρῶγλα, τρώγλη; Guaraní: yvykua; Gujarati: ગુફા; Haitian Creole: gwòt; Hawaiian: ana; Hebrew: מְעָרָה; Hindi: गुफा, गुफ़ा, खोह, कंदरा; Hungarian: barlang; Icelandic: hellir; Ido: kaverno, groto; Ilocano: kueba; Indonesian: gua; Inuktitut: ᐃᓗ; Irish: pluais, uaimh; Istriot: gruota; Italian: caverna, grotta, spelonca, antro; Japanese: 洞窟, 洞, 洞穴; Javanese: guwa; Kannada: ಗವಿ; Kapampangan: lukib, kueba, lungga; Kazakh: үңгір, тау қуысы; Khmer: គុហា, ចង្ហុក; Korean: 동굴(洞窟), 굴(窟), 동혈(洞穴); Kurdish Central Kurdish: ئەشکەوت; Northern Kurdish: şkeft; Southern Kurdish: ئِشکەفت; Kyrgyz: үңкүр; Ladino: meara, מערה; Lao: ຖ້ຳ, ຄູຫາ, ຖໍ້າ; Latgalian: ola; Latin: caverna, spelunca, specus, antrum; Latvian: ala; Limburgish: grót; Lithuanian: urvas; Lubuagan Kalinga: gongeb; Macedonian: пештера; Malagasy: lavabato; Malay: gua, kahaf, ngalau; Malayalam: ഗുഹ; Maltese: għar; Manchu: ᡩᡠᠩ, ᡩᡠᠩᡤᡠ; Manx: ooig; Maori: ana; Maranao: liyang, langob; Marathi: गुहा; Mari Eastern Mari: курыкпомыш; Middle English: den, cave; Mon: ထီု; Mongolian Cyrillic: агуй; Muong: hang; Nahuatl: ōztōtl; Nandi: kepen; Navajo: tséʼáán; Ngazidja Comorian: panga; Northern Thai: ᨳ᩶ᩣᩴ; Norwegian Bokmål: hule, hole, grotte; Nynorsk: hòle, grotte; Nuosu: ꃅꐬ; Occitan: balma, cauna, tuta, espeluga; Odia: ଗୁମ୍ଫା; Ojibwe: waazh, waanzh; Old Church Slavonic Cyrillic: пещера; Old East Slavic: печера; Old English: sċræf, hlǣw; Ossetian: лӕгӕт; Pacoh: cưp; Pali: guhā; Pashto: غار, خوڅه, سمڅ, مغاره; Persian: غار, مغاره, اشکفت; Plautdietsch: Heel; Polish: jaskinia, pieczara; Portuguese: caverna, gruta; Punjabi: ਗੁਫਾ; Quechua: mach'ay, macai; Romanian: peșteră, cavernă, grotă; Russian: пещера, подземелье, печора; Samo: bogo ou; Samoan: ana; Sanskrit: गुहा; Scottish Gaelic: uamh; Serbo-Croatian Cyrillic: пѐћина, спи̏ља, шпи̏ља; Roman: pèćina, spȉlja, špȉlja; Shan: ထမ်ႈ; Shona: bako; Sicilian: grutta, caverna; Slovak: jaskyňa; Slovene: jama; Southern Kalinga: liyang; Spanish: cueva, gruta; Swahili: pango class ma; Swedish: grotta; Tagalog: yungib, kuweba; Tai Dam: ꪖꪾ꫁; Tajik: ғор, мағора; Tamil: குகை, கெவி, பாழி; Tarifit: ifri; Tashelhit: ⵉⴼⵔⵉ; Tatar: мәгарә; Tausug: sungab; Tboli: kilib; Telugu: గుహ; Thai: ถ้ำ, คูหา; Tibetan: བྲག་ཕུག, ཕུག་པ; Tigrinya: በዓቲ, ባዓቲ; Tlingit: tatóok; Tofa: үӈгүр; Turkish: in, mağara; Turkmen: gowak, süren, köwek; Tuwali Ifugao: liyang; Ugaritic: 𐎎𐎙𐎗𐎚; Ukrainian: печера, підземелля; Urdu: غار, گفا; Uyghur: ئۆڭكۈر; Uzbek: gʻor, ungur, mogʻora; Venetan: cóvaƚo, grota, tarabùs, sperùgia, buranga; Vietnamese: hang, động; Volapük: lekev; Walloon: trô d' rotche; Waray-Waray: lungib, langob, kuweba; Welsh: ogof, ogofâu; West Frisian: dobbe; White Hmong: qhov tsua; Yakut: хайа хаспаҕа; Yiddish: הייל; Zazaki: lan; Zhuang: gamj