Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

evinco: Difference between revisions

From LSJ

Δύο γὰρ, ἐπιστήμη τε καὶ δόξα, ὧν τὸ μὲν ἐπίστασθαι ποιέει, τὸ δὲ ἀγνοεῖν → Two different things are science and belief: the one brings knowledge, the other ignorance

Hippocrates
(Gf-D_4)
(3_5)
Line 4: Line 4:
{{Gaffiot
{{Gaffiot
|gf=<b>ēvincō</b>,¹¹ vīcī, [[victum]], ĕre, tr.,<br /><b>1</b> vaincre complètement, triompher de [pr. et fig.] : evincere Æduos Tac. Ann. 3, 46, triompher des Éduens ; [[omnia]] Liv. 10, 17, 10, venir à bout de tout &#124;&#124; [poét.] [[amnis]] evicit [[moles]] Virg. En. 2, 497, le fleuve [[est]] venu à bout des digues, a rompu les digues ; [[platanus]] evincet ulmos Hor. O. 2, 15, 5, le platane viendra à bout de (remplacera) l’ormeau &#124;&#124; [pass.] : lacrimis evicta meis Virg. En. 4, 450, vaincue par mes larmes, cf. Virg. En. 4, 474 ; Ov. F. 3, 688<br /><b>2</b> [tour fréq<sup>t</sup> d. Tac.] : evinci ad miserationem Tac. Ann. 11, 37 ; in lacrimas Tac. Ann. 1, 57 ; in [[gaudium]] Tac. H. 2, 64, être amené invinciblement à la pitié, aux larmes, à la joie<br /><b>3</b> <b> a)</b> [avec ut subj.] obtenir que : Liv. 3, 41, 1 ; 5, 26, 1 ; 38, 9, 7 ; <b> b)</b> [avec prop. inf.] prouver que : Hor. S. 2, 3, 250<br /><b>4</b> [droit] évincer, déposséder juridiquement qqn de qqch. : Ulp. Dig. 21, 2 ; etc.||[poét.] [[amnis]] evicit [[moles]] Virg. En. 2, 497, le fleuve [[est]] venu à bout des digues, a rompu les digues ; [[platanus]] evincet ulmos Hor. O. 2, 15, 5, le platane viendra à bout de (remplacera) l’ormeau||[pass.] : lacrimis evicta meis Virg. En. 4, 450, vaincue par mes larmes, cf. Virg. En. 4, 474 ; Ov. F. 3, 688<br /><b>2</b> [tour fréq<sup>t</sup> d. Tac.] : evinci ad miserationem Tac. Ann. 11, 37 ; in lacrimas Tac. Ann. 1, 57 ; in [[gaudium]] Tac. H. 2, 64, être amené invinciblement à la pitié, aux larmes, à la joie<br /><b>3</b> <b> a)</b> [avec ut subj.] obtenir que : Liv. 3, 41, 1 ; 5, 26, 1 ; 38, 9, 7 ; <b> b)</b> [avec prop. inf.] prouver que : Hor. S. 2, 3, 250<br /><b>4</b> [droit] évincer, déposséder juridiquement qqn de qqch. : Ulp. Dig. 21, 2 ; etc.
|gf=<b>ēvincō</b>,¹¹ vīcī, [[victum]], ĕre, tr.,<br /><b>1</b> vaincre complètement, triompher de [pr. et fig.] : evincere Æduos Tac. Ann. 3, 46, triompher des Éduens ; [[omnia]] Liv. 10, 17, 10, venir à bout de tout &#124;&#124; [poét.] [[amnis]] evicit [[moles]] Virg. En. 2, 497, le fleuve [[est]] venu à bout des digues, a rompu les digues ; [[platanus]] evincet ulmos Hor. O. 2, 15, 5, le platane viendra à bout de (remplacera) l’ormeau &#124;&#124; [pass.] : lacrimis evicta meis Virg. En. 4, 450, vaincue par mes larmes, cf. Virg. En. 4, 474 ; Ov. F. 3, 688<br /><b>2</b> [tour fréq<sup>t</sup> d. Tac.] : evinci ad miserationem Tac. Ann. 11, 37 ; in lacrimas Tac. Ann. 1, 57 ; in [[gaudium]] Tac. H. 2, 64, être amené invinciblement à la pitié, aux larmes, à la joie<br /><b>3</b> <b> a)</b> [avec ut subj.] obtenir que : Liv. 3, 41, 1 ; 5, 26, 1 ; 38, 9, 7 ; <b> b)</b> [avec prop. inf.] prouver que : Hor. S. 2, 3, 250<br /><b>4</b> [droit] évincer, déposséder juridiquement qqn de qqch. : Ulp. Dig. 21, 2 ; etc.||[poét.] [[amnis]] evicit [[moles]] Virg. En. 2, 497, le fleuve [[est]] venu à bout des digues, a rompu les digues ; [[platanus]] evincet ulmos Hor. O. 2, 15, 5, le platane viendra à bout de (remplacera) l’ormeau||[pass.] : lacrimis evicta meis Virg. En. 4, 450, vaincue par mes larmes, cf. Virg. En. 4, 474 ; Ov. F. 3, 688<br /><b>2</b> [tour fréq<sup>t</sup> d. Tac.] : evinci ad miserationem Tac. Ann. 11, 37 ; in lacrimas Tac. Ann. 1, 57 ; in [[gaudium]] Tac. H. 2, 64, être amené invinciblement à la pitié, aux larmes, à la joie<br /><b>3</b> <b> a)</b> [avec ut subj.] obtenir que : Liv. 3, 41, 1 ; 5, 26, 1 ; 38, 9, 7 ; <b> b)</b> [avec prop. inf.] prouver que : Hor. S. 2, 3, 250<br /><b>4</b> [droit] évincer, déposséder juridiquement qqn de qqch. : Ulp. Dig. 21, 2 ; etc.
}}
{{Georges
|georg=ē-[[vinco]], vīcī, [[victum]], ere, jmd. [[von]] [[Grund]] aus, d.i. [[gänzlich]] [[besiegen]], [[vollständig]] [[überwinden]], [[über]] jmd. [[vollständig]] die [[Oberhand]] [[gewinnen]], I) eig.: 1) leb. [[Wesen]]: imbelles Aeduos, Tac. ann. 3, 46. – 2) lebl. Objj.: a) Schwierigkeiten, [[ein]] [[Übel]] usw. [[vollständig]] [[überwinden]], [[über]] [[etwas]] [[Herr]] [[werden]], etw. [[überstehen]], [[sed]] evicit [[omnia]] [[assuetus]] praedae [[miles]], Liv.: morbos, Col.: somnos, Ov.: evicti rogi, aus denen [[sich]] der [[Schatten]] losgerungen hat, Prop.: certa lineamenta evicerunt spississimam noctem, Petron. – b) [[durch]] seine [[Anzahl]] [[vollständig]] die [[Oberhand]] [[gewinnen]] [[über]] usw., evincit herbas [[lupinum]], überwuchert [[gänzlich]], Plin.: [[platanus]] [[caelebs]] evincet ulmos, wird [[gänzlich]] [[unterdrücken]] (= wird vom Felde [[verdrängen]]), Hor. – c) eine [[Örtlichkeit]] [[vollständig]] [[überwinden]] = [[über]] [[sie]] [[ganz]] hinausgelangen, -[[treten]], -[[ragen]] usw. (s. Burmann Ov. her. 19, 155), aequora, litora, Ov.: os Ponti, Plin.: oppositas gurgite [[moles]] (v. [[Strom]]), Verg.: [[arbor]] celso vertice evincit (überragt [[weit]]) [[nemus]], Sen. poët. – II) übtr.: A) im allg., u. [[zwar]]: a) eine [[Person]] [[überwinden]], sodaß [[sie]] [[sich]] zu [[etwas]] versteht = jmd. [[völlig]] [[erweichen]], zu [[etwas]] [[vermögen]], gew. im [[Passiv]] = überwunden, besiegt [[werden]], [[sich]] [[erweichen]] [[lassen]], zu [[etwas]] vermocht [[werden]], -[[sich]] [[bewegen]] [[lassen]], lacrimis, dolore, precibus evinci ([[evictus]]), Verg., Ov. u.a.: blandimentis vitae evicta (sc. ad vivendum), Tac.: supremis [[eius]] necessitatibus ad miserationem evinci, [[sich]] zum [[Mitleid]] [[erweichen]] [[lassen]], Tac.: evinci ambitu civitetis in [[gaudium]], [[durch]] die [[ihr]] [[öffentlich]] erwiesene Aufmerksamkeit zur [[Freude]] vermocht [[werden]], Tac.: [[nec]] ut revocaret [[umquam]] ullis populi precibus potuit evinci, Suet. – b) [[über]] [[einen]] [[Affekt]] die [[Oberhand]] [[gewinnen]], den [[Sieg]] davontragen, [[siegen]], ihn [[besiegen]], [[firmitas]] in perferendis et evincendis doloribus, Sen.: evicit [[miseratio]] [[iusta]] sociorum superbiam ingenitam, Liv. – B) insbes.: 1) ([[wie]] νικαν) es (eine [[Forderung]] usw.) [[durchsetzen]], es [[dahin]] [[bringen]], daß usw., [[mit]] folg. ut u. Konj., evincunt instando, ut [[litterae]] [[sibi]] ad Tarquinios darentur, Liv.: summā ope evicerunt, ut M. [[Furius]] [[Camillus]] crearetur, Liv. – 2) [[unumstößlich]] [[dartun]], [[mit]] folg. Acc. u. Infin., si puerilius his [[ratio]] ([[Vernunft]]) [[esse]] evincet [[amare]], Hor. [[sat]]. 2, 3, 250. – 3) [[als]] [[spät]]. jurist. t. t. = etw. [[auf]] gerichtl. Wege [[auswirken]], [[wiedererlangen]], [[sive]] totam rem [[sive]] partem, ICt.: servum, ICt.: [[puer]] evincitur ab assertore, Ps. Quint. decl.
}}
}}

Revision as of 09:07, 15 August 2017

Latin > English (Lewis & Short)

ē-vinco: vici, victum, 3, v. a. (not anteAug.).
I To overcome completely, to conquer, vanquish: evicit omnia assuetus praedae miles, Liv. 10, 17 fin.: imbelles, Aeduos, Tac. A. 3, 46.—
   B Transf. beyond the milit. sphere (freq.): lacrimis evicta, overcome, Verg. A. 4, 548: dolore, to induce, id. ib. 4, 474: precibus, Ov. F. 3, 688; Tac. A. 4, 57 fin.: blandimentis vitae, id. ib. 15, 64: donis, i. e. to bribe, id. ib. 12, 49 et saep.: in gaudium evicta domus, moved, Tac. H. 2, 64 fin.; cf.: ad miserationem, id. A. 11, 37: oppositas moles gurgite (amnis), Verg. A. 2, 497.—Of dangerous places, to pass by in safely: Charybdin remis (rates), Ov. M. 14, 76: fretum, id. ib. 15, 706: aequora, id. H. 18, 155: litora (Ponti), id. Tr. 1, 10, 33: os Ponti, Plin. 9, 31, 51, § 98: nubes (solis imago), Ov. M. 14, 769: somnos, id. ib. 1, 685: morbos, Col. 6, 5, 2: dolorem (with perferre), Sen. Cons. ad Polyb. 36: superbiam (miseratio), Liv. 9, 6: luridaque evictos effugit umbra rogos, vanquished, i. e. from which it has struggled free, Prop. 4 (5), 7, 2: platanus caelebs Evincet ulmos, i. e. will supplant them, Hor. C. 2, 15, 5; cf.: evincit herbas lupinum, Plin. 18, 21, 50, § 185.—Less freq.,
II To carry one's point, to prevail, succeed in a thing.
   A In gen., with ut: evincunt instando, ut, etc., Liv. 2, 4, 3; 38, 9, 7; so, id. 3, 41; 5, 26; Suet. Tib. 37.—With rel.-clause, Val. Fl. 1, 248.—
   2    In partic., jurid. t. t., to recover one's property by judicial decision: sive tota res evincatur sive pars, etc., Dig. 21, 2; 1 sq.; cf. Cod. Just. 8, 45, and v. evictio.—*
   B Transf., for convinco (2. β), to succeed in proving, to demonstrate, evince: si puerilius his ratio esse evincet amare, will evince, Hor. S. 2, 3, 250.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ēvincō,¹¹ vīcī, victum, ĕre, tr.,
1 vaincre complètement, triompher de [pr. et fig.] : evincere Æduos Tac. Ann. 3, 46, triompher des Éduens ; omnia Liv. 10, 17, 10, venir à bout de tout || [poét.] amnis evicit moles Virg. En. 2, 497, le fleuve est venu à bout des digues, a rompu les digues ; platanus evincet ulmos Hor. O. 2, 15, 5, le platane viendra à bout de (remplacera) l’ormeau || [pass.] : lacrimis evicta meis Virg. En. 4, 450, vaincue par mes larmes, cf. Virg. En. 4, 474 ; Ov. F. 3, 688
2 [tour fréqt d. Tac.] : evinci ad miserationem Tac. Ann. 11, 37 ; in lacrimas Tac. Ann. 1, 57 ; in gaudium Tac. H. 2, 64, être amené invinciblement à la pitié, aux larmes, à la joie
3 a) [avec ut subj.] obtenir que : Liv. 3, 41, 1 ; 5, 26, 1 ; 38, 9, 7 ; b) [avec prop. inf.] prouver que : Hor. S. 2, 3, 250
4 [droit] évincer, déposséder juridiquement qqn de qqch. : Ulp. Dig. 21, 2 ; etc.

Latin > German (Georges)

ē-vinco, vīcī, victum, ere, jmd. von Grund aus, d.i. gänzlich besiegen, vollständig überwinden, über jmd. vollständig die Oberhand gewinnen, I) eig.: 1) leb. Wesen: imbelles Aeduos, Tac. ann. 3, 46. – 2) lebl. Objj.: a) Schwierigkeiten, ein Übel usw. vollständig überwinden, über etwas Herr werden, etw. überstehen, sed evicit omnia assuetus praedae miles, Liv.: morbos, Col.: somnos, Ov.: evicti rogi, aus denen sich der Schatten losgerungen hat, Prop.: certa lineamenta evicerunt spississimam noctem, Petron. – b) durch seine Anzahl vollständig die Oberhand gewinnen über usw., evincit herbas lupinum, überwuchert gänzlich, Plin.: platanus caelebs evincet ulmos, wird gänzlich unterdrücken (= wird vom Felde verdrängen), Hor. – c) eine Örtlichkeit vollständig überwinden = über sie ganz hinausgelangen, -treten, -ragen usw. (s. Burmann Ov. her. 19, 155), aequora, litora, Ov.: os Ponti, Plin.: oppositas gurgite moles (v. Strom), Verg.: arbor celso vertice evincit (überragt weit) nemus, Sen. poët. – II) übtr.: A) im allg., u. zwar: a) eine Person überwinden, sodaß sie sich zu etwas versteht = jmd. völlig erweichen, zu etwas vermögen, gew. im Passiv = überwunden, besiegt werden, sich erweichen lassen, zu etwas vermocht werden, -sich bewegen lassen, lacrimis, dolore, precibus evinci (evictus), Verg., Ov. u.a.: blandimentis vitae evicta (sc. ad vivendum), Tac.: supremis eius necessitatibus ad miserationem evinci, sich zum Mitleid erweichen lassen, Tac.: evinci ambitu civitetis in gaudium, durch die ihr öffentlich erwiesene Aufmerksamkeit zur Freude vermocht werden, Tac.: nec ut revocaret umquam ullis populi precibus potuit evinci, Suet. – b) über einen Affekt die Oberhand gewinnen, den Sieg davontragen, siegen, ihn besiegen, firmitas in perferendis et evincendis doloribus, Sen.: evicit miseratio iusta sociorum superbiam ingenitam, Liv. – B) insbes.: 1) (wie νικαν) es (eine Forderung usw.) durchsetzen, es dahin bringen, daß usw., mit folg. ut u. Konj., evincunt instando, ut litterae sibi ad Tarquinios darentur, Liv.: summā ope evicerunt, ut M. Furius Camillus crearetur, Liv. – 2) unumstößlich dartun, mit folg. Acc. u. Infin., si puerilius his ratio (Vernunft) esse evincet amare, Hor. sat. 2, 3, 250. – 3) als spät. jurist. t. t. = etw. auf gerichtl. Wege auswirken, wiedererlangen, sive totam rem sive partem, ICt.: servum, ICt.: puer evincitur ab assertore, Ps. Quint. decl.