οἶσος: Difference between revisions

From LSJ

Λιμὸς μέγιστον ἄλγος ἀνθρώποις ἔφυ → Inter dolores maximum humanos fames → Der Hunger ist den Menschen allergrößter Schmerz

Menander, Monostichoi, 320
(6_9)
m (LSJ1 replacement)
 
(15 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=oisos
|Transliteration C=oisos
|Beta Code=oi)=sos
|Beta Code=oi)=sos
|Definition=(<span class="bibl">Ael.Dion.<span class="title">Fr.</span>76</span>) or οἰσός, ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">withy, Vitex Agnus-castus</b>, the twigs of which served for wickerwork, ropes, etc., <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>3.18.1</span>, <span class="bibl">6.2.2</span>, etc.: neut. οἶσον, = [[σχοινίον]], Hsch.: perh. cf. [[οὖσον]].</span>
|Definition=(Ael.Dion.Fr.76) or [[οἰσός]], ὁ, [[withy]], [[Vitex agnus-castus]], the [[twig]]s of which served for [[wickerwork]], [[rope]]s, etc., Thphr.HP3.18.1, 6.2.2, etc.: neut. [[οἶσον]], = [[σχοινίον]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]: perhaps cf. [[οὖσον]].
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 15: Line 15:
{{ls
{{ls
|lstext='''οἶσος''': ἢ οἰσός, ὁ, [[εἶδος]] ἰτέας ἢ λύγου, οὗ οἱ κλῶνες ἐχρησίμευον πρὸς κατασκευὴν πλεγμάτων, [[σχοινίων]], κλ., Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 6. 2, 2, κτλ.· οὐδ. οἶσον = [[σχοινίον]], Ἡσύχ.· πληθ. οὖσα ἐν Λυκόφρ. 20. (Ἴδε ἐν λ. [[ἰτέα]]).
|lstext='''οἶσος''': ἢ οἰσός, ὁ, [[εἶδος]] ἰτέας ἢ λύγου, οὗ οἱ κλῶνες ἐχρησίμευον πρὸς κατασκευὴν πλεγμάτων, [[σχοινίων]], κλ., Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 6. 2, 2, κτλ.· οὐδ. οἶσον = [[σχοινίον]], Ἡσύχ.· πληθ. οὖσα ἐν Λυκόφρ. 20. (Ἴδε ἐν λ. [[ἰτέα]]).
}}
{{grml
|mltxt=[[οἶσος]] και οἰσὸς, ὁ (Α)<br />[[είδος]] ιτιάς ή λυγαριάς, τα κλαδιά της οποίας χρησιμοποιούνταν για την [[κατασκευή]] πλεγμάτων, σχοινιών κ.λπ.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι λ. [[οἶσος]], [[οἰσύα]] εμφανίζουν την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>wei</i>- «[[στρέφω]], [[κάμπτω]]», με κατάλ. <i>tu</i> / -<i>tw</i> <b>πρβλ.</b> [[ίτυς]], [[ιτέα]]) και συνδέονται με αρχ. σλαβ. <i>v</i><i>ě</i><i>tvĭ</i> «[[κλαδί]]». Ο τ. [[οἶσος]] έχει προέλθει <span style="color: red;"><</span> <i>FοιτFος</i> με [[τροπή]] του συμπλέγματος <i>τF</i>><i>σ</i>, ενώ ο παρλλ. τ. [[οἰσύα]] ανάγεται σε τ. <i>Fοι</i>-<i>τυ</i>-<i>α</i>, όπου η [[τροπή]] του <i>τυ</i> > <i>συ</i> οφείλεται πιθ. σε αναλογική [[επίδραση]] του τ. [[οἶσος]]. Οι λ. [[οἶσος]] / [[οἰσύα]] αναφέρονται σε διαφορετικά είδη [[φυτών]] και συνδέονται με τα [[ἴτυς]] / [[ἰτέα]].
}}
{{etym
|etymtx=(<b class="b3">-ός</b>)<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: kind of wicker, [[chasteberry]] (Thphr., Ael. Dion.).<br />Compounds: <b class="b3">οἰσό-καρπον</b> n. <b class="b2">fruit of the οἶ.</b> (sch., Eust.; on the neutr. cf. on <b class="b3">βού-τυρον</b>).<br />Derivatives: [[οἶσον]] = [[σχοινίον]] H.; [[οἶσαξ]], <b class="b3">-ακος</b> f. kind of willow (Gp.); on the formation Strömberg Pfl.namen 78. -- Besides <b class="b3">οἰσύ-α -η</b> f. [[λύγος]], willow' (Poll.), [[οἰ]]. [[ἀγρία]] = [[ἑλξίνη]] (Ps.-Dsc.), with [[οἰσυουργός]] m. [[basketmaker]] (Eup.), <b class="b3">τὰ οἴσυα</b> n. pl. "the basketry" = [[basket market]] (Lycurg.), <b class="b3">οἰσύ-ινος</b> <b class="b2">made of οἰ.</b> (ε 256, Th.).<br />Origin: IE [Indo-European] [1120] <b class="b2">*u̯ei-t-</b> [[wind]], [[bend]]; PGX [probably a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: From <b class="b3">*Ϝοι-τϜ-ος</b> resp. <b class="b3">*Ϝοι-τύ-α</b>, enlargements of <b class="b3">*Ϝοι-τυ-</b>, which is with [[tu-]]suffix and old [[o-]]ablaut derived from the IE verb <b class="b2">u̯ei-</b>'wind, bend'; s. [[ἰτέα]], [[ἴτυς]], with lit. An [[i-]]lengthening is seen in OCS [[větv-ъ]] f. [[branch]] from <b class="b2">*u̯oi-tu̯-i-</b>. On the formation Schwyzer 506 a. 472, Chantraine Form. 103, on [[τυ]] > [[συ]] Schwyzer 272. - The form in <b class="b3">-υα</b> does not look very IE; is the word Pre-Greek? Also [[οἶσαξ]] looks Pre-Greek.
}}
{{FriskDe
|ftr='''οἶσος''': (-ός)<br />{oĩsos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': Weidenart, [[Keuschlamm]] (Thphr., Ael. Dion.);<br />'''Composita''': [[οἰσόκαρπον]] n. ‘die [[Frucht]] des οἶ.’ (Sch., Eust.; zum Neutr. vgl. zu [[βούτυρον]]).<br />'''Derivative''': Davon [[οἶσον]] = [[σχοινίον]] H.; οἶσαξ, -ακος f. Weidenart (Gp.); zur Bildung Strömberg Pfl.namen 78. — Daneben [[οἰσύα]] -η f. ’[[λύγος]], Weide’ (Poll.), οἰ. ἀγρία = [[ἑλξίνη]] (Ps.-Dsk.), mit [[οἰσυουργός]] m. [[Korbmacher]] (Eup.), τὰ οἴσυα n. pl. "die Korbarbeiten" = der [[Korhmarkt]] (Lykurg.), [[οἰσύινος]] ‘aus οἰ.’ (ε 256, Th. u.a.).<br />'''Etymology''': Aus *ϝοιτϝος bzw. *ϝοιτύα, Erweiterungen von *ϝοιτυ-, das mit ''tu''-Suffix und alter ''o''-Abtönung vom idg. Verb ''u̯ei''-’[[winden]], [[biegen]]’ abgeleitet ist; s. [[ἰτέα]], [[ἴτυς]], wo auch Lit. Eine entsprechende ''i''-Erweiterung liegt vor in aksl. ''větv''-''ъ'' f. [[Zweig]] aus *''u̯oi''-''tu̯''-''i''-. Zur Bildung Schwyzer 506 u. 472, Chantraine Form. 103, zum Lautwandel τυ > συ Schwyzer 272.<br />'''Page''' 2,368
}}
{{eles
|esgtx=[[agnocasto]]
}}
{{wkpen
|wketx=Vitex agnus-castus, also called [[vitex]], [[chaste tree]] (or [[chastetree]]), [[chasteberry]], [[Abraham's balm]], [[lilac chastetree]], or [[monk's pepper]], is a native of the Mediterranean region. It is one of the few temperate-zone species of Vitex, which is on the whole a genus of tropical and sub-tropical flowering plants. Theophrastus mentioned the shrub several times, as agnos (άγνος) in Enquiry into Plants. It has been long believed to be an anaphrodisiac – leading to its name as chaste tree – but its effectiveness for such action remains unproven. Vitex is a cross-pollinating plant, but its self-pollination has been recorded.
}}
{{trml
|trtx=ar: كف مريم; arz: كف مريم; az: adi ərgüdə; ca: aloc; cs: drmek obecný; da: kyskhedstræ; de: [[Mönchspfeffer]]; el: [[λυγαριά]]; eu: zalitzuki; fa: پنج‌انگشت; fi: siveydenpuu; gl: chamariza; he: שיח-אברהם מצוי; hr: prstasta konopljika; hu: barátcserje; hy: կուսածառ սովորական; ja: セイヨウニンジンボク; ka: ხეპილპილა; kk: зәмбіл ағаш; nl: [[monnikspeper]]; no: kyskhetstre; os: халсаскъ; pl: niepokalanek pospolity; ru: [[витекс священный]]; sr: конопљика; sv: kyskhetsträd; tr: hayıt; ug: ھايات دەرىخى; zh: 穗花牡荆
}}
}}

Latest revision as of 09:13, 25 August 2023

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: οἶσος Medium diacritics: οἶσος Low diacritics: οίσος Capitals: ΟΙΣΟΣ
Transliteration A: oîsos Transliteration B: oisos Transliteration C: oisos Beta Code: oi)=sos

English (LSJ)

(Ael.Dion.Fr.76) or οἰσός, ὁ, withy, Vitex agnus-castus, the twigs of which served for wickerwork, ropes, etc., Thphr.HP3.18.1, 6.2.2, etc.: neut. οἶσον, = σχοινίον, Hsch.: perhaps cf. οὖσον.

German (Pape)

[Seite 312] ὁ, oder οἰσός, ein weidenartiger Strauch, wie λύγος (s. das Vorige), dessen Zweige zu Flechtwerk und Stricken benutzt wurden, Theophr. u. Sp.

Greek (Liddell-Scott)

οἶσος: ἢ οἰσός, ὁ, εἶδος ἰτέας ἢ λύγου, οὗ οἱ κλῶνες ἐχρησίμευον πρὸς κατασκευὴν πλεγμάτων, σχοινίων, κλ., Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 6. 2, 2, κτλ.· οὐδ. οἶσον = σχοινίον, Ἡσύχ.· πληθ. οὖσα ἐν Λυκόφρ. 20. (Ἴδε ἐν λ. ἰτέα).

Greek Monolingual

οἶσος και οἰσὸς, ὁ (Α)
είδος ιτιάς ή λυγαριάς, τα κλαδιά της οποίας χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή πλεγμάτων, σχοινιών κ.λπ.
[ΕΤΥΜΟΛ. Οι λ. οἶσος, οἰσύα εμφανίζουν την ετεροιωμένη βαθμίδα της ΙΕ ρίζας wei- «στρέφω, κάμπτω», με κατάλ. tu / -tw πρβλ. ίτυς, ιτέα) και συνδέονται με αρχ. σλαβ. větvĭ «κλαδί». Ο τ. οἶσος έχει προέλθει < FοιτFος με τροπή του συμπλέγματος τF>σ, ενώ ο παρλλ. τ. οἰσύα ανάγεται σε τ. Fοι-τυ-α, όπου η τροπή του τυ > συ οφείλεται πιθ. σε αναλογική επίδραση του τ. οἶσος. Οι λ. οἶσος / οἰσύα αναφέρονται σε διαφορετικά είδη φυτών και συνδέονται με τα ἴτυς / ἰτέα.

Frisk Etymological English

(-ός)
Grammatical information: m.
Meaning: kind of wicker, chasteberry (Thphr., Ael. Dion.).
Compounds: οἰσό-καρπον n. fruit of the οἶ. (sch., Eust.; on the neutr. cf. on βού-τυρον).
Derivatives: οἶσον = σχοινίον H.; οἶσαξ, -ακος f. kind of willow (Gp.); on the formation Strömberg Pfl.namen 78. -- Besides οἰσύ-α -η f. λύγος, willow' (Poll.), οἰ. ἀγρία = ἑλξίνη (Ps.-Dsc.), with οἰσυουργός m. basketmaker (Eup.), τὰ οἴσυα n. pl. "the basketry" = basket market (Lycurg.), οἰσύ-ινος made of οἰ. (ε 256, Th.).
Origin: IE [Indo-European] [1120] *u̯ei-t- wind, bend; PGX [probably a word of Pre-Greek origin]
Etymology: From *Ϝοι-τϜ-ος resp. *Ϝοι-τύ-α, enlargements of *Ϝοι-τυ-, which is with tu-suffix and old o-ablaut derived from the IE verb u̯ei-'wind, bend'; s. ἰτέα, ἴτυς, with lit. An i-lengthening is seen in OCS větv-ъ f. branch from *u̯oi-tu̯-i-. On the formation Schwyzer 506 a. 472, Chantraine Form. 103, on τυ > συ Schwyzer 272. - The form in -υα does not look very IE; is the word Pre-Greek? Also οἶσαξ looks Pre-Greek.

Frisk Etymology German

οἶσος: (-ός)
{oĩsos}
Grammar: m.
Meaning: Weidenart, Keuschlamm (Thphr., Ael. Dion.);
Composita: οἰσόκαρπον n. ‘die Frucht des οἶ.’ (Sch., Eust.; zum Neutr. vgl. zu βούτυρον).
Derivative: Davon οἶσον = σχοινίον H.; οἶσαξ, -ακος f. Weidenart (Gp.); zur Bildung Strömberg Pfl.namen 78. — Daneben οἰσύα -η f. ’λύγος, Weide’ (Poll.), οἰ. ἀγρία = ἑλξίνη (Ps.-Dsk.), mit οἰσυουργός m. Korbmacher (Eup.), τὰ οἴσυα n. pl. "die Korbarbeiten" = der Korhmarkt (Lykurg.), οἰσύινος ‘aus οἰ.’ (ε 256, Th. u.a.).
Etymology: Aus *ϝοιτϝος bzw. *ϝοιτύα, Erweiterungen von *ϝοιτυ-, das mit tu-Suffix und alter o-Abtönung vom idg. Verb u̯ei-’winden, biegen’ abgeleitet ist; s. ἰτέα, ἴτυς, wo auch Lit. Eine entsprechende i-Erweiterung liegt vor in aksl. větv-ъ f. Zweig aus *u̯oi-tu̯-i-. Zur Bildung Schwyzer 506 u. 472, Chantraine Form. 103, zum Lautwandel τυ > συ Schwyzer 272.
Page 2,368

Spanish

agnocasto

Wikipedia EN

Vitex agnus-castus, also called vitex, chaste tree (or chastetree), chasteberry, Abraham's balm, lilac chastetree, or monk's pepper, is a native of the Mediterranean region. It is one of the few temperate-zone species of Vitex, which is on the whole a genus of tropical and sub-tropical flowering plants. Theophrastus mentioned the shrub several times, as agnos (άγνος) in Enquiry into Plants. It has been long believed to be an anaphrodisiac – leading to its name as chaste tree – but its effectiveness for such action remains unproven. Vitex is a cross-pollinating plant, but its self-pollination has been recorded.

Translations

ar: كف مريم; arz: كف مريم; az: adi ərgüdə; ca: aloc; cs: drmek obecný; da: kyskhedstræ; de: Mönchspfeffer; el: λυγαριά; eu: zalitzuki; fa: پنج‌انگشت; fi: siveydenpuu; gl: chamariza; he: שיח-אברהם מצוי; hr: prstasta konopljika; hu: barátcserje; hy: կուսածառ սովորական; ja: セイヨウニンジンボク; ka: ხეპილპილა; kk: зәмбіл ағаш; nl: monnikspeper; no: kyskhetstre; os: халсаскъ; pl: niepokalanek pospolity; ru: витекс священный; sr: конопљика; sv: kyskhetsträd; tr: hayıt; ug: ھايات دەرىخى; zh: 穗花牡荆