πληκτικός: Difference between revisions
λίγεια μινύρεται θαμίζουσα μάλιστ' ἀηδών → the sweet-voiced nightingale mourns constantly, the sweet-voiced nightingale most loves to warble
(Bailly1_4) |
(33) |
||
Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> qui frappe les sens (vin, odeur, <i>etc.</i>);<br /><b>2</b> <i>fig.</i> frappant, qui fait impression.<br />'''Étymologie:''' [[πλήσσω]]. | |btext=ή, όν :<br /><b>1</b> qui frappe les sens (vin, odeur, <i>etc.</i>);<br /><b>2</b> <i>fig.</i> frappant, qui fait impression.<br />'''Étymologie:''' [[πλήσσω]]. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-ή, -ό / [[πληκτικός]], -ή, -όν, ΝΜΑ<br />αυτός που προκαλεί [[πλήξη]], ο [[ανιαρός]] (α. «[[πληκτικός]] [[άνθρωπος]]» β. «πληκτική [[παράσταση]]» γ. «πληκτικό [[μέρος]]» δ. «τῆ ὀσμῇ πληκτικόν», <b>Διοσκ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[κατάλληλος]] να πλήξει, να χτυπήσει («πληκτικὴ [[δύναμις]]», Επίκ.)<br /><b>2.</b> ο [[έτοιμος]] να χτυπήσει («[[πληκτικός]]... [[σκορπίος]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[καταπειστικός]], [[αποδεικτικός]] («πιθανωτέραν καὶ πληκτικωτέραν φαντασίαν», Σέξτ. Εμπ.)<br /><b>4.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ πληκτική</i><br /><i>το</i> [[ψάρεμα]] με [[καμάκι]]<br /><b>5.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ πληκτικόν</i><br />α) το να ρίχνει [[κανείς]] ασβέστη στον τοίχο με [[μυστρί]], το ριχτό, το πεταχτό<br />β) (για [[κρασί]]) αυτό που φέρνει [[ζαλάδα]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[πληκτικά]]/ <i>πληκτικῶς</i> ΝΑ<br />με τρόπο που προκαλεί [[πλήξη]], ανιαρά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. έχει σχηματιστεί από το ρημ. επίθ., το οποίο στην αρχαία Ελλ. απαντά μόνο ως β' σύνθ., -<i>πληκτος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[πλήσσω]]), <b>πρβλ.</b> <i>θαλασσό</i>-<i>πληκτος</i>, <i>φρενό</i>-<i>πληκτος</i> κ.ά. Για τη νεοελλ. σημ. του επιθ. «[[ανιαρός]]» <b>βλ. λ.</b> [[πλήττω]]]. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:18, 29 September 2017
English (LSJ)
ή, όν,
A of, for, or by striking, π. θήρα fishing by means of spearing, Pl.Sph.220d; ἡ πληκτική, τὸ πληκτικόν [μέρος], ib.220e, 221b; π. δύναμις Epicur.Fr. 308. 2 ready to strike, given to striking, π. [ὁ σκορπίος] Arist.Fr. 331; γυνὴ ἀνδρὸς . . πληκτικώτερον Id.HA608b10. II metaph., striking the senses, overpowering, οἶνος, τροφή, Ath.1.27a, Philum.Ven.9; π. τῇ ὀσμῇ Dsc.1.15, cf. S.E.P.1.125 (Comp.); of whitewashed rooms, Antyll. ap. Orib.9.13.5; τὸ π. overpowering effect, Plu.2.693b, cf. 367c, 735d (cj.). b striking the mind, impressive, startling, S.E.P.3.71 (Comp.), 240, etc. Adv. -κῶς Alex.Aphr.in Sens.104.16, Ulp. ad D.20.56: Sup. -ώτατα Ph.2.462 (nisi leg. τλητ-).
German (Pape)
[Seite 633] 1) zum Schlagen, Streiten geschickt, geneigt; θήρα, mit Schlagen ausgeführt, Plat. Soph. 200 c, u. öfter; φιλολοίδορον μᾶλλον καὶ πληκτικώτερον, Arist. H. A. 9, 1. – 2) übertr. was schlagend auf die Sinne wirkt, betäubend, eben so was schlagend auf den Verstand wirkt, treffend, überzeugend, Sp., wie Plut. u. oft S. Emp.
Greek (Liddell-Scott)
πληκτικός: -ή, -όν, (πλήσσω) ὁ ἀνήκων ἢ ἁρμόδιος εἰς πλῆξιν ἢ κτύπημα, πλ. θήρα, ἡ διὰ κάμακος ἁλιεία, Πλάτ. Σοφ. 200C· οὕτως, ἡ πληκτική, τὸ πληκτικὸν αὐτόθι 220Ε, 221Β. 2) ἕτοιμος νὰ πλήξῃ, πλ. ὁ σκορπίος Ἀριστ. Ἀποσπ. 312· γυνὴ ἀνδρός... πληκτικώτερον ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 1. 7. ΙΙ. μεταφ., ὁ προσβάλλων τὰς αἰσθήσεις, ὡς καὶ νῦν, τῇ ὀσμῇ πληκτικὸν Διοσκ. 1. 14· πρβλ. Σέξτ. Ἐμπ. π. Π. 1. 125· τὸ πληκτικόν, τὸ πλῆξιν προξενοῦν, (ἴδε πληκτίζομαι ἐν τέλει). ― ὡσαύτως ἐπὶ ἐπενεργείας ἐπὶ τοῦ νοῦ, Σέξτ. Ἐμπ. π. Π. 3. 70, 240, κτλ. Ἐπίρρ. -κῶς, Ulpian. εἰς Δημ. 474. 1. ὑπερθ. -ώτατα, Φίλων 881D.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
1 qui frappe les sens (vin, odeur, etc.);
2 fig. frappant, qui fait impression.
Étymologie: πλήσσω.
Greek Monolingual
-ή, -ό / πληκτικός, -ή, -όν, ΝΜΑ
αυτός που προκαλεί πλήξη, ο ανιαρός (α. «πληκτικός άνθρωπος» β. «πληκτική παράσταση» γ. «πληκτικό μέρος» δ. «τῆ ὀσμῇ πληκτικόν», Διοσκ.)
αρχ.
1. ο κατάλληλος να πλήξει, να χτυπήσει («πληκτικὴ δύναμις», Επίκ.)
2. ο έτοιμος να χτυπήσει («πληκτικός... σκορπίος», Αριστοτ.)
3. καταπειστικός, αποδεικτικός («πιθανωτέραν καὶ πληκτικωτέραν φαντασίαν», Σέξτ. Εμπ.)
4. το θηλ. ως ουσ. ἡ πληκτική
το ψάρεμα με καμάκι
5. το ουδ. ως ουσ. τὸ πληκτικόν
α) το να ρίχνει κανείς ασβέστη στον τοίχο με μυστρί, το ριχτό, το πεταχτό
β) (για κρασί) αυτό που φέρνει ζαλάδα.
επίρρ...
πληκτικά/ πληκτικῶς ΝΑ
με τρόπο που προκαλεί πλήξη, ανιαρά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το επίθ. έχει σχηματιστεί από το ρημ. επίθ., το οποίο στην αρχαία Ελλ. απαντά μόνο ως β' σύνθ., -πληκτος (< πλήσσω), πρβλ. θαλασσό-πληκτος, φρενό-πληκτος κ.ά. Για τη νεοελλ. σημ. του επιθ. «ανιαρός» βλ. λ. πλήττω].