αἰτιολογικός: Difference between revisions
αἰτῶ δ' ὑγίειαν πρῶτον, εἶτ' εὐπραξίαν, τρίτον δὲ χαίρειν, εἶτ' ὀφείλειν μηδενί → first health, good fortune next, and third rejoicing; last, to owe nought to any man
m (Text replacement - "‘([a-zA-Zñáéíóúü\s]+)’" to "‘$1’") |
|||
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>de pers. [[que razona la causa]], [[que indaga la causa]] subst. ὁ αἰ. [[etiologista]] op. | |dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>de pers. [[que razona la causa]], [[que indaga la causa]] subst. ὁ αἰ. [[etiologista]] op. ‘[[escéptico]]’ τινὲς τρόποι τῆς τῶν αἰτιολογικῶν ἀνατροπῆς algunos modos de refutación de los etiologistas</i> S.E.<i>P</i>.1.180 (tít.).<br /><b class="num">2</b> de cosas [[causal]], [[etiológico]] ὁ παθολογικὸς τρόπος καὶ ὁ [[αἰτιολογικός]] Epicur.<i>Fr</i>.[34] 36.6, cf. Gal.14.690<br /><b class="num">•</b>gram. [[causal]] σύνδεσμοι conjunciones causales (incluidas las finales)</i>, D.T.642.25, cf. 643.4, A.D.<i>Coni</i>.231.4, 6, πτῶσις caso causal</i>, e.e., el acusativo</i> A.D.<i>Adu</i>.200.3, σύνταξις construcción de acusativo</i> A.D.<i>Adu</i>.200.2, [[ἔγκλισις]] modo (verbal) que expresa causa o finalidad</i>, e.e., el subjuntivo</i> Sch.D.T.245.17<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ αἰ. [[razonamiento causal]], [[etiologismo]] πολὺ [[γάρ]] ἐστι τὸ αἰτιολογικὸν παρὰ αὐτῷ καὶ τὸ Ἀριστοτελίζον pues es muy importante en él (Posidonio de Apamea) el etiologismo y el Aristotelismo</i> Str.2.3.8.<br /><b class="num">3</b> [[imputable a una causa]], [[explicable]] Dion.Ar.<i>DN</i> 2.3.<br /><b class="num">II</b> adv. -ῶς gram. [[causalmente]] A.D.<i>Synt</i>.320.5. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml |
Revision as of 14:55, 22 August 2022
English (LSJ)
ή, όν, A ready at giving the cause, inquiring into causes, αἰτιολογικώτατος, of Aristotle, D.L.5.32; causal, τρόπος Epicur.Nat.144 G.:—Subst., τὸ -κόν investigation of causes, Str.2.3.8. 2 Gramm., causal, σύνδεσμοι, σύνταξις, etc., A.D.Conj. 231.4, al., Adv.200.2. Adv. -κῶς Id.Synt.320.3.
Greek (Liddell-Scott)
αἰτιολογικός: ή,όν, ἕτοιμος πρὸς αἰτιολογίαν, ὁ ἐρευνῶν τὰς αἰτίας, αἰτολογικώτατος, περὶ Ἀριστοτέλους, Διογ. Λ. 5. 32: - Ὡς οὐσιαστ. αἰτιολογικὸν ἢ αἰτιολογικὴ (ἐνν. τέχνη), διερεύνησις τῶν αἰτίων, Στράβ. 104, Γαλην. 2) σύνδεσμος αἰτιολογικός, Γραμμ.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
1 qui concerne la recherche ou l’indication des causes;
2 t. de gramm. qui exprime l’idée de cause, causal en parl. de certaines conjonctions;
Sp. αἰτιολογικώτατος.
Étymologie: αἰτία, λόγος.
Spanish (DGE)
-ή, -όν
I 1de pers. que razona la causa, que indaga la causa subst. ὁ αἰ. etiologista op. ‘escéptico’ τινὲς τρόποι τῆς τῶν αἰτιολογικῶν ἀνατροπῆς algunos modos de refutación de los etiologistas S.E.P.1.180 (tít.).
2 de cosas causal, etiológico ὁ παθολογικὸς τρόπος καὶ ὁ αἰτιολογικός Epicur.Fr.[34] 36.6, cf. Gal.14.690
•gram. causal σύνδεσμοι conjunciones causales (incluidas las finales), D.T.642.25, cf. 643.4, A.D.Coni.231.4, 6, πτῶσις caso causal, e.e., el acusativo A.D.Adu.200.3, σύνταξις construcción de acusativo A.D.Adu.200.2, ἔγκλισις modo (verbal) que expresa causa o finalidad, e.e., el subjuntivo Sch.D.T.245.17
•subst. τὸ αἰ. razonamiento causal, etiologismo πολὺ γάρ ἐστι τὸ αἰτιολογικὸν παρὰ αὐτῷ καὶ τὸ Ἀριστοτελίζον pues es muy importante en él (Posidonio de Apamea) el etiologismo y el Aristotelismo Str.2.3.8.
3 imputable a una causa, explicable Dion.Ar.DN 2.3.
II adv. -ῶς gram. causalmente A.D.Synt.320.5.
Greek Monolingual
-ή, -ό (Α αἰτιολογικός, -ή, -όν αἰτιολογῶ
1. αυτός που δηλώνει την αιτία, που δικαιολογεί κάτι
2. (ως γραμμ. και συντακτ. όρος) αυτός που εισάγει ή εκφράζει αιτία, όπως ορισμένοι σύνδεσμοι, προτάσεις κ.λπ.
νεοελλ.
το ουδ. ως ουσ. (νομ. όρ.) το αιτιολογικό
το δικαιολογητικό αποφάσεως ή αναγραφή μέσα στο σκεπτικό μιας αποφάσεως τών στοιχείων πάνω στα οποία στηρίχθηκε το δικαστήριο για να βγάλει την κρίση του
αρχ.
1. αυτός που αιτιολογεί το καθετί ερευνώντας τις αιτίες, τα αίτια που το δημιουργούν
2. το ουδ. ως ουσ. το αιτιολογητικόν
έρευνα, διερεύνηση των αιτίων, δικαιολογητικό.
Greek Monotonic
αἰτιολογικός: -ή, -όν, αυτός που διερευνά τα αίτια· τὸαἰτιολογικόν, διερεύνηση αιτίων, σε Στράβ.
Russian (Dvoretsky)
αἰτιολογικός:
1) исследующий причины Diog. L.;
2) грам. причинный, винословный (σύνδεσμοι).
Middle Liddell
inquiring into causes: τὸ αἰτιολογικόν, investigation of causes, Strab.