ἀλεκτρυών: Difference between revisions
Σέβου τὸ θεῖον μὴ ‘ξετάζων, πῶς ἔχει → Venerare numen: quid sit, noli quaerere → Die Gottheit ehre ohne Prüfung ihres Tuns
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1") |
||
Line 16: | Line 16: | ||
|btext=όνος (ὁ, ἡ)<br />coq, poule, <i>oiseau</i>.<br />'''Étymologie:''' [[ἀλέκτωρ]]. | |btext=όνος (ὁ, ἡ)<br />coq, poule, <i>oiseau</i>.<br />'''Étymologie:''' [[ἀλέκτωρ]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=[[ἀλεκτρυών]] -όνος, ὁ, ἡ [[ἀλέκτωρ]]<br /><b class="num">1.</b> m. haan;. [[ἀλεκτρυών]] [[νομαδικός]] ‘Numidische haan’ (= parelhoen) = N ομάς ἀ.<br /><b class="num">2.</b> f. kip, hen. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 34: | Line 28: | ||
|mdlsjtxt=[from [[ἀλέκτωρ]]<br /><b class="num">I.</b> masc., a [[cock]], Theogn., etc.<br /><b class="num">II.</b> fem. = [[ἀλεκτρύαινα]], a hen, Ar. | |mdlsjtxt=[from [[ἀλέκτωρ]]<br /><b class="num">I.</b> masc., a [[cock]], Theogn., etc.<br /><b class="num">II.</b> fem. = [[ἀλεκτρύαινα]], a hen, Ar. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=[[ἀλεκτρυών]] (-όνος), ο, η (Α)<br /><b>1.</b> (<b>το αρσ.</b>) [[πετεινός]], [[κόκορας]]<br /><b>2.</b> <b>το θηλ.</b> όρνιθα, [[κότα]]<br /><b>3.</b> στη Μυκηναϊκή η [[λέξη]] μαρτυρείται έμμεσα με το όνομα <i>Ἀλεκτρυών</i>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Παρεκτεταμένος τ. της λ. [[ἀλέκτωρ]] που σχηματίστηκε αναλογικά [[προς]] λ. όπως [[ἀλκυών]], <i>Γηρυών</i> κ.ά.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀλεκτρύαινα]], [[ἀλεκτρυόνειος]], <i>ἀλεκτρυόνιο</i>, [[ἀλεκτρυώδης]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ἀλεκτρυονίς]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀλεκτρυονοπώλης]], <i>ἀλεκτρυονοπωλητήριον</i>. [[ἀλεκτρυονοτρόφος]], [[ἀλεκτρυοφώνιον]]<br />(<b>μσν. νεοελλ.</b>) <i>ἀλεκτρυομαντεία</i>]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἀλεκτρυών:''' [ᾰ], -όνος, ὁ,<br /><b class="num">I.</b> [[κόκκορας]], σε Θέογν. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> = ἡ [[ἀλεκτρύαινα]], όρνιθα, [[κότα]], σε Αριστοφ. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἀλεκτρυών''': [ᾰ], όνος, ὁ, [[ἀλέκτωρ]], gallus gallinaceus, Θέογν. 864, κτλ.· πρβλ. Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 4. 9. 14, κτλ.· ἀλεκτρυόνων ᾀδόντων, καθ’ ἣν ὥραν..., Πλάτ. Συμπ. 223C. ΙΙ. ἡ, = [[ἀλεκτρύαινα]], ἡ [[ὄρνις]], Ἀριστοφ. Νεφ. 663, Ἀποσπ. 237, Πλάτ. Κωμ. ἐν «Δαιδάλῳ» 1, Θεόπομπ. Κωμ. ἐν «Εἰρήνῃ» 3, κτλ.· πρβλ. [[ἀλέκτωρ]], ἀλεκτορίς. | |||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe |
Revision as of 22:55, 2 October 2022
English (LSJ)
[ᾰ], όνος, ὁ,
A cock, rooster, Thgn.864, etc., cf. Arist.HA536a28, etc.; ἤδη ἀλεκτρυόνων ᾀδόντων = when the cocks are already crowing, at cock-crow, Pl.Smp.223c.
2 ἀλεκτρυὼν Νομάς or ἀλεκτρυὼν Νομαδικός = guinea hen, guinea fowl, Luc. Nav.23.
II ἡ, hen, Ar.Nu.663, Fr.185, Pl.Com.19.20, Theopomp. Com.9, etc.
German (Pape)
[Seite 92] όνος, ὁ, Hahn, zuerst bei Theogn. 1096, vgl. Aristonic. Schol. Il. 17, 602; Plat. u. A.; auch ἡ, Henne, Ar. Nub. 662; comic. bei Athen. IX, 373 f.
French (Bailly abrégé)
όνος (ὁ, ἡ)
coq, poule, oiseau.
Étymologie: ἀλέκτωρ.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
ἀλεκτρυών -όνος, ὁ, ἡ ἀλέκτωρ
1. m. haan;. ἀλεκτρυών νομαδικός ‘Numidische haan’ (= parelhoen) = N ομάς ἀ.
2. f. kip, hen.
Russian (Dvoretsky)
ἀλεκτρυών: όνος (ᾰ)
1) ὁ петух Arst., Luc.: τῷ Ἀσκληπιῷ ὀφείλειν ἀλεκτρυόνα Plat. задолжать петуха Асклепию, т. е. выздороветь (в благодарность за выздоровление Асклепию приносился в жертву петух);
2) ἡ курица Arph.
Frisk Etymological English
-όνος
Grammatical information: m. f.
Meaning: cock (Thgn.).
Dialectal forms: Myc. arekuturuwo /Alektruon/ PN.
Origin: GR [a formation built with Greek elements]X [probably]
Etymology: The word seems built on ἀλέκτωρ, -ορος m. cock (Pi.) with the suffix -υων, as in ἀλκυών?; a little surprising as the suffix is rare. ἀλέκτωρ is the agent noun of ἀλέξω ward off (q.v.).
Middle Liddell
[from ἀλέκτωρ
I. masc., a cock, Theogn., etc.
II. fem. = ἀλεκτρύαινα, a hen, Ar.
Greek Monolingual
ἀλεκτρυών (-όνος), ο, η (Α)
1. (το αρσ.) πετεινός, κόκορας
2. το θηλ. όρνιθα, κότα
3. στη Μυκηναϊκή η λέξη μαρτυρείται έμμεσα με το όνομα Ἀλεκτρυών.
[ΕΤΥΜΟΛ. Παρεκτεταμένος τ. της λ. ἀλέκτωρ που σχηματίστηκε αναλογικά προς λ. όπως ἀλκυών, Γηρυών κ.ά.
ΠΑΡ. αρχ. ἀλεκτρύαινα, ἀλεκτρυόνειος, ἀλεκτρυόνιο, ἀλεκτρυώδης
μσν.
ἀλεκτρυονίς.
ΣΥΝΘ. αρχ. ἀλεκτρυονοπώλης, ἀλεκτρυονοπωλητήριον. ἀλεκτρυονοτρόφος, ἀλεκτρυοφώνιον
(μσν. νεοελλ.) ἀλεκτρυομαντεία].
Greek Monotonic
ἀλεκτρυών: [ᾰ], -όνος, ὁ,
I. κόκκορας, σε Θέογν. κ.λπ.
II. = ἡ ἀλεκτρύαινα, όρνιθα, κότα, σε Αριστοφ.
Greek (Liddell-Scott)
ἀλεκτρυών: [ᾰ], όνος, ὁ, ἀλέκτωρ, gallus gallinaceus, Θέογν. 864, κτλ.· πρβλ. Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 4. 9. 14, κτλ.· ἀλεκτρυόνων ᾀδόντων, καθ’ ἣν ὥραν..., Πλάτ. Συμπ. 223C. ΙΙ. ἡ, = ἀλεκτρύαινα, ἡ ὄρνις, Ἀριστοφ. Νεφ. 663, Ἀποσπ. 237, Πλάτ. Κωμ. ἐν «Δαιδάλῳ» 1, Θεόπομπ. Κωμ. ἐν «Εἰρήνῃ» 3, κτλ.· πρβλ. ἀλέκτωρ, ἀλεκτορίς.
Frisk Etymology German
ἀλεκτρυών: ἀλέκτωρ -όνος
{alektruṓn}
Grammar: m. f.
Meaning: Hahn, Huhn (ion. att.).
Derivative: Mehrere Ableitungen, alle spärlich belegt. Demin. ἀλεκτρυόνιον (Ephipp. Kom.); ἀλεκτρυόνειος (Hp.), ἀλεκτρυονώδης (Eunap.); ἀλεκτρύαινα f. Huhn (von Ar. Nu. 666 gebildet), ἀλεκτρυονίς f. Huhn (Schol. ibid.).
Etymology: Das appellativisch gebrauchte ἀλεκτρυών ist aus dem gleichlautenden epischen Eigennamen entstanden. Bildung wie ἁλκυών, Γηρυών (Schwyzer 487); Grundwort ἀλέκτωρ, -ορος m. Hahn (ion. poet., sp. Prosa) mit der Femininbildung ἀλεκτορίς Huhn (ion. dor.) wie ἀηδονίς zu ἀηδών (Lejeune Rev. de phil. 76, 12). Weitere Ableitungen: Demin. ἀλεκτορίσκος (Babr. u. a.); ἀλεκτόρειος (Aët.), ἀλεκτοριδεύς Küchlein (Ael., vgl. Chantraine Formation 364), ἀλεκτόριον n. Hühnerhof (IGRom.). ἀλέκτωρ, eigentlich Nomen agentis von ἀλέξω abwehren (s. d.), ist aus dem epischen Eigennamen Ἀλέκτωρ hervorgegangen, wohl ursprünglich als scherzhafte Bezeichnung dieses kampflustigen Tieres. Fick Curt. Stud. 9, 169; weitere Lit. bei Bq 1091f. und Pok. 32, bes. Fraenkel Nom. ag. 1, 154ff.; 2, 28 A. 1. — Anders Schlerath KZ 71, 28f.
Page 1,68
Translations
Afrikaans: haan; Albanian: kokosh, gjel; Amharic: አውራ ዶሮ; Arabic: دِيك, ذَكَر; Egyptian Arabic: ديك, دكر; Moroccan Arabic: فروج; Tunisian Arabic: سردوك; Armenian: աքլոր, աքաղաղ, խորոզ; Asturian: gallu, pitu; Azerbaijani: xoruz; Banjarese: hayam jagau; Bashkir: әтәс; Basque: oilar; Belarusian: пе́вень, пяту́х; Bikol Central: sulog; Breton: kilhog; Bulgarian: пете́л; Burmese: ကြက်ဖ; Catalan: gall; Chamicuro: kayo; Chechen: боргӏал, нӏаьна; Cherokee: ᎠᏨᏯ; Chickasaw: aka̠nakni'; Chinese Cantonese: 雞公, 鸡公; Mandarin: 雄雞, 雄鸡, 公雞, 公鸡; Min Nan: 雞公; Chukchi: ӄԓегтанӈыгатԓе; Chuvash: автан; Crimean Tatar: horaz, qoraz; Czech: kohout; Danish: hane, kok; Dutch: haan; Erzya: атякш; Esperanto: virkoko, kokiĉo; Estonian: kukk, kikas; Ewe: koklotsu; Faroese: hani; Finnish: kukko; Franco-Provençal: jal; French: coq; Friulian: gjal; Galician: galo; Georgian: მამალი; German: Hahn, Gockelhahn; Alemannic German: Hane, Güggel, Guli; Gothic: 𐌷𐌰𐌽𐌰; Greek: κόκορας, κοκόρι, αλέκτωρ, αλέκτορας, πετεινός, πετεινάρι; Ancient Greek: ἀλεκτρυών, ἀλέκτωρ; Guaraní: kupyju; Gujarati: કૂકડો; Hebrew: גֶּבֶר, שֶׂכְוִי; Hindi: मुर्ग़ा, मुरगा, कुक्कुट; Hungarian: kakas; Hunsrik: Haan; Icelandic: hani; Ido: hanulo; Indonesian: jago,ayam jantan, ayam jago; Interlingua: gallo; Irish: coileach; Italian: gallo; Japanese: 雄鳥; Javanese: jago; Kashmiri: کۄکُر; Kazakh: әтеш, қораз; Khmer: មាន់ឈ្មោល; Korean: 수탉; Kumyk: хораз, дедукъ; Kurdish Central Kurdish: کەڵەشێر, کەلەباب; Northern Kurdish: dîk; Southern Kurdish: کڵەشێر, کەڵەشێر; Kyrgyz: короз; Ladino Hebrew: גאייו; Roman: gayo; Lao: ສະກາ; Latgalian: gaiļs; Latin: gallus; Latvian: gailis; Lithuanian: gaidys; Low German: Hahn; Lü: ᦺᦂᧈᦗᦴᧉ; Macedonian: петел; Malay: ayam jantan; Malayalam: പൂവങ്കോഴി; Maltese: serduk, serduq; Manchu: ᠠᠮᡳᠯᠠ; ᠴᠣᡴᠣ; Manx: kellagh; Maore Comorian: kukui; Maori: tame heihei, pīkaokao; Marathi: कोंबडा; Mazanderani: تلا; Mi'kmaq: lape'w anim, nape'w anim; Mongolian: эр тахиа; Navajo: naaʼahóóhai bikąʼí; Ngazidja Comorian: kuɗume; Nivkh: арфэӄ; Norwegian: hane; Occitan: gal; Ojibwe: naabese; Old Church Slavonic: кокотъ; Cyrillic: коуръ; Old English: hana; Old Irish: caileach; Oriya: ଗଞ୍ଜା; Oromo: kormaa; Papiamentu: gai; Persian: خروس; Plautdietsch: Hon; Polish: kogut; kur anim, kokot; Portuguese: galo; Quechua: k'anka; Romagnol: gal; Romanian: cocoș; Russian: пету́х; ко́чет, пе́вень; Sanskrit: कुक्कुट; Sardinian: pudhu; Scottish Gaelic: coileach; Serbo-Croatian Cyrillic: петао / пијетао, певац / пијевац, хороз; Roman: petao / pijetao, pevac / pijevac, horoz; Sicilian: jaddu, gaddu; Skolt Sami: ååʹreskääʹnn; Slovak: kohút; Slovene: petelin; Sorbian Lower Sorbian: kokot; Spanish: gallo; Swahili: jogoo; Swedish: tupp; Tagalog: rooster, tandang; Tamil: சேவல்; Taos: gòyu’úna; Tashelhit: ⴰⴼⵓⵍⵍⵓⵙ, ⴰⵢⴰⵥⵉⴹ; Telugu: రూస్టర్, కోడిపుంజు; Thai: ไก่ตัวผู้; Turkish: horoz; Turkmen: horaz; Udi: дадал; Ukrainian: пі́вень, ко́гут, ко́кош; Urdu: مرغا, خروس; Uyghur: خوراز; Uzbek: xo'roz; Venetian: gaƚo; Vietnamese: gà trống, con gà trống; Volapük: higok; Walloon: cok; Welsh: ceiliog, ceiliogod; West Frisian: hoanne; Westrobothnian: kank, hahna; Wolof: séq gi; Zazaki: dîk; Zhuang: gaeqboux