ἀποσπάω
ἐν δὲ μηνὸς πρῶτον τύχεν ἆμαρ → it chanced to be on the first of the month, that day fell on the first of the month
English (LSJ)
fut. -σπάσω [ᾰ],
A tear or drag away from, τινός S.Aj.1024, Pl.R. 491b, etc.; ἀ. τινὰ ἀπὸ γυναικὸς καὶ τέκνων Hdt.3.1, cf. 102; ἀποσπάσας. . περόνας ἀπ' αὐτῆς S.OT1268; μή μου τὸ τέκνον ἐκ χερῶν ἀποσπάσῃς E.Hec.277: rarely ἀ. τινά τι tear a thing from one, S.OC 866; ἀ. τινά tear him away, Hdt.6.91; ἀ. τι τῆς λείας detach, abstract some of it, Plb.2.26.8: metaph., ἀ. τινὰ ἐλπίδος S.OT1432; and reversely also ἀ. τῆς φρενὸς αἵ μοι μόναι παρῆσαν ἐλπίδων Id.El.809; detach, withdraw, πλήρωμα a gang of labourers, PPetr.3p.129 (iii B.C.); τινὰ ἀπό τινος BGU1125.9 (i B.C.), cf. infr. 5; μαθητάς Act.Ap.20.30; ἀ. πολίτας τῆς θαλάσσης Plu.Them.19; ἀπὸ τοῦ φρονεῖν τινά Ar.Ra.962:—Med., τὴν μάχην οὕτω μακρὰν τῆς ναυτικῆς βοηθείας Plu.Pomp.76:—Pass., to be dragged away, detached, separated from, τινός Pi.P.9.33, E.Alc.287, etc.; ἐξ ἱροῦ Hdt.1.160; ἀπὸ τῶν ἱερῶν Th.3.81; of a bone, to be torn off, Hp.Art.13; ἀκρώμιον -σπασθέν Id.Mochl.6. 2 ἀ. τινὰ κόμης drag away by the hair, A. Supp.909. 3 ἀ. πύλας, θύρας, tear off the gates, doors, Hdt.1.17, 3.159, etc.: metaph., πινακηδὸν ἀποσπῶν [ῥήματα] Ar.Ra.824. 4 ἀ. τὸ στρατόπεδον draw off, divert the army, X.HG1.3.17: abs., ἀποσπάσας having drawn off, Id.An.7.2.11:—Pass., of troops, to become separated or broken, Th.7.80, Plb.1.27.9. 5 withdraw, reclaim, POxy.496.9. 6 ἀπεσπασμένος, ὁ, eunuch, LXXLe.22.24. II intr. (sc. ἑαυτόν), separate (i.e. be separated) from, Ael. NA10.48, Luc.Icar.11, D.C.56.22; and in X.An.1.5.3 the best Mss. give πολὺ γὰρ ἀπέσπα (for ἀπέπτα) φεύγουσα [στρουθός].
German (Pape)
[Seite 325] (s. σπάω), abziehen, trennen, τινά τινος Pind. P. 9, 34; Aesch. Suppl. 883; Soph. Ai. 1003. 1055; Her. 1, 160; φιλοσοφίας Plat. Rep. VI, 491 b; ἀπό τινος Prot. 320 a; vgl. Her. 3, 102; Soph. O. R. 1268; Ar. Ran. 960; auch umgekehrt, τέκνων μου ξυνωρίδα Soph. O. R. 899; übertr., ἐλπίδος με 1432, die Erwartungen täuschen, vgl. El. 799; – θύρας, πύλας, öffnen, Her. 1, 17. 3, 159. – Pass., getrennt werden, abkommen von etwas, Thuc. 7, 80; Xen. An. 2, 2, 12 u. öfter; ebenso das act., 1, 5, 3, v. l. ἀπέπτα; vgl. aber ἀποσπάσας 7, 2, 11; u. vgl. Luc. Cont. 21 D. D. 20, 5. – Med., für sich abziehen, Plut. Pomp. 76.
Greek (Liddell-Scott)
ἀποσπάω: μελλ. -σπάσω [ᾰ], ἀποχωρίζω, ἀποσπῶ τινα ἢ τι ἀπὸ τινος, πῶς σ᾿ ἀποσπάσω πικροῦ τοῦδ᾿... κνώδοντος...; Σοφ: Αἴ. 1024, Πλάτ. Πολ. 491Β, κτλ.· ἀπ. τινὰ ἀπὸ γυναικὸς καὶ τέκνων Ἡροδ. 3.1, πρβλ. 102 · ἀποσπάσας... περόνας ἀπ᾿ αὐτῆς Σοφ. Ο. Τ. 1268· μή μου τὸ τέκνον ἐκ χειρῶν ἀποσπάσῃς Εὐρ. Ἑκ. 277: ― σπανίως, ἀπ. τινά τι, ὡς τὸ ἀποστερέω, Σοφ. Ο. Κ. 866: ― ἀπ. τινὰ Ἡροδ. 6. 91· ἀπ. τι τῆς λείας, ἀφαιρῶ, ἀποσπῶ μέρος αὐτῆς, Πολύβ. 2. 26, 8: ― μεταφ., ἀποσπ. τινὰ ἐλπίδος Σοφ. Ο. Τ. 1432· ἐπίσης καὶ ἀντιστρόφως, ἀπ. τῆς φρενός αἵ μοι... παρῆσαν ἐλπίδων ὁ αὐτ. Ἠλ. 809· ἀπ. πολίτας τῆς θαλάσσης Πλουτ. Θεμ. 19· ἀπ. τοῦ φρονεῖν τινα Ἀριστοφ. Βάτρ. 962. ― Μέσ., ἀποσπῶ τι δι᾿ ἐμαυτὸν, Πλουτ. Πομπ. 76. ― Παθ., ἀποσπῶμαι, ἕλκομαι μακράν, ἀποχωρίζομαι, τινός Πινδ. Π. 9. 59, Εὐρ. Ἄλκ. 287, κτλ.· ἐξ ἱροῦ Ἡρόδ. 1. 160· ἀπὸ τῶν ἱερῶν Θουκ. 3. 81· ἐπὶ ὀστοῦ, βιαίως ἐξάγομαι, Ἱππ. π. Ἄρθρ. 790, Μοχλ. 849 2) ἀπ. τινὰ κόμης, ἕλκω, σύρω τινὰ ἀπὸ τῆς κόμης, Αὐσχύλ. Ἱκ. 909. 3) ἀπ. πύλας, θύρας, ἀποσπῶ, ἐξάγω ἐκ τῆς θέσεως των, Ἡρόδ. 1. 17. , 3. 159, Λυσ. 145.37, κτλ.: μεταφ., πινακηδὸν ἀποσπῶν [ῥήματα] Ἀριστοφ. Βάτρ. 824. 4) ἀπ. τὸ στρατόπεδον, ἀποσύρω τὸν στρατὸν, Ξεν. Ἑλλ. 1. 3, 17· ἀπολ., ἀποχωρίζω ἐμαυτόν, Νεών μὲν ἀποσπάσας (δηλ. ἑαυτὸν) ἐστρατοπεδεύετο χωρὶς ὁ αὐτ. Ἀν. 7.2, 11· ἀλλ᾿ ἐν τῷ παθητ., ἐπὶ στρατοῦ, ἀποχωρίζομαι, ἀποσπῶμαι, τὸ ἥμισυ μάλιστα καὶ πλέον [τοῦ στρατεύματος] ἀπεσπάσθη τε καὶ ἀτακτότερον ἐχώρει Θουκ. 7. 80, Πολυβ. 1. 27, 9. ΙΙ. ἀμεταβ. (ὑπον. ἑαυτὸν) ἀπομακρύνομαι, καὶ τῶν μὲν συνθηρατῶν ἀποσπᾷ πολὺ Αἰλ. π. Ζ.10.48, Λουκ. Ἰκαρομ. 11, κτλ., ἴδε Hemst. ἐν Θ. Διαλ. 20.5 · καὶ ἐν Ξεν. Ἀν. 1. 5, 3 χειρόγρ. τινα ἔχουσι: πολὺ γὰρ ἀπέσπα φεύγουσα (ἀντὶ ἀνέπτα), ἐξ οὗ ὁ Schneid. ἔγραψεν ἀπεσπᾶτο.
French (Bailly abrégé)
-ῶ :
I. tr. 1 tirer violemment : τινα entraîner qqn ; θύρας, πύλας HDT ouvrir une porte avec force ou violence ; τινα ἀπὸ γυναικὸς καὶ τέκνων HDT arracher qqn à sa femme et à ses enfants ; τινα ἐκ χερῶν EUR arracher une personne aux mains d’une autre ; fig. τινά τι enlever qch (l’espérance, etc.) à qqn ; avec un gén. d’instrum. ἀπ. τινα κόμης ESCHL tirer qqn par les cheveux ; Pass. ἀποσπᾶσθαί τινος être séparé violemment de qqn ; ἐξ ἱροῦ HDT, ἀπὸ τῶν ἱερῶν THC être entraîné hors d’un sanctuaire, d’un sacrifice;
2 tirailler en tous sens ; Pass. se désunir, marcher en désordre en parl. d’une armée;
II. intr. (s.e. ἑαυτόν) s’arracher, se séparer avec effort de;
Moy. ἀποσπάομαι-ῶμαι attirer l’ennemi à soi loin de (tout secours maritime).
Étymologie: ἀπό, σπάω.
English (Slater)
ἀποσπάω
1 tear from, met. “ποίας δ' ἀποσπασθεῖσα φύτλας ὀρέων κευθμῶνας ἔχει σκιοέντων;” (sc. Κυράνα) (P. 9.33)
Spanish (DGE)
I tr.
1 a)arrancar, arrebatar, separar, apartar c. ac. y gen. σ' ἀποσπάσω πικροῦ τοῦδ' αἰόλου κνώδοντος S.Ai.1024, μου τὴν μόνην ξυνωρίδα S.OC 895, cf. El.809, βίᾳ σ' ... τοῦδε τοῦ νεκροῦ S.Ai.1176, σέ τις ... βωμοῦ τοῦδ' ἀποσπάσει βίᾳ E.Heracl.249, βρέφος ... μαστῶν βιαίως τῶν ἐμῶν E.IA 1152, Τροίας ἥν (sc. Ἑλένην) E.Hel.413, cf. en v. pas. LXX Is.28.9, με βωμοῦ E.Andr.567, cf. Hec.290, τὸν δεισιδαίμονα τῶν ἱερῶν Plu.2.166e, πολίτας τῆς θαλάσσης Plu.Them.19, τοὺς πολεμίους ... τῆς λείας Plb.2.26.8, τὸν Φίλιππον ... τῆς ... πολιορκίας Plb.5.5.1, τοὺς Ἡρακλείδας τοῦ βωμοῦ Philostr.VS 550
•fig. apartar, despegar ψυχὴν ... τῆς φιλοσοφίας Pl.R.491b. τῆς τοῦ ἀγαθοῦ οὐσίας Arr.Epict.1.23.2
•en v. pas. ἀποσπασθεῖσα σου privada de tí E.Alc.287, πρὸς βίαν θεῶν τῶν σῶν ἀποσπασθέντες E.Heracl.98, 222, μήτ' ἀποσπασθῇς βίᾳ E.Hec.225, ἀποσπώμεθα του δ' ὕδατος Plu.2.955f, μόλις ἀπεσπᾶτο τὸ δημοτικὸν τῶν σωμάτων apenas podía ser arrancado el populacho de los cadáveres I.BI 2.498
•fig. surgir, salir ποίας δ' ἀποσπασθεῖσα φύτλας Pi.P.9.33;
b) c. igual sent., c. prep. ἀπό: περόνας ἀπ' αὐτῆς S.OT 1268, μιν ... ἀπὸ γυναικός τε καὶ τέκνων Hdt.3.1, cf. 102, Κλεινίαν ... ἀπὸ τούτου Pl.Prt.320a, παῖδας ἀπὸ πατέρων καὶ μητέρων Isoc.8.92, αὐτὸν ἀπὸ σοῦ BGU 1125.9 (I a.C.), τὸν παῖδα ἀπὸ τοῦ διδασκάλου PWisc.4.18, 25 (I d.C.)
•separar, desviar ἀπὸ τοῦ φρονεῖν ... αὐτούς Ar.Ra.962, τὸ στρατόπεδον ἀπὸ τοῦ Βυζαντίου X.HG 1.3.17, ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ τὸ δεξιὸν κέρας X.An.1.8.13, τὰ κέρατα ἀπὸ τῆς ἑαυτῶν φάλαγγος X.Cyr.7.1.6, τὴν πατρίδα ... ἀπὸ τῶν Ἀχαιῶν Plb.2.60.6, τὸν Φίλιππον ἀπὸ τῆς ... φιλίας Plb.4.84.1, αὐτοὺς ἀπὸ τῆς πόλεως LXX Io.8.6, αὐτοὺς καὶ ἀπὸ τοῦ Καίσαρος D.C.48.10.3, τοὺς Αἰτωλοὺς ἀπὸ τῆς συμμαχίας D.C.57.59
•apartar, desalojar en v. pas. ἀπ' ἐμοῦ ... Κασσάνδρα βίᾳ E.Tr.617, ἀπὸ τῶν ἱερῶν ἀπεσπῶντο Th.3.81, ἀπεσπάσθη ἀπ' αὐτῶν Eu.Luc.22.41, ἀποσπασθέντας ἀπ' αὐτῶν Act.Ap.21.1
•en medic. de huesos descolocar ἀπὸ τῆς ἀρχαίης φύσιος Hp.Art.13, cf. Mochl.6;
c) c. prep. ἐκ arrancar τὸ τέκνον ἐκ χερῶν E.Hec.277, τὰς κόμας ... ἐκ τῶν κεφαλῶν D.C.98.3, τὰ βέλη ... ἐκ τῶν σαρκῶν D.C.77.14.1
•en v. pas. ἐξ ἱροῦ ... ἀποσπασθείς Hdt.1.160;
d) c. doble ac. mismo sent. με ... ὄμμα S.OC 866
•c. ac. solo θύρας Hdt.1.17, τὰς πύλας Hdt.3.159, μιν Hdt.6.91, τὴν μάχαιραν Eu.Matt.26.51, en v. pas. συκῆ Meth.Res.1.41
•arrebatar, raptar, llevar a la fuerza ὑμᾶς ἀποσπάσας κόμης llevándoos por los cabellos A.Supp.909, (ταύτην) βίᾳ PFam.Teb.37.12 (II d.C.), fig. ῥήματα ... πινακηδὸν ἀποσπῶν arrancando palabras ... como tablones de una nave Ar.Ra.824.
2 desviar τοὺς μαθητὰς ὀπίσω ἑαυτῶν Act.Ap.20.30, ταῦτα ἀπεσπάσατο ... εἰς τὸν ἴδιον PCair.Isidor.72.23 (IV d.C.)
•fig. ὁμηρικὸν ὅς τ' ἀπὸ ῥεῦμα ἔσπασας οἰκείοις tú que tomaste una corriente homérica para tus propios escritos, AP 9.184
•seducir τὰς τῶν πλησίον γυναίκας Aristid.Apol.10.8.
II intr. apartarse, alejarse πολὺ ... ἀπέσπα X.An.1.5.3, cf. 7.2.11, D.C.56.22.3
•c. gen. o ἀπό y gen. πολὺ ἀπὸ τῆς γῆς Luc.DMar.12.1, τῶν πολλῶν Luc.Cont.21, τῶν νεφῶν Luc.Icar.11, τῶν ἀστέρων Luc.DIud.20.5, τῆς τάξεως D.S.17.60
•en v. med.-pas. ἐξέσσυται γὰρ ἄνθρωπος ἐξ ἀνθρώπου καὶ ἀποσπᾶται Democr.B 32
•distanciarse τὸ δὲ Δημοσθένους (στράτευμα) ... ἀπεσπάσθη Th.7.80, εἰδότες τὸν Ἀγαθοκλέα μακρὰν ἀπεσπασμένον D.S.20.39.
III part. perf. pas. ἀπεσπασμένος mutilado ref. a la castración, LXX Le.22.24.
English (Strong)
from ἀπό and σπάω; to drag forth, i.e. (literally) unsheathe (a sword), or relatively (with a degree of force implied) retire (personally or factiously): (with-)draw (away), after we were gotten from.