pistrinum

Revision as of 14:30, 19 October 2022 by Spiros (talk | contribs) (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")

Latin > English

pistrinum pistrini N N :: mill/bakery; (as a place of punishment of slaves or of drudgery)

Latin > English (Lewis & Short)

pistrīnum: (pristrīnum, Plaut. Pers. 3, 3, 15 Ritschl; id. Ps. 5, 1, 9 Fleck.), i, n. pistor,
I a place where corn is pounded, a pounding-mill, mill; usually worked by horses or asses; but sometimes a lazy or otherwise bad slave was forced to perform this labor (cf. mola).
I Lit.: ut ferratus in pistrino aetatem conteras, Plaut. Bacch. 4, 6, 11: in pistrinum tradi, id. Most. 1, 1, 16: in pristrino credo, ut convenit fore, id. Ps. 5, 1, 9: te in pistrinum, Dave, dedam usque ad necem, Ter. And. 1, 2, 28: oratorem in judicium, tamquam in aliquod pistrinum, detrudi et compingi videbam, Cic. de Or. 1, 11, 46; Pall. 1, 42.—As a term of reproach, of bad slaves: pristrinorum civitas, Plaut. Pers. 3, 3, 15.—
II Transf.
   A Because bread was usually baked at the mill, a bakery: exercere pistrinum, Suet. Aug. 4: aliquem in pistrinum submittere, Sen. Ep. 90, 22; swine were fed there upon the bran, Plaut. Capt. 4, 2, 27.—
   B A wearisome, oppressive labor, drudgery: tibi mecum in eodem est pistrino, Crasse, vivendum, Cic. de Or. 2, 33, 144.

Latin > French (Gaffiot 2016)

pistrīnum,¹³ ī, n. (pinso),
1 moulin : Pl. ; Ter.; in pistrinum tradere, dedere Pl. Most. 17 ; Ter. Andr. 199, envoyer au moulin (condamner à tourner la meule), cf. Cic. de Or. 1, 46 || [fig.] tibi mecum in eodem est pistrino vivendum Cic. de Or. 2, 144, il nous faudra tous deux traîner le même boulet
2 boulangerie, pistrinum exercere Suet. Aug. 4 ; Apul. M. 9, 4, être boulanger.

Latin > German (Georges)

pīstrīnum, ī, n. (pinso), die Stampfmühle, der Ort, wo das Getreide, vor Erfindung der Mahlmühlen, in hohlen Klötzen oder Mörsern gestampft wurde. Später wurden solche Mühlen durch Pferde od. Esel getrieben od. man schickte Sklaven zur Strafe hinein, die statt des Viehes die Mühle drehen mußten (vgl. Spengel Ter. Andr. 199. Wagner Ter. heaut. 530), in pistrino molere, Ter.: far in pistrino pinsare ac torrere, Varro: in pistrino pinsere farinam, Varro fr.: alqm in pistrinum tradere, Plaut., dare, dedere, Ter., conicere, Ulp. dig.: alqm in pistrinum submittere, Sen.: operam pistori locare, Gell.: homo pistrino dignus, Ter. In diesen Mühlen wurde zugleich das Brot gebacken, dah. pistrinum exercere, Müller und Bäcker sein, Suet. Aug. 4, 2. Apul. met. 9, 10 extr.: u. man mästete Schweine in den Mühlen mit der Kleie, Plaut. capt. 807 sq. – übtr., tibi mecum in eodem est pistrino vivendum, mußt mit mir in demselben Joche ziehen, Cic. de or. 2, 144. – als Bezeichnung verworfener Sklaven, pistrinorum civitas, Plaut. Pers. 420, wo Ritschl pristinorum civitas. – / In Handschriften oft pristrinum, so mehrfach bei Plaut. u. bei Catull. 97, 10 cod. Oxon.; vgl. Ritschelii Opusc. 2, 461.