ήβη

Greek Monolingual

(Α ἥβη, δωρ. τ. ἥβα, αιολ. τ. ἄβα)
1. η ηλικία κατά την οποία ο άνθρωπος γίνεται ικανός για αναπαραγωγή, η μεταξύ παιδικής ηλικίας και ανδρικής ή γυναικείας χρονική περίοδος της ηλικίας του ανθρώπου, η νεότητα, η εφηβεία
2. η ηβική χώρα του σώματος, το εφήβαιο, το τριχωτό μέρος του αιδοίου
νεοελλ.
η περίοδος της ηλικίας του ανθρώπου από 12 ώς 20 περίπου ετών
αρχ.
1. η δύναμη, η ρώμη και το σφρίγος της νεανικής ηλικίας («ἀφῆκεν... πειρώμενος ἥβης», Ομ. Ιλ.)
2. ο ορισμένος από τον νόμο χρόνος, από τον οποίο αρχίζει και κατά τον οποίο διανύεται η εφηβική περίοδος της ζωής
3. (για γυναίκες) ενηλικίωση («ἐπεὶ δ' ἐς ἥβην ἦλθεν ὡραίων γάμων», Ευρ.)
4. φρ. α) «ἥβης μέτρον ἱκνοῦμαι» ή «ἥβης μέτρον ἱκάνω» — ηβάσκω
β) (για βόδια) «ἥβης μέτρον» — η ηλικία της σωματικής ακμής, της ευρωστίας και αντοχής
γ) «νεάνιδες ἦβαι» — παρθένες σε ώρα γάμου
5. (για φίδια) το καινούργιο δέρμα
6. η νεολαία («ποθούσαν φιλτάτην ἥβην χθονός», Αισχύλ.)
7. η νεανική ξεγνοιασιά, η ευθυμία
8. το νεανικό σφρίγος, η νεανική αντίληψη, η εξυπνάδα
9. είδος αμπελιού ή, κατ' άλλη ερμηνεία, το αμπέλι που έχει ώριμα σταφύλια
10. ως κύριο όν. ἡ Ἥβη
α) κόρη του Διός και της Ήρας
β) θεότητα της νεότητας.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Αβέβαιης ετυμολ. Συνδέεται πιθ. με λιθ. jega «δύναμη», λεττ. jega, με την ίδια σημ. και ανάγεται σε IE įēg^wār.
ΠΑΡ. ηβικός, ηβώ
αρχ.
ηβηδόν, ηβός, ηβυλλιώ.
ΣΥΝΘ. (Β' συνθετικό) άκρηβος, άνηβος, αρχέφηβος, άφηβος, δίσαβος, ένηβος, εξέφηβος, έξηβος, έφηβος, μελλέφηβος, παρέφηβος, πάρηβος, πρόσηβος, πρώθηβος, συνέφηβος, σύνηβος, υπέρηβος, φιλέφηβος.