λιμός: Difference between revisions
Δεῖ τοὺς μὲν εἶναι δυστυχεῖς, τοὺς δ' εὐτυχεῖς → Aliis necesse est bene sit, aliis sit male → Die einen trifft das Unglück, andere das Glück
(23) |
(5) |
||
| Line 27: | Line 27: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (AM [[λιμός]], ὁ, Α και [[λιμός]], ή)<br />[[μεγάλη]] και παρατεταμένη [[έλλειψη]] ειδών διατροφής που παρουσιάζει ευρεία γεωγραφική [[εξάπλωση]] και προκαλεί [[αύξηση]] της θνησιμότητας λόγω πείνας («λιμῷ δ' οἴκτιστον θανέειν», <b>Ομ. Οδ.</b>) || (μσν.-αρχ.) [[πειναλέος]] [[άνθρωπος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> [[έλλειψη]] αγαθών («λιμόν τ' ἐν ἀνδρὸς πλουσίου φρονήματι, γνώμην δὲ μεγάλην ἐν πένητι σώματι», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «λιμὸς [[Μήλιος]]» — λεγόταν για περιπτώσεις [[μεγάλης]] πείνας, όπως [[κατά]] την [[πολιορκία]] της Μήλου<br /><b>3.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>Λιμός</i><br />[[γιος]] της Έριδος, [[προσωποποίηση]] του λιμού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. ανάγεται στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>li</i>- της ΙΕ ρίζας <i>lei</i>- «[[αφανίζω]], [[αφαιρώ]], [[λιγοστεύω]]» και «[[αδύνατος]], [[ισχνός]]» (<b>[[πρβλ]].</b> λιθουαν. <i>liesas</i> και <i>le</i><i>ī</i><i>nas</i> «[[λεπτός]], [[ισχνός]]», αρχ. σλαβ. <i>lib</i><i>ě</i><i>vů</i>, <i>libivŭ</i> «[[ισχνός]]») και συνδέεται με τους τ. [[λιάζομαι]], [[λίναμαι]], <i>λείρως</i>, [[καθώς]] και με τον τ. [[λοιμός]] «[[ασθένεια]]», [[παρά]] τα προβλήματα που παρουσιάζει η [[εναλλαγή]] -<i>οι</i>- / -<i>ί</i>- στους δύο τύπους.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λιμώδης]], [[λιμώσσω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λιμαλέος]], [[λιμηρός]] (Ι)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λιμαίνω]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[λίμα]] (II), [[λιμάρης]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[λιμοκτονώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λιμαγχόνη]], [[λιμαγχώ]], [[λιμοδοξώ]], [[λιμοθνής]], [[λιμοκίμβιξ]], [[λιμοκόλαξ]], [[λιμόξηρος]], [[λιμοποιός]], [[λιμουργός]], [[λιμοφορεύς]], [[λιμόψωρος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><i>λιψαγχονώ</i><br /><b>μσν.</b><br />[[λιμοκοπημένος]], [[λιμοταγισμένος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λιμοκοντόρος]], [[λιμοκτόνος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[άλιμος]], [[έκλιμος]], [[πολύλιμος]]. | |mltxt=ο (AM [[λιμός]], ὁ, Α και [[λιμός]], ή)<br />[[μεγάλη]] και παρατεταμένη [[έλλειψη]] ειδών διατροφής που παρουσιάζει ευρεία γεωγραφική [[εξάπλωση]] και προκαλεί [[αύξηση]] της θνησιμότητας λόγω πείνας («λιμῷ δ' οἴκτιστον θανέειν», <b>Ομ. Οδ.</b>) || (μσν.-αρχ.) [[πειναλέος]] [[άνθρωπος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> [[έλλειψη]] αγαθών («λιμόν τ' ἐν ἀνδρὸς πλουσίου φρονήματι, γνώμην δὲ μεγάλην ἐν πένητι σώματι», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «λιμὸς [[Μήλιος]]» — λεγόταν για περιπτώσεις [[μεγάλης]] πείνας, όπως [[κατά]] την [[πολιορκία]] της Μήλου<br /><b>3.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>Λιμός</i><br />[[γιος]] της Έριδος, [[προσωποποίηση]] του λιμού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. ανάγεται στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>li</i>- της ΙΕ ρίζας <i>lei</i>- «[[αφανίζω]], [[αφαιρώ]], [[λιγοστεύω]]» και «[[αδύνατος]], [[ισχνός]]» (<b>[[πρβλ]].</b> λιθουαν. <i>liesas</i> και <i>le</i><i>ī</i><i>nas</i> «[[λεπτός]], [[ισχνός]]», αρχ. σλαβ. <i>lib</i><i>ě</i><i>vů</i>, <i>libivŭ</i> «[[ισχνός]]») και συνδέεται με τους τ. [[λιάζομαι]], [[λίναμαι]], <i>λείρως</i>, [[καθώς]] και με τον τ. [[λοιμός]] «[[ασθένεια]]», [[παρά]] τα προβλήματα που παρουσιάζει η [[εναλλαγή]] -<i>οι</i>- / -<i>ί</i>- στους δύο τύπους.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λιμώδης]], [[λιμώσσω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λιμαλέος]], [[λιμηρός]] (Ι)<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λιμαίνω]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[λίμα]] (II), [[λιμάρης]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[λιμοκτονώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λιμαγχόνη]], [[λιμαγχώ]], [[λιμοδοξώ]], [[λιμοθνής]], [[λιμοκίμβιξ]], [[λιμοκόλαξ]], [[λιμόξηρος]], [[λιμοποιός]], [[λιμουργός]], [[λιμοφορεύς]], [[λιμόψωρος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><i>λιψαγχονώ</i><br /><b>μσν.</b><br />[[λιμοκοπημένος]], [[λιμοταγισμένος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λιμοκοντόρος]], [[λιμοκτόνος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[άλιμος]], [[έκλιμος]], [[πολύλιμος]]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''λῑμός:''' -οῦ, ὁ και ἡ, [[πείνα]], [[έλλειψη]] τροφής, σε Όμηρ., κ.λπ.· παροιμ., <i>ἀπολεῖτε λιμῷ Μηλίῳ</i>, σχετικά με την [[πολιορκία]] της Μήλου, σε Αριστοφ.· μεταφ., λέγεται για το [[μυαλό]], σε Ευρ. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 00:05, 31 December 2018
English (LSJ)
οῦ, ὁ (Dor. ἡ, acc. to Phryn.164, used by the Megarian in Ar.Ach.743, cf. Herod.2.17, Bion Fr.14.4; Λ. ἔχων γυναικὸς μορφήν Callisth. ap. Ath.10.452b; also h.Cer.311, Call.
A Fr.anon.43, Plb.1.84.9, AP9.89 (Phil.), Ev.Luc.15.14, Act.Ap.11.28):—hunger, famine, δίψα τε καὶ λ. Il.19.166; λιμῷ θανέειν Od.12.342; λιμὸν ὁμοῦ καὶ λοιμόν Hes.Op.243, cf. Th.2.54; λ. αἰανής Pi.I.1.49; λιμῷ συνεστεῶτας Hdt. 7.170; σκότῳ λ. ξύνοικος A.Ag.1642; δείπνου προφήτην λιμόν Antiph. 217.23; ἅπανθ' ὁ λ. γλυκέα πλὴν αὑτοῦ ποιεῖ Id.293; ὁ δὲ λ. ἐστιν ἀθανασίας φάρμακον Id.86.6: prov., ἀπολεῖτε λιμῷ Μηλίῳ, referring to the siege of Melos, Ar.Av.186: metaph., ἤδη γὰρ εἶδον . . λιμόν τ' ἐν ἀνδρὸς πλουσίου φρονήματι, γνώμην δὲ μεγάλην ἐν πένητι σώματι E.El. 371. II a hungry wretch, Men.Kol.78, Posidipp.26.12, Eust. 1828.6.
Greek (Liddell-Scott)
λῑμός: -οῦ, ὁ, (τὸ θηλ. ἡ λιμὸς λέγεται Δωρ. παρὰ τοῖς Γραμμ., καὶ οὕτω μεταχειρίζεται τὴν λέξιν ὁ Μεγαρεὺς ἐν Ἀριστοφ. Ἀχ. 743, Βίων 6. 4· ἀλλ’ ὡσαύτως ἀπαντᾷ ἐν Ὁμ. Ὕμν. εἰς Δήμ. 313, Καλλ. Ἀποσπ. 490, Πολύβ. 1. 84, 9, καὶ Ἀνθ., πρβλ. Λοβεκ. Φρύνικ. 188, Ἰακωψ. Ἀνθ. Π. σ. 19 καὶ Πίνακα)· - πεῖνα, ἔλλειψις τροφῆς, δίψα τε καὶ λιμὸς Ἰλ. Τ. 166· λιμῷ θανέειν Ὀδ. Μ. 342· λιμὸν ὁμοῦ καὶ λοιμὸν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 241, πρβλ. Θουκ. 2. 54· οὕτω καὶ παρὰ Πινδ., Ἡροδ., καὶ Ἀττ.· σκότῳ... λ. ξύνοικος Αἰσχύλ. Ἀγ. 1642· δείπνου προφήτην λιμὸν Ἀντιφάν ἐν «Φιλοθηβαίῳ» 1. 23· ἅπανθ’ ὁ λ. γλυκέα πλὴν αὐτοῦ ποιεῖ ὁ αὐτ. παρὰ Meineke Κωμ. Ἀποσπ. σ. 80· ὁ δὲ λ. ἐστιν ἀθανασίας φάρμακον ὁ αὐτ. ἐν «Διπλασίοις» 2˙ - παροιμ., ἀπολεῖτε λιμῷ Μηλίῳ, ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τὴν πολιορκίαν τῆς Μήλου (Θουκ. 5. 114 ἑξ.), Ἀριστοφ. Ὄρν. 186˙ - μεταφορ., ἤδη γὰρ εἶδον... λιμόν τ’ ἐν ἀνδρὸς πλουσίου φρονήματι, γνώμην δὲ μεγάλην ἐν πένητι σώματι Εὐρ. Ἠλ. 371. ΙΙ. πειναλέος ἄνθρωπος, «πεινασμένος», «λιμασμένος», Ποσείδιππ. ἐν «Χορεύουσαις» 1. 12, πρβλ. Εὐστ. 1828. 6. (Ἴσως ἀντὶ λιφμός, ἰσχυρὸς πόθος, ἐπιθυμία σφοδρά, ἐκ τῆς √ΛΙΦ, λίπτομαι). - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 101-102.
French (Bailly abrégé)
οῦ (ὁ) :
faim ; famine, inanition.
Étymologie: DELG cf. λοιμός.
English (Slater)
λῑμός
1 famine γαστρὶ δὲ πᾶς τις ἀμύνων λιμὸν αἰανῆ τέταται (I. 1.49) Πανελλάδος, ἅν τε Δελφῶν ἔθνος εὔξατο λιμοῦ θ[ (Pae. 6.64)
English (Strong)
probably from λείπω (through the idea of destitution); a scarcity of food: dearth, famine, hunger.
English (Thayer)
λιμοῦ, ὁ (and ἡ in Doric and later writings; so L T Tr WH in Song of Solomon , too, in Lob. ad Phryn., p. 188; (Liddell and Scott, under the word at the beginning; WH s Appendix, p. 157a); Buttmann, 12 (11); Winer s Grammar, 63 (62) (cf. 36), and 526 (490)); the Sept. very often for רָעָב; hunger: ἐν λιμῷ καί δίψει, Xenophon, mem. 1,4, 13; equivalent to scarcity of harvest, famine: Buttmann, 81 (71)); λιμοί, famines in divers lands, λιμοί καί λοιμοί, L T Tr text WH omit καί λοιμοί); Theophilus ad Autol. 2,9; the two are joined in the singular in Hesiod, Works, 226; Herodotus 7,171; Philo, vit. Moys. i. § 19; Plutarch, de Isa. et Osir. 47.
Greek Monolingual
ο (AM λιμός, ὁ, Α και λιμός, ή)
μεγάλη και παρατεταμένη έλλειψη ειδών διατροφής που παρουσιάζει ευρεία γεωγραφική εξάπλωση και προκαλεί αύξηση της θνησιμότητας λόγω πείνας («λιμῷ δ' οἴκτιστον θανέειν», Ομ. Οδ.)
Greek Monotonic
λῑμός: -οῦ, ὁ και ἡ, πείνα, έλλειψη τροφής, σε Όμηρ., κ.λπ.· παροιμ., ἀπολεῖτε λιμῷ Μηλίῳ, σχετικά με την πολιορκία της Μήλου, σε Αριστοφ.· μεταφ., λέγεται για το μυαλό, σε Ευρ.
