ῥόδον: Difference between revisions
καὶ ποιήσας φραγέλλιον ἐκ σχοινίων πάντας ἐξέβαλεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ, τά τε πρόβατα καὶ τοὺς βόας → And having made a whip out of cords he drove all from the temple sheep and cattle
mNo edit summary |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (9 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=rodon | |Transliteration C=rodon | ||
|Beta Code=r(o/don | |Beta Code=r(o/don | ||
|Definition=τό, metaplast. dat. pl. [[ῥοδέεσσι]] [[varia lectio|v.l.]] in | |Definition=τό, metaplast. dat. pl. [[ῥοδέεσσι]] [[varia lectio|v.l.]] in A.R.3.1020:—<br><span class="bld">A</span> [[rose]], first in ''h.Cer.''6, cf. Thgn.537, Pi.''I.''4(3).18(36), [[Herodotus|Hdt.]]8.138, ''IG''12.289; Aeol. [[βρόδον]] ([[quod vide|q.v.]]); mostly of [[Rosa gallica]], [[red rose]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 6.6.4, etc.; [[ῥόδον ἑκατοντάφυλλον]], [[Rosa centifolia]], [[cabbage rose]], ibid.; [[ῥόδον ἄγριον]], [[Rosa dumetorum]], [[wild rose]], ib.6.2.1: metaph., [[ῥόδα μ' εἴρηκας]] = [[you've spoken roses of me]], [[you have said all things sweet and beautiful]], Ar.''Nu.''910; [[πάττε πολλοῖς τοῖς ῥόδοις]] ib.1330: [[proverb|prov.]], [[ὗς διὰ ῥόδων]] '[[a bull in a china shop]]', Crates Com.4.<br><span class="bld">2</span> = [[ῥοδωνιά]], Coluth.348.<br><span class="bld">II</span> [[Ῥόδα]], τά, = [[ῥοδισμός]], ''Rev.Hist.Rel.''97.275 (Bulgaria).<br><span class="bld">III</span> [[pudenda muliebria]], Pherecr.108.29. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0846.png Seite 846]] τό, die [[Rose]]; zuerst H. h. Cer. 6; Theogn. 537; φοινίκεα, Pind. I. 3, 36; ῥόδοις ἐστεφανωμένος, Ar. Equ. 961, der auch ῥόδα μ' εἴρηκας verbindet, Nubb. 900; Folgde; auch in Prosa überall; der Rosengarten, Coluth. 341. – Auch die weibliche Schaam, κόραι τὰ ῥόδα κεκαρμέναι, Pherecrat. bei Ath. VI, 269 b. – Um ῥοδέεσσι bei Ap. Rh. 3, 1020 zu erklären, hat man auch einen nom. τὸ ῥόδος angenommen. – S. [[ῥοδέα]]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0846.png Seite 846]] τό, die [[Rose]]; zuerst H. h. Cer. 6; Theogn. 537; φοινίκεα, Pind. I. 3, 36; ῥόδοις ἐστεφανωμένος, Ar. Equ. 961, der auch ῥόδα μ' εἴρηκας verbindet, Nubb. 900; Folgde; auch in Prosa überall; der Rosengarten, Coluth. 341. – Auch die weibliche Schaam, κόραι τὰ ῥόδα κεκαρμέναι, Pherecrat. bei Ath. VI, 269 b. – Um ῥοδέεσσι bei Ap. Rh. 3, 1020 zu erklären, hat man auch einen nom. τὸ ῥόδος angenommen. – S. [[ῥοδέα]]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (τό) :<br /><b>1</b> [[la rose]] <i>fleur</i>;<br /><b>2</b> <i>[[pudenda muliebria]]</i> (Phérécrate).<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> rosa -- DELG de *Ϝρόδον, Ϝ attesté par le myc. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ῥόδον:''' эол. [[βρόδον]] τό роза HH, Pind. etc.: ῥόδοις ἐστεφανωμένος Arph. увенчанный розами; ῥόδα μ᾽ εἴρηκας Arph. твои слова мне (приятны как) розы. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ῥόδον''': τό, κατὰ μεταπλασμὸν δοτ. πληθ. ῥοδέεσι ἀπαντᾷ ἐν Ἀπολλ. Ροδ. Γ.΄ 1020· ― «τριαντάφυλλον», Λατ. rosa, πρῶτον ἐν Ὁμ. Ὕμν. εἰς Δήμ. 6, Θέογν. 537, Πινδ. Ι. 4. 31, Ἡρόδ. 8. 138· ἐν τῷ Αἰολ. τύπῳ [[βρόδον]], Σαπφὼ 19· ― μεταφορ., ῥόδα μ’ εἴρηκας, μὲ τριαντάφυλλα μὲ ἐστόλισες, Ἀριστοφ. Νεφ. 910· πάττε πολλοῖς τοῖς ῥόδοις [[αὐτόθι]] 1330· παροιμ., ὗς διὰ ῥόδων, ἐπὶ τῶν σκαιῶν καὶ ἀναγώγων, Κράτης ἐν «Γείτοσιν» 6. 2) = [[ῥοδωνιά]], Κόλουθ. 348. ΙΙ. τὸ [[γυναικεῖον]] [[αἰδοῖον]], κόραι [[ἀρτίως]] ἡβυλλιῶσαι καὶ, τὰ ῥόδα κεκαρμέναι Φερεκράτ. ἐν «Μεταλλεῦσιν» 1. 29· οὕτω [[ῥοδωνιά]], Κρατῖνος ἐν «Νεμέσει» 5· ῥοδὼν Σχόλ. εἰς Θεόκρ. 11. 10· πρβλ. Ἡσύχ. | |lstext='''ῥόδον''': τό, κατὰ μεταπλασμὸν δοτ. πληθ. ῥοδέεσι ἀπαντᾷ ἐν Ἀπολλ. Ροδ. Γ.΄ 1020· ― «τριαντάφυλλον», Λατ. rosa, πρῶτον ἐν Ὁμ. Ὕμν. εἰς Δήμ. 6, Θέογν. 537, Πινδ. Ι. 4. 31, Ἡρόδ. 8. 138· ἐν τῷ Αἰολ. τύπῳ [[βρόδον]], Σαπφὼ 19· ― μεταφορ., ῥόδα μ’ εἴρηκας, μὲ τριαντάφυλλα μὲ ἐστόλισες, Ἀριστοφ. Νεφ. 910· πάττε πολλοῖς τοῖς ῥόδοις [[αὐτόθι]] 1330· παροιμ., ὗς διὰ ῥόδων, ἐπὶ τῶν σκαιῶν καὶ ἀναγώγων, Κράτης ἐν «Γείτοσιν» 6. 2) = [[ῥοδωνιά]], Κόλουθ. 348. ΙΙ. τὸ [[γυναικεῖον]] [[αἰδοῖον]], κόραι [[ἀρτίως]] ἡβυλλιῶσαι καὶ, τὰ ῥόδα κεκαρμέναι Φερεκράτ. ἐν «Μεταλλεῦσιν» 1. 29· οὕτω [[ῥοδωνιά]], Κρατῖνος ἐν «Νεμέσει» 5· ῥοδὼν Σχόλ. εἰς Θεόκρ. 11. 10· πρβλ. Ἡσύχ. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
| Line 30: | Line 33: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ῥόδον:''' τό, [[τριαντάφυλλο]], Λατ. [[rosa]], σε Ομηρ. Ύμν., Θέογν. κ.λπ.· Αιολ. [[βρόδον]], σε [[Σαπφώ]]· μεταφ., <i>ῥόδα μ' εἴρηκας</i>, με στόλισες με τριαντάφυλλα, μου μίλησες γλυκά και όμορφα, σε Αριστοφ. | |lsmtext='''ῥόδον:''' τό, [[τριαντάφυλλο]], Λατ. [[rosa]], σε Ομηρ. Ύμν., Θέογν. κ.λπ.· Αιολ. [[βρόδον]], σε [[Σαπφώ]]· μεταφ., <i>ῥόδα μ' εἴρηκας</i>, με στόλισες με τριαντάφυλλα, μου μίλησες γλυκά και όμορφα, σε Αριστοφ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[rose]] (h. Cer.).<br />Other forms: Aeol. [[βρόδον]] OK<br />Dialectal forms: Myc. [[wodowe]] /[[wordo-wen]]/ epithet of oil, s. Chadwick-Baumbach 243, Lejeune Mémoires 2, 26.<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">ῥοδο-δάκτυλος</b> [[rosyfingered]], adjunct of [[Ήώς]] (Hom.), <b class="b3">βροδο-δάκτυλος</b> of the moon (Sapph.); cf. Leumann Hom. Wörter 18 n. 9), <b class="b3">κυνό-ρροδον</b> n. [[dog rose]], [[Rosa canina]] (Thphr.; Strömberg Pfl.namen 30 a. 98).<br />Derivatives: 1. <b class="b3">ῥοδ-έα</b>, <b class="b3">-έη</b>, <b class="b3">-ῆ</b> f. [[rose tree]] (Archil.); 2. -(<b class="b3">ε)ών</b>, -(<b class="b3">ε)ῶνος</b> m. [[bed of roses]] (AP, pap.) with <b class="b3">-ωνιά</b> f. [[bed of roses]], [[rose garden]], [[rose tree]] (Hecat.; Scheller Oxytonierung 70); 3. <b class="b3">-ιη</b> f. [[bed of roses]] (Mycale IVa); 4. <b class="b3">-όεις</b> [[of roses]] (Ψ 186, B., E. in lyr.), <b class="b3">-εος</b> [[id]], [[roselike]] (poet. h. Cer.), <b class="b3">-ινος</b> [[of roses]] (Anacr.); on the adj. s. Schmid <b class="b3">-εος</b> und <b class="b3">-ειος</b> 47 w. n.1, Zumbach Neuerungen 14, and Forderer Gnomon 30, 96; 5. <b class="b3">-άριον</b> n. [[rose ornament]] (pap.), <b class="b3">-ίς</b>, <b class="b3">-ίδος</b> f. [[rose pastille]] (Dsc.); 6. <b class="b3">-ίτης</b> m. [[rose wine]] (Dsc.; Redard 98), <b class="b3">-ῖτις</b> f. n. of a stone, because of the colour (Plin.; Redard 60); 7. <b class="b3">-ουντία</b> f. [[dish flavoured with roses]] (Ath.; as if from <b class="b3">*ῥοδοῦς</b>; cf. Scheller [[l.c.]] w. n.1); 8. <b class="b3">-ίζω</b> [[to cover with roses]], of a tomb, with <b class="b3">-ισμός</b>, <b class="b3">-ίσια</b> pl. = Lat. [[Rosalia]] (Asia Minor), also [[to make smell like roses]] (Thphr., Alex. Aphr.), intr. [[to resemble a rose]] (Dsc.); 9. also the islandname `[[Ρόδος]] ? (Georgacas Beitr. z. Namenforsch. 6,155).<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Iran. ?<br />Etymology: PGr. [[Ϝρόδον]] (= Aeol. [[βρόδον]]) comes from the east, pob. first like Arm. [[vard]] [[rose]] from OIran. <b class="b2">*u̯r̥da-</b> ( > NPers. [[gul]] <b class="b2">id.</b>); Schwyzer 344 n. 2 with Schulze (s.bel.). To this also Aram. [[wardā]]', Arab. [[ward]] <b class="b2">id.</b> Further history debated; after Mayrhofer Arch. Or. 18, 74 from Arab. [[warada]] [[bloom]], [[waruda]] [[be red]]; recalled by Mayrhofer Sprache 7(1961)185. Diff. Schulze BerlAkSb. 1910, 806ff.: with Germ., e.g. OE [[word]] [[thorn-bush]], Lat. [[rubus]] [[blackberry-bush]] from IE <b class="b2">*u̯r̥dho-</b>; to be rejected. Pelasgian etymology by v. Windekens Le Pélasgique 132. -- From Greek prob. Lat. [[rosa]], in detail unlear (s. W.-Hofmann s.v.). | |etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[rose]] (h. Cer.).<br />Other forms: Aeol. [[βρόδον]] OK<br />Dialectal forms: Myc. [[wodowe]] /[[wordo-wen]]/ epithet of oil, s. Chadwick-Baumbach 243, Lejeune Mémoires 2, 26.<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">ῥοδο-δάκτυλος</b> [[rosyfingered]], adjunct of [[Ήώς]] (Hom.), <b class="b3">βροδο-δάκτυλος</b> of the moon (Sapph.); cf. Leumann Hom. Wörter 18 n. 9), <b class="b3">κυνό-ρροδον</b> n. [[dog rose]], [[Rosa canina]] (Thphr.; Strömberg Pfl.namen 30 a. 98).<br />Derivatives: 1. <b class="b3">ῥοδ-έα</b>, <b class="b3">-έη</b>, <b class="b3">-ῆ</b> f. [[rose tree]] (Archil.); 2. -(<b class="b3">ε)ών</b>, -(<b class="b3">ε)ῶνος</b> m. [[bed of roses]] (AP, pap.) with <b class="b3">-ωνιά</b> f. [[bed of roses]], [[rose garden]], [[rose tree]] (Hecat.; Scheller Oxytonierung 70); 3. <b class="b3">-ιη</b> f. [[bed of roses]] (Mycale IVa); 4. <b class="b3">-όεις</b> [[of roses]] (Ψ 186, B., E. in lyr.), <b class="b3">-εος</b> [[id]], [[roselike]] (poet. h. Cer.), <b class="b3">-ινος</b> [[of roses]] (Anacr.); on the adj. s. Schmid <b class="b3">-εος</b> und <b class="b3">-ειος</b> 47 w. n.1, Zumbach Neuerungen 14, and Forderer Gnomon 30, 96; 5. <b class="b3">-άριον</b> n. [[rose ornament]] (pap.), <b class="b3">-ίς</b>, <b class="b3">-ίδος</b> f. [[rose pastille]] (Dsc.); 6. <b class="b3">-ίτης</b> m. [[rose wine]] (Dsc.; Redard 98), <b class="b3">-ῖτις</b> f. n. of a stone, because of the colour (Plin.; Redard 60); 7. <b class="b3">-ουντία</b> f. [[dish flavoured with roses]] (Ath.; as if from <b class="b3">*ῥοδοῦς</b>; cf. Scheller [[l.c.]] w. n.1); 8. <b class="b3">-ίζω</b> [[to cover with roses]], of a tomb, with <b class="b3">-ισμός</b>, <b class="b3">-ίσια</b> pl. = Lat. [[Rosalia]] (Asia Minor), also [[to make smell like roses]] (Thphr., Alex. Aphr.), intr. [[to resemble a rose]] (Dsc.); 9. also the islandname `[[Ρόδος]] ? (Georgacas Beitr. z. Namenforsch. 6,155).<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Iran. ?<br />Etymology: PGr. [[Ϝρόδον]] (= Aeol. [[βρόδον]]) comes from the east, pob. first like Arm. [[vard]] [[rose]] from OIran. <b class="b2">*u̯r̥da-</b> ( > NPers. [[gul]] <b class="b2">id.</b>); Schwyzer 344 n. 2 with Schulze (s.bel.). To this also Aram. [[wardā]]', Arab. [[ward]] <b class="b2">id.</b> [[Further history debated]]; after Mayrhofer Arch. Or. 18, 74 from Arab. [[warada]] [[bloom]], [[waruda]] [[be red]]; recalled by Mayrhofer Sprache 7(1961)185. Diff. Schulze BerlAkSb. 1910, 806ff.: with Germ., e.g. OE [[word]] [[thorn-bush]], Lat. [[rubus]] [[blackberry-bush]] from IE <b class="b2">*u̯r̥dho-</b>; to be rejected. Pelasgian etymology by v. Windekens Le Pélasgique 132. -- From Greek prob. Lat. [[rosa]], in detail unlear (s. W.-Hofmann s.v.). | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 43: | Line 43: | ||
|ftr='''ῥόδον''': (äol. [[βρόδον]])<br />{rhódon}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Rose]] (seit ''h''. ''Cer''.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[ῥοδοδάκτυλος]] [[rosenfingerig]], Beiwort der [[Ἠώς]] (Hom. u.a.), [[βροδοδάκτυλος]] vom Mond (Sapph.); vgl. Leumann Hom. Wörter 18 A. 9), κυνόρροδον n. [[Hundrose]], [[Rosa canina]] (Thphr.; Strömberg Pfl.namen 30 u. 98).<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen 1. [[ῥοδέα]], -έη, -ῆ f. [[Rosenstock]] (Archil. usw.); 2. -(ε)ών, -(ε)ῶνος m. [[Rosenbeet]] (''AP'', Pap. u.a.) mit -ωνιά f. ‘Rosenbeet, -garten, -stock’ (Hekat. usw.; Scheller Oxytonierung 70); 3. -ιη f. [[Rosenbeet]] (Mykale IV<sup>a</sup>); 4. -όεις [[aus Rosen]] (Ψ 186, B., E. in lyr. u.a.), -εος ‘ds., rosenähnlich’ (poet. seit ''h''. ''Cer''.), -ινος [[aus Rosen]] (Anakr. usw.); zu den Adj. s. Schmid -εος und -ειος 47 m. A.1, Zumbach Neuerungen 14, wozu Forderer Gnomon 30, 96; 5. -άριον n. [[Rosenornament]] (Pap.), -ίς, -ίδος f. [[Rosenpastille]] (Dsk. u.a.); 6. -ίτης m. [[Rosenwein]] (Dsk.; Redard 98), -ῖτις f. N. eines Steins, nach der Farbe (Plin.; Redard 60); 7. -ουντία f. [[Gericht mit Rosen gewürzt]] (Ath.; wie von *ῥοδοῦς; vgl. Scheller a. O. m. A.1); 8. -ίζω [[mit Rosen bedecken]], vom Grab, mit -ισμός, -ίσια pl. = lat. ''Rosalia'' (Kleinasien), auch [[mit Rosen durchdüften]] (Thphr., Alex. Aphr.), intr. [[einer Rose ähneln]] (Dsk. u.a.); 9. auch der Inselname [[Ῥόδος]] ? (Georgacas Beitr. z. Namenforsch. 6,155).<br />'''Etymology''' : Urgr. ϝρόδον (= äol. [[βρόδον]]) stammt aus dem Osten, wohl zunächst wie arm. ''vard'' [[Rose]] aus altiran. *''u̯r̥da''- ( > npers. ''gul'' ib.); Schwyzer 344 A. 2 mit Schulze (s.u.). Dazu noch aram. ''wardā''’, arab. ''ward'' ib.. Weitere Geschichte strittig; nach Mayrhofer Arch. Or. 18, 74 aus arab. ''warada'' [[blühen]], ''waruda'' [[rot sein]]. Anders Schulze BerlAkSb. 1910, 806ff.: mit germ., z.B. ags. ''word'' [[Dornstrauch]], lat. ''rubus'' [[Brombeerstaude]] aus idg. *''u̯r̥dho''-; abzulehnen. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Le Pelasgique 132. — Aus dem Griech. wohl lat. ''rosa'', im einzelnen unklar (s. W.-Hofmann s.v.).<br />'''Page''' 2,660-661 | |ftr='''ῥόδον''': (äol. [[βρόδον]])<br />{rhódon}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Rose]] (seit ''h''. ''Cer''.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[ῥοδοδάκτυλος]] [[rosenfingerig]], Beiwort der [[Ἠώς]] (Hom. u.a.), [[βροδοδάκτυλος]] vom Mond (Sapph.); vgl. Leumann Hom. Wörter 18 A. 9), κυνόρροδον n. [[Hundrose]], [[Rosa canina]] (Thphr.; Strömberg Pfl.namen 30 u. 98).<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen 1. [[ῥοδέα]], -έη, -ῆ f. [[Rosenstock]] (Archil. usw.); 2. -(ε)ών, -(ε)ῶνος m. [[Rosenbeet]] (''AP'', Pap. u.a.) mit -ωνιά f. ‘Rosenbeet, -garten, -stock’ (Hekat. usw.; Scheller Oxytonierung 70); 3. -ιη f. [[Rosenbeet]] (Mykale IV<sup>a</sup>); 4. -όεις [[aus Rosen]] (Ψ 186, B., E. in lyr. u.a.), -εος ‘ds., rosenähnlich’ (poet. seit ''h''. ''Cer''.), -ινος [[aus Rosen]] (Anakr. usw.); zu den Adj. s. Schmid -εος und -ειος 47 m. A.1, Zumbach Neuerungen 14, wozu Forderer Gnomon 30, 96; 5. -άριον n. [[Rosenornament]] (Pap.), -ίς, -ίδος f. [[Rosenpastille]] (Dsk. u.a.); 6. -ίτης m. [[Rosenwein]] (Dsk.; Redard 98), -ῖτις f. N. eines Steins, nach der Farbe (Plin.; Redard 60); 7. -ουντία f. [[Gericht mit Rosen gewürzt]] (Ath.; wie von *ῥοδοῦς; vgl. Scheller a. O. m. A.1); 8. -ίζω [[mit Rosen bedecken]], vom Grab, mit -ισμός, -ίσια pl. = lat. ''Rosalia'' (Kleinasien), auch [[mit Rosen durchdüften]] (Thphr., Alex. Aphr.), intr. [[einer Rose ähneln]] (Dsk. u.a.); 9. auch der Inselname [[Ῥόδος]] ? (Georgacas Beitr. z. Namenforsch. 6,155).<br />'''Etymology''' : Urgr. ϝρόδον (= äol. [[βρόδον]]) stammt aus dem Osten, wohl zunächst wie arm. ''vard'' [[Rose]] aus altiran. *''u̯r̥da''- ( > npers. ''gul'' ib.); Schwyzer 344 A. 2 mit Schulze (s.u.). Dazu noch aram. ''wardā''’, arab. ''ward'' ib.. Weitere Geschichte strittig; nach Mayrhofer Arch. Or. 18, 74 aus arab. ''warada'' [[blühen]], ''waruda'' [[rot sein]]. Anders Schulze BerlAkSb. 1910, 806ff.: mit germ., z.B. ags. ''word'' [[Dornstrauch]], lat. ''rubus'' [[Brombeerstaude]] aus idg. *''u̯r̥dho''-; abzulehnen. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Le Pelasgique 132. — Aus dem Griech. wohl lat. ''rosa'', im einzelnen unklar (s. W.-Hofmann s.v.).<br />'''Page''' 2,660-661 | ||
}} | }} | ||
== | {{elmes | ||
[[File:Roses Boutons FR 2012.jpg|thumb|Exterior view of rose buds]] | |esmgtx=τό bot. [[rosa]] ἐπὶ δὲ ἀγωγίμων ἐπίθυε ῥόδα καὶ ῥοῦν <b class="b3">para filtros quema rosas y zumaque</b> P IV 2232 ἡ δεῖνα σοι θύει, θεά, δεινόν τι θυμίασμα· ... σφάγνον, ῥόδα, πυρῆνά <b class="b3">fulana quema en tu honor, diosa, una ofrenda terrible: salvia, rosas, huesos de fruta (en una calumnia de magia maléfica) </b> P IV 2584 P IV 2650 βαστάσας τὰ ζʹ ἄνθη τῶν ζʹ ἀστέρων, ἅ ἐστι σαμψούχινον, ... ναρκίσσινον, λευκόϊνον, ῥ. <b class="b3">toma las siete flores de las siete estrellas, que son: mejorana, narciso, alhelí y rosa</b> P XIII 26 P XIII 355 oculta bajo nombre secreto λαβὼν πιθήκου ὀφθαλμὸν ἢ νέκυος βιοθανάτου καὶ βοτὰνην ἀγλαοφωτίδος (τὸ ῥ. λέγει) <b class="b3">toma el ojo de un mono o de un muerto de forma violenta y una planta de peonia (quiere decir una rosa)</b> P I 248 | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=[[File:Roses Boutons FR 2012.jpg|thumb|Exterior view of rose buds]] | |||
ab: абнагәил; af: roos; als: rosen; am: ጽጌ ረዳ; arc: ܘܪܕܐ; ar: ورد; arz: ورد; ast: rosa; as: গোলাপ; azb: روز; az: İtburnu; ban: mawa; bat_smg: eršketis; be: ружа; bg: роза; bh: गुलाब; bn: গোলাপ; bo: རྒྱ་སེ།; br: roz; bs: ruža; ca: rosa; chr: ᎫᏔᏍᏲᏍᏗ; chy: henenó'e; cs: růže; cv: шăлан; cy: rhosyn; da: rose; de: [[Rosen]]; diq: gule; dty: गुलाफ; el: [[τριανταφυλλιά]]; eml: róśa; en: rose; eo: rozo; es: [[rosa]]; et: kibuvits; eu: arrosa; fa: رز; fi: ruusut; frr: ruusen; fr: [[rosier]]; ga: rós; gl: rosa; gn: yvotyje; gom: ಗುಲಾಬ್ ಫೂಲ್; gu: ગુલાબ; he: ורד; hi: गुलाब; hr: ruža; hsb: róža; ht: woz; hu: rózsa; hy: մասրենի; ia: rosa; id: mawar; inh: хьандар; io: rozo; is: rós; it: [[rosa]]; ja: バラ属; jv: mawar; kab: ajjig; ka: ვარდი; kk: итмұрын; kn: ಗುಲಾಬಿ; ko: 장미; ks: گُلاب; ku: gul; ky: ит мурун; lad: roza; la: [[rosa]]; lbe: хъункӏул тӏутӏи; lez: жикӏияр; lmo: ròsa; lt: erškėtis; lv: rozes; mai: गुलाब; mg: raozy; mk: роза; ml: പനിനീർപ്പൂവ്; mrj: лӧчкӓванды; mr: गुलाब; ms: pokok bunga mawar; myv: овтоумарь; my: နှင်းဆီ; nah: caxtillan tlapalpopozon; ne: गुलाफ; nl: rozen; nn: roseslekta; no: roseslekta; olo: kukoinmuarju; or: ଗୋଲାପ; os: уагъылы; pa: ਗੁਲਾਬ;: róża; pnb: گلاب; pt: [[rosa]]; qu: waysallpu; roa_rup: trandafilu; ro: trandafir; ru: [[шиповник]]; rw: iroza; sah: дьөлүһүөн; sat: ᱜᱩᱞᱟᱹᱯ; scn: rosa; sco: rose; sc: rosa; sd: گلاب; se: ruvsut; sh: ruža; simple: rose; si: රෝස; sk: ruža; sl: vrtnica; sq: trëndafili; sr: ружа; su: mawar; sv: rossläktet; sw: mwaridi; szl: rołza; ta: உரோசா; tcy: ಗುಲಾಬಿ; te: గులాబి; tg: гули садбарг; th: กุหลาบ; tk: itburun; tl: rosas; to: lose; tr: gül; uk: шипшина; ur: گلاب; uz: naʼmatak; vep: roz; vi: hoa hồng; war: rosa; wa: rôzî; wuu: 蔷薇属; yi: רויז; zh_min_nan: chhiûⁿ-bî; zh_yue: 玫瑰; zh: 蔷薇属 | ab: абнагәил; af: roos; als: rosen; am: ጽጌ ረዳ; arc: ܘܪܕܐ; ar: ورد; arz: ورد; ast: rosa; as: গোলাপ; azb: روز; az: İtburnu; ban: mawa; bat_smg: eršketis; be: ружа; bg: роза; bh: गुलाब; bn: গোলাপ; bo: རྒྱ་སེ།; br: roz; bs: ruža; ca: rosa; chr: ᎫᏔᏍᏲᏍᏗ; chy: henenó'e; cs: růže; cv: шăлан; cy: rhosyn; da: rose; de: [[Rosen]]; diq: gule; dty: गुलाफ; el: [[τριανταφυλλιά]]; eml: róśa; en: rose; eo: rozo; es: [[rosa]]; et: kibuvits; eu: arrosa; fa: رز; fi: ruusut; frr: ruusen; fr: [[rosier]]; ga: rós; gl: rosa; gn: yvotyje; gom: ಗುಲಾಬ್ ಫೂಲ್; gu: ગુલાબ; he: ורד; hi: गुलाब; hr: ruža; hsb: róža; ht: woz; hu: rózsa; hy: մասրենի; ia: rosa; id: mawar; inh: хьандар; io: rozo; is: rós; it: [[rosa]]; ja: バラ属; jv: mawar; kab: ajjig; ka: ვარდი; kk: итмұрын; kn: ಗುಲಾಬಿ; ko: 장미; ks: گُلاب; ku: gul; ky: ит мурун; lad: roza; la: [[rosa]]; lbe: хъункӏул тӏутӏи; lez: жикӏияр; lmo: ròsa; lt: erškėtis; lv: rozes; mai: गुलाब; mg: raozy; mk: роза; ml: പനിനീർപ്പൂവ്; mrj: лӧчкӓванды; mr: गुलाब; ms: pokok bunga mawar; myv: овтоумарь; my: နှင်းဆီ; nah: caxtillan tlapalpopozon; ne: गुलाफ; nl: rozen; nn: roseslekta; no: roseslekta; olo: kukoinmuarju; or: ଗୋଲାପ; os: уагъылы; pa: ਗੁਲਾਬ;: róża; pnb: گلاب; pt: [[rosa]]; qu: waysallpu; roa_rup: trandafilu; ro: trandafir; ru: [[шиповник]]; rw: iroza; sah: дьөлүһүөн; sat: ᱜᱩᱞᱟᱹᱯ; scn: rosa; sco: rose; sc: rosa; sd: گلاب; se: ruvsut; sh: ruža; simple: rose; si: රෝස; sk: ruža; sl: vrtnica; sq: trëndafili; sr: ружа; su: mawar; sv: rossläktet; sw: mwaridi; szl: rołza; ta: உரோசா; tcy: ಗುಲಾಬಿ; te: గులాబి; tg: гули садбарг; th: กุหลาบ; tk: itburun; tl: rosas; to: lose; tr: gül; uk: шипшина; ur: گلاب; uz: naʼmatak; vep: roz; vi: hoa hồng; war: rosa; wa: rôzî; wuu: 蔷薇属; yi: רויז; zh_min_nan: chhiûⁿ-bî; zh_yue: 玫瑰; zh: 蔷薇属 | ||
}} | |||
Latest revision as of 12:00, 4 September 2023
English (LSJ)
τό, metaplast. dat. pl. ῥοδέεσσι v.l. in A.R.3.1020:—
A rose, first in h.Cer.6, cf. Thgn.537, Pi.I.4(3).18(36), Hdt.8.138, IG12.289; Aeol. βρόδον (q.v.); mostly of Rosa gallica, red rose, Thphr. HP 6.6.4, etc.; ῥόδον ἑκατοντάφυλλον, Rosa centifolia, cabbage rose, ibid.; ῥόδον ἄγριον, Rosa dumetorum, wild rose, ib.6.2.1: metaph., ῥόδα μ' εἴρηκας = you've spoken roses of me, you have said all things sweet and beautiful, Ar.Nu.910; πάττε πολλοῖς τοῖς ῥόδοις ib.1330: prov., ὗς διὰ ῥόδων 'a bull in a china shop', Crates Com.4.
2 = ῥοδωνιά, Coluth.348.
II Ῥόδα, τά, = ῥοδισμός, Rev.Hist.Rel.97.275 (Bulgaria).
III pudenda muliebria, Pherecr.108.29.
German (Pape)
[Seite 846] τό, die Rose; zuerst H. h. Cer. 6; Theogn. 537; φοινίκεα, Pind. I. 3, 36; ῥόδοις ἐστεφανωμένος, Ar. Equ. 961, der auch ῥόδα μ' εἴρηκας verbindet, Nubb. 900; Folgde; auch in Prosa überall; der Rosengarten, Coluth. 341. – Auch die weibliche Schaam, κόραι τὰ ῥόδα κεκαρμέναι, Pherecrat. bei Ath. VI, 269 b. – Um ῥοδέεσσι bei Ap. Rh. 3, 1020 zu erklären, hat man auch einen nom. τὸ ῥόδος angenommen. – S. ῥοδέα.
French (Bailly abrégé)
ου (τό) :
1 la rose fleur;
2 pudenda muliebria (Phérécrate).
Étymologie: cf. lat. rosa -- DELG de *Ϝρόδον, Ϝ attesté par le myc.
Russian (Dvoretsky)
ῥόδον: эол. βρόδον τό роза HH, Pind. etc.: ῥόδοις ἐστεφανωμένος Arph. увенчанный розами; ῥόδα μ᾽ εἴρηκας Arph. твои слова мне (приятны как) розы.
Greek (Liddell-Scott)
ῥόδον: τό, κατὰ μεταπλασμὸν δοτ. πληθ. ῥοδέεσι ἀπαντᾷ ἐν Ἀπολλ. Ροδ. Γ.΄ 1020· ― «τριαντάφυλλον», Λατ. rosa, πρῶτον ἐν Ὁμ. Ὕμν. εἰς Δήμ. 6, Θέογν. 537, Πινδ. Ι. 4. 31, Ἡρόδ. 8. 138· ἐν τῷ Αἰολ. τύπῳ βρόδον, Σαπφὼ 19· ― μεταφορ., ῥόδα μ’ εἴρηκας, μὲ τριαντάφυλλα μὲ ἐστόλισες, Ἀριστοφ. Νεφ. 910· πάττε πολλοῖς τοῖς ῥόδοις αὐτόθι 1330· παροιμ., ὗς διὰ ῥόδων, ἐπὶ τῶν σκαιῶν καὶ ἀναγώγων, Κράτης ἐν «Γείτοσιν» 6. 2) = ῥοδωνιά, Κόλουθ. 348. ΙΙ. τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, κόραι ἀρτίως ἡβυλλιῶσαι καὶ, τὰ ῥόδα κεκαρμέναι Φερεκράτ. ἐν «Μεταλλεῦσιν» 1. 29· οὕτω ῥοδωνιά, Κρατῖνος ἐν «Νεμέσει» 5· ῥοδὼν Σχόλ. εἰς Θεόκρ. 11. 10· πρβλ. Ἡσύχ.
English (Slater)
ῥόδον rose χθὼν ὥτε φοινικέοισιν ἄνθησεν ῥόδοις (I. 4.18) ]σι τε ῥοδ[ων (supp. Lobel) Δ. 4. c. 2. ῥόδα τε κόμαισι μείγνυται fr. 75. 18.
Spanish
Greek Monolingual
τὸ, ΜΑ
βλ. ρόδο.
Greek Monotonic
ῥόδον: τό, τριαντάφυλλο, Λατ. rosa, σε Ομηρ. Ύμν., Θέογν. κ.λπ.· Αιολ. βρόδον, σε Σαπφώ· μεταφ., ῥόδα μ' εἴρηκας, με στόλισες με τριαντάφυλλα, μου μίλησες γλυκά και όμορφα, σε Αριστοφ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: n.
Meaning: rose (h. Cer.).
Other forms: Aeol. βρόδον OK
Dialectal forms: Myc. wodowe /wordo-wen/ epithet of oil, s. Chadwick-Baumbach 243, Lejeune Mémoires 2, 26.
Compounds: Compp., e.g. ῥοδο-δάκτυλος rosyfingered, adjunct of Ήώς (Hom.), βροδο-δάκτυλος of the moon (Sapph.); cf. Leumann Hom. Wörter 18 n. 9), κυνό-ρροδον n. dog rose, Rosa canina (Thphr.; Strömberg Pfl.namen 30 a. 98).
Derivatives: 1. ῥοδ-έα, -έη, -ῆ f. rose tree (Archil.); 2. -(ε)ών, -(ε)ῶνος m. bed of roses (AP, pap.) with -ωνιά f. bed of roses, rose garden, rose tree (Hecat.; Scheller Oxytonierung 70); 3. -ιη f. bed of roses (Mycale IVa); 4. -όεις of roses (Ψ 186, B., E. in lyr.), -εος id, roselike (poet. h. Cer.), -ινος of roses (Anacr.); on the adj. s. Schmid -εος und -ειος 47 w. n.1, Zumbach Neuerungen 14, and Forderer Gnomon 30, 96; 5. -άριον n. rose ornament (pap.), -ίς, -ίδος f. rose pastille (Dsc.); 6. -ίτης m. rose wine (Dsc.; Redard 98), -ῖτις f. n. of a stone, because of the colour (Plin.; Redard 60); 7. -ουντία f. dish flavoured with roses (Ath.; as if from *ῥοδοῦς; cf. Scheller l.c. w. n.1); 8. -ίζω to cover with roses, of a tomb, with -ισμός, -ίσια pl. = Lat. Rosalia (Asia Minor), also to make smell like roses (Thphr., Alex. Aphr.), intr. to resemble a rose (Dsc.); 9. also the islandname `Ρόδος ? (Georgacas Beitr. z. Namenforsch. 6,155).
Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Iran. ?
Etymology: PGr. Ϝρόδον (= Aeol. βρόδον) comes from the east, pob. first like Arm. vard rose from OIran. *u̯r̥da- ( > NPers. gul id.); Schwyzer 344 n. 2 with Schulze (s.bel.). To this also Aram. wardā', Arab. ward id. Further history debated; after Mayrhofer Arch. Or. 18, 74 from Arab. warada bloom, waruda be red; recalled by Mayrhofer Sprache 7(1961)185. Diff. Schulze BerlAkSb. 1910, 806ff.: with Germ., e.g. OE word thorn-bush, Lat. rubus blackberry-bush from IE *u̯r̥dho-; to be rejected. Pelasgian etymology by v. Windekens Le Pélasgique 132. -- From Greek prob. Lat. rosa, in detail unlear (s. W.-Hofmann s.v.).
Middle Liddell
ῥόδον, ου, τό,
the rose, Lat. rosa, Hhymn., Theogn., etc.; aeolic βρόδον, Sapph.:—metaph., ῥόδα μ' εἴρηκας you've spoken roses of me, have said all things sweet and lovely, Ar.
Frisk Etymology German
ῥόδον: (äol. βρόδον)
{rhódon}
Grammar: n.
Meaning: Rose (seit h. Cer.).
Composita : Kompp., z.B. ῥοδοδάκτυλος rosenfingerig, Beiwort der Ἠώς (Hom. u.a.), βροδοδάκτυλος vom Mond (Sapph.); vgl. Leumann Hom. Wörter 18 A. 9), κυνόρροδον n. Hundrose, Rosa canina (Thphr.; Strömberg Pfl.namen 30 u. 98).
Derivative: Mehrere Ableitungen 1. ῥοδέα, -έη, -ῆ f. Rosenstock (Archil. usw.); 2. -(ε)ών, -(ε)ῶνος m. Rosenbeet (AP, Pap. u.a.) mit -ωνιά f. ‘Rosenbeet, -garten, -stock’ (Hekat. usw.; Scheller Oxytonierung 70); 3. -ιη f. Rosenbeet (Mykale IVa); 4. -όεις aus Rosen (Ψ 186, B., E. in lyr. u.a.), -εος ‘ds., rosenähnlich’ (poet. seit h. Cer.), -ινος aus Rosen (Anakr. usw.); zu den Adj. s. Schmid -εος und -ειος 47 m. A.1, Zumbach Neuerungen 14, wozu Forderer Gnomon 30, 96; 5. -άριον n. Rosenornament (Pap.), -ίς, -ίδος f. Rosenpastille (Dsk. u.a.); 6. -ίτης m. Rosenwein (Dsk.; Redard 98), -ῖτις f. N. eines Steins, nach der Farbe (Plin.; Redard 60); 7. -ουντία f. Gericht mit Rosen gewürzt (Ath.; wie von *ῥοδοῦς; vgl. Scheller a. O. m. A.1); 8. -ίζω mit Rosen bedecken, vom Grab, mit -ισμός, -ίσια pl. = lat. Rosalia (Kleinasien), auch mit Rosen durchdüften (Thphr., Alex. Aphr.), intr. einer Rose ähneln (Dsk. u.a.); 9. auch der Inselname Ῥόδος ? (Georgacas Beitr. z. Namenforsch. 6,155).
Etymology : Urgr. ϝρόδον (= äol. βρόδον) stammt aus dem Osten, wohl zunächst wie arm. vard Rose aus altiran. *u̯r̥da- ( > npers. gul ib.); Schwyzer 344 A. 2 mit Schulze (s.u.). Dazu noch aram. wardā’, arab. ward ib.. Weitere Geschichte strittig; nach Mayrhofer Arch. Or. 18, 74 aus arab. warada blühen, waruda rot sein. Anders Schulze BerlAkSb. 1910, 806ff.: mit germ., z.B. ags. word Dornstrauch, lat. rubus Brombeerstaude aus idg. *u̯r̥dho-; abzulehnen. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Le Pelasgique 132. — Aus dem Griech. wohl lat. rosa, im einzelnen unklar (s. W.-Hofmann s.v.).
Page 2,660-661
Léxico de magia
τό bot. rosa ἐπὶ δὲ ἀγωγίμων ἐπίθυε ῥόδα καὶ ῥοῦν para filtros quema rosas y zumaque P IV 2232 ἡ δεῖνα σοι θύει, θεά, δεινόν τι θυμίασμα· ... σφάγνον, ῥόδα, πυρῆνά fulana quema en tu honor, diosa, una ofrenda terrible: salvia, rosas, huesos de fruta (en una calumnia de magia maléfica) P IV 2584 P IV 2650 βαστάσας τὰ ζʹ ἄνθη τῶν ζʹ ἀστέρων, ἅ ἐστι σαμψούχινον, ... ναρκίσσινον, λευκόϊνον, ῥ. toma las siete flores de las siete estrellas, que son: mejorana, narciso, alhelí y rosa P XIII 26 P XIII 355 oculta bajo nombre secreto λαβὼν πιθήκου ὀφθαλμὸν ἢ νέκυος βιοθανάτου καὶ βοτὰνην ἀγλαοφωτίδος (τὸ ῥ. λέγει) toma el ojo de un mono o de un muerto de forma violenta y una planta de peonia (quiere decir una rosa) P I 248
Translations
ab: абнагәил; af: roos; als: rosen; am: ጽጌ ረዳ; arc: ܘܪܕܐ; ar: ورد; arz: ورد; ast: rosa; as: গোলাপ; azb: روز; az: İtburnu; ban: mawa; bat_smg: eršketis; be: ружа; bg: роза; bh: गुलाब; bn: গোলাপ; bo: རྒྱ་སེ།; br: roz; bs: ruža; ca: rosa; chr: ᎫᏔᏍᏲᏍᏗ; chy: henenó'e; cs: růže; cv: шăлан; cy: rhosyn; da: rose; de: Rosen; diq: gule; dty: गुलाफ; el: τριανταφυλλιά; eml: róśa; en: rose; eo: rozo; es: rosa; et: kibuvits; eu: arrosa; fa: رز; fi: ruusut; frr: ruusen; fr: rosier; ga: rós; gl: rosa; gn: yvotyje; gom: ಗುಲಾಬ್ ಫೂಲ್; gu: ગુલાબ; he: ורד; hi: गुलाब; hr: ruža; hsb: róža; ht: woz; hu: rózsa; hy: մասրենի; ia: rosa; id: mawar; inh: хьандар; io: rozo; is: rós; it: rosa; ja: バラ属; jv: mawar; kab: ajjig; ka: ვარდი; kk: итмұрын; kn: ಗುಲಾಬಿ; ko: 장미; ks: گُلاب; ku: gul; ky: ит мурун; lad: roza; la: rosa; lbe: хъункӏул тӏутӏи; lez: жикӏияр; lmo: ròsa; lt: erškėtis; lv: rozes; mai: गुलाब; mg: raozy; mk: роза; ml: പനിനീർപ്പൂവ്; mrj: лӧчкӓванды; mr: गुलाब; ms: pokok bunga mawar; myv: овтоумарь; my: နှင်းဆီ; nah: caxtillan tlapalpopozon; ne: गुलाफ; nl: rozen; nn: roseslekta; no: roseslekta; olo: kukoinmuarju; or: ଗୋଲାପ; os: уагъылы; pa: ਗੁਲਾਬ;: róża; pnb: گلاب; pt: rosa; qu: waysallpu; roa_rup: trandafilu; ro: trandafir; ru: шиповник; rw: iroza; sah: дьөлүһүөн; sat: ᱜᱩᱞᱟᱹᱯ; scn: rosa; sco: rose; sc: rosa; sd: گلاب; se: ruvsut; sh: ruža; simple: rose; si: රෝස; sk: ruža; sl: vrtnica; sq: trëndafili; sr: ружа; su: mawar; sv: rossläktet; sw: mwaridi; szl: rołza; ta: உரோசா; tcy: ಗುಲಾಬಿ; te: గులాబి; tg: гули садбарг; th: กุหลาบ; tk: itburun; tl: rosas; to: lose; tr: gül; uk: шипшина; ur: گلاب; uz: naʼmatak; vep: roz; vi: hoa hồng; war: rosa; wa: rôzî; wuu: 蔷薇属; yi: רויז; zh_min_nan: chhiûⁿ-bî; zh_yue: 玫瑰; zh: 蔷薇属
