ἐντρέπω

English (LSJ)

   A turn about, τὰ νῶτα Hdt.7.211; ἐξεστραμμένην ἕδραν ἐ. reduce prolapsed anus, Gal.12.365; of a muscle, turn the eye in, Id.UP10.9 (Pass.).    2 mostly metaph., make one turn, put him to shame, 1 Ep.Cor.4.14, Ael.VH3.17, S.E.P.3.135, D.L.2.29.    3 alter, Luc. Hist.Conscr.15; τὴν φωνὴν εἰς μέλος Id.Pseudol.7.    4 Med., ἐντρέψασθαι· τὸ εἴσω τρέψαι τὸ ἱμάτιον, Hsch.    II Med. or Pass., fut. ἐντραπήσομαι LXXLe.26.41, al.; turn about, hesitate, esp. feel misgiving or compunction, στείχωμεν ἤδη μηδ' ἔτ' ἐντρεπώμεθα (where Sch. compares ἐντροπαλίζομενος) S.OC1541; ἐνετρέποντο . . ἐν ἑαυτοῖς Plb. 31.2.6 (prob. cj.).    2 c. gen. pers., turn towards, give heed or regard to, respect, reverence, οὐδέ νυ σοί περ ἐντρέπεται φίλον ἦτορ ἀνεψιοῦ κταμένοιο; Il.15.554, cf. Od.1.60; συμμάχου S.Aj.90; δωμάτων Id.OT1226; νόμων Pl.Cri.52c, etc.; ὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν S.OT724: c. inf., take heed to... φεύγειν ὀλεσήνορας ὅρκους ἐντρέπευ cj. in Thgn. 400: aor. 2 Pass., <οὐκ> ἐντρεπέντος τοῦ Ἀμώσιος since A. paid no attention, UPZ5.24 (ii B. C.).    3 later c. acc., reverence, feel regard for, τὴν πολιάν Alex.71, cf. Plb.3.10.3, al., Ev.Marc.12.6.    b feel shame on account of, Plb.2.49.7.    4 abs., feel shame or fear, UPZ 62.29 (ii B. C.), 2 Ep.Thess.3.14, Ep.Tit.2.8.

German (Pape)

[Seite 858] umwenden, umkehren; τὰ νῶτα, den Rücken kehren, sich zur Flucht wenden, Her. 7, 211; Einen in sich kehren, machen, daß er in sich geht, seine Gesinnung ändert, rühren, beschämen, Ael. V. H. 3, 17 D. L. 2, 29 u. a. Sp., bes. N. T – Uebh. verändern, Luc. conscr. hist. 15, vgl. Pseudolog. 14. – Häufiger pass. (aor. ἐνετράπην), οὐδέ νύ σοί περ ἐντρέπεται φίλον ἦτορ, wendet sich dir dein Herz nicht, wird es nicht gerührt, od. mit Nitzsch: und doch wird das Herz dir nicht hingewendet, Il. 15, 554 Od. 1, 60; στείχωμεν ἤδη, μηδ' ἔτ' ἐντρεπώμεθα, laßt uns nicht mehr uns umwenden, zögern, Soph. O. C. 1538; τινός, sich an Einen kehren, sich um Etwas kümmern, es beachten, εἴπερ τῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτων O. R. 1226; τί βαιὸν οὕτως ἐντρέπει τῆς συμμάχου; Ai. 90, vgl. El. 509; μηδὲν ἐντραπῇς O. R. 1056; οὔτε κέντρων οὔτε μάστιγος ἔτι ἐντρέπεται Plat. Phaedr. 254 a; τῶν νόμων Crit. 52 c; so entspricht sich bei Xen. Hell. 2, 3, 33 τοῦ πλεονεκτεῖν ἐπιμελούμενος u. τοῦ δὲ καλοῦ καὶ τῶν φίλων μηδὲν ἐντρεπόμενος, sich nicht darum kümmernd; Sp., οἷς πρότερον οὐ προσέχετε τὸν νοῦν, τούτων νῦν ἐντραπέντες Pol. 9, 31, 6. – C. inf., Sorge tragen, daß Etwas geschehe, Theogn. 392; – τί, sich wovor schämen, scheuen, τινά, vor Jemandem, Pol. 2, 49, 7 u. öfter; τὴν πολιὰν οὐκ ἐντρέπεται Alexis Prisc. 18 p. 205; dem αἰδεῖσθαι entsprechend, Plut. instit. Lac. p. 248; D. Hal. u. a. Sp., bes. oft im N. T.

Greek (Liddell-Scott)

ἐντρέπω: μέλλ. -τρέψω, στρέφω, τὰ νῶτα Ἡρόδ. 7. 211: μεταφ., κινῶ τινα εἰς σέβας, ἐνέτρεψαν τὴν σύγκλητον, «εἰς αἰδῶ καὶ σέβας ἐκίνησαν» (Σημ. Κοραῆ), Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 3. 17, Σέξτ. Ἐμπ. Π. 3. 135, Διογ. Λ. 2. 29: - καθόλου, ἀλλοιῶ, τροποποιῶ, μεταβάλλω, εἰ ὀλίγον τι ἐντρέψας τὰ αὐτοῦ ἐκείνου λέγοι τις Λουκ. πῶς δεῖ Ἱστ. Συγγρ. 15. ΙΙ. Μέσ. ἢ παθ., στρέφομαι τῇδε κἀκεῖσε, διστάζω, στείχωμεν ἤδη, μηδ’ ἔτ’ ἐντρεπώμεθα, ὀκνῶμεν, μέλλωμεν (ὁ Σχολ. ἐσφαλμένως ἑρμηνεύει τὸ ἐντρεπώμεθα διὰ τοῦ ἐπιστρεφώμεθα νὰ κυττάξωμεν ὀπίσω μας, παραβάλλων τὸ Ὁμηρ. ἐντροπαλιζόμενοι), Σοφ. Ο. Κ. 1541, ἔνθα ἴδε σημ. Jebb· ἐνετρέποντο... ἐν ἑαυτοῖς Πολύβ. 31. 12, 6. 2) μετὰ γεν. προσ., στρέφομαι πρός τινα, δίδω προσοχήν, ἀπονέμω σεβασμὸν πρός τινα, οὐδὲ νύ σοί περ ἐντρέπεται φίλον ἦτορ ἀνεψιοῦ κταμένοιο; δὲν συγκινεῖται, δὲν ἐνδιαφέρεται; Ἰλ. Ο. 554, πρβλ. Ὀδ. Α. 60· συχν. παρὰ Τραγ., ὡς παρὰ Σοφ. ἐν Αἴ. 90, 724, Ο. Τ. 1226, πρβλ. Πλάτ. Κρίτωνα 52C, κτλ. 3) μετ’ ἀπαρ., φροντίζω, φεύγειν τ’ ὀλεσήνορας ὅρκους ἐντρέπευ Θέογν. 400, ἔκδ. Bergk. 4) μεταγ. μετ’ αἰτ., αἰδοῦμαι, σέβομαι, ἀκόλαστός ἐστι, τὴν δὲ πολιὰν οὐκ ἐντρέπεται Ἄλεξις ἐν «Ἑλένης ἁρπαγῇ» 1· πρβλ. Πολύβ. 2. 49, 7, κλ. 5) ἀπολ. = αἰσχύνομαι, ὡς καὶ νῦν, Ἐπιστ. Β΄ πρὸς Θεσσ. γ΄, 14, πρὸς Τίτ. β΄, 8.

French (Bailly abrégé)

1 retourner : τὰ νῶτα HDT tourner le dos pour fuir;
2 changer, particul. amener à d’autres sentiments;
Moy. ἐντρέπομαι;
1 se laisser émouvoir ou attendrir;
2 se préoccuper, se soucier : τινος au sujet de qqn ou de qch.
Étymologie: ἐν, τρέπω.

English (Autenrieth)

only pass. (met.), ἐντρέπεται ἦτορ, is moved, Il. 15.554 and Od. 1.60.

Spanish (DGE)

I intr., en v. med.-pas.
1 sent. fís. volverse, darse la vuelta como muestra de duda o vacilación χῶρον δ' ... στείχωμεν ἤδη, μηδ' ἔτ' ἐντρεπώμεθα S.OC 1541
•envolverse ἐντρέψασθαι· τὸ εἴσω τρέψαι τὸ ἱμάτιον Hsch.ε 3398.
2 sent. moral conmoverse, preocuparse οὐδέ νυ σοί περ ἐντρέπεται φίλον ἦτορ, Ὀλύμπιε; Od.1.60, μηδὲν ἐντραπῇς S.OT 1056, οὐκ ἐντρεπομένων τῶν Ῥωμαίων Plb.3.10.3, ὁ δὲ Πόπλιος ἐντραπεὶς θαρρεῖν ... παρῄνει Plb.10.38.3
•c. gen. de pers. conmoverse de, preocuparse por οὐδέ νυ σοί περ ἐντρέπεται φίλον ἦτορ ἀνεψιοῦ κταμένοιο; ¿ni siquiera se te conmueve el corazón por el asesinato de tu primo?, Il.15.554, τί βαιὸν οὕτως ἐντρέπῃ τῆς συμμάχου; S.Ai.90, καὶ τῶν φίλων μηδὲν ἐντρεπόμενος X.HG 2.3.33
•hacer caso de, ocuparse de c. gen. de cosa εἴπερ ... τῶν Λαβδακείων ἐντρέπεσθε δωμάτων si os ocupáis de la casa de los Labdácidas S.OT 1226, τῶν νόμων Pl.Cri.52c, οὔτε μάστιγος ... ἐντρέπεται Pl.Phdr.254a, ὧν ἐντρέπου σὺ μηδέν S.OT 724.
3 avergonzarse, sentir vergüenza τότε ἐντραπήσεται ἡ καρδία αὐτῶν entonces se avergonzará su corazón LXX Le.26.41, cf. 2Pa.7.14, εἰ μὴ μικρόν τι ἐντρέπομαι si no fuera porque me produce un poco de pudor, UPZ 70.4 (II a.C.), υἱοὶ ἀλλότριοι ... ἀτιμασθήσονται καὶ ἐντραπήσονται Sm.Ps.17.46, cf. Ph.1.78, τοῦτον σημειοῦσθε ... ἵνα ἐντραπῇ señaladle para que se avergüence 2Ep.Thess.3.14, cf. Ep.Tit.2.8, Ign.Magn.12, c. rég. prep. καὶ περὶ τῆς ἀπαιδευσίας σου ἐντράπηθι y avergüénzate de tu falta de instrucción LXX Si.4.25, c. part. pred. οἱ Σαδδουκαῖοι ... ἐνετράπησαν παρὰ τοῦ Σωτῆρος ἀκούσαντες Ath.Al.M.25.560A, cf. Procop.Gaz.M.87.2113A, c. dat. τὸ ἐντραπῆναι τοῖς ἁμαρτήμασι Procop.Gaz.M.87.237D.
II tr., en v. act. y med.-pas.
1 sent. fís. volver τὰ νῶτα para huir, Hdt.7.211
•dar la vuelta, volver hacia adentro τὴν ἐξεστραμμένην ἕδραν ἐντρέπειν volver hacia adentro el recto prolapsado Gal.12.365, en v. pas., del ojo, Gal.3.802.
2 sent. intelectual hacer cambiar de opinión o actitud, c. ac. de pers. ἐνέτρεψε ... Λαμπροκλέα τὸν υἱόν hizo cambiar de opinión a su hijo Lamprocles D.L.2.29, τοὺς σκεπτικοὺς ἐντρέπουσι ... οἱ λόγοι S.E.P.3.135, εἰς τοσοῦτον ἐνέτρεψαν τὴν σύγκλητον βουλήν ὡς ... Ael.VH 3.17, c. ac. de rel. τοῦτο γοῦν ὑμᾶς ... ἐντρεπέτω τὸ ἀξίωμα τοῦ κολάζοντος que la dignidad, al menos, del que castiga os haga cambiar en esto Chrys.Iob 19.2, abs. οὔτε γὰρ εἰπὼν ἄν τις ἐντρέψειεν οὕτως ὡς οὗτος nadie podría hacer cambiar tanto, hablando como habla ése Aristid.Or.30.19, c. ac. de abstr. ὁ μὲν τὴν φωνὴν ἐντρέψας ἐς μέλος Luc.Pseudol.7, εἰ ὀλίγον ἐντρέψας τὰ αὐτοῦ ἐκείνου λέγοι τις Luc.Hist.Cons.15.
3 avergonzar c. ac. de pers. οὐκ ἐντρέπων ὑμᾶς γράφω ταῦτα 1Ep.Cor.4.14, abs. ἡ κοινωνία τῶν ἁλῶν οὐκ ἐνέτρεψε el compartir la mesa no avergonzó Chrys.M.59.391.
4 en v. med.-pas. sentir respeto ante, respetar c. ac. de pers. τὴν πολιὰν Alex.71.2, Φίλιππον Plb.9.36.10, οὐ σπονδάς, οὐ θεοὺς ἐντρεπόμενοι D.S.19.7, τοὺς πλησίον Ath.5e, cf. I.BI 7.362, τὸν υἱόν μου Eu.Marc.12.6, cf. Eu.Luc.20.13, 1Ep.Clem.21.6, Clem.Al.Strom.4.17.108, τοὺς διακόνους Ign.Tr.3.1, cf. Sm.8.1, Iren.Lugd.Haer.1.4.5, τὸν ἡλιακὸν δρόμον Hsch.H.Hom.16.20.8, πολὺς χρόνος ἐστὶν ἀφ' οὗ οὐκ ἐνόησα καὶ ἐντρέπομαι αὐτόν Hierocl.Facet.6, c. ac. de cosa o abstr. τὴν εὔνοιαν Plb.2.49.7, οὔτε τὸ ... ἀξίωμα τῆς παρανομουμένης ἐντραπεῖσα τὸ παράπαν no sintiendo en absoluto respeto ante la dignidad de su víctima D.S.19.11, τὴν ξενίαν D.S.8.7, μητρὸς οἴκτους καὶ λιτὰς ἐντραπείς D.H.8.57, cf. I.AI 15.288, Sch.Pi.P.4.186b.