ἀτέω: Difference between revisions
κεραυνὸν ἐν γλώττῃ φέρειν → carry a thunderbolt on his tongue
(6_3) |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") |
||
| (20 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ateo | |Transliteration C=ateo | ||
|Beta Code=a)te/w | |Beta Code=a)te/w | ||
|Definition=[ᾰ], part. | |Definition=[ᾰ], part. [[ἀτέων]] [[demented]], [[reckless]], c. gen., [[θεῶν]] [[defying]] the gods, Il.20.332 (Aristarch.); Μουσέων Call.''Fr.''537: abs., [[Herodotus|Hdt.]]7.223. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ]<br />[[ofuscarse]], [[desvariar]] τίς σ' ... θεῶν ἀτέοντα κελεύει ... μάχεσθαι ¿quién de los dioses a ti ofuscado te impulsa a luchar?</i>, <i>Il</i>.20.332, παραχρεώμενοί τε καὶ ἀτέοντες Hdt.7.223, Μουσέων κενὸς ἀνὴρ ἀτέει el hombre vacío de Musas desvaría</i> Call.<i>Fr</i>.633 (pero tb. entendido c. gen. dep. del verbo [[ser insensible a las Musas]]).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá denominativo de [[ἄτη]] q.u., pero la α breve plantea problemas. Tb. se puede pensar en un [[ἄτη]] c. α- breve distinto de τη, sin etim. conocida. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0385.png Seite 385]] nur partic. ἀτέων, bethört, der besinnungslos ins Verderben stürzt, Il. 20, 332; Her. 7, 223; Callim. beim Schol. Il. l. l. [[κεῖνος]] ἀνὴρ Μουσέων ἀτέει. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0385.png Seite 385]] nur partic. ἀτέων, bethört, der besinnungslos ins Verderben stürzt, Il. 20, 332; Her. 7, 223; Callim. beim Schol. Il. l. l. [[κεῖνος]] ἀνὴρ Μουσέων ἀτέει. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>seul. prés.</i><br />[[avoir l'esprit égaré]], [[être insensé]].<br />'''Étymologie:''' [[ἄτη]]. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἀτέω''': [ᾰ], Ἰλ. Υ. 332, Ἡρόδ. 7. 223, εἰς ἀμφότερα τὰ χωρία κατὰ μετοχ. ἀτέων, δαιμονιῶν, [[θεόληπτος]], [[παράφορος]], ἔξω φρενῶν, Αἰνεία, τίς σ' ὧδε θεῶν ἀτέοντα κελεύει [[ἀντία]] Πηλεΐωνος... μάχεσθαι…, Ἰλ. ἔνθ. ἀνωτ. 2) | |lstext='''ἀτέω''': [ᾰ], Ἰλ. Υ. 332, Ἡρόδ. 7. 223, εἰς ἀμφότερα τὰ χωρία κατὰ μετοχ. ἀτέων, δαιμονιῶν, [[θεόληπτος]], [[παράφορος]], ἔξω φρενῶν, Αἰνεία, τίς σ' ὧδε θεῶν ἀτέοντα κελεύει [[ἀντία]] Πηλεΐωνος... μάχεσθαι…, Ἰλ. ἔνθ. ἀνωτ. 2) μετὰ γεν., [[ἁμαρτάνω]] [[ἐναντίον]] τινός, Μουσέων [[κεῖνος]] [[ἀνήρ]] ἀτέει Καλλ. Ἀποσπ. 471. - Ἐν ἐπιγραφῇ Γόρτ. [[Κρήτ]]. Comp. 152V11 καὶ 1557 φαίνεται ἡ [[λέξις]] ἔχουσα τὴν σημ.: [[ἐπιβάλλω]] [[πρόστιμον]], [[προσέτι]], νικῶ. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[ἀτέω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[αψηφώ]], [[περιφρονώ]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «Μουσέων ἀτέει» — διαπράττει [[αμάρτημα]] σε [[βάρος]] των Μουσών<br /><b>3.</b> <b>(μτχ.)</b> <i>ἀτέων</i><br />[[παράφορος]], [[εκτός]] [[εαυτού]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Χρησιμοποιείται η μτχ. του ρ. (<i>ατέοντα</i> στον Όμηρο και <i>ατέοντες</i> στον Ηρόδοτο), ενώ στον Καλλίμαχο μαρτυρείται και οριστική <i>ατέει</i>. Η ετυμολόγηση του τ. ως μετονοματικού παραγώγου του <i>ᾱτη</i> προκαλεί, λόγω του αρχικού α του [[ατέω]], δυσχέρειες, που, [[κατά]] μία [[άποψη]], μπορούν να αρθούν αν ο [[ομηρικός]] τ. <i>ατέοντα</i> διαβαστεί με [[συνίζηση]] του -<i>εο</i>- ως <i>ᾱτέοντα</i> ή <i>α</i>(<i>F</i>)<i>ατέοντα</i>. 'Αλλοι συνδέουν τη λ. με τον τ. <i>ατη</i> του Αρχιλόχου, που πιθ. αποτελεί μεταγενέστερη [[διόρθωση]] ή εσφαλμένο τ. ([[πρβλ]]. [[ατάσθαλος]], <i>άτη</i>), ενώ ο [[συσχετισμός]] με το ρ. <i>ατύζω</i> «[[τρομάζω]], [[καταπλήσσω]]» δεν δικαιολογείται σημασιολογικά]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἀτέω:''' [ᾰ], σε μτχ. <i>ἀτέων</i>, [[παράτολμος]], παραφορός, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=in [[part]]. ἀτέων, [[fool]]-[[hardy]], [[reckless]], Il., Hdt. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 11:55, 3 March 2024
English (LSJ)
[ᾰ], part. ἀτέων demented, reckless, c. gen., θεῶν defying the gods, Il.20.332 (Aristarch.); Μουσέων Call.Fr.537: abs., Hdt.7.223.
Spanish (DGE)
• Prosodia: [ᾰ]
ofuscarse, desvariar τίς σ' ... θεῶν ἀτέοντα κελεύει ... μάχεσθαι ¿quién de los dioses a ti ofuscado te impulsa a luchar?, Il.20.332, παραχρεώμενοί τε καὶ ἀτέοντες Hdt.7.223, Μουσέων κενὸς ἀνὴρ ἀτέει el hombre vacío de Musas desvaría Call.Fr.633 (pero tb. entendido c. gen. dep. del verbo ser insensible a las Musas).
• Etimología: Quizá denominativo de ἄτη q.u., pero la α breve plantea problemas. Tb. se puede pensar en un ἄτη c. α- breve distinto de τη, sin etim. conocida.
German (Pape)
[Seite 385] nur partic. ἀτέων, bethört, der besinnungslos ins Verderben stürzt, Il. 20, 332; Her. 7, 223; Callim. beim Schol. Il. l. l. κεῖνος ἀνὴρ Μουσέων ἀτέει.
French (Bailly abrégé)
seul. prés.
avoir l'esprit égaré, être insensé.
Étymologie: ἄτη.
Greek (Liddell-Scott)
ἀτέω: [ᾰ], Ἰλ. Υ. 332, Ἡρόδ. 7. 223, εἰς ἀμφότερα τὰ χωρία κατὰ μετοχ. ἀτέων, δαιμονιῶν, θεόληπτος, παράφορος, ἔξω φρενῶν, Αἰνεία, τίς σ' ὧδε θεῶν ἀτέοντα κελεύει ἀντία Πηλεΐωνος... μάχεσθαι…, Ἰλ. ἔνθ. ἀνωτ. 2) μετὰ γεν., ἁμαρτάνω ἐναντίον τινός, Μουσέων κεῖνος ἀνήρ ἀτέει Καλλ. Ἀποσπ. 471. - Ἐν ἐπιγραφῇ Γόρτ. Κρήτ. Comp. 152V11 καὶ 1557 φαίνεται ἡ λέξις ἔχουσα τὴν σημ.: ἐπιβάλλω πρόστιμον, προσέτι, νικῶ.
Greek Monolingual
ἀτέω (Α)
1. αψηφώ, περιφρονώ
2. φρ. «Μουσέων ἀτέει» — διαπράττει αμάρτημα σε βάρος των Μουσών
3. (μτχ.) ἀτέων
παράφορος, εκτός εαυτού.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Χρησιμοποιείται η μτχ. του ρ. (ατέοντα στον Όμηρο και ατέοντες στον Ηρόδοτο), ενώ στον Καλλίμαχο μαρτυρείται και οριστική ατέει. Η ετυμολόγηση του τ. ως μετονοματικού παραγώγου του ᾱτη προκαλεί, λόγω του αρχικού α του ατέω, δυσχέρειες, που, κατά μία άποψη, μπορούν να αρθούν αν ο ομηρικός τ. ατέοντα διαβαστεί με συνίζηση του -εο- ως ᾱτέοντα ή α(F)ατέοντα. 'Αλλοι συνδέουν τη λ. με τον τ. ατη του Αρχιλόχου, που πιθ. αποτελεί μεταγενέστερη διόρθωση ή εσφαλμένο τ. (πρβλ. ατάσθαλος, άτη), ενώ ο συσχετισμός με το ρ. ατύζω «τρομάζω, καταπλήσσω» δεν δικαιολογείται σημασιολογικά].
Greek Monotonic
ἀτέω: [ᾰ], σε μτχ. ἀτέων, παράτολμος, παραφορός, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.
