κυανός: Difference between revisions
οὕτω γὰρ συμβαίνει ἅμα καὶ ἡ τῶνδε εὐγένεια κοσμουμένη → for by so doing we shall also celebrate therewith the noble birth of these heroes
m (Text replacement - "οῡ" to "οῦ") |
|||
| Line 3: | Line 3: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ή -ό και [[κυανούς]], -ή, -ούν (AM | |mltxt=-ή -ό και [[κυανούς]], -ή, -ούν (AM κυανοῦς, -ή, -οῦν και [[κυάνεος]], -έα, -ον)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει το [[χρώμα]] του ουρανού, [[ουρανής]], [[θαλασσής]], [[γαλάζιος]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το κυανό</i> ή <i>κυανούν</i><br />α) το [[χρώμα]] του ουρανού, γαλάζιο<br />β) [[χρωστική]] [[ουσία]] με βαθυγάλανο [[χρώμα]] (α. «πρωσικό κυανό» β. «κυανό του κοβαλτίου» γ. «κυανό του μεθυλενίου»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />αυτός που έχει το βαθύ [[χρώμα]] του ουρανού, βαθυγάλαζος, [[μπλε]] [[σκούρος]] («διαφέρει δέ [[φώκαινα]] δελφῑνος... καὶ τὸ [[χρῶμα]] ἔχει κυανοῦν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> κατασκευασμένος από κύανο<br /><b>2.</b> [[μαύρος]] («ὣς ἄρα φωνήσασα κάλυμμ' ἕλε δῑα θεάων κυάνεον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[σκοτεινός]], [[σκούρος]] («[[νεφέλη]] δέ μιν ἀμφεκάλυψεν κυανέη», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> [[φοβερός]], [[τρομερός]] («λόχμας ὑπὸ κυανέας τίκτε θεόφρονα κοῦρον», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «κυάνεαι φάλαγγες» — [[πυκνά]] πλήθη στρατού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[κύανος]] <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>εος</i> ([[πρβλ]]. [[πορφύρεος]], [[χρύσεος]]). Ο τ. [[κυανοῦς]] <span style="color: red;"><</span> [[κυάνεος]] με [[συναίρεση]]]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Revision as of 20:01, 13 June 2022
French (Bailly abrégé)
οῦ (ὁ) :
lapis-lazzuli.
Étymologie: v. κύανος.
Greek Monolingual
-ή -ό και κυανούς, -ή, -ούν (AM κυανοῦς, -ή, -οῦν και κυάνεος, -έα, -ον)
νεοελλ.
1. αυτός που έχει το χρώμα του ουρανού, ουρανής, θαλασσής, γαλάζιος
2. το ουδ. ως ουσ. το κυανό ή κυανούν
α) το χρώμα του ουρανού, γαλάζιο
β) χρωστική ουσία με βαθυγάλανο χρώμα (α. «πρωσικό κυανό» β. «κυανό του κοβαλτίου» γ. «κυανό του μεθυλενίου»)
μσν.-αρχ.
αυτός που έχει το βαθύ χρώμα του ουρανού, βαθυγάλαζος, μπλε σκούρος («διαφέρει δέ φώκαινα δελφῑνος... καὶ τὸ χρῶμα ἔχει κυανοῦν», Αριστοτ.)
αρχ.
1. κατασκευασμένος από κύανο
2. μαύρος («ὣς ἄρα φωνήσασα κάλυμμ' ἕλε δῑα θεάων κυάνεον», Ομ. Ιλ.)
3. σκοτεινός, σκούρος («νεφέλη δέ μιν ἀμφεκάλυψεν κυανέη», Ομ. Ιλ.)
4. μτφ. φοβερός, τρομερός («λόχμας ὑπὸ κυανέας τίκτε θεόφρονα κοῦρον», Πίνδ.)
5. φρ. «κυάνεαι φάλαγγες» — πυκνά πλήθη στρατού.
[ΕΤΥΜΟΛ. < κύανος + επίθημα -εος (πρβλ. πορφύρεος, χρύσεος). Ο τ. κυανοῦς < κυάνεος με συναίρεση].
Russian (Dvoretsky)
κῠᾰνός:
I ὁ лазоревый камень Plat.
Russian (Dvoretsky)
κῠᾰνός: (только в compar.) темно-синий, иссиня-черный Anacr., Luc.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κυανός -οῦ, ὁ lazuursteen (lapis lazuli).
