tu: Difference between revisions
Γαστρὸς δὲ πειρῶ πᾶσαν ἡνίαν κρατεῖν → Frenis regendus venter adductis tibi est → Mit straffem Zügel such' zu lenken deinen Bauch
(6_16) |
|||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{Lewis | {{Lewis | ||
|lshtext=<b>tū</b>: (old form of the<br /><b>I</b> gen. [[sing]]. tis, Plaut. Mil. 4, 2, 42; id. Trin. 2, 2, 62; id. Bacch. 5, 2, 87; id. Ps. 1, 1, 6; acc. ted, id. As. 2, 2, 33 et saep.; gen. plur. vestrorum or vostrorum, Pac. ap. Non. 85, 5; Plaut. Most. 1, 3, 123; fem. vostrarum, Ter. Heaut. 2, 4, 6; v. ego init.), pers. pron. [Sanscr. tva, tvam; Gr. σύ; Dor. τύ; Goth. thu; Germ. du; Engl. thou, etc.], thou.<br /><b>I</b> In gen.: nec pol [[homo]] [[quisquam]] faciet [[impune]] [[animatus]] Hoc [[nisi]] tu, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 101 Vahl.); imitated by Verg. A. 9, 422: [[unus]] erit quem tu [[tolles]] in caerula caeli Templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.): tu mihi [[etiam]] legis Portiae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis, tu cujusquam [[denique]] hominis [[popularis]] mentionem facis, Cic. Rab. Perd. 4, 13: nec dulces amores Sperne [[puer]], [[neque]] tu choreas, Hor. C. 1, 9, 16: ego tu [[sum]], tu es ego: uni animi sumus, Plaut. Stich. 5, 4, 49: mei te rogandi et tui respondendi mihi ([[labor]]), id. Ps. 1, 1, 4.—Fem.: cum tui videndi est [[copia]], Plaut. Truc. 2, 4, 19: [[neque]] mei [[neque]] te tui [[intus]] puditum est, id. Bacch. 3, 1, 12; cf. id. ib. 3, 1, 19: [[quia]] tis egeat, [[quia]] te careat, id. Mil. 4, 2, 42: [[tibi]] aras. [[tibi]] occas, [[tibi]] [[seris]], [[tibi]] [[eidem]] metis, id. Merc. 1, 1, 71: [[quot]] [[pondo]] ted esse censes nudum? id. As. 2, 2, 33 et saep.: vosne velit an me regnare [[era]], Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 Vahl.): si [[quis]] [[quid]] vostrum Epidamnum curari sibi Velit, Plaut. Men. prol. 51: vestri adhortandi causā, Liv. 21, 41, 1: istanc [[tecum]] [[conspicio]] [[simul]], Plaut. Am. 2, 2, 112: stulta [[multum]], quae vobiscum fabuler, id. Mil. 2, 5, 33.—<br /> <b>2</b> Emphatic.<br /> <b>(a)</b> Jam [[tibi]] [[cerebrum]] Dispercutiam, [[excetra]] tu, Plaut. Cas. 3, 5, 24 sq.: [[neque]] postulem abs te, ni ipsa res moneat, Ter. And. 3, 3, 19: nec [[enim]] [[illa]] studia deserui, quibus [[etiam]] te incendi, Cic. Fat. 2, 3: tu si hic sis [[aliter]] sentias, Ter. And. 2, 1, 10.—<br /> <b>(b)</b> Esp. in opp. to [[another]] pron. pers.: id mihi da negoti: tu [[tamen]] Perge, etc., Ter. And. 3, 2, 41: an mihi potest [[quicquam]] esse molestum [[quod]] [[tibi]] gratum futurum [[sit]]? Cic. Fat. 2, 4: nos patriam fugimus... tu, Tityre, [[lentus]], etc., Verg. E. 1, 4; Hor. Ep. 1, 10, 6.—<br /> <b>(g)</b> Poet., in [[second]] [[clause]] of a [[command]], etc.: [[solve]] [[metus]], et tu Trojanos exue [[caestus]], Verg. A. 5, 420; cf. id. ib. 5, 691; 6, 365; Hor. C. 1, 9, 16.—<br /> <b>B</b> With an [[emphatic]] -te or -met suffixed ([[only]] in the forms [[tute]] or [[tutemet]], tibimet, [[tete]], vosmet, and vobismet): o Tite, [[tute]], Tati, [[tibi]] tanta, tyranne, tulisti, Enn. ap. Prisc. p. 947 P. (Ann. v. 113 Vahl.): [[bene]] mones: [[tute]] [[ipse]] cunctas, id. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl. p. 153): Al. Quae ex te audivi: ut urbem maximam Expugnavisses regemque Pterelam [[tute]] occideris. Am. Egone [[istuc]] dixi? Al. Tute [[istic]], [[etiam]] astante hoc [[Sosia]], Plaut. Am. 2, 2, 114 sq.: [[tute]] [[ipse]] his rebus finem praescripsisti, [[pater]], Ter. And. 1, 1, 124: utere [[igitur]] argumento, Laeli, [[tute]] [[ipse]] [[sensus]] tui, Cic. Rep. 1, 38, 59: [[tute]], id. Div. in Caecil. 8, 27; 10, 31: ut [[tute]] mihi praecepisti, id. Fam. 1, 8, 2: [[tute]] scis—si [[modo]] meministi—me [[tibi]] tum dixisse, etc., id. Att. 12, 18, a, 2.—Acc.: [[uxor]], si cesses, aut te [[amare]] cogitat Aut [[tete]] amari, Ter. Ad. 1, 1, 8; so, [[tete]], id. Phorm. 3, 1, 3: [[tibi]] si [[recta]] probanti placebis, tum non [[modo]] [[tete]] viceris, etc., Cic. Tusc. 2, 26, 63: [[nisi]] [[quid]] [[tibi]] in [[tete]] auxilii est, [[absumptus]] es, Plaut. Ep. 1, 1, 76: [[tutemet]] mirabere, Ter. Heaut. 2, 3, 133: [[tutemet]] in culpā cum sis, Lucr. 4, 915: [[tutemet]] a nobis ... quaeres, id. 1, 102: tibimet [[ipse]] supplicia irroga, Sen. Hippol. 1222: ita vosmet aiebatis, Plaut. Capt. 3, 5, 18: [[atque]] hoc vosmet ipsi, [[scio]] ... [[haud]] [[aliter]] id dicetis, id. Most. 1, 2, 13: vos [[quoque]] in eā re consilio me adjuvate: nullum libentius [[sequor]] [[quam]] [[quod]] vosmet ipsi attuleritis, Liv. 34, 17, 9; 3, 56, 3 Drak. N. cr.—<br /><b>II</b> In partic.<br /> <b>A</b> Tibi, as a [[dativus]] [[ethicus]] (cf. Ruddim. II. p. 126, n. 44): [[alter]] [[tibi]] descendit de [[palatio]] et aedibus suis, Cic. Rosc. Am. 46, 133: [[ecce]] [[tibi]] [[exortus]] est [[Isocrates]], id. de Or. 2, 22, 94; so, [[ecce]] [[tibi]], id. Sest. 41, 89; id. Att. 2, 15, 3: hic [[Marius]] veniet [[tibi]] origine parva, Sil. 13, 854: haec [[vobis]] ipsorum per biduum [[militia]] fuit, Liv. 22, 60 et saep.—<br /> <b>B</b> Vos, addressed to one [[person]] as a [[representative]] of [[more]] [[than]] one, or [[with]] a [[collective]] [[noun]] in the | |lshtext=<b>tū</b>: (old form of the<br /><b>I</b> gen. [[sing]]. tis, Plaut. Mil. 4, 2, 42; id. Trin. 2, 2, 62; id. Bacch. 5, 2, 87; id. Ps. 1, 1, 6; acc. ted, id. As. 2, 2, 33 et saep.; gen. plur. vestrorum or vostrorum, Pac. ap. Non. 85, 5; Plaut. Most. 1, 3, 123; fem. vostrarum, Ter. Heaut. 2, 4, 6; v. ego init.), pers. pron. [Sanscr. tva, tvam; Gr. σύ; Dor. τύ; Goth. thu; Germ. du; Engl. thou, etc.], thou.<br /><b>I</b> In gen.: nec pol [[homo]] [[quisquam]] faciet [[impune]] [[animatus]] Hoc [[nisi]] tu, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 101 Vahl.); imitated by Verg. A. 9, 422: [[unus]] erit quem tu [[tolles]] in caerula caeli Templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.): tu mihi [[etiam]] legis Portiae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis, tu cujusquam [[denique]] hominis [[popularis]] mentionem facis, Cic. Rab. Perd. 4, 13: nec dulces amores Sperne [[puer]], [[neque]] tu choreas, Hor. C. 1, 9, 16: ego tu [[sum]], tu es ego: uni animi sumus, Plaut. Stich. 5, 4, 49: mei te rogandi et tui respondendi mihi ([[labor]]), id. Ps. 1, 1, 4.—Fem.: cum tui videndi est [[copia]], Plaut. Truc. 2, 4, 19: [[neque]] mei [[neque]] te tui [[intus]] puditum est, id. Bacch. 3, 1, 12; cf. id. ib. 3, 1, 19: [[quia]] tis egeat, [[quia]] te careat, id. Mil. 4, 2, 42: [[tibi]] aras. [[tibi]] occas, [[tibi]] [[seris]], [[tibi]] [[eidem]] metis, id. Merc. 1, 1, 71: [[quot]] [[pondo]] ted esse censes nudum? id. As. 2, 2, 33 et saep.: vosne velit an me regnare [[era]], Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 Vahl.): si [[quis]] [[quid]] vostrum Epidamnum curari sibi Velit, Plaut. Men. prol. 51: vestri adhortandi causā, Liv. 21, 41, 1: istanc [[tecum]] [[conspicio]] [[simul]], Plaut. Am. 2, 2, 112: stulta [[multum]], quae vobiscum fabuler, id. Mil. 2, 5, 33.—<br /> <b>2</b> Emphatic.<br /> <b>(a)</b> Jam [[tibi]] [[cerebrum]] Dispercutiam, [[excetra]] tu, Plaut. Cas. 3, 5, 24 sq.: [[neque]] postulem abs te, ni ipsa res moneat, Ter. And. 3, 3, 19: nec [[enim]] [[illa]] studia deserui, quibus [[etiam]] te incendi, Cic. Fat. 2, 3: tu si hic sis [[aliter]] sentias, Ter. And. 2, 1, 10.—<br /> <b>(b)</b> Esp. in opp. to [[another]] pron. pers.: id mihi da negoti: tu [[tamen]] Perge, etc., Ter. And. 3, 2, 41: an mihi potest [[quicquam]] esse molestum [[quod]] [[tibi]] gratum futurum [[sit]]? Cic. Fat. 2, 4: nos patriam fugimus... tu, Tityre, [[lentus]], etc., Verg. E. 1, 4; Hor. Ep. 1, 10, 6.—<br /> <b>(g)</b> Poet., in [[second]] [[clause]] of a [[command]], etc.: [[solve]] [[metus]], et tu Trojanos exue [[caestus]], Verg. A. 5, 420; cf. id. ib. 5, 691; 6, 365; Hor. C. 1, 9, 16.—<br /> <b>B</b> With an [[emphatic]] -te or -met suffixed ([[only]] in the forms [[tute]] or [[tutemet]], tibimet, [[tete]], vosmet, and vobismet): o Tite, [[tute]], Tati, [[tibi]] tanta, tyranne, tulisti, Enn. ap. Prisc. p. 947 P. (Ann. v. 113 Vahl.): [[bene]] mones: [[tute]] [[ipse]] cunctas, id. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl. p. 153): Al. Quae ex te audivi: ut urbem maximam Expugnavisses regemque Pterelam [[tute]] occideris. Am. Egone [[istuc]] dixi? Al. Tute [[istic]], [[etiam]] astante hoc [[Sosia]], Plaut. Am. 2, 2, 114 sq.: [[tute]] [[ipse]] his rebus finem praescripsisti, [[pater]], Ter. And. 1, 1, 124: utere [[igitur]] argumento, Laeli, [[tute]] [[ipse]] [[sensus]] tui, Cic. Rep. 1, 38, 59: [[tute]], id. Div. in Caecil. 8, 27; 10, 31: ut [[tute]] mihi praecepisti, id. Fam. 1, 8, 2: [[tute]] scis—si [[modo]] meministi—me [[tibi]] tum dixisse, etc., id. Att. 12, 18, a, 2.—Acc.: [[uxor]], si cesses, aut te [[amare]] cogitat Aut [[tete]] amari, Ter. Ad. 1, 1, 8; so, [[tete]], id. Phorm. 3, 1, 3: [[tibi]] si [[recta]] probanti placebis, tum non [[modo]] [[tete]] viceris, etc., Cic. Tusc. 2, 26, 63: [[nisi]] [[quid]] [[tibi]] in [[tete]] auxilii est, [[absumptus]] es, Plaut. Ep. 1, 1, 76: [[tutemet]] mirabere, Ter. Heaut. 2, 3, 133: [[tutemet]] in culpā cum sis, Lucr. 4, 915: [[tutemet]] a nobis ... quaeres, id. 1, 102: tibimet [[ipse]] supplicia irroga, Sen. Hippol. 1222: ita vosmet aiebatis, Plaut. Capt. 3, 5, 18: [[atque]] hoc vosmet ipsi, [[scio]] ... [[haud]] [[aliter]] id dicetis, id. Most. 1, 2, 13: vos [[quoque]] in eā re consilio me adjuvate: nullum libentius [[sequor]] [[quam]] [[quod]] vosmet ipsi attuleritis, Liv. 34, 17, 9; 3, 56, 3 Drak. N. cr.—<br /><b>II</b> In partic.<br /> <b>A</b> Tibi, as a [[dativus]] [[ethicus]] (cf. Ruddim. II. p. 126, n. 44): [[alter]] [[tibi]] descendit de [[palatio]] et aedibus suis, Cic. Rosc. Am. 46, 133: [[ecce]] [[tibi]] [[exortus]] est [[Isocrates]], id. de Or. 2, 22, 94; so, [[ecce]] [[tibi]], id. Sest. 41, 89; id. Att. 2, 15, 3: hic [[Marius]] veniet [[tibi]] origine parva, Sil. 13, 854: haec [[vobis]] ipsorum per biduum [[militia]] fuit, Liv. 22, 60 et saep.—<br /> <b>B</b> Vos, addressed to one [[person]] as a [[representative]] of [[more]] [[than]] one, or [[with]] a [[collective]] [[noun]] in the sing.: vos, [[vero]], [[Attice]], et praesentem me curā levatis, et, etc., Cic. Brut. 3, 11: sed [[quid]] hoc [[loco]] vos [[inter]] vos, Catule? id. de Or. 2, 73, 295; id. Dom. 31, 83: vos, Romanus [[exercitus]], ne destiteritis [[impio]] [[bello]]? Liv. 7, 40, 12 Drak.: vos, Gaetulia sueta, etc., Sil. 3, 287: vos, o [[Calliope]], [[precor]] aspirate canenti, i. e. [[you]], Muses, Verg. A. 9, 525; imitated by Sil. 12, 390.—<br /> <b>C</b> Gen. plur. for poss. pron.: majores vostrum, Sall. C. 33, 3: hac vestrum frequentiā, Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Phil. 4, 1, 1: [[quantus]] [[consensus]] vestrum, id. ib. 5, 1, 2: [[contra]] urbis salutem omniumque vestrum, id. Cat. 2, 12, 27.—<br /> <b>D</b> Mea tu, my [[love]], my [[dear]], my [[darling]], in [[familiar]] [[language]], Ter. Eun. 4, 3, 22. | ||
}} | }} | ||
Revision as of 09:26, 13 August 2017
Latin > English (Lewis & Short)
tū: (old form of the
I gen. sing. tis, Plaut. Mil. 4, 2, 42; id. Trin. 2, 2, 62; id. Bacch. 5, 2, 87; id. Ps. 1, 1, 6; acc. ted, id. As. 2, 2, 33 et saep.; gen. plur. vestrorum or vostrorum, Pac. ap. Non. 85, 5; Plaut. Most. 1, 3, 123; fem. vostrarum, Ter. Heaut. 2, 4, 6; v. ego init.), pers. pron. [Sanscr. tva, tvam; Gr. σύ; Dor. τύ; Goth. thu; Germ. du; Engl. thou, etc.], thou.
I In gen.: nec pol homo quisquam faciet impune animatus Hoc nisi tu, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 101 Vahl.); imitated by Verg. A. 9, 422: unus erit quem tu tolles in caerula caeli Templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.): tu mihi etiam legis Portiae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis, tu cujusquam denique hominis popularis mentionem facis, Cic. Rab. Perd. 4, 13: nec dulces amores Sperne puer, neque tu choreas, Hor. C. 1, 9, 16: ego tu sum, tu es ego: uni animi sumus, Plaut. Stich. 5, 4, 49: mei te rogandi et tui respondendi mihi (labor), id. Ps. 1, 1, 4.—Fem.: cum tui videndi est copia, Plaut. Truc. 2, 4, 19: neque mei neque te tui intus puditum est, id. Bacch. 3, 1, 12; cf. id. ib. 3, 1, 19: quia tis egeat, quia te careat, id. Mil. 4, 2, 42: tibi aras. tibi occas, tibi seris, tibi eidem metis, id. Merc. 1, 1, 71: quot pondo ted esse censes nudum? id. As. 2, 2, 33 et saep.: vosne velit an me regnare era, Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 Vahl.): si quis quid vostrum Epidamnum curari sibi Velit, Plaut. Men. prol. 51: vestri adhortandi causā, Liv. 21, 41, 1: istanc tecum conspicio simul, Plaut. Am. 2, 2, 112: stulta multum, quae vobiscum fabuler, id. Mil. 2, 5, 33.—
2 Emphatic.
(a) Jam tibi cerebrum Dispercutiam, excetra tu, Plaut. Cas. 3, 5, 24 sq.: neque postulem abs te, ni ipsa res moneat, Ter. And. 3, 3, 19: nec enim illa studia deserui, quibus etiam te incendi, Cic. Fat. 2, 3: tu si hic sis aliter sentias, Ter. And. 2, 1, 10.—
(b) Esp. in opp. to another pron. pers.: id mihi da negoti: tu tamen Perge, etc., Ter. And. 3, 2, 41: an mihi potest quicquam esse molestum quod tibi gratum futurum sit? Cic. Fat. 2, 4: nos patriam fugimus... tu, Tityre, lentus, etc., Verg. E. 1, 4; Hor. Ep. 1, 10, 6.—
(g) Poet., in second clause of a command, etc.: solve metus, et tu Trojanos exue caestus, Verg. A. 5, 420; cf. id. ib. 5, 691; 6, 365; Hor. C. 1, 9, 16.—
B With an emphatic -te or -met suffixed (only in the forms tute or tutemet, tibimet, tete, vosmet, and vobismet): o Tite, tute, Tati, tibi tanta, tyranne, tulisti, Enn. ap. Prisc. p. 947 P. (Ann. v. 113 Vahl.): bene mones: tute ipse cunctas, id. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl. p. 153): Al. Quae ex te audivi: ut urbem maximam Expugnavisses regemque Pterelam tute occideris. Am. Egone istuc dixi? Al. Tute istic, etiam astante hoc Sosia, Plaut. Am. 2, 2, 114 sq.: tute ipse his rebus finem praescripsisti, pater, Ter. And. 1, 1, 124: utere igitur argumento, Laeli, tute ipse sensus tui, Cic. Rep. 1, 38, 59: tute, id. Div. in Caecil. 8, 27; 10, 31: ut tute mihi praecepisti, id. Fam. 1, 8, 2: tute scis—si modo meministi—me tibi tum dixisse, etc., id. Att. 12, 18, a, 2.—Acc.: uxor, si cesses, aut te amare cogitat Aut tete amari, Ter. Ad. 1, 1, 8; so, tete, id. Phorm. 3, 1, 3: tibi si recta probanti placebis, tum non modo tete viceris, etc., Cic. Tusc. 2, 26, 63: nisi quid tibi in tete auxilii est, absumptus es, Plaut. Ep. 1, 1, 76: tutemet mirabere, Ter. Heaut. 2, 3, 133: tutemet in culpā cum sis, Lucr. 4, 915: tutemet a nobis ... quaeres, id. 1, 102: tibimet ipse supplicia irroga, Sen. Hippol. 1222: ita vosmet aiebatis, Plaut. Capt. 3, 5, 18: atque hoc vosmet ipsi, scio ... haud aliter id dicetis, id. Most. 1, 2, 13: vos quoque in eā re consilio me adjuvate: nullum libentius sequor quam quod vosmet ipsi attuleritis, Liv. 34, 17, 9; 3, 56, 3 Drak. N. cr.—
II In partic.
A Tibi, as a dativus ethicus (cf. Ruddim. II. p. 126, n. 44): alter tibi descendit de palatio et aedibus suis, Cic. Rosc. Am. 46, 133: ecce tibi exortus est Isocrates, id. de Or. 2, 22, 94; so, ecce tibi, id. Sest. 41, 89; id. Att. 2, 15, 3: hic Marius veniet tibi origine parva, Sil. 13, 854: haec vobis ipsorum per biduum militia fuit, Liv. 22, 60 et saep.—
B Vos, addressed to one person as a representative of more than one, or with a collective noun in the sing.: vos, vero, Attice, et praesentem me curā levatis, et, etc., Cic. Brut. 3, 11: sed quid hoc loco vos inter vos, Catule? id. de Or. 2, 73, 295; id. Dom. 31, 83: vos, Romanus exercitus, ne destiteritis impio bello? Liv. 7, 40, 12 Drak.: vos, Gaetulia sueta, etc., Sil. 3, 287: vos, o Calliope, precor aspirate canenti, i. e. you, Muses, Verg. A. 9, 525; imitated by Sil. 12, 390.—
C Gen. plur. for poss. pron.: majores vostrum, Sall. C. 33, 3: hac vestrum frequentiā, Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Phil. 4, 1, 1: quantus consensus vestrum, id. ib. 5, 1, 2: contra urbis salutem omniumque vestrum, id. Cat. 2, 12, 27.—
D Mea tu, my love, my dear, my darling, in familiar language, Ter. Eun. 4, 3, 22.
