Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

decerpo

From LSJ
Revision as of 11:50, 19 October 2022 by Spiros (talk | contribs) (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")

Latin > English

decerpo decerpere, decerpsi, decerptus V TRANS :: pluck, pull/tear/snip off, pick; cull; reap/procure/gather; catch/snatch; remove

Latin > English (Lewis & Short)

dē-cerpo: psi, ptum, 3, v. a. carpo,
I to pluck off, to tear, pull, or break off, to crop, gather (class.; most freq. in the poets.—Constr., usually aliquid ex aliqua re; less freq. aliquid de aliqua re).
I Lit.: acina de uvis decerpito, Cato R. R. 112, 3: novos flores, Lucr. 1, 927; 4, 3; cf.: undique decerptam fronti praeponere olivam, Hor. Od. 1, 7, 7: arbore pomum, Ov. M. 5, 536; cf. id. Pont. 3, 5, 19; and auricomos fetus arbore, Verg. A. 6, 141: praetenuia fila ex abietibus, Plin. 16, 31, 56, § 128; lilia tenero ungui, Prop. 1, 20, 39; cf.: pollice florem, Ov. F. 5, 255; and aurea poma manu mea, id. M. 10, 649; Val. Max. 2, 8, 5: herbas, Ov. M. 1, 645: ficum, Juv. 14, 253 et saep.—Absol.: floret (thymum) circa solstitia, cum et apes decerpunt, Plin. 21, 10, 31, § 56; Catull. 64, 316.—
II Trop.: quae (omnia) nisi cotidie decerpantur arescunt, Quint. 12, 10, 79: humanus animus decerptus ex mente divina, Cic. Tusc. 5, 13, 38; cf. Quint. 4, 1, 23: ne quid jocus de gravitate decerperet, Cic. de Or. 2, 56, 229: quarum (materiarum) nunc facillima decerpunt, Quint. 10, 5, 21.—Poet.: oscula mordenti semper decerpere rostro, Catull. 68, 127 (cf.: carpo, no. II. 1); for which, ora puellae, Verg. Cop. 33 Sillig.—Hence,
   B Transf.
   1    (Acc. to carpo, no. II. 1.) To enjoy: ex re fructus, Hor. S. 1, 2, 79: primas noctes tecum epulis, Pers. 5, 43: murmura vocis, Stat. Th. 6, 165: decus primae pugnae, Sil. 4, 138; cf.: nihil sibi ex ista laude centurio decerpit, Cic. Marc. 2, 7: mulieres, Vulg. Baruch, 6, 27.—
   2    (Acc. to carpo, no. II. 1.) To destroy: quae (invidia) spes tantas decerpat, Quint. 6 prooem. § 10; cf.: illibatam virginitatem, Sen. Contr. 1, 2 med.>

Latin > French (Gaffiot 2016)

dēcerpō,¹² cerpsī, cerptum, ĕre (de et carpo), tr.,
1 détacher en cueillant, cueillir : flores Lucr. 2, 927, cueillir des fleurs ; acinos de uvis Cato Agr. 112, 3, détacher des grains de raisin des grappes ; arbore pomum Ov. M. 5, 536, cueillir un fruit à un arbre
2 [fig.] détacher de, retrancher de : animus decerptus ex mente divina Cic. Tusc. 5, 38, âme, parcelle détachée de l’esprit divin ; aliquid de gravitate decerpere Cic. de Or. 2, 229, ôter qqch. à l’autorité d’un discours (la diminuer) || recueillir : ex re fructus Hor. S. 1, 2, 79, recueillir des avantages d’une chose, cf. Cic. Marc. 7 ; decus pugnæ Sil. 4, 138, recueillir l’honneur d’un combat || cueillir, détruire : spes Quint. 6, pr., 10, faucher des espérances.

Latin > German (Georges)

dē-cerpo, cerpsī, cerptum, ere (de u. carpo), abrupfen, rupfend abbrechen, I) eig.: a) mit der Hand, abrupfen, abpflücken, rupfend, pflückend abbrechen, abreißen, aristas, Ov.: ficum, Iuven.: flores, Lucr., Ov. u. Plin. (auch im Bilde, flores modo rerum, Plin.): folia hederae ac vitium, Curt.: omnia folia (ramulorum), Col.: herbas, Ov.: malum, Plin.: uvam, Hor., Plin. u. Plin. ep.: pira, Hor.: tertium ante diem scitote pomum decerptum Carthagine, Cato fr. – mit Abl. womit? aurea poma manu suā, Ov.: laureae ramulos festinabundā manu (im Bilde, v. Ehrgeizigen), Val. Max. 2, 8, 5: haerentem florem pollice, Ov.: lilia tenero ungui, Prop. – m. Advv., m. de od. ex u. Abl., od. m. bl. Abl. von wo? inde (aus dem Lorbeerhain) laureas, Suet.: undique olivam, Hor.: acina de uvis, Cato: mala de arboribus, Hygin.: ex abiete praetenuia fila, Plin.: pomum arbore, Ov., od. adducto ramo, Ov. – b) mit dem Munde usw.: α) einen Teil vom Ganzen abrupfen, atque ita decerpens aequabat semper opus dens, Catull. 64, 315: oscula mordenti rostro, Catull. 68, 127. – β) ein Ganzes in Teilen abfressen, aussaugen, thymum (v. Bienen), Plin. 21, 56: ora puellae, benaschen, Ps.. Verg. cop. 33. – II) übtr.: 1) im Sinne des Entnehmens: a) übh., m. ex u. Abl., humanus animus decerptus ex mente divina, ein Ausfluß aus dem göttlichen Geiste, Cic. Tusc. 5, 38: nihil sibi ex ista laude centurio, nihil praefectus, nihil cohors, nihil turma decerpit, eignet sich an, Cic. Marc. 7. – b) insbes.: α) auswählend herausnehmen, entnehmen, auswählen, habent tamen alii quoque comici, si cum venia leguntur, quaedam quae possis decerpere, enthalten manche Ausbeute, Quint.: ex hac (materia) aliquid in usum principii, Quint. – β) pflücken = einernten, genießen, fructus ex re, Hor.: decus primae pugnae, Sil.: primas noctes tecum epulis, Pers.: illibatam virginitatem, Sen. rhet. – 2) im Sinne des Wegnehmens, a) vermindernd abbrechen, Abbruch tun, m. de od. ex u. Abl., haberi dixisti rationem oportere hominum, rei, temporis, ne quid iocus de gravitate decerperet, Cic.: nihil ex cuiusquam dignitate, nihil ex libertate decerpseris, kränke keinen an usw., Plin. ep.: nec hāc re de principatu quidquam decerpsit, Val. Max. – b) vernichtend, vereitelnd, zerstörend entblättern, quae (invidia) spes tantas decerpat, Quint. 6. prooem. § 10.