συντάττω
ἄμεινον γὰρ ἑαυτῷ φυλάττειν τὴν ἐλευθερίαν τοῦ ἑτέρων ἀφαιρεῖσθαι → for it is better to guard one's own freedom than to deprive another of his
French (Bailly abrégé)
I. ranger ensemble, arranger, disposer en un tout, acc. ; organiser de façon à faire entrer dans, à réunir à : ἀπόρους εἰς τὸ πολίτευμα PLUT faire entrer les indigents dans l'organisation politique ; Pass. se réunir à, entrer dans l'organisation de ; abs., au Pass. s'organiser, se concerter : οἱ συντεταγμένοι XÉN les conjurés ; particul. :;
1 ranger en bataille : στράτευμα XÉN une armée ; πεζοὺς ἱππεῦσι σ. XÉN ranger l'infanterie en ligne avec la cavalerie ; Pass. avoir l'habitude d'être rangés;
2 composer un ouvrage, acc.;
3 combiner, machiner (une intrigue, un complot, etc.);
II. ordonner, prescrire : τί τινι prescrire un remède, des soins à qqn;
Moy. συντάσσομαι;
I. tr. 1 ranger, disposer qch à soi (son armée, sa flotte, etc.) ; en gén. arranger, fixer, régler : νόμους PLUT les coutumes, les lois;
2 composer (un discours, un livre, etc.) acc.;
3 ordonner, prescrire;
II. intr. 1 se rapprocher de, se joindre à, se réunir avec : μετά τινος se ranger du côté de qqn ; en parl. de choses s'accorder;
2 particul. en parl. de troupes qui se rassemblent, au part. ξυντεταγμένος qui est en bon ordre.
Étymologie: σύν, τάσσω.
German (Pape)
att. συντάττω, mit, zugleich zusammenordnen, -scharen; bes. von Soldaten, in Reih und Glied ordnen, in Schlachtordnung stellen, Her. 7.178; τὸ στράτευμα, Xen. Hell. 1.2.15; πρὶν ξυνταχθῆναι, Thuc. 5.9; συντεταγμένοι, Xen. Cyr. 1.4.18 und öfter; zu einer Heeresabteilung vereinigen, und allgemeiner, κοσμοῦσι τὸ σῶμα καὶ συντάττουσιν, Plat. Gorg. 504a, vgl. Phil. 30c; und pass., ψυχὴ συντεταγμένη σώματι, Legg. X.903d; – von Schriftwerken, abfassen, verfertigen, auch von andern Arbeiten, ὑπομνηματισμοὺς περὶ τῶν ἰδίων πράξεων Pol. 2.40.4; bes. = listig anstiften, τέχνην ἀκούσεσθε τοῦ σοφοῦ τοῦ ταῦτα πάντα συντεταχότος, Dem. 32.24; – anordnen, κατὰ τί τὰ ξυσσίτια ὑμῖν συντέταχεν ὁ νόμος, Plat. Legg. 625c; Xen. mit folgdm accus. c. infin., Cyr. 8.6.8; Pol. oft; was Andere zu leisten haben, bes. Abgaben vorschreiben, auflegen, φημὶ δεῖν ἡμᾶς συνταχθῆναι, wir müssen uns abschätzen und Abgaben auflegen lassen, Dem. 13.9, vgl. §.3. Bei den Gramm. = konstruieren, verbinden, z.B. μετὰ γενικῆς πρόθεσιν.
Med. sich ordnen, von Soldaten, Xen. Cyr. 3.3.29; für sich zusammenstellen, anordnen, und überh. = act., πάνθ' ὁ νομοθέτης πρὸς τοῦτο βλέπων συνετάττετο, Plat. Legg. I.625e; πάντα συντάξασθαι κοινῇ γυναιξί τε καὶ ἀνδράσιν ἐπιτηδεύματα, VI.781b; verteilen, einordnen, bes. zum Zahlen von Abgaben, εἰς τὴν συμμορίαν συνετάξαντο, Dem. 27.7; von Schriftwerken und ähnlichen Arbeiten, συνταξάμενος τὸν λόγον, Plat. Phaedr. 263e; ὑπόθεσιν συντάττεσθαι, einen Gegenstand schriftstellerisch behandeln, Schaefer Dion.Hal. C.V. p. 70; βίβλον, Pol. 1.3.9; auch absolut, ὑπέρ τινος, über Etwas schreiben, 9.2.2. – mit Einem verabreden, mit ihm übereinkommen, Xen. und Folgde; πρὸς ἀλλήλους, Pol. 3.67.1; ὁ συνταχθεὶς τόπος, 9.17.2; κατὰ τὸ συντεταγμένον, 3.42.9, nach der Verabredung, und öfter, wie andere Spätere
Bei Sp. Abschied von Einem nehmen, τινί, Jacobs AP p. LXVIII zu Pallad. 43 (IX.171).
Russian (Dvoretsky)
συντάσσω: атт. συντάττω
1 устраивать, организовать (τὸ σῶμα Plat.): πολιτεία συντεταγμένη Arst. благоустроенное государство;
2 основывать, учреждать (τὰ ξυσσίτια Plat.);
3 упорядочивать, налаживать (ὥρας καὶ μῆνας Plat.);
4 (при)соединять, связывать (τί τινι Plat.): σ. τινὰς εἰς τὸ πολίτευμα Plut. наделять кого-л. гражданскими правами; συντετάχθαι εἰς τοὺς Ἀχαιούς Plut. присоединиться к Ахейскому союзу; οἱ συντεταγμένοι Xen. объединившиеся в союз или заговорщики;
5 тж. med. составлять (ἐπιτομὴν Πολυβίου Plut.): τὸ προοίμιον εἴς τι συντεταγμένον Plat. составленное к какому-л. вопросу вступление;
6 med. сочинять, писать (ὑπέρ τινος Polyb.);
7 сочинять, выдумывать, измышлять (ψευδῆ κατηγορίαν κατά τινος Aeschin.): ὁ ταῦτα πάντα συντεταχώς Dem. инициатор всего этого;
8 воен. строить, выстраивать, располагать (πεζοὺς τῷ ἱππικω Xen.): οἱ συντεταγμένοι Xen., Dem., συνταξάμενοι Arph., Xen. и συνταχθέντες Eur. построенные в боевом порядке, стоящие в строю; συντάξασθαι βαθεῖαν τὴν φάλαγγα Xen. построить свою фалангу глубоким строем;
9 приспособлять, подготовлять, снаряжать (συντετάχθαι εἰς ἑξήκοντα ναῦς Xen.): οὐ συντέταγμαι Plut. я не подготовился; περὶ παίδων ἀγωγὴν συντεταγμένος Diog. L. обладающий способностями к воспитанию детей; ἡ συντεταγμένη ἔφοδος Polyb. хорошо подготовленная атака; ὁ συντεταγμένος στρατηγός Xen. дельный полководец;
10 (о законах, налогах и т. п.) устанавливать, определять (σύνταγμα εἰς ἑκατὸν ταλάντων πρόσοδον Aeschin.; συντεταγμένα νόμοις ἔθη Plat.): τὸ συντεταγμένον Arst. налог в установленном размере;
11 облагать налогами (τινάς Aeschin.): περὶ τοῦ συνταχθῆναι ἐκκλησία Dem. совещание по вопросам обложения;
12 предписывать, обязывать (τινὰ ποιεῖν τι Xen., Aeschin.): ταῦτα συνετάχθη τῷ ναυάρχῳ ἄνευ τοῦ δήμου Dem. эти предписания были даны наверху без ведома народа; σ. θεραπείαν (sc. τινί) Plut. назначать кому-л. лечение; ἐποίησαν ὡς συνέταξεν αὐτοῖς NT они сделали так, как он им велел; τὰ συντεταγμένα Diod. (врачебные) предписания;
13 обусловливать, заключать соглашение: συντάξασθαί τι πρός τινα Polyb. условиться с кем-л. о чем-либо; τὸ συντεταγμένον и τὸ συντανθέν Polyb. соглашение, условие;
14 med. прощаться: συντάσσομαι ὑμῖν Anth. прощайте.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
συντάττω, Ion. συντάσσω [σύν, τάττω] act. bij elkaar zetten; spec. milit. opstellen:; σ. τὸ στράτευμα het leger opstellen Xen. Hell. 1.2.15; ook med.:; συνταξάμενος... τὴν φάλαγγα nadat hij zijn slaglinie had opgesteld Xen. Hell. 2.4.34; perf. pass. in gesloten gelid:. πολλοὺς ἀνθρώπους... συντεταγμένους vele mensen in gesloten gelid Xen. Cyr. 1.4.18. rangschikken, orde aanbrengen:; τὸ σῶμα κοσμοῦσι καὶ συντάττουσι zij brengen het lichaam in goede conditie Plat. Grg. 504a; organiseren, regelen:; τὰ συσσίτια συντέταχεν ὁ νόμος de wet heeft de gezamenlijke maaltijden geregeld Plat. Lg. 625c; πολιτεῖα συντεταγμένη een geregelde staatsvorm Aristot. Pol. 1272b30; overdr..; οἱ συντεταγμένοι de samenzweerders Xen. Hell. 3.3.7; συντεταγμένος στρατηγός een gedisciplineerd generaal Xen. Hell. 4.8.22; voegen bij, aanpassen aan, met dat. pass.. ψυχὴ συντεταγμένη σώματι een ziel die nauw verbonden is met een lichaam Plat. Lg. 903d. samenstellen:; ἔγραφε συντάττων ἐπιτομὴν Πολυβίου hij zat te schrijven aan een samenvatting van Polybius Plut. Brut. 4.8; pass.: προοίμιον... ὀρθῶς συντεταγμένον een inleiding die op passende wijze gecomponeerd is Plat. Lg. 930e. voorschrijven, met acc. van pers. en inf.:; δασμοὺς... συνέταξεν ἀποφέρειν καὶ τούτους hij droeg ook hen op belasting te betalen Xen. Cyr. 8.6.8; met acc. van zaak:; ἡ θεός... συνέταξε θεραπείαν de godin schreef een geneesmiddel voor Plut. Per. 13.13; van belastingen:. τὸ συντεταγμένον de vastgestelde belasting Aristot. Pol. 1330a7. med. zich opstellen:. ὁμόσε χωρῶμεν αὐταῖς... ξυνταξάμενοι laten we gezamenlijk in gesloten gelederen op hun (de vrouwen) afgaan Aristoph. Lys. 452. samenstellen:. πρὸς τοῦτο... συνταξάμενος πάντα τὸν ὕστερον λόγον zijn hele verdere betoog hierop afstemmend Plat. Phaedr. 263e. zich aansluiten bij, afspreken:. συνετάττετο κοινῇ πρεσβεύειν hij wilde afspreken bij het gezantschap samen te werken Dem. 19.13. vaarwel zeggen. λόγοι, συντάσσομαι ὑμῖν woorden, ik zeg u vaarwel AP 9.171.3.