σύστασις

English (LSJ)

εως, ἡ, (συνίστημι)

   A bringing together, introduction, recommendation, πατρικὴν ἔχων σ. Plb.1.78.1; ἡ πρός τινα σ. Id.4.82.3, cf. SIG591.62 (Lampsacus. ii B.C.), D.H.Rh.5.2, Plu.Them.27; σ. τῆς πρός τινα εὐνοίας J.AJ15.b.7; care, guardianship, ἔτινηπίας οὔσας (ἀπέδωκεν[]) εἰς σύστασιν Πτολεμαίῳ Γλαυκίου UPZ20.23 (ii B.C.); power of attorney, PTeb.317.14 (ii A.D.), etc.    2 communication between a man and a god, ταῦτα σοῦ εἰπόντος τρίς, σημεῖον ἔσται τῆς συστάσεως τόδε PMag.Par.1.209, cf. 220,260, al., PMag.Lond.47.1,121.505.    3 protection, ἵνα διὰ τῆς σῆς δεξιᾶς ᾖ μοι σ. PSI6.717.12 (ii A.D.).    II proof, Alex.Aphr.in Metaph.12.3, 409.16; confirmation, εἰς σύστασιν [τῶν ἀξιωμάτων] καὶ πίστιν ib.271.14; σ. καὶ πίστεις τινός Hermog. Id.1.10; πρὸς σύστασιν καὶ ἀσφάλειαν ἐπωμοσάμην PLond.1.77.62 (vi A.D.), cf. BGU1187.31 (i B.C.).    B (συνίσταμαι) standing together, close combat, conflict, ἐν τῇ σ. μάχεσθαι Hdt.6.117, cf. 7.167; ἡ ἐν ταῖς συμπλοκαῖς μάχη καὶ σ. Pl.Lg.833a; ἡ ἐκ σ. μάχη Hdn.4.15.3; ὅταν . . σύστασιν ὁ ἀγὼν ἔχῃ Plu.Demetr.16, cf. Aem.20: metaph., disturbance in the human body, καθάρσεων καὶ συστάσεων τοῦ σώματος ἀρίστη ἡ διὰ τῶν γυμνασίων Pl. Ti.89a; καταστεῖλαι τὴν σ. τὴν ἀπὸ τοῦ γυμνασίου Antyll. ap. Orib.6.26.5; σ. ὅλου τοῦ σώματος (as a plague-symptom) Ruf. ap. eund.44.17.2; ξ. τῆς γνώμης conflict of mind, intense anxiety, Th.7.71; μένος μὲν ξ. τε σῶν φρενῶν δεινή E.Hipp.983; so ἤν τις πόνος ἢ σ. γίνηται τῷ ἀνθρώπῳ Hp.Morb.Sacr.17 vulg. (f.l. for τάσις).    2 meeting, accumulation, e.g. of humours, σ. οὑγροῦ περὶ τὴν ὑπερῴην Id.Coac.233; of water. Thphr.CP5.14.5 (pl.), cf. D.S.3.36; of winds, ib. 51, POxy.1768.9 (iii A.D., dub.): metaph., λόγων Pl.R.457e; combination, τραγῳδίαν . . εἶναι τὴν τούτων σ. πρέπουσαν ἀλλήλοις Id.Phdr. 268d.    3 knot of men assembled, E.Andr.1088 (pl.), Heracl.415 (pl.); κατὰ ξυστάσεις γιγνόμενοι forming into knots, Th.2.21, cf. X. Eq.7.19.    b political union, more general than ἑταιρεία or σύνοδος, Isoc.3.54, cf. D.45.67; ἐθνικαὶ σ. national unions, Plb.23.1.3; κατὰ συστάσεις κωμάζειν D.C.Fr.39.7.    c contingent of four light-armed λόχοι (32 men), Ascl.Tact.6.3, Arr.Tact.14.3, Ael.Tact.16.1.    4 friendship or alliance, Plb.1.78.2; πρός τινας Id.3.78.2; conspiracy, ἐπί τινα Plu.Pyrrh.23.    II composition, structure, constitution of a person or a thing, τῶ κόσμω Ti.Locr.99d, cf. Pl.Ti.32c; τῶν ὡρῶν, τῆς ψυχῆς, Id.Smp.188a, Ti.36d; of the parts of an animal, Arist.PA646a20, GA744b28, al.; σώματος Sor.1.111; τῶν ἀτόμων Epicur.Nat.35 G.; ἡ περὶ τὴν κεφαλὴν σ. Pl.Ti.75b; φυσικὴ σ. Arist. Cat.9b18; ἡ σ. τῆς πόλεως Id.Pol.1295b28, cf. 1332a30; τῶν πραγμάτων Id.Po.1450a15; τοῦ μύθου ib.1452a18; abs., plot of a drama, ib. 1453a31; τὴν σ. ἔχειν ἐκ τοῦ ψεύδους Phld.Rh.1.361 S.; περὶ τρόπων συστάσεως, title of work by Chrysipp.; προσώπου σ. expression of face, Plu.Per.5.    b abs., political constitution, Pl.R.546a, Lg. 702d, etc.    c χωρίον ἀμπελικὸν ἐν συστάσει ἀρουρῶν ὅσων ἐστίν consisting of... PGiss.56.7 (vi A.D.).    2 coming into existence, formation, νόσων Pl.Ti.89b, cf. c; πόλεων σ. καὶ φθοράς Id.Lg.782a; ἡ ἐξ ἀρχῆς τῶν ὅλων σ. D.S.1.7, cf. Plu.2.427b; τὴν σ. λαμβάνειν Arist.HA547b14, Plb.6.4.13, etc.; of a river, τὴν ἀρχὴν τῆς σ. λαμβάνειν Id.9.43.1; σ. ἐπιβουλῆς Id.6.7.8.    3 of bodies, density or consistency, πυκνότης καὶ σ., opp. ὑγρότης καὶ διάχυσις, Thphr.Vent. 58; σ. καὶ πῆξις Plu.2.130b; degree of solidity, consistency, σπέρμα . . τρυφερὰν ἔτι καὶ νεοπαγῆ τὴν σ. ἔχον Sor.1.46, cf. 58; solid knot or lump, [μαστοὶ] θρομβώδεις συστάσεις ἔχοντες ib.88; μέχρι συστάσεως ἐμπλαστρώδους ἑψηθέν Gal.11.134, cf. 6.249, Dsc.3.7; τὰ ὑδατωδῶς ὑγρὰ πάχος καὶ σ. μηδεμίαν ἔχοντα Gal.16.761; λεαίνεται μέχρι σ. Orib.Fr.55.    4 a substance, πλάττειν ἐκ πηλοῦ ζῷον ἤ τινος ἄλλης ὑγρᾶς σ. Arist.PA654b30, cf. Plu.2.696a; ξηραὶ σ. Arist.HA519b19.

German (Pape)

[Seite 1044] ἡ, 1) das Zusantmenstellen, Zusammenbringen, Versammeln, Vereinigen. – 2) das Zusammensetzen, Verfertigen, Anordnen; ἡ τῶν ὡρῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ σύστασις, Plat. Conv. 188 a; πραγμάτων, im Gedicht, Arist. poet. 14; προσώπου, das Zurechtlegen des Gesichts, wenn man es in Falten legt, um ihm eine unveränderlich ernste Haltung zu geben, Plut. Pericl. 5; τῆς ἐπιβο υλῆς, der zur Nachstellung entworfene Plan, Pol. 6, 7, 8. – Auch das Zusammenführen mit einem Andern, Vorstellung, Empfehlung, Plut. Them. 27. – 3) das Zusammentreten, die Versammlung, Verbindung, sowohl durch Freundschaft, als in böser Absicht, Zusammenrottung, Aufstand, Dem. 45, 67; πρός τινα, Pol. 3, 78, 2 u. öfter. – Auch das Zusammentreffen im Kampfe, die Schlacht selbst, Her. 6, 117. 7, 167; ἡ ἐν ταῖς συμπλοκαῖς μάχη καὶ σύστασις, Plat. Legg. VIII, 833 a; auch γνώμης, Aufregung, Bangigkeit, Thuc. 7, 71, wie φρενῶν, Eur. Hipp. 983 (s. συνίστημι). – 4) das Bestehen, Beschaffenheit, Zustand, bes. dauernder, von Staaten, οὐδ' ἡ τοιαύτη ξύστασις ἅπαντα μενεῖ χρόνον, Plat. Rep. VIII, 546 a; τοῦ κόσμου, Tim. 32 e; πόλεων, Legg. VI, 782 a; τῆς πολιτείας, Verfassung, Pol. 6, 43, 5 u. oft; die nach einem Aufruhr wieder hergestellte Einigkeit der Bürger, Isocr. u. sonst; Pol. vrbdt εἰληφέναι τήν τε σύστασιν καὶ τὴν αὔξησιν, 6, 4, 13.

Greek (Liddell-Scott)

σύστᾰσις: ἡ, (συνίστημι) τὸ ὁμοῦ τιθέναι, σύνθεσις, διοργάνωσις, κατασκευή, ἐπὶ τῶν μελῶν ζῴου, Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 2. 1, 4, π. Ζ. Γεν. 2. 6, 44, κἑξ., κ. ἀλλ.· ἡ ξ. τοῦ σώματος ἡ διὰ γυμνασίων Πλάτ. Τίμ. 89Α. 2) καθόλου σύνθεσις, σύνταξις, συναρμολόγησις, τῶν ῥήσεων ὁ αὐτ. ἐν Φαίδρ. 268D τῶν πραγμάτων Ἀριστ. Ποιητ. 7, 1· τοῦ μύθου αὐτόθι 10. 4· ἀπολ., ἡ πλοκὴ δράματος, αὐτόθι 13, 4· ἡ σ. τῆς ἐπιβουλῆς, ὁ σχηματισμὸς σχεδίου, Πολύβ. 6. 7, 8· σ. προσώπου, ἐπιμελὴς διευθέτησις, σπουδαία ἢ σοβαρὰ ἔκφρασις τοῦ προσώπου, περὶ τοῦ Περικλέους, Πλουτ. Περικλ. 5. ΙΙ. τὸ συνιστᾶν, συσταίνειν, παρουσίασίς τινος πρός τινα, σύστασις, πατρικὴν ἔχων σ. Πολύβ. 1. 78, 1· ἡ πρός τινα σ. ὁ αὐτ. 4. 82, 3, πρβλ. Διον. Ἁλ. Ρητ. 5. 2, Θεμιστ. 27. ΙΙΙ. παράστασις, ἀπόδειξις, Ἀλέξ. Ἀφρ. Β). (συνίσταμαι) τὸ ὁμοῦ ἵστασθαι, συνάντησις· μάλιστα ἐπὶ ἐχθρικῆς σημασίας, μάχη ἐκ τοῦ συστάδην, mêlée (πρβλ. συσταδόν), ἐν τῇ σ. μάχεσθαι Ἡρόδ. 6. 117, πρβλ. 7. 167· ἡ ἐν ταῖς συμπλοκαῖς μάχη καὶ ξ. Πλάτ. Νόμ. 833Α· ἡ ἐκ σ. μάχη Ἡρῳδιαν. 4. 15· ὅταν... σύστασιν ὁ ἀγὼν ἔχῃ Πλουτ. Δημήτρ. 16, πρβλ. Αἰμίλ. 20· - μεταφ., σ. γνώμης, ἀγὼν πνευματικός, μεγάλη ἀνησυχία καὶ ἐπιτεταμένη φροντὶς καὶ μέριμνα, Θουκ. 7. 71· οὕτως, ἤν τις πόνος ἢ σ. γίνηται τῷ ἀνθρώπῳ Ἱππ. 310. 9. 2) συνάντησις, συνένωσις, συναγωγή, π. χ. ὑγρῶν, Foës. Oecon. Hipp.· ὕδατος, Θεοφρ. π. φυτ. Αἰτ. 5. 14, 5· ἀνέμων, Διόδ. 3. 51· ὡσαύτως ἐπὶ τοῦ τόπου ἔνθα συνάγονται ὕδατα, αὐτόθι 36· - μεταφορ., λόγων Πλάτ. Πολ. 457Ε. 3) συνάντησις, ἕνωσις, ὅμιλος ἀνθρώπων ὁμοῦ συνηγμένων, Εὐρ. Ἀνδρ. 1088, Ἡρακλ. 415· κατὰ ξυστάσεις γιγνόμενοι, συναθροιζόμενοι καθ’ ὁμάδας, Θουκ. 2. 21, πρβλ. Ξεν. Ἱππ. 7, 19, κλπ. β) πολιτικὴ ἕνωσις, γενικωτέρα τοῦ ἑταιρεία καὶ σύνοδος, Ἰσοκρ. 38Α, Δημ. 1122. 5· - ἐθνικαὶ σ., συνελεύσεις ἐθνικαί, Πολύβ. 24. 1, 3· κατὰ συστάσεις κωμάζειν Δίωνος Κ. Ἀποσπ. σ. 60 Urs. 4) φιλία ἢ συμμαχία, πρός τινα Πολύβ. 3. 78, 2· συνωμοσία, ἐπί τινα Πλουτ. Πύρρ. 23. ΙΙ. ἡ σύνθεσις, κατασκευή, σύστασις προσώπου ἢ πράγματος, τοῦ κόσμου Τίμ. Λοκρ. 99D, Πλάτ. Τίμ. 32C· τῶν ὡρῶν, τοῦ κόσμου, τῆς ψυχῆς ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 188Α, Τίμ. 32C, 36D, κλπ.· ἡ περὶ τὴν κεφαλὴν ξ. αὐτόθι 75Β· φυσικὴ σ. Ἀριστ. Κατηγ. 8. 13· ἡ σ. τῆς πόλεως ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 4. 11, 8., 7. 13, 9. β) ἀπολ., πολιτικὴ σύστασις, σύνταγμα, Πλάτ. Πολ. 546Α, Νόμ. 702D, κλπ. 2) ὕπαρξις, ἀρχή, νόσων ὁ αὐτ. ἐν Τιμ. 89Β, πρβλ. C· ἡ ἐξ ἀρχῆς τῶν ὅλων σ. Διόδ. 1. 7, πρβλ. Πλούτ. 2. 427Α, Β· σ. λαμβάνειν Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 15, 14, Πολυδ., κλπ.· - ἐπὶ ποταμοῦ, ὁ αὐτ. 9. 43, 1. 3) μεταφορ., ἐπὶ τοῦ νοῦ, σύστασις φρενῶν, αὐστηρότης, σοβαρότης (πρβλ. συνίστημι Β. IV), Εὐρ. Ἱππ. 983. 4) ἐπὶ διαφόρων σωμάτων, σύμπηξις, ἡ σ. τοῦ ὑγροῦ περὶ τὴν ὑπερῴην Ἱππ. 157D, πρβλ. Πλούτ. 2. 130C· ἔψειν μέχρι συστάσεως Γαλην. 5) οὐσία, πλάττειν ἐκ πηλοῦ ζῷον ἢ τινος ἄλλης ὑγρᾶς σ. Ἀριστ. περὶ Ζ. Μορ. 2. 9, 7, πρβλ. Πλούτ. 2. 696Α· ξηραὶ σ. Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 15, 2. - Πρβλ. συνίστημι ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τέλους.

French (Bailly abrégé)

εως (ἡ) :
I. 1 action de rassembler, d’organiser, de disposer en gén. : σύστασις προσώπου PLUT action de composer son visage;
2 action d’établir, de donner de la consistance à ; garantie, témoignage, recommandation : πρός τινα auprès de qqn;
II. action de se rassembler :
1 organisation, arrangement, ordonnance, constitution d’un État, constitution politique;
2 rassemblement de personnes ; particul. rassemblement tumultueux, attroupement séditieux ; au sens polit. association, union ; particul. conspiration;
3 avec idée d’hostilité rencontre, engagement ; combat en gén. ; agitation (de l’esprit);
4 condensation ; en gén. consistance, fermeté, durée, persistance.
Étymologie: συνίστημι.