γογγύλος
English (LSJ)
[ῠ], η, ον,
A = στρογγύλος, round, A.Fr.199.7, S.Ichn.297, Pl.Cra.427c; (μᾶζα) Ar.Pax28; λίθος ἄθετος IG12.372.22; ἐλαῖαι Plb. 12.2.4: Comp. γογγυλώτερος Ath.4.139a.
2 = σκληρός, Hsch.
II Subst. γόγγῠλος, ὁ, (proparox. acc. to Hdn.Gr.1.164) = κόνδυλος, Sch.Lyc.435.
2 = ὄλυνθος, Nic.Th.855. (Redupl. form from root of γαυλός, γύλιος, etc.)
Spanish (DGE)
-η, -ον
• Prosodia: [-ῠ-]
1 redondo, esférico πέτραι A.Fr.199.7, (θήρ) S.Fr.314.304, λίθος IG 13.474.22 (V a.C.), Call.Fr.606, μόρον S.Fr.395, κόκκυγες Nic.Th.855, ἐλαῖαι Plb.12.2.4, ἀρτίσκος Ath.139a, cf. Pl.Cra.427c, Hsch., αἱ γογγύλαι ... χεῖρες = puños Sch.Lyc.433.
2 compacto, macizo Hsch.
• Etimología: Término impresivo de una r. *geng-/ *gong-/ *gn̥g-cf. aisl. kǫkkr ‘masa’ de *kanku-z < *gongus, lituan. gungulỹs ‘pelota’ y tb. quizá gr. γιγγίς.
German (Pape)
[Seite 500] = στρογγύλος, rund, Plat. Crat. 427 c u. bei Ath. u. a. Sp.; λίθος Schol. Ar. Pax 28; Inscr. 160, 2; Galen. auch γογγύλιος
French (Bailly abrégé)
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
γογγύλος -η -ον rond.
Russian (Dvoretsky)
γογγύλος: (ῠ) шарообразный, круглый (πέτρα Aesch. - v.l. στρογγύλος; sc. μάζα Arph.).
Frisk Etymological English
Grammatical information: adj.
Meaning: round (A.).
Derivatives: Substantivized (with change of stress) γόγγυλος "the round one" = κόνδυλος, the clenched fist (Sch.), ὄλυνθος, wild fig (Nic.). γογγυλίς (Com.), γογγύλη (Str.) rape, also round bread (Ar.), γογγυλίδιον pill (medic.); γογγυλώδης round (Sch.); denom. γογγύλλω make round (Porson Ar. Th. 56 for γογγυλίζω after γογγύλ<λ>ειν συστρέφειν H.); γογγυλεύματα στρογγυλεύματα H. - Isolated γογγυλάτης hurling balls of fire? epithet of Zeus (Lyc.).
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Beside γογγύλος stands στρογγύλος id. (cf. ἀγκύλος, καμπύλος). - If γογγύ-λος was based on an u-stem, this is perhaps found in ON kǫkkr clump, PGm. *kanku-z, < *gongu-s . Connection with γιγγίς, γιγγίδιον a kind of rape (s. vv.) < *γεγγίς seems not probable. Comparison with Lith. gungulỹs ball also is rather useless. Reconstruction of IE *geng-, gong-, gn̥g- clump, ball (Pok. 379) is of doubtful value; most words are Germanic and would mean bend.
Middle Liddell
= στρογγύλος [deriv. uncertain]
round, Ar.
Greek Monolingual
(I)
ο
γένος Εντόμων της οικογένειας Mantidae (τάξη Ορθόπτερων).
(II)
γογγύλος, -η, -ον (Α)
στρογγυλός.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. ανάγεται σε IE gong- /geng-. To επίθημα -ύλος απαντά σε τύπους με παρεμφερή σημασία (πρβλ. αγκύλος, καμπύλος, στρογγύλος). Δυνατόν να υποτεθεί τ. γογγρός «στρογγυλός», που δίνει τον τ. γογγύλος (πρβλ. Αισχύλος -αισχρός). Τέλος, ο τ. γογγύλος μπορεί να συσχετιστεί με το νορβ. kọkkr «όγκος», γερμ. kankuz, λιθ. gungulӯs «τόπι, μπάλα»].
Greek Monotonic
γογγύλος: [ῠ], -η, -ον = στρογγύλος, κυκλικός, στρογγυλός, σε Αριστοφ. (αμφίβ. προέλ.).
Greek (Liddell-Scott)
γογγύλος: [ῠ], η, ον,= στρογγύλος, κυκλοτερής, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 182· μᾶζα γογγύλη Ἀριστοφ. Εἰρ. 28· λίθος γ. Συλλ. Ἐπιγρ. 160 α. 22, πρβλ. Bückh σ. 274. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ. γόγγυλος, ὁ, (προπαροξ. κατὰ τὸν Ἀρκάδ. 56) = κόνδυλος, Σχόλ. εἰς Λυκόφρ. 435· (γογγύλη χεὶρ παρ’ Εὐδοκ.)
Frisk Etymology German
γογγύλος: {goggúlos}
Meaning: rund (A., S., Pl., Ar. u. a.).
Derivative: Davon substantiviert (mit regelmäßigem Akzentwechsel) γόγγυλος "der Runde" = κόνδυλος, die geballte Hand (Sch.), ὄλυνθος, wilde Feige (Nik.). Sonstige Ableitungen: γογγυλίς (Kom. usw.), γογγύλη (Str., Dsk. usw.) Rübe, auch ‘rundes (kompaktes) Brot’ (Ar.), γογγυλίδιον Pille (Mediz.); γογγυλώδης rundlich (Sch.); Denominativum γογγύλλω runden (Porson Ar. Th. 56 für metrisch unmögliches γογγυλίζω nach γογγύλ<λ>ειν· συστρέφειν H.); γογγυλεύματα· στρογγυλεύματα H. von *γογγυλεύω (falls nicht mit Schmidt nach der Buchstabenfolge -λώματα, dir. von γογγύλος). — Für sich steht, als Imitation der Tragikersprache, γογγυλάτης Bed. unsicher, etwa Feuerballschleuderer?, Bez. d. Zeus (Lyk.).
Etymology: Neben γογγύλος, wie στρογγύλος rund (vgl. auch ἀγκύλος, καμπύλος) gebildet, steht γόγγρος Meeraal (s. d.), eig. "der Runde, Massige", Substantivierung von *γογγρός rund, vgl. Αἰσχύλος: αἰσχρός; dazu noch das individualisierende γόγγων· μωρός H.; zur Bedeutung vgl. lat. pinguis, crassus. — Der in γογγύλος verbaute u-Stamm kann eine genaue Entsprechung haben in awno. kǫkkr Klumpen, urg. *kanku-z, idg. *gongu-s (Solmsen Wortf. 219 nach Zupitza). Solmsen zieht ferner heran γιγγίς, γιγγίδιον Benennungen von Rübenarten (s. dd.) aus *γεγγίς unter Annahme eines gewiß möglichen Übergangs ε > ι vor Nasal (vgl. Schwyzer 275), mit Assimilation an das folgende ι. In Betracht kommt dann auch lat. gingīvae Zahnfleisch (vgl. W.-Hofmann s. v.), wozu noch mit Schwundstufe lit. gungulỹs Ball usw. (vgl. γογγύλος, Specht KZ 55, 20f.; an Urverwandtschaft ist indessen kaum zu denken). Wir erhalten somit eine tadellose idg. Reihe geng-, gong-, gn̥g- in nominaler Funktion (Klumpen, Ball od. ä.), deren Wert allerdings durch den expressiven und lautsymbolischen Charakter der betreffenden Wörter einigermaßen beeinträchtigt wird.
Page 1,318-319