ἰλύς

English (LSJ)

[ῑ], ύος, ἡ, A mud, slime, τεύχεα . . κείσεθ' ὑπ' ἰλύος κεκαλυμμένα Il.21.318, cf.IG12.94.20, 23, Zeno Stoic.1.29, Inscr.Délos 354.19, etc.; of alluvial soil, Hdt.2.7; ἰ. καὶ ψάμμος Hp.Aër.9. 2 dregs, sediment, Id.Mul.1.66; of wine, Arist.GA753a24, al. 3 impurity, αἵματος Gal.1.603, cf. 616; στέρνων Androm. ap. eund.14.35. [ἰλῡς -ῡν Choerob.in Theod.1.331; gen. ἰλῠος APl.4.230 (Leon.), A.R. 1.10, but ἰλῡος (metri gr. Hdn.Gr.2.117) Il. l.c.] (Cf. Russ. il, Polish it 'mud', 'potter's clay'.)

German (Pape)

[Seite 1251] ῦος, ἡ (mit ἴλλω, εἰλύω zusammenhangend), Schlamm, Koth, τεύχεα – νειόθι λίμνης κείσεθ' ὑπ' ἰλῖος (Wolf ἰλ ύος) κεκαλυμμένα Il. 21, 318, Her. 2, 7; Arist. gen. an. 3, 2 u. Sp. [Bei Leon. Tar. 39 (Plan. 230) ist in ἰλύος das υ kurz.]

French (Bailly abrégé)

ύος (ἡ) :
limon, fange ; alluvion.
Étymologie: R. ἸλϜ, p. ϜιλϜ, ϜελϜ, rouler ; v. ἴλλω.

Spanish

lodo, fango

Greek Monolingual

η (ΑΜ ἰλύς, -ύος)
1. λάσπη τών θαλασσών, τών ποταμών και τών λιμνών
2. κατακάθι, καθίζημα
αρχ.
ακαθαρσία.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. είναι σχηματισμένη κατά το αχλύς «νέφος, καταχνιά», ανάγεται σε ΙΕ ρίζα ilu- «λάσπη-μαύρος» και αντιστοιχεί ακριβώς στο ρωσ. ilŭ, γεν. ila «λάσπη», λετονικό īls «πολύ σκοτεινός».
ΠΑΡ. ιλυώδης
αρχ.
ίλυμα, ιλυόεις.
ΣΥΝΘ. νεοελλ. ιλυοδόχη, ιλυόλουτρο].

Greek Monotonic

ἰλύς: [ῑ], -ύος, ἡ, λάσπη, βρωμιά, βόρβορος, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. (στην Ομήρ. Ιλ. η δεύτερη συλλαβή της γεν. είναι μακρά εν άρσει, αλλά βραχεία εν θέσει).

Russian (Dvoretsky)

ἰλύς: II тж. εἰλύς, ύος adj. илистый, покрытый илистыми наносами (Αἴγυπτος Her.).
ύος (ῑλῡ) ἡ
1) ил, грязь, тина (ὕδατος ῥέοντος Arst.): ὑπ᾽ ἰλύος κεκαλυμμένος Hom. покрывшийся тиной; τὰ στόματα ἰλὺν πολλὴν λαμβάνοντα Plut. сильно занесенное илом устье (реки);
2) гуща, отстой, осадок (ὁ οἶνος μιγνυμένης τῆς ἰλύος Arst.).

Frisk Etymological English

-ύος
Grammatical information: f.
Meaning: mud, slime, dregs, impurity (Ion., Il., Arist.)
Other forms: The i- is long; on the length of the u see LSJ.
Derivatives: ἰλυώδης (Hp., hell.), ἰλυόεις (A. R., Nic.; poetic formation (?), cf. Schwyzer 527) muddy; ἰλύωμαι ἐρρύπωμαι H. Further ἰλύματα (Gal. 13, 45) from cross with λύματα. Adject. ἰλύ (εἰλύ cod.) μέλαν H.
Origin: IE [Indo-European] [499] *iHlu- mud, dark
Etymology: Formation like ἀχλύς a. o. (Schwyzer 495) and identical with a Slavic word for mud, e. g. OCS Russ. ilъ, gen. ila (old u-stem); also Latv. īls very dark. Further see Vasmer Russ. et. Wb. s. v..

Middle Liddell

ἰ¯λύς, ύος
mud, slime, dirt, Il., Hdt. [Gen. ἰλῡος Hom., ἰλῠος Anth.]

Frisk Etymology German

ἰλύς: -ύος
{īlú̄s}
Grammar: f.
Meaning: Schlamm, Kot, Morast (ion. seit Il., Arist. usw.)·
Derivative: Davon ἰλυώδης (Hp., hell. u. spät), ἰλυόεις (A. R., Nik.; poetische Bildung, vgl. Schwyzer 527) schlammig, morastig; ἰλύωμαι· ἐρρύπωμαι H. Außerdem ἰλύματα (Gal. 13, 45) durch Kreuzung mit λύματα. Adjektiviert ἰλύ (εἰλύ cod.)· μέλαν H.
Etymology : Bildung wie ἀχλύ̄ς u. a. (Schwyzer 495) und bis auf den Ausgang mit einem slavischen Wort für Schlamm identisch, z. B. aksl. russ. ilъ, Gen. ila (alter u-Stamm); dazu noch lett. īls stockfinster. Weitere Formen bei WP. 1, 163 und Vasmer Russ. et. Wb. s. v.; daselbst wie bei Bq (und W.-Hofmann s. lutum und silva) auch Lit. und ältere, verfehlte Deutungen.
Page 1,723

Mantoulidis Etymological

-ύος (=λάσπη). Ἀβέβαιη ἡ ἐτυμολογία του.