Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

virtus

From LSJ
Revision as of 09:10, 13 June 2024 by Spiros (talk | contribs) (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)

Οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν → I was not born to hate, but to love.

Sophocles, Antigone, 523

Latin > English

virtus virtutis N F :: army; host; mighty works (pl.); class of Angels; [Dominus ~ => Lord of hosts]
virtus virtus virtutis N F :: strength/power; courage/bravery; worth/manliness/virtue/character/excellence

Latin > English (Lewis & Short)

virtūs: ūtis (
I gen. plur. virtutium, App. Mag. 73; Paul. Nol. Carm. 10, 34; dat. and abl. VIRTVTEI, Inscr. Corp. Lat. 1, 30 and 34), f. vir, manliness, manhood, i. e. the sum of all the corporeal or mental excellences of man, strength, vigor; bravery, courage; aptness, capacity; worth, excellence, virtue, etc.: virtus clara aeternaque habetur, Sall. C. 1, 4: ni virtus fidesque vostra spectata mihi forent, id. ib. 20, 2; id. J. 74, 1.
I In gen.
   A Lit.: ita fiet, ut animi virtus corporis virtuti anteponatur, Cic. Fin. 5, 13, 38: his virtutibus ornatus, modestiā, temperantiā, justitiā, id. Off. 1, 15, 46; cf.: virtutes continentiae, gravitatis, justitiae, fidei, id. Mur. 10, 23: virtus atque integritas, id. Font. 13, 29: oratoris vis divina virtusque, id. de Or. 2, 27, 120.—
   B Transf., of animals, and of inanimate or abstract things, goodness, worth, value, power, strength, etc.: nam nec arboris, nec equi virtus (in quo abutimur nomine) in opinione sita est, sed in naturā, Cic. Leg. 1, 16, 45: praedium-solo bono, suā virtute valeat, Cato, R. R. 1, 2: merci pretium statui, pro virtute ut veneat, Plaut. Mil. 3, 1, 131: navium, Liv. 37, 24, 1: ferri, Just. 11, 13, 11: herbarum, Ov. M. 14, 357: oratoriae virtutes, Cic. Brut. 17, 65: oratio habet virtutes tres, Quint. 1, 5, 1: dicendi (opp. vitium), id. 8, praef. § 17: facundiae, id. 12, 3, 9.—
II In partic.
   A In the phrase deūm virtute, usu. with dicam, by the aid or merit of the gods, i. e. the gods be thanked (anteclass), Plaut. Trin. 2, 2, 65: virtute deūm et majorum nostrūm, id. Aul. 2, 1, 44; id. Capt. 2, 2, 71 dub.; cf. id. Mil. 3, 1, 85 and 90; so virtute eorum (i. e. majorum), id. Trin. 3, 2, 17.—
   B Moral perfection, virtuousness, virtue.
   1    Lit.: est autem virtus nihil aliud quam in se perfecta et ad summum perducta natura, Cic. Leg. 1, 8, 25: virtus est animi habitus naturae modo rationi consentaneus, id. Inv. 2, 53, 159: cum omnes rectae animi affectiones virtutes appellentur ... Appellata est ex viro virtus, etc., id. Tusc. 2, 18, 43; id. Inv. 2, 53, 159: nec vero habere virtutem satis est quasi artem aliquam, nisi utare ... virtus in usu sui tota posita est, id. Rep. 1, 2, 2: est in eo virtus et probitas et summum officium summaque observantia, id. Fam. 13, 28, a, 2.—
   2    Transf., Virtue, personified as a deity, Cic. N. D. 2, 23, 61; 2, 31, 79; id. Leg. 2, 8, 19; 2, 11, 28; id. Phil. 14, 13, 34; Plaut. Am. prol. 42; Liv. 27, 25, 7; 29, 11, 13; Juv. 1, 115 al.—
   C Military talents, courage, valor, bravery, gallantry, fortitude (syn. fortitudo), etc.: Helvetii reliquos Gallos virtute praecedunt, quod fere cottidianis proeliis cum Germanis contendunt, Caes. B. G. 1, 1; cf. id. ib. 1, 2; 1, 13: militum, Sall. J. 52, 6; 62, 1: Claudi virtute Neronis Armenius cecidit, Hor. Ep. 1, 12, 26: Scipiadae, id. S. 2, 1, 72; cf. id. Epod. 9, 26; 16, 5; id. C. 2, 7, 11.—
   D Obstinacy: iniqua, Stat. Th. 11, 1.

Latin > French (Gaffiot 2016)

virtūs,⁵ ūtis, f. (vir), qualités qui font la valeur de l’homme moralt et physt ;
1 caractère distinctif de l’homme, [et en gén.] qualité distinctive, mérite essentiel, valeur caractéristique, vertu : animi virtus corporis virtuti anteponitur Cic. Fin. 5, 38, les mérites de l’âme passent avant ceux du corps ; [fig.] arboris, equi Cic. Leg. 1, 45, le mérite, la valeur d’un arbre, d’un cheval ; virtutes oratoris Cic. Br. 185, les qualités d’un orateur, ou oratoriæ virtutes Cic. Br. 65 || [d’où] les qualités, le mérite, la valeur de qqn, de qqch. : novorum hominum virtus et industria Cic. Verr. 2, 5, 181, le mérite et l’activité des hommes nouveaux ; tua divina virtus Cic. Marc. 26, ta merveilleuse valeur, tes merveilleux talents ; virtutes dicendi alicujus Cic. Br. 232, les qualités oratoires de qqn ; bellandi virtus Cic. Pomp. 36, les talents guerriers ; virtus, quæ narrationis est maxima Cic. de Or. 2, 326, qualité, qui est la principale d’une narration
2 qualités morales, vertus : virtutes continentiæ, gravitatis, justitiæ Cic. Mur. 23, les vertus qui consistent dans la maîtrise de soi, la gravité, l’esprit de justice, cf. Cic. Off. 1, 56, etc. ; de Or. 2, 345
3 [en part.] a) qualités viriles, vigueur morale, énergie : virtus animi Sall. C. 53, 1, les qualités viriles de l’âme [dans Caton] ; vestræ virtuti constantiæque confido Cic. Phil. 5, 1, j’ai confiance dans votre énergie et votre fermeté ; b) bravoure, courage, vaillance : Helvetii reliquos Gallos virtute præcedunt Cæs. G. 1, 1, 4, les Helvètes dépassent le reste des Gaulois en courage, cf. Cæs. G. 1, 13, 5, etc.
4 la vertu, perfection morale : Cic. Leg. 1, 25 ; Inv. 2, 159 ; Tusc. 2, 43, etc. ; in virtute summum bonum ponere Cic. Læl. 20, placer le souverain bien dans la vertu || la Vertu, la Valeur [déesse] : Cic. Nat. 2, 61 ; 2, 79, etc. dat. et abl. sing. arch. virtutei CIL 1, 7 ; 1, 11 || gén. pl. virtutium Apul. Apol. 73.

Latin > German (Georges)

virtūs, ūtis, f. (vir), ganz wie ἀρετή, eig. die Mannheit, d.i. alles, was den Mann in körperlicher u. geistiger Hinsicht ziert u. adelt, u. zwar: I) appellat.: A) im allg.: 1) eig., die Tüchtigkeit, Tauglichkeit, Vorzüglichkeit, Tugend, die tüchtigen Eigenschaften, Vorzüge, Verdienste, die den Mann zieren, corporis, animi, Cic.: virtutibus lenioribus erat ornatus, modestiā, temperantiā, iustitiā, Cic.: vis illa divina virtusque, Cic.: ob virtutes certissimum exitium, Tac.: edepol virtutis (= virtutes) qui tuas nunc possit collaudare, Plaut.: dah. virtute alcis, durch jmds. Hilfe, Vermittelung, Plaut. – 2) übtr., v. Tieren, ebenso v. Sachen, die Güte, Tüchtigkeit, tüchtige Eigenschaft, der Wert, die Kraft, der Nachdruck, equi, Cic.: mercis, Plaut.: navium, Liv.: ferri, Iustin.: herbarum, Ov.: oratoriae virtutes, Cic.: virtus u. virtutes animi et ingenii, Lact. 5, 17, 4 u. de ira 7, 4: memoriae duplex virtus, facile percipere et fideliter continere, Eigenschaft, Cic.: cum quadam virtute, Quint.: virtute formae evenit, du hast es deiner Schönheit zu danken, daß usw., Plaut. – B) insbes.: 1) die männliche Vollkommenheit, die Tugend, Tugendhaftigkeit, der tugendhafte Wandel, die Moral, tantā virtute, so tugendhaft, Cic.: honesta in virtute ponuntur, Cic.; vgl. Cic. Tusc. 2, 43; de inv. 2, 159. – dah. auch die Ansicht, die die Menschen von der Tugend haben, die Moral, Hor. sat. 1, 3, 42. – 2) die kriegerische Tüchtigkeit, der kriegerische Mut, die Tapferkeit, Cic., Caes. u. Liv.: auch mit näheren Bestimmungen, rei militaris, Cic.: bellandi, Cic.: militaris, Cic.: virtutis est (es ist ein Zeichen von Mut) m. Infin., non mutare mentem, Heges. 5, 53 in. – Plur. virtutes, tapfere-, ausgezeichnete Taten, Heldentaten, Nep. Hann. 12, 5. Tac. Germ. 18. – 3) in schwierigen Lebensverhältnissen, in Gefahren, der Mut, die Herzhaftigkeit, Standhaftigkeit, nisi virtute et animo restitissem, mit Mut u. Kraft, Cic.: im üblen Sinne, iniqua, Stat. Theb. 11, 1. – 4) eine übermenschliche Kraft, ein Wunder, virtutem edere, Sulp. Sev. chron. 1, 43, 7. – II) personif., die Göttin Virtus, Cic. de nat. deor. 2, 61 u. 79. Liv. 27, 25, 7 u. 29, 11, 13. – / Archaist. Dat. Sing. virtutei, Corp. inscr. Lat. 1, 30 u. 34; Abl. virtutei Corp. inscr. Lat. 1, 34. – Genet. Plur. auch virtutium, Apul. apol. 73. Paul. Nol. carm. 10, 34. Iul. Val. 2, 21 Mai (Kübler p. 82, 22 virtutum). Itin. Alex. 48, (111).

Latin > Chinese

virtus, utis. f. (vir.) :: 德行。烈毅。野性。精粹人。本性之力。助。怪異事。出等。女神名。— Bacchi 酒之效。Modum egressa virtus 出等之德。Verbi virtus 一句之深義。Virtute deum 賴諸神庇佑。Spectata virtus belli domique 隊中家内皆願之徳。Virtutes orationis 文之錦繡。Praecedere virtute eum 勇過於彼。

Translations

virtue

afrikaans: deug; Albanian: virtyt; Arabic: فَضِيلَة‎; Armenian: առաքինություն; Belarusian: цнота, дабрачыннасць, дабрачыннасьць; Bulgarian: добродетел, целомъ́дрие; Catalan: virtut; Cebuano: birtud; Chinese Mandarin: 美德, 德; Czech: ctnost; Danish: dyd; Dutch: deugdzaamheid; Finnish: hyvellisyys, siveys; French: vertu; Friulian: virtût; Galician: virtude; Georgian: ღირსება; German: Tugend; Greek: αρετή; Ancient Greek: ἀρετή, τὸ ἐνάρετον; Hebrew: סְגֻלָּה‎; Hindi: सदाचार; Hungarian: erény; Icelandic: dyggð; Ido: vertuo; Interlingua: virtute; Italian: virtù; Japanese: 美徳, 徳; Korean: 미덕(美德), 덕(德); Latin: virtus; Latvian: tikums; Macedonian: доблест; Middle English: honeste; Norwegian: dyd; Old Norse: dygð; Old English: cræft; Persian: خوبی‎, ستودگی‎, هژیری‎; Polish: cnota; Portuguese: virtude; Romanian: virtute; Russian: добродетель, целомудрие; Serbo-Croatian Cyrillic: врлина; Roman: vrlina; Sicilian: virtuti; Slovak: cnosť; Slovene: vrlina; Solon: buyaa; Spanish: virtud; Swedish: dygd; Tamil: விருடம்; Telugu: సుగుణం; Turkish: erdem, fazilet, itminan; Ukrainian: цнотливість, доброчесність; Venetian: vertù; Vietnamese: đức