κόλαφος
English (LSJ)
ὁ, (κολάπτω) buffet, = κόνδυλος, Epich. 1 (as pr. n.), cf. Hsch., Glossaria; cf. Lat. colaphus.
German (Pape)
[Seite 1472] ὁ, Ohrfeige, Backenstreich; Epicharm. bei Hesych. u. E. M 525, 8; eigtl. dor., dem att. κόνδυλος entsprechend; wohl mit κολάπτω zusammenhangend.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ) :
coup sur la joue, soufflet, gifle.
Étymologie: κολάπτω.
Greek (Liddell-Scott)
κόλᾰφος: ὁ, (κολάπτω) ῥάπισμα, Δωρ. ἀντὶ τοῦ κόνδυλος, Ἐπίχαρ. 1 Ahr., Συλλ. Ἐπιγραφ. 1759· ἴδε Ἡσύχ.
Greek Monolingual
ο (AM κόλαφος)
ράπισμα, χτύπημα στο πρόσωπο
νεοελλ.
βαριά προσβολή, εξύβριση («το άρθρο της εφημερίδας ήταν κόλαφος για τον υπουργό»).
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Πιθ. υποχωρητ. παρ. του ρ. κολάπτω με εκφραστικό δασύ (-φ-). Κατ' άλλους, η λ. εμφανίζει επίθημα -φος πιθ. υπό την επίδραση του τ. κρότα-φος. Τη λ. δανείστηκε η λατ. με τη μορφή colaphus και από αυτήν οι ρομανικές γλώσσες (πρβλ. γαλλ. coup, ιταλ. colpo)].
Greek Monotonic
κόλαφος: ὁ (κολάπτω), ράπισμα.
Frisk Etymological English
Grammatical information: m.
Meaning: buffet (Epich. 1 as name of a παιδοτρίβης, H., EM; Lat. LW [loanword] colap(h)us (Plaut.).
Other forms: κόλαφος κόνδυλος H.
Derivatives: κολαφίζω beat with the fist, box on the ear (NT, Sammelb. 6263, 23); Κολαφίδιον Att. woman's name, s. Fraenkel Nom. ag. 2, 86 w. n. 3).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Lowly word, which for that reason provides great difficulties for the explanation. If cognate with κολάπτω, which is certainly possible, it will be a backformation, and not its basis; on the formation cf. κρόταφος a. o. (Chantraine Formation 264). Diff. Krogmann KZ 67, 224 n. 1: to κολοφών a. o.; not convincing. Also not to Skt. kalaha- sight, s. Mayrhofer KEWA s. v. Older attempts in Bq. - Lat. colap(h)us (s. Ernout Rev. de phil. 77, 155f.) found in Vulgar Latin and in the Romance languages a wide spread (colpus, Ital. colpo, Fr. coup etc.; also Goth. kaupatjan κολαφίζειν?) and came back to Greek from there (s. Fraenkel l. c.). - By far the simplest solution is that κόλαφος was the basis of κολάπτω, which is quite possible, in spite of DELG. The word is no doubt Pre-Greek. κόλαφος can hardly be derived from κολάπτω (Chantr. Form. is of no help).
Middle Liddell
Frisk Etymology German
κόλαφος: {kólaphos}
Grammar: m.
Meaning: Faustschlag, Ohrfeige (Epich. 1 als N. eines παιδοτρίβης, H., EM; lat. LW colap(h)us seit Plaut.)
Derivative: mit κολαφίζω mit der Faust schlagen, ohrfeigen (NT, Sammelb. 6263, 23); Κολαφίδιον att. Frauenname, s. Fraenkel Nom. ag. 2, 86 m. A. 3).
Etymology: Niedriges Wort, das eben deswegen der Erklärung große Schwierigkeiten bereitet. Wenn mit κολάπτω verwandt, was gewiß möglich ist, muß es als Rückbildung, nicht als Grundlage davon verstanden werden; zur Bildung vgl. κρόταφος u. a. (Chantraine Formation 264). Ganz anders Krogmann KZ 67, 224 A. 1: zu κολοφών u. a.; nicht überzeugend. Auch nicht zu aind. kalaha- Streit, s. Mayrhofer Et. Wb. s. v. Ältere vergebliche Versuche bei Bq. — Lat. colap(h)us (dazu Ernout Rev. de phil. 77, 155f.) hat im Vulgärlatein und in den roman. Sprachen eine weite Verbreitung gefunden (colpus, ital. colpo, frz. coup usw.; auch got. kaupatjan κολαφίζειν?; vgl. Feist Etym. Wb. s. v. m. Lit.) und ist von da ins Griechische zurückgewandert (s. Fraenkel a. a. O.).
Page 1,897
Mantoulidis Etymological
(=ράπισμα, μπάτσος). Ἀπό τό κολάπτω (=χτυπῶ, χαράζω), (συγγενικό μέ τό κλάω). Παράγωγα τοῦ κολάπτω: κολαπτήρ, κολαπτός, ἐκκολάπτω (=ξύνω, ξεκλωσῶ), ἐκκόλαψις (=ξεκλώσισμα), ἐκκολαπτικός, κολαφίζω (=χτυπῶ στό πρόσωπο), δρυοκολάπτης (=ξυλοφαγάς).
