μάτη

From LSJ

κραδία δὲ φόβῳ φρένα λακτίζει → my heart knocks at my ribs

Source
Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: μάτη Medium diacritics: μάτη Low diacritics: μάτη Capitals: ΜΑΤΗ
Transliteration A: mátē Transliteration B: matē Transliteration C: mati Beta Code: ma/th

English (LSJ)

[ᾰ], ἡ,
A folly, fault, μάτας εἰπών speaking folly, Stesich.47, cf. A.Ch.918 (pl.); μάταισι πολυθρόοις with clamorous lewdness, Id.Supp. 820 (lyr.) (but expld. by Sch. as 'quest'); οὔ τί τοι μέτρον μάτας S.Fr.798.
II cf. μάτην ad fin.

German (Pape)

[Seite 101] ἡ, = ματία, Fehler, Vergehen, Aesch. Ch. 905; auch φυγάδα μάταισι πολυθρόοις βίαια δίζηνται λαβεῖν, Suppl. 800, von dem Hin- u. Herrennen der Verfolger; οὔτι τοι μέτρον μάτας, Soph. frg. 788; εἰς μάτην, = μάτην, ins Gelag, in den Tag hinein, Luc. Tragodop. 28.

French (Bailly abrégé)

ης (ἡ) :
chose vaine, action ou démarche vaine.
Étymologie: pê apparenté au lat. mentiri.

Russian (Dvoretsky)

μάτη: дор. μάτᾱ (ᾰ) ἡ
1 пустая затея, напрасный труд, блуждание: μάταισι πολυθρόοις Aesch. в шумных странствиях;
2 заблуждение, проступок (πατρὸς τοῦ σοῦ Aesch.): εἰς μάτην Luc. = μάτην.

Greek (Liddell-Scott)

μάτη: [ᾰ], ἡ, = ματία, μάταιος κόπος, μωρία, σφάλμα, Αἰσχύλ. Χο. 918· μάταισι πολυθρόοις, θορυβώδεσι ζητήσεσι, ὁ αὐτ. ἐν Ἱκ. 820· οὔ τί τοι μέτρον μάτας Σοφ. Ἀποσπ. 788. (Ἐντεῦθεν ματάω, ματᾴζω, μάτην, μάταιος· ἴσως δὲ καὶ τὸ μὰψ εἶναι συγγενές).

Greek Monolingual

μάτη, ἡ (Α)
1. μάταιος κόπος, ανοησία, σφάλμα («μάτας εἰπών», Στησίχ.)
2. (ως μέτρο) το ½ της αρτάβης.
[ΕΤΥΜΟΛ. Λ. άγνωστης ετυμολ. Έχει διατυπωθεί ωστόσο η άποψη ότι ο τ. ανάγεται σε ΙΕ ρίζα mā-t- και συνδέεται με σλαβ. mat-am, mat- «στρίβω, ψεύδομαι, απατώ» και με το ρ. μηνύω, άποψη όμως ελάχιστα πιθανή.
ΠΑΡ. μάταιος, ματαιώνω, μάτην
αρχ.
ματάζω, ματία.

Greek Monotonic

μάτη: [ᾰ], ἡ, = ματία, ανοησία, σφάλμα, σε Αισχύλ.

Frisk Etymological English

Grammatical information: f.
Meaning: roughly fault, folly (Stesich., A., S.), also ματίη id. (κ 79, A. R.), metr. useful transformation (Porzig Satzinhalte 204 a. 70, Scheller Oxyronierung 39 w. n. 1). -- μάτην adv. idly, vainly, without reason (h. Cer.).
Derivatives: 1. μάταιος idly, empty, foolish, rash (IA.) with ματαιό-της (hell.), -σύνη (Polem. Phgn.) idleness etc. and the denominatives: a) (ἀπο-) ματαΐζω (Hdt., J.), ματᾳζω (A., S.; on the phonetics etc. Schwyzer 265 a. 736) talk nonsense, act foolishly, also -αιάζω id. (hell.); b) ματαιόομαι, -όω render to puposelessness, act foolishly (LXX, NT) with ματαίωμα (Hermas). -- 2. ματάω, aor. ματῆσαι do in vain, miss, be useless (Il.).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]
Etymology: The difficulty, to define exactly the original meaning of the verbal noun μά-τη (on its formation Fraenkel Nom. sg. 2, 115) and the fossilized acc. μάτην which originated from there (Schwyzer 621), makes searching for a convincing etymology almost impossible. The connection with some Slavic words, e.g. Pol. mat-am, mat-ać swindel, turn, lie, deceive, Sbcr. mat-am, -ati allure, attract (Bq, WP. 2, 219f., Pok. 693 with Prellwitz and Zubatý) has clearly a minimal value; cf. Vasmer Wb. s. matošítь, where the Slavic words are estimated differently. S. also on μηνύω. Different proposals in Bq. - Fur. 88 n. 476 reminds that words for stupid, foolish are often Pre-Greek (also 242, 339; cf. ματταβος ὁ μωρός Η.; also words in -αιος are often Pre-Greek.

Middle Liddell

μᾰ́τη, ἡ, = ματία,]
a folly, a fault, Aesch.

Frisk Etymology German

μάτη: {mátē}
Forms: auch ματίη ib. (κ 79, A. R.), metr. bequeme Umbildung (Porzig Satzinhalte 204 u. 70, Scheller Oxytonierung 39 m. A. 1). —μάτην Adv. vergeblich, umsonst, ohne Grund (seit h. Cer.).
Grammar: f.
Meaning: etwa Unbesonnenheit, Torheit (Stesich., A., S.),
Derivative: Davon (oder von μάτη): 1. μάταιος eitel, nichtig, töricht, frevelhaft (ion. att.) mit ματαιότης (hell. u. sp.), -σύνη (Polem. Phgn.) Eitelkeit und den Denominativa: a) (ἀπο-) ματαΐζω (Hdt., J.), ματᾴζω (A., S.; zum Lautlichen usw. Schwyzer 265 u. 736) Unsinn schwatzen, töricht handeln, auch -αιάζω ib. (hell. u. sp.); b) ματαιόομαι, -όω ‘der Nichtigkeit preisgegeben werden (preisgeben), töricht handeln’ (LXX, NT) mit ματαίωμα (Hermas). — 2. ματάω, Aor. ματῆσαι vergeblich tun, verfehlen, untätig sein (ep. poet. seit Il.).
Etymology: Die Schwierigkeit, das Verbalnomen μάτη (über dessen Bildung Fraenkel Nom. sg. 2, 115) und den daraus hervorgegangenen erstarrten Akk. μάτην (Schwyzer 621) auf die ursprüngliche Bedeutung hin genau zu bestimmen, macht die Suche nach einer überzeugenden Etymologie zu einem ziemlich aussichtslosen Unternehmen. Die Zusammenstellung mit einigen slavischen Wörtern, z.B. poln. mat-am, mat- schwindeln, drehen, lügen, betrügen, sbkr. mat-am, -ati allicere, attrahere (Bq, WP. 2, 219f., Pok. 693 mit Prellwitz und Zubatý) hat offenbar einen minimalen Wert; vgl. Vasmer Wb. s. matošítь, wo die slav. Wörter anders beurteilt werden. S. auch zu μηνύω. Andere Vorschläge bei Bq.
Page 2,185