Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

nedum

From LSJ
Aristotle, Nicomachean Ethics, 5.30

Latin > English

nedum CONJ :: still less; not to speak of; much more

Latin > English (Lewis & Short)

nē-dum:
I conj. (lit. while not), by no means, much less, still less, not to speak of (class.), used to indicate that whereas a certain thing is not, another thing can still less be.
   A With a preceding negation: satrapes si siet Amator, numquam sufferre ejus sumptus queat: Nedum tu possis, Ter. Heaut. 3, 1, 43: optimis temporibus nec P. Popillius, nec Q. Metellus vim tribuniciam sustinere potuerunt, nedum his temporibus sine vestrā sapientiā salvi esse possimus, Cic. Clu. 35, 95; id. Planc. 37, 90: nulla simulacra urbibus suis, nedum templis, sinunt, Tac. H. 5, 5: ne voce quidem incommoda, nedum ut ulla vis fieret, Liv. 3, 14 fin.—With vix or aegre in the place of the preceding negative: vix in ipsis tectis et oppidis frigus infirmā valetudine vitatur: nedum in mari, Cic. Fam. 16, 8, 2; id. Agr. 2, 35, 97: puerum vixdum libertatem, nedum dominationem modice laturum, Liv. 24, 4, 1: et aegre inermem tantam multitudinem, nedum armatam, sustineri, Liv. 6, 7, 3.—
   B Without a preceding negation, which, however, lies in the thought expressed: erat enim multo domicilium hujus urbis aptius humanitati tuae, quam tota Peloponnesus, nedum Patrae, Cic. Fam. 7, 28, 1: quippe secundae res sapientium animos fatigant: nedum illi corruptis moribus victoriae temperarent, Sall. C. 11, 8: Tac. A. 13, 20.—
II Transf. (post-Aug.), affirmatively, not to say, much more: adulationes etiam victis Macedonibus graves, nedum victoribus, much more should they prove victors, Liv. 9, 18, 4: Quintius, quem armorum etiam pro patriā satietas teneret, nedum adversus patriam, id. 7, 40; 45, 29; 26, 26: satis mihi jam videbaris animi habere, etiam adversus solida mala, nedum ad istas umbras malorum, quibus, etc., Sen. Ep. 99, 3; Quint. 12, 1, 39: ornamenta etiam legioni, nedum militi, satis multa, Val. Max. 3, 2, 26.—So, by transposition, beginning the sentence (very rare): nedum hominum humilium, sed etiam amplissimorum virorum, not to speak of, I need not say, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 7, A, 1.

Latin > French (Gaffiot 2016)

nēdum,¹⁰ conj. et adv.
    I [conj. avec subj.], bien loin que,
1 [après une prop. nég.] : non potuerunt, nedum... possimus Cic. Clu. 95, ils n’ont pas pu, bien loin que nous puissions... ; vix... frigus vitatur, nedum... Cic. Fam. 16, 8, 2, à peine le froid est-il évité..., loin que..., cf. Cic. Planc. 90
2 [après une affirm.] : Liv. 26, 26, 11
3 [adjonction de ut ] nedum ut Liv. 3, 14, 6, même sens.
    II adv., à plus forte raison,
1 [après prop. nég.] : erat multo domicilium hujus urbis aptius humanitati tuæ quam tota Peloponnesus, nedum Patræ Cic. Fam. 7, 28, 1, le séjour de notre ville était mieux approprié à ta politesse que le Péloponnèse tout entier, à plus forte raison que Patras ; ægre inermem tantam multitudinem, nedum armatam sustineri posse Liv. 6, 7, 3, on ne pouvait résister qu’avec peine à une si grande foule sans armes, à plus forte raison en armes, cf. Liv. 7, 40, 3
2 [après affirm.] : Liv. 45, 29, 2 ; Sen. Ep. 99, 3 ; Tac. D. 25, 2
3 [en tête de la prop.] je ne dis pas, ce n’est pas seulement : L. Cornelius Balbus et Gaius Oppius d. Cic. Att. 9, 7 a, 1.

Latin > German (Georges)

nēdum, Adv. (vgl. dum), I) im Nachsatze, a) mit im Vordersatze vorausgehender od. wenigstens mit vorausgedachter Negation, geschweige = viel weniger, mit folg. bl. Coniunctiv: numquam sufferre eius sumptus queat: nedum tu possis, Ter.: optimis temporibus nec P. Popilius nec Q. Metellus vim tribuniciam sustinere potuerunt, nedum his temporibus sine vestra sapientia salvi esse possimus, Cic. – vix in ipsis tectis frigus vitatur: nedum in mari et in via sit facile abesse ab iniuria temporis, Cic. – secundae res sapientium animos fatigant: nedum illi corruptis moribus victoriae temperarent, Sall.: mortalia facta peribunt, nedum sermonum stet honos, Hor. – mit folg. ut u. Konj., ne voce quidem incommodi, nedum ut ulla vis fieret, Liv. – absol., erat multo domicilium huius urbis aptius humanitati tuae, quam tota Peloponnesus, nedum Patrae, Cic.: adulationes etiam Macedonibus graves, nedum victoribus, Liv. – b) nach affirmativem Satze, geschweige = vielmehr, consules bellicosi, qui vel in pace tranquilla bellum excitare possent, nedum in bello respirare civitatem forent passuri, Liv.: insueta omnia oculis auribusque, quae vel socios, nedum hostes victos terrere possent, Liv. – II) zu Anfange des Satzes, ich will nicht sagen = nicht bloß (m. folg. sed etiam), nedum hominum humilium, ut nos sumus, sed etiam amplissimorum virorum consilia ex eventu, non ex voluntate, a plerisque probari solent, Balb. et Opp. b. Cic. ad Att. 9, 7. litt. A. § 1 zw.

Latin > Chinese

nedum. conj. :: 不但。愈。何况。Optimis temporibus nec iste nec ille vim tribunitiam sustinere potuerunt, nedum his temporibus sine vestra sapientia salvi esse possimus 光天化日際二臣皆力不稱護民之任此時無爾等之智愈不得平安也。Vix in ipsis tectis frigus vitatur, nedum in mari sit facile abesse ab injuria temporis 屋中僅可免冷海中愈難避天氣之害。Puer vix dum libertatem, nedum dominationem modice laturus 幼年人僅可自主焉可主他人乎。Multaque talia, etiam privatis deformia, nedum principi 尙有類此多事爲平民亦醜何况國君。Quae vel socios, nedum hostes victos terrere possent 此等言可驚結盟者何况已敗之敵焉。