praemoneo
οὐ γὰρ εἰς περιουσίαν ἐπράττετ' αὐτοῖς τὰ τῆς πόλεως → for selfish greed had no place in their statesmanship
Latin > English
praemoneo praemonere, praemonui, praemonitus V :: forewarn
Latin > English (Lewis & Short)
prae-mŏnĕo: ŭi, ĭtum, 2, v. a.
I In gen., to forewarn, to advise, or admonish beforehand, to remind beforehand, to premonish (class.); constr. aliquem with ut or ne, with a simple subj., with quod, with de, aliquid (of a thing): me, ut magnopere caverem, praemonebat, Cic. Verr. 1, 8, 23; so with ut, Vell. 2, 57, 2; Suet. Oth. 6: ut te praemonerem, plurimum tibi credas, Plin. Ep. 6, 22, 7: praemonito filio, ne alii crederet, Just. 12, 14, 7: praemoneo, numquam scripta quod ista legat, Ov. Tr. 5, 1, 16: de impendentibus periculis voce Jovis praemoneri, Cic. Har. Resp. 5, 10: conatus hostis, to warn of, Liv. 33, 20, 12: caeli varietatem praemonitus, Col. 11, 2, 1: praemoniti oraculo, Plin. 16, 39, 76, § 199: ut futuri principes praemonerentur, quā viā possent ad gloriam niti, Plin. Ep. 3, 18, 2.—
II In partic., of prophecies, to foretell, foreshow, predict (poet. and in post-Aug. prose): futura, Just. 43, 1, 8: haruspices praemonuerunt superna vulnera, Plin. 2, 56, 57, § 147.—
(b) Of inanimate things, to presage, signify, foreshadow: ferunt Terribiles tubas auditaque cornua caelo Praemonuisse nefas, Ov. M. 15, 784: rutilus (circa lunam) et ventos et imbres praemonebit, Plin. 18, 35, 79, § 347.—
(g) Of animals: pericula (animalia) praemonent, non fibris modo extisque, sed aliā quādam significatione, Plin. 8, 28, 42, § 102.—
(d) With object-clause: et vatum timeo monitus, quos, igne Pelasgo Ilion arsuram, praemonuisse ferunt, Ov. H. 17, 239.—Hence, praemŏnĭtum, i, n., a premonition (post-class.): praemonita et praecepta, Gell. 14, 2, 3.
Latin > French (Gaffiot 2016)
præmŏnĕō,¹² ŭī, ĭtum, ēre, tr.,
1 annoncer d’avance, avertir auparavant, prévenir : aliquem ut Cic. Verr. 1, 1, 23, avertir qqn de ; [av. subj. seul] Plin. Min. Ep. 6, 22, 7 ; de re Cic. Har. 10, avertir d’une chose
2 prédire, présager : Just. 43, 1, 8 ; Plin. 2, 147 ; 8, 102 ; Ov. M. 15, 784.
Latin > German (Georges)
prae-moneo, uī, itum, ēre, vorher (im od. zum voraus) erinnern, -bemerken, -raten, -bedeuten (anleiten), -warnen, -warnend zeigen, I) im allg., mit Acc., conatus hostis (vor feindl. Überfällen), Liv. 33, 20, 12: caeli varietatem mutationemque (in bezug auf usw.) ex hoc commentario praemoneri, Colum. 11, 2, 1. – im Passiv m. Nom. pers., praemoniti oraculo, Plin. 16, 199: praemoniti a filio vatis legati, Plin. 28, 15. – m. folg. indir. Fragesatz, convenit autem amori in te meo sub exemplo praemonere, quid debeas fugere, Plin. ep.: ut futuri principes sub exemplo praemonerentur, quā potissimum viā possent ad eandem gloriam niti, Plin. ep. – m. folg. Acc. u. Infin., quod licet nobis futuros (principes) sub exemplo praemonere, nullum locum, nullum esse tempus, quo funestorum principum manes a posterorum exsecrationibus conquiescant, Plin. pan.: hic ipse fraudes esse praemonuit dolus, Sen. poët. – m. folg. ut u. Konj., benevolo animo me, ut magno opere caverem, praemonebat, Cic.: iam tunc praemonente fortunā, ut diu penitusque perdisceres quae mox praecipere deberes, Plin. pan. – m. folg. ne u. Konj., igitur praemoneo, ne villicum ex eo genere servorum, qui corpore placuerunt, instituamus, Colum.: praemonito filio, ne alii quam Thessalo et fratribus cederet, Iustin. – m. folg. bl. Coniunctiv, ut te sortitum provinciam praemonerem, plurimum tibi credas nec cuiquam satis fidas, Plin. ep. 6, 22, 7; u. so ibid. 4, 11, 11. – m. de u. Abl., de ipsa regionis eius hora praemonuisse conveniat, Plin. 18, 330. – neutr. pl. des Partiz. Fut. Pass. subst., praemonenda praemonuit, Apul. de deo Socr. 17. – II) Zukünftiges vorher andeuten, im voraus anzeigen, -verkünden, a) v. Weissagern u. Weissagungen: futura, Iustin. 43, 1, 8: haruspices praemonuerunt superna vulnera, deuteten auf Wunden von oben, Plin. 2, 147. – m. folg. Acc. u. Infin., quae tum maxime accidebant, casura praemonens, Liv. 36, 34, 3: et vatum timeo monitus, quos igne Pelasgo Ilion arsurum praemonuisse ferunt, Ov. epist. 16, 239 sq. - b) v. Tieren u. Lebl.: plurima animalia pericula praemonent non fibris modo extisque, sed aliā quādam significatione, Plin. 8, 102: si quartam lunam orbis rutilus cinget, et ventos et imbres praemonebit, Plin. 18, 347: ferunt terribiles tubas auditaque cornua caelo praemonuisse nefas, Ov. met. 15, 784 sq.
