γαλέη

English (LSJ)

contr. γαλῆ, ῆς, ἡ, a name given to various animals of the

   A weasel kind, weasel, marten, polecat or foumart, Batr.9, al., Ar.Ach. 255, Pl.693, Arist.HA609a17, al.; εἰ διᾴξειεν γαλῆ (a bad omen) Ar.Ec.792, cf. Thphr.Char.16.3: prov., θύρα δι' ἧς γαλῆ… οὐκ εἰσέρχεται Apollod. Car.6.    2 γ. ἀγρία wild ferret (found in Africa and Spain, Hdt.4.192), Arist.HA580b26, Ruf.Fr.79, Str.3.2.6; γ. Ταρτησσία Hdt. l.c., Diogenian.3.71.    3 γ. ἐνοικίδιος tame weasel, Plu.2.446c; γ. κατοικίδιος Philum.Ven.33.1, Dsc.2.25.    4 prov., γαλῆν ἔχεις, of bad luck, Diogenian.3.84; γαλῇ χιτώνιον κροκωτόν, of 'pearls before swine', Stratt.71, Zen.2.93; γαλῇ στέαρ, = βατράχῳ ὕδωρ (q. v.), Diogenian.3.83.    II a small fish, distd. from γαλεός by Ael.NA15.11. (From γαλεyᾱ, Adj. from *γαλις, cf. Skt. girikā 'mouse', Lat.glīs.)

German (Pape)

[Seite 471] ἡ, zsgzgn γαλῆ, 1) Wiesel, Marder, Batrachom. 9; Her. 4, 192; öfter bei Ar., z. B. Ach. 243 Ran. 304; βδέουσα δριμύτερον γαλῆς Pl. 693, an γ. βδέουσα, Stinkmarder, erinnernd; γαλῆ ἀργία od. Λιβυκή, das Frettchen. – Sp. = Katze. – 2) ein Meerfisch, von γαλεός nach Ael. H. A. 15, 11 verschieden.

Greek (Liddell-Scott)

γαλέη: συνῃρ. γαλῆ, ῆς, ἡ, ἡ κοιν. λεγομένη γάτ(τ)α, ἣν ὁ Διοσκ. 2, 27 γαλῆν κατοικίδιον ὀνομάζει, ἐν τοῖς Σχολ. εἰς Ἀριστοφ. 362, 43 Διδ. φέρεται «γαλῆ ἡ κάττα, μυγαλῆ ἡ νυφίτζα» Ἡρόδ. 4, 192, Ἀριστοφ. Ἀχ. 255· βδέουσα δριμύτερον γαλῆς ὁ αὐτ. Πλ. 693· εἰ διᾴξειεν γαλῆ Ἐκκλ. 792, Θεόκρ. 15. 28, Γαλεομυομ. παροιμ., θύρα, δι ' ἧς γαλῆ… οὐκ εἰσέρχεται Ἀπολλ. Καρ. Διαβ. 1, Θεόκρ. 15, 28.―Ἡ γ. ἀγρία (περιγραφομένη ὡς ἐχθρὰ τῶν μυῶν, Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 6. 37, 4) φαίνεται ὅτι ἦτο ἐγχώριος τῆς Ἀφρικῆς καὶ Ἱσπανίας, Ἡρόδ. ἔνθ᾽ ἀνωτ., Στράβων 144· ἴσως γ. Ταρτησία ἦτο ἡ αὐτή, Ἡρόδ. ἔνθ' ἀνωτ., ἡ παροιμία γαλῇ κροκωτὸν ἢ χιτώνιον, ἐπὶ ἀναρμόστων πραγμάτων εἰλημμένη ἐκ τοῦ μύθου τῆς εἰς γυναῖκα μεταβληθείσης γαλῆς Βάβρ. 32. ΙΙ. εἶδος μικροῦ ἰχθύος διακρινομένου ἀπὸ τοῦ γαλεοῦ παρ' Αἰλ. Ζ. Ι. 15.11.

French (Bailly abrégé)

ης (ἡ) :
par contr. γαλῆ, ῆς;
1 belette, animal;
2 p. anal. mustèle, poisson de mer.
Étymologie: DELG étym. peu sûre.

Spanish (DGE)

-ης, ἡ

• Alolema(s): contr. γαλῆ Ar.Ach.255, Stratt.75; γαλέα Gp.20.7.1
I zool.
1 hurón, Putorius furo que habita en el norte de África y Tarteso, Hdt.4.192, llamado γ. ἀγρία Str.3.2.6, cf. Arist.HA 580^b26, Plu.2.446e, γ. κατοικίδιος Philum.Ven.33.1, Dsc.2.25, cf. Ruf.Fr.79, Diogenian.1.3.71.
2 comadreja, Mustella vulgaris Ar.l.c., Batr.9, Arist.HA 609^a17, Theoc.15.28, Plu.2.977f, Luc.Pisc.34, Tim.21, Trag.163, Artem.1.79, 3.28, D.C.58.5.5, LXX Le.11.29
•como signo de mal agüero y en prov. εἰ ... διᾴξειεν γαλῆ si cruzase una comadreja Ar.Ec.792, cf. Thphr.Char.16.3, γαλῆν ὁρῶ como mala pronunciación de γαλήν' ὁρῶ en el verso de Eurípides (Or.279), Ar.Ra.304, Stratt.63, cf. Sch.Ar.ad loc., θύραν δι' ἧς γαλῆ ... οὐκ εἰσέρχεται equivale a ‘casa cerrada a cal y canto’, Apollod.Car.6, Batr.(a) 49, 114, γαλῆν ἔχεις equivale a ‘tienes la negra’, Apostol.5.26, γαλῇ χιτώνιον κροκωτόν equivale a ‘echar margaritas a los cerdos’, Stratt.l.c., Zen.2.93, γαλῇ στέαρ equivale a ‘complacer en todo’, Diogenian.2.2.9, γαλῆ Ταρτησία prov. por su gran tamaño, Hsch., en fábulas γαλαῖ ... καὶ μύες Babr.31, γαλῆ καὶ Ἀφροδίτη Aesop.50, cf. Galeom.6.
3 ict. pez de pequeño tamaño, Ael.NA 15.11, Gp.l.c.

• Etimología: Se ha rel. lat. glīs ‘lirón’, ai. giri-, girikā- ‘ratón’. Tb. se ha deriv. de γαλεός.

Greek Monolingual

(I)
η (Α)
βλ. γαλή.
(II)
γαλέη, η (Α)
είδος περικεφαλαίας.
[ΕΤΥΜΟΛ. < λατ. galea «περικεφαλαία, κράνος»].

Greek Monotonic

γαλέη: συνηρ. γαλῆ, -ῆς, ἡ, γάτα, «νυφίτσα»· Λατ. mustela, σε Ηρόδ., Αριστοφ.

Russian (Dvoretsky)

γαλέη: стяж. γαλῆ ἡ мелкий хищник (куница, ласка, хорек и т. п.) Batr., Her., Arph., Arst., Theocr., Plut., Babr.

Frisk Etymological English

γαλῆ
Grammatical information: f.
Meaning: weasel, marten (Batr., Ar.); also fish name (Ael.), s. Strömberg Fischnamen 108.
Compounds: γαλε-άγκων (Arist.), also γαλι-άγκων (Hp.; after the many first members in -ι: ἀργι-, κυδι- etc.; s. below), prop. with weaselarms, i. e. with short upperarm, cf. Solmsen Wortforsch. 225f.; γαλεό-βδολον n. "weaselstench", dead nettle, substant. bahuvrihi, = γαλήοψις "weaseleye" (Dsc.); on the names Strömberg Pflanzennamen 138f., Lehmann IF 21, 193 A. 1. Denom. γαλιάω = ἀκολασταίνω "ce qui serait sémantiquement satisfaisant"(?) DELG.
Derivatives: γαλιδεύς young weasel (Crat.), after λυκ-ιδεύς etc. (Chantr. Form. 364; s. below); γαλεώτης gecko lizard (Ar.), weasel (Luc.); on the formation s. Schwyzer 500; also swordfish (Plb.), cf. s. γαλεός. - On γαλεός s.v.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: The formation of γαλέη shows that the word originally indicated the skin, cf. ἀλωπεκ-έη etc. (Chantr. Form. 91), cf. Lat. galea below. The basis is unknown. One compares Lat. glīs dormouse and Skt. giri-, girikā f. mouse (lexic.; prob. it did not exist, Mayrhofer EWAia1, 488; γαλ-ιδεύς, γαλι-άγκων do not prove a Greek ι-stem, s. above). γαλ- could be *glH-, and Lat. glis perhaps *glHi- (Schrijver, Laryngeals 242), but this remains uncertain. γαλέη must not be IE. On the IE word (*ḱormen-_) see Pok. 573, EIEC 638 - Not to Welsh bele weasel (pace Schwyzer 299; cf. W.-Hofmann s. fēlēs). - The original meaning weasel-skin in Lat. galea leather helmet, cf. κυνέη prop. dog-skin. - From γαλέη also Ital. galea, -ia, Dutch galei etc., a ship (for its speed); cf. γαλία εἶδος πλοίου λῃστρικοῦ H.; cf. also Germ. Galeere; but see H. and R. Kahane, FS Wartburg 1958, 428-439: rather form γαλεός shark with the comment of Szemerényi, Gnomon 43 (1971) 663 s.v. γαλέη: as Lat. galea also means vessel, this word could have been used as ship. Ahrweiler, Byzance et la mer, 414.

Middle Liddell

a weasel, marten-cat or polecat, Lat. mustela, Hdt., Ar.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

γαλέη -έης, contr. γαλῆ -ῆς, ἡ
1. wezel, marter, bunzing, fluwijn.
2. wsch. poes. Theocr. 15.28.

Frisk Etymology German

γαλέη: γαλῆ
{galéē}
Grammar: f.
Meaning: Wiesel, Marder (ion. att. seit Hdt., Ar.), auch als Fischname (Ael.), vgl. Strömberg Fischnamen 108.
Derivative: Davon γαλιδεύς junges Wiesel (Krat.), nach λυκιδεύς und anderen Nomina auf -ιδεύς (Chantraine Formation 364; vgl. unten); γαλεώτης Eidechse (Ar., Arist.), Wiesel (Luk.); zur Bildung vgl. Schwyzer 500; auch Schwertfisch (Plb., Str.), vgl. s. γαλεός. — Bemerkenswerte Komposita: γαλεάγκων (Arist., Plu.), auch γαλιάγκων (Hp.; nach den zahlreichen Vordergliedern auf -ι: ἀργι-, κυδι-, καλλι- usw.; vgl. unten) eig. wieselarmig, d. h. mit kurzem Oberarm, vgl. Solmsen Wortforsch. 225f.; γαλεόβδολον n. "Wieselfurz", Taubnessel, eig. substantiviertes Bahuvrihikompositum, = γαλήοψις "Wieselauge" (Dsk.); zur Namengebung s. Strömberg Pflanzennamen 138f., Lehmann IF 21, 193 A. 1. — Zu γαλεός s. bes.
Etymology : Die Bildung von γαλέη macht es wahrscheinlich, daß das Wort ursprünglich das Fell bezeichnete, vgl. ἀλωπεκέη usw. (Chantraine Formation 91), auch lat. galea unten. Die zugrunde liegende Wortform bleibt unsicher. Seit Osthoff Etym. parerga 183f. vergleicht man lat. glīs ‘Hasel-, Bilchmaus’ und aind. giri-, girikā f. Maus (nur lexikalisch belegt). Die Bildungen γαλιδεύς und γαλιάγκων lassen sich jedoch nicht als Zeugnisse eines ehemaligen griechischen ι-Stammes verwerten, s. oben. — Fern bleibt (trotz Schwyzer 299) kymr. bele Wiesel (vgl. W.-Hofmann s. fēlēs). — Von der ursprünglichen Bedeutung Wieselfell scheint lat. galea Hehn aus Leder auszugehen, vgl. κυνέη eig. Hundsfell, gew. Sturmhaube. — Aus γαλέη stammen nach Hesseling Neophilologus 6, 207ff. auch ital. galea, -ia, ndl. galei usw. Bez. eines Schiffes (wegen der Geschwindigkeit).
Page 1,284-285