σέλινον: Difference between revisions
οὐ γὰρ εἰς περιουσίαν ἐπράττετ' αὐτοῖς τὰ τῆς πόλεως → for selfish greed had no place in their statesmanship
m (Text replacement - "s’" to "s'") |
m (Text replacement - "d’" to "d'") |
||
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ου (τό) :<br /><b>1</b> ache <i>ou</i> persil, <i>plante ; on en faisait des couronnes aux vainqueurs des jeux isthmiques et néméens ; on s'en servait également pour ranimer les mourants, | |btext=ου (τό) :<br /><b>1</b> ache <i>ou</i> persil, <i>plante ; on en faisait des couronnes aux vainqueurs des jeux isthmiques et néméens ; on s'en servait également pour ranimer les mourants, d'où le ◊ [[proverb|prov.]]</i> : σελίνου δεῖται PLUT il a besoin de persil, <i>càd</i> il va mourir {« il ne lui faut plus que de l’ache » (Bescherel 1845, en parlant d'un malade désespéré)} ; <i>on le cultivait à l’entrée des jardins ou aux bords des plants, d'où le ◊ [[proverb|prov.]]</i> : οὐδ’ [[ἐν]] σελίνῳ AR pas même encore au persil, <i>càd</i> à l’entrée (du jardin) <i>ou</i> au commencement de la besogne;<br /><b>2</b> « le frisé » Phot., <i>cf.</i> ἄρκηλα, [[βρύσσος]], [[σπατάγγης]], [[κῆπος]].<br />'''Étymologie:''' DELG emprunt ou substrat. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater |
Revision as of 12:20, 23 August 2022
English (LSJ)
τό, Aeol. σέλιννον Choerob.in An.Ox.2.258:—A celery, Apium graveolens, Il.2.776, Od.5.72, Batr.54, Ar.Nu.982, Eub.36 (pl.), Thphr.HP1.2.2, CP6.11.10, Nic.Th.649; σελίνου σπέρμα Hdt.4.71; it had curly leaves, v. οὖλος (B), and grew in marshy spots, Il. l.c., Thphr.HP9.11.10; σελίνων στεφανίσκοι Anacr.54, cf. Theoc.3.23, AP4.1.31 (Mel.); of the chaplets with which the victors at the Isthmian and Nemean Games were crowned, Pi.O.13.33; Κορίνθια σ. Id.N.4.88, cf. I.2.16, Com.Adesp.153, D.S.16.79; such chaplets were also hung on tombs, τὸ σ. πένθεσι προσήκει Duris 33 J.: hence persons dangerously ill were said δεῖσθαι τοῦ σ., Plu.2.676d, cf. Tim. 26; σελίνων στέφανος νοσοῦντας ἀναιρεῖ Artem.1.77; mostly planted in garden borders (cf. σ. κηπαῖον Dsc.3.64), hence prov., οὐδ' ἐν σελίνῳ σοὐστὶν οὐδ' ἐν πηγάνῳ tis scarcely begun yet', Ar.V.480. 2 σ. ἄγριον,= βατράχιον, Dsc.2.175;= σμύρνιον, Ps.-Dsc.3.67;= ἐλεοσέλινον, ib.64. II pudenda muliebria, Phot., cf. Sch.Theoc.11.10. [ῐ only in AP7.621.]
German (Pape)
[Seite 870] τό, Eppich, ein Pflanzengeschlecht, zu dem Sellerie u. Petersilie gehört, lat. apium; ἐλεόθρεπτον, Il. 2, 776; λειμῶνες μαλακοὶ ἴου ἠδὲ σελίνου θήλεον, Od. 5, 72; die Alten aßen die Wurzeln und brauchten die Blätter wegen ihres kräftigen, erquickenden Geruchs gern zu Kränzen, mit denen bes. die isthmischen u. die nemeischen Sieger gekränzt wurden; πλόκος σελίνων, Pind. Ol. 13, 33; Δωρίων σελίνων στεφάνωμα, I. 2, 16, vgl. 7, 64; Ar. Vesp. 480; Theocr. 3, 22; und in Prosa, σελίνων πεπλεγμένος, Luc. gymn. 9. Man schmückte auch die Grabsteine damit, dah. sprichwörtlich von einem gefährlichen Kranken σελίνου δεῖται, er braucht Eppich, d. i. er wird bald sterben, Diogen. 8, 57 u. Suid.; vgl. Euphor. bei Plut. Symp. 5, 3, 3 u. Mein. dazu p. 82. – Wegen der krausen Blätter des Eppichs heißt krauses Haar σελίνων οὐλοτέρη, Philodem. 10 (V, 121); deshalb leiten es Einige von ἑλίσσω, ἕλιξ ab; Andere führen es auf ἕλος zurück, da der Eppich am liebsten in wasserreichen Gegenden wächst. – Nach Hesych. auch die weibliche Schaam. – [Ep. ad. 643 (VII, 621) ist ι kurz gebraucht.]
Greek (Liddell-Scott)
σέλῑνον: τό, Αἰολ. σέλινον Ἀνέκδ. Ὀξων. 2. 258· - εἶδος σελίνου, Λατ. apium, Ἰλ. Β. 776, Ὀδ. Ε. 72· σελίνου σπέρμα Ἡρόδ. 4. 71· - οἱ παλαιοὶ ἔτρωγον τὰς ῥίζας (Ἀριστοφ. Νεφ. 982, Εὔβουλος ἐν «Ἰξίονι» 1, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 6. 11, 10), καὶ ἐκ τῶν φύλλων ἐποίουν στεφάνους (Ἀνακρ. 54, Θεόκρ. 3. 23, Ἀνθ. Π. 4. 1, 32)· διὰ τοιούτων δὲ στεφάνων ἐστεφανοῦντο οἱ νικηταὶ ἐν τοῖς Ἰσθμίοις καὶ τοῖς Νεμέοις, Πινδ. Ο. 13. 46, Ν. 4. 143, Ι. 2. 23, πρβλ. Διόδ. 16. 79· τοιούτους στεφάνους ἀνήρτων καὶ εἰς τοὺς τάφους, ὅθεν παροιμία ἐπὶ ἀνθρώπων νοσούντων ἐπικινδύνως: σελίνου δεῖται Πλούτ. 2. 676D, πρβλ. Meineke εἰς Εὔφορ. σ. 108· ἐφυτεύοντο δὲ τὰ σέλινα ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον κατὰ τὰ περιθώρια τοῦ κήπου, ὅθεν καὶ ἡ παροιμία: οὐδ’ ἐν σελίνῳ σοὐστὶν οὐδ’ ἐν πηγάνῳ, μόλις ἔχει γείνῃ ἀρχῆ, Ἀριστοφ. Σφ. 480. ΙΙ. τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, Ἡσύχ., Φώτ., πρβλ. Σχόλ. εἰς Θεόκρ. 11. 10. (Πιθ. ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης ἐξ ἧς τὰ ἕλιξ, ἑλίσσω. ὡς ἐκ τῶν σγουρῶν ἢ συνεστραμμένων φύλλων τοῦ (ὥσπερ σ., οὖλα, πρβλ. Ποιητὴν παρ’ Ἀριστ. ἐν Ρητ. 3. 11, 13, Ἀνθ. Π. 5. 121· πολύγναμπτον σ. Θεόκρ. 7. 68)· κατ’ ἄλλους ἐκ τοῦ ἕλος, ἐπειδὴ αὐξάνεται μάλιστα εἰς τόπους ἑλώδεις καὶ ὑγρούς, ἑλεόθρεπτον σέλινον Ἰλ. Β. 776). [ῐ μόνον ἐν Ἀνθ. Π. 7. 621].
French (Bailly abrégé)
ου (τό) :
1 ache ou persil, plante ; on en faisait des couronnes aux vainqueurs des jeux isthmiques et néméens ; on s'en servait également pour ranimer les mourants, d'où le ◊ prov. : σελίνου δεῖται PLUT il a besoin de persil, càd il va mourir {« il ne lui faut plus que de l’ache » (Bescherel 1845, en parlant d'un malade désespéré)} ; on le cultivait à l’entrée des jardins ou aux bords des plants, d'où le ◊ prov. : οὐδ’ ἐν σελίνῳ AR pas même encore au persil, càd à l’entrée (du jardin) ou au commencement de la besogne;
2 « le frisé » Phot., cf. ἄρκηλα, βρύσσος, σπατάγγης, κῆπος.
Étymologie: DELG emprunt ou substrat.
English (Slater)
σέλῑνον
1 wild parsely from which were made crowns for Isthmian victors. δύο δ' αὐτὸν ἔρεψαν πλόκοι σελίνων ἐν Ἰσθμιάδεσσιν φανέντα (O. 13.33) Ὀρσοτριαίνα ἵν' ἐν ἀγῶνι βαρυκτύπου θάλησε Κορινθίοις σελίνοις (N. 4.88) Δωρίων αὐτῷ στεφάνωμα κόμᾳ πέμπεν ἀναδεῖσθαι σελίνων (I. 2.16) Ἴσθμιον ἂν νάπος Δωρίων ἔλαχεν σελίνων (I. 8.64)
Spanish
Greek Monotonic
σέλῑνον: τό, το φυτό πετροσέλινο ή μαϊντανός, Λατ. apium, σε Όμηρ. κ.λπ.· με στεφάνια από τα φύλλα του στεφανώνονταν οι νικητές των Ισθμίων και των Νεμέων, σε Πίνδ.· από το γεγονός ότι φυτευόταν στην άκρη των κήπων προέκυψε η παροιμ. φράση, οὐδ' ἐν σελίνῳ οὐδ' ἐν πηγάνῳ, μόλις έχει αρχίσει, μόλις έχει γίνει η αρχή, σε Αριστοφ. (άγν. προέλ.).
Russian (Dvoretsky)
σέλῑνον: τό (Anth. тж. ῐ) бот. сельдерей (Apium graveolens) Hom., Her., Arst., Plut.: σελίνων στεφάνωμα Pind. венок из сельдерея (которым награждались победители на Истмийских и Пифийских играх); οὐδ᾽ ἐν σελίνῳ σοὐστὶν οὐδ᾽ ἐν πηγάνῳ погов. Arph. твои дела не находятся (еще) ни у сельдерея, ни у руты, т. е. еще и не начинались (оба эти растения сажалась обычно по краям огородов); σελίνου δεῖται Plut. погов. он нуждается в сельдерее, т. е. дни его сочтены (сельдереем часто украшались могилы).
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
σέλῑνον -ου, τό selderij, zaad van selderij; spreekw.. οὐδ’ ἐν σελίνῳ σοὐστίν je bent nog niet eens aan het begin Aristoph. Ve. 480.
Frisk Etymological English
Grammatical information: n.
Meaning: celery, Apium graveolens (Il.; on the meaning Andrews ClassPhil. 44, 91 ff.), also metaph. pudenda rnuliebria (Phot.)
Other forms: (Aeol. -νν- gramm.).
Dialectal forms: Myc. serino.
Compounds: Often as 2. member, e.g. πετρο-σέλινον n. rock-celery (Dsc.; Lat. petro-selīnum, MLat. petrosilium > NHG. Petersilie); s. Strömberg Pflanz. 33.
Derivatives: From this the river- and townname Σελινοῦς, -οῦντος m., as townname also f. (on the gender Schwyzer-Debrunner 33 n. 2; cf. also Leumann Hom. Wörter 300ff. and Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233) with -ούντιος of S. (Megar., Th., Str.), also -ούσιος (Thphr.); on the formation Schwyzer 528 and 466; but -ουσία κράμβης (cabbage) εἶδος (H., Eudem. ap. Ath.) from σέλινον. -- Further the late and rare σελίν-ινος of celery, -ίτης οἰνος, -ᾶτον n. = Lat. apiātum.
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin](X)
Etymology: Without acceptable etymology; prob. foreign word like κύμινον, ῥητίνη (s. vv.). Strömberg Pflanz. 37 thinks (with Hesselman) of σέλμα, σελίς ("after the rough, hollow stalk"). To be rejected Sommer Lautst. 111 f. (s. Bq and WP. 1, 300). -- Furnée 351 points to Myc. sarinuwote.
Middle Liddell
σέλῑνον, ου, τό,
parsley, Lat. apium, Hom., etc.:—with its leaves victors at the Isthmian and Nemean Games were crowned, Pind.:—from its being planted in garden borders came the prov., οὐδ' ἐν σελίνῳ οὐδ' ἐν πηγάνῳ "tis scarcely begun yet, " Ar. [deriv. uncertain]
Frisk Etymology German
σέλινον: {sélīnon}
Forms: (äol. -νν- Gramm.); myk. se-ri-no.
Grammar: n.
Meaning: Eppich, Apium graveolens (seit Il.; zur Bed. Andrews ClassPhil. 44, 91 ff.), auch übertr. pudenda rnuliebria (Phot.)
Composita: Oft als Hinterglied, z.B. πετροσέλινον n. Felseneppich (Dsk.; lat. petro-selīnum, mlat. petrosilium > nhd. Petersilie); s. Strömberg Pflanz. 33.
Derivative: Davon der Fluß- und Stadtname Σελινοῦς, -οῦντος m., als Stadtname auch f. (zum Genus Schwyzer-Debrunner 33 A. 2; vgl. noch Leumann Hom. Wörter 300ff. und Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 233) mit -ούντιος ‘aus S.’ (megar., Th., Str.), auch -ούσιος (Thphr.); zur Bildung Schwyzer 528 und 466; aber -ουσία· κράμβης εἶδος (H., Eudem. ap. Ath.) von σέλινον. — Dazu die späten und seltenen σελίνινος aus Eppich, -ίτης οἰνος, -ᾶτον n. = lat. apiātum.
Etymology: Ohne annehmbare Etymologie; wohl Fremdwort wie κύμινον, ῥητίνη (s. dd.). Strömberg Pflanz. 37 denkt (mit Hesselman) an σέλμα, σελίς ("nach dem groben, hohlen Stengel"). Abzulehnen Sommer Lautst. 111 f. (s. Bq und WP. 1, 300).
Page 2,691