ἀδιαίρετος: Difference between revisions
Θησεύς τινʹ ἡμάρτηκεν ἐς σʹ ἁμαρτίαν; (Euripides, Hippolytus 319) → Hath Theseus wronged thee in any wise?
(1) |
m (LSJ1 replacement) |
||
(22 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=adiairetos | |Transliteration C=adiairetos | ||
|Beta Code=a)diai/retos | |Beta Code=a)diai/retos | ||
|Definition= | |Definition=ἀδιαίρετον,<br><span class="bld">A</span> [[undivided]], Arist.Pol.1265b4; χώρα SIG141.10 (Corc. Nigr.), cf. BGU1119.9 (i. B.C.), etc.<br><span class="bld">2</span> [[indivisible]], like [[ἀμερής]], Arist.Ph.231b3, al.; Comp., [[less divisible]], ''Metaphysics'' 1052a21. Adv. [[ἀδιαιρέτως]] = [[undividedly]], [[indivisibly]], [[without diaeresis]] Phryn.146 (interp.).<br><span class="bld">II</span> Act., [[not having divided]] joint property, ἀδελφοί Sor.2.1. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{DGE | ||
| | |dgtxt=-ον<br /><b class="num">I</b> [[indivisible]] por [[naturaleza]]:<br /><b class="num">a)</b> gener. como concepto fil. y cien. τὸ πᾶν διαιρετὸν ἀδιαίρετον todo lo [[divisible]] es (en [[realidad]]) [[indivisible]]</i> Heraclit.B 50, τὸ ὄν Meliss.B 10, ἡ [[κίνησις]] Arist.<i>Metaph</i>.1052<sup>a</sup>21, cf. <i>Ph</i>.231<sup>b</sup>3, τὸ διῃρημένον κατ' [[εἶδος]] ὡς ἀδιαίρετον κατὰ [[γένος]] Ptol.<i>Iudic</i>.19.2, τὰ ... ἄτομα ἀδιαίρετά ἐστιν Phlp.<i>Aet</i>.438.9<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ ἀδιαίρετον]] = [[indivisibilidad]] τοῦ [[χρόνος|χρόνου]] Plot.1.5.7;<br /><b class="num">b)</b> lit. crist. de la [[divinidad]], Basil.M.31.465C;<br /><b class="num">c)</b> mat. como [[característica]] de la [[unidad]] ([[μονάς]]) [[frente]] al [[número]] ὁ γὰρ [[ἀριθμός|ἀριθμὸς]] πᾶς ποσόν τι σημαίνει, καὶ ἡ [[μονάς]], εἰ μὴ μέτρον ὅτι τὸ κατὰ τὸ ποσὸν ἀδιαίρετον pues todo [[número]] indica alguna [[cantidad]], y la [[unidad]], si no es [[mesurable]] (indica) que es [[indivisible]] en [[cuanto]] a la [[cantidad]]</i> Arist.<i>Metaph</i>.1089<sup>b</sup>35, φύσει ... ἐστιν ἡ μονᾶς ... [[ἀδιαίρετος]] por [[naturaleza]] la [[unidad]] es [[indivisible]]</i> Ascl.<i>in Introd</i>.1.νζ.22, cf. 25;<br /><b class="num">d)</b> esp. de [[sonido]]s de anim. [[inarticulado]] τῶν θηρίων εἰσὶν ἀδιαίρετοι [[φωνή|φωναί]] Arist.<i>Po</i>.1456<sup>b</sup>24.<br /><b class="num">II</b> [[que no es dividido]] por [[voluntad]] propia<br /><b class="num">1</b> de cosas [[no dividido]]<br /><b class="num">a)</b> jur. [[indiviso]], gener. de [[tierra]], propiedades (τὰς [[οὐσία]]ς) Arist.<i>Pol</i>.1265<sup>b</sup>4, [[γῆ]] <i>PLips</i>.1.6 (II a.C.), cf. <i>SIG</i> 141.10 (Corcira Negra IV a.C.), <i>POxy</i>.2720.5 (I d.C.), [[οἰκία]] <i>POxy</i>.2708.5 (II d.C.), κεινουμένων (<i>sic</i>) ἀδειαιρέτων (<i>sic</i>) ὄντων <i>POxy</i>.2713.13 (III d.C.), τόπων ... κοινῶν καὶ ἀδιαιρέτων <i>PLond</i>.1733.32 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b>en el [[giro]] [[ἐξ ἀδιαιρέτου]] equiv. al lat. [[pro indiviso]]</i>, en [[propiedad]] [[común]], [[compartido|compartida]]</i>, <i>ISmyrna</i> 897.3 (II/III d.C.);<br /><b class="num">b)</b> gram. [[que carece de diéresis o separación]], [[que no aparece en hiato]] ref. tanto a vocales <i>contractas</i> como a vocales <i>en [[diptongo]]</i> «δηριαάσθων»· τὸ [[δεύτερον]] ᾱ ἐκτέταται, [[ὥσπερ]] ἐπὶ τοῦ ἀδιαιρέτου Sch.Er.<i>Il</i>.21.467, cf. A.D.<i>Pron</i>.81.16, 94.15<br /><b class="num">•</b>subst., ref. a ‘[[ἡμεῖς]], [[ὑμεῖς]], [[σφεῖς]]’ [[frente]] a las supuestas formas ‘[[ἡμέες]], [[ὑμέες]], [[σφέες]]’: τὸ ἀδιαίρετον τῆς [[εὐθεῖα|εὐθείας]] A.D.<i>Pron</i>.93.1<br /><b class="num">•</b>[[que no debe dividirse]], [[inseparable]] ‘[[τίη]]’ μία [[λέξις]] ἀδιαίρετος Sch.Er.<i>Il</i>.6.55b.<br /><b class="num">2</b> de pers., jur. [[que no han dividido]], [[que no han partido]] sus [[propiedad]]es ἀδελφοί Sor.94.7.<br /><b class="num">III</b> adv. [[ἀδιαιρέτως]]<br /><b class="num">1</b> gram. [[sin diéresis]], [[sin hiato]] Sch.<i>Od</i>.11.185.<br /><b class="num">2</b> [[indivisiblemente]] ref. a la [[doble]] [[naturaleza]] de [[Cristo]] como [[Dios]] y [[hombre]] ([[Χριστός]]) ἐν δύο φύσεσιν ... [[ἀδιαιρέτως]] γνωριζόμενος <i>CChalc</i>.(451) <i>Act</i>.5.34 (p.129.31), cf. Phlp.<i>Aet</i>.570.20. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> non divisé;<br /><b>2</b> indivisible.<br />'''Étymologie:''' ἀ, [[διαιρέω]]. | |btext=ος, ον :<br /><b>1</b> [[non divisé]];<br /><b>2</b> [[indivisible]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀ]], [[διαιρέω]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{pape | ||
| | |ptext=<i>[[unteilbar]]</i>, z.B. [[μονάς]] Arist. <i>met</i>. 9.1; <i>[[ungeteilt]]</i>, DS. 16.82; Sp. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ἀδιαίρετος:''' <b class="num">1 | |elrutext='''ἀδιαίρετος:'''<br /><b class="num">1</b> [[неразделенный]] Arst., Diod.;<br /><b class="num">2</b> [[неделимый]] Arst., Plut. | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἀδιαίρετος''': -ον, ὁ μὴ διαιρεθείς, Ἀριστ. Πολ. 2. 3, 6, ἀλλ. 2) ὁ μὴ [[διαιρετός]], ὡς τὸ [[ἀμερής]], ὁ αὐτ. Φυσ. 6. 1, 1. - Μεταφ., 9. 1, καὶ ἀλλ.· συγκρ., ἧττον [[διαιρετός]], ὁ αὐτ. - Ἐπίρρ. -τως, Φρύν. 443, Συλλ. Ἐπιγρ. 8962. ΙΙ. μ. γεν. [[ἀχώριστος]] ἀπὸ... Ἐκκλ. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[αδιαίρετος]], αδιαίρετη, αδιαίρετο (Α [[ἀδιαίρετος]], -ον)<br /><b>1.</b> αυτός που δεν διαιρέθηκε ή δεν επιδέχεται [[διαίρεση]], ο [[αμέριστος]]<br /><b>2.</b> αυτός που δεν χωρίστηκε ή δεν μπορεί να αποσπαστεί από κάποιον [[άλλο]], ο [[αχώριστος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το αδιαίρετο</i><br />[[αδυναμία]] [[προς]] [[διαίρεση]] ή μερισμό, [[αδιαιρετότητα]]<br /><b>2.</b> (<b>επιρρ. φρ.</b>) «[[εξ αδιαιρέτου]]», λέγεται για να δηλώσει τη [[συγκυριότητα]] πολλών δικαιούχων [[πάνω]] στο ίδιο [[αντικείμενο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ἀ-]] στερητ. <span style="color: red;">+</span> [[διαιρετός]] <span style="color: red;"><</span> [[διαιρῶ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>νεοελλ.</b> [[αδιαιρεσία]], [[αδιαιρετότητα]]]. | |||
}} | }} |
Latest revision as of 09:10, 25 August 2023
English (LSJ)
ἀδιαίρετον,
A undivided, Arist.Pol.1265b4; χώρα SIG141.10 (Corc. Nigr.), cf. BGU1119.9 (i. B.C.), etc.
2 indivisible, like ἀμερής, Arist.Ph.231b3, al.; Comp., less divisible, Metaphysics 1052a21. Adv. ἀδιαιρέτως = undividedly, indivisibly, without diaeresis Phryn.146 (interp.).
II Act., not having divided joint property, ἀδελφοί Sor.2.1.
Spanish (DGE)
-ον
I indivisible por naturaleza:
a) gener. como concepto fil. y cien. τὸ πᾶν διαιρετὸν ἀδιαίρετον todo lo divisible es (en realidad) indivisible Heraclit.B 50, τὸ ὄν Meliss.B 10, ἡ κίνησις Arist.Metaph.1052a21, cf. Ph.231b3, τὸ διῃρημένον κατ' εἶδος ὡς ἀδιαίρετον κατὰ γένος Ptol.Iudic.19.2, τὰ ... ἄτομα ἀδιαίρετά ἐστιν Phlp.Aet.438.9
•subst. τὸ ἀδιαίρετον = indivisibilidad τοῦ χρόνου Plot.1.5.7;
b) lit. crist. de la divinidad, Basil.M.31.465C;
c) mat. como característica de la unidad (μονάς) frente al número ὁ γὰρ ἀριθμὸς πᾶς ποσόν τι σημαίνει, καὶ ἡ μονάς, εἰ μὴ μέτρον ὅτι τὸ κατὰ τὸ ποσὸν ἀδιαίρετον pues todo número indica alguna cantidad, y la unidad, si no es mesurable (indica) que es indivisible en cuanto a la cantidad Arist.Metaph.1089b35, φύσει ... ἐστιν ἡ μονᾶς ... ἀδιαίρετος por naturaleza la unidad es indivisible Ascl.in Introd.1.νζ.22, cf. 25;
d) esp. de sonidos de anim. inarticulado τῶν θηρίων εἰσὶν ἀδιαίρετοι φωναί Arist.Po.1456b24.
II que no es dividido por voluntad propia
1 de cosas no dividido
a) jur. indiviso, gener. de tierra, propiedades (τὰς οὐσίας) Arist.Pol.1265b4, γῆ PLips.1.6 (II a.C.), cf. SIG 141.10 (Corcira Negra IV a.C.), POxy.2720.5 (I d.C.), οἰκία POxy.2708.5 (II d.C.), κεινουμένων (sic) ἀδειαιρέτων (sic) ὄντων POxy.2713.13 (III d.C.), τόπων ... κοινῶν καὶ ἀδιαιρέτων PLond.1733.32 (VI d.C.)
•en el giro ἐξ ἀδιαιρέτου equiv. al lat. pro indiviso, en propiedad común, compartida, ISmyrna 897.3 (II/III d.C.);
b) gram. que carece de diéresis o separación, que no aparece en hiato ref. tanto a vocales contractas como a vocales en diptongo «δηριαάσθων»· τὸ δεύτερον ᾱ ἐκτέταται, ὥσπερ ἐπὶ τοῦ ἀδιαιρέτου Sch.Er.Il.21.467, cf. A.D.Pron.81.16, 94.15
•subst., ref. a ‘ἡμεῖς, ὑμεῖς, σφεῖς’ frente a las supuestas formas ‘ἡμέες, ὑμέες, σφέες’: τὸ ἀδιαίρετον τῆς εὐθείας A.D.Pron.93.1
•que no debe dividirse, inseparable ‘τίη’ μία λέξις ἀδιαίρετος Sch.Er.Il.6.55b.
2 de pers., jur. que no han dividido, que no han partido sus propiedades ἀδελφοί Sor.94.7.
III adv. ἀδιαιρέτως
1 gram. sin diéresis, sin hiato Sch.Od.11.185.
2 indivisiblemente ref. a la doble naturaleza de Cristo como Dios y hombre (Χριστός) ἐν δύο φύσεσιν ... ἀδιαιρέτως γνωριζόμενος CChalc.(451) Act.5.34 (p.129.31), cf. Phlp.Aet.570.20.
French (Bailly abrégé)
ος, ον :
1 non divisé;
2 indivisible.
Étymologie: ἀ, διαιρέω.
German (Pape)
unteilbar, z.B. μονάς Arist. met. 9.1; ungeteilt, DS. 16.82; Sp.
Russian (Dvoretsky)
ἀδιαίρετος:
1 неразделенный Arst., Diod.;
2 неделимый Arst., Plut.
Greek (Liddell-Scott)
ἀδιαίρετος: -ον, ὁ μὴ διαιρεθείς, Ἀριστ. Πολ. 2. 3, 6, ἀλλ. 2) ὁ μὴ διαιρετός, ὡς τὸ ἀμερής, ὁ αὐτ. Φυσ. 6. 1, 1. - Μεταφ., 9. 1, καὶ ἀλλ.· συγκρ., ἧττον διαιρετός, ὁ αὐτ. - Ἐπίρρ. -τως, Φρύν. 443, Συλλ. Ἐπιγρ. 8962. ΙΙ. μ. γεν. ἀχώριστος ἀπὸ... Ἐκκλ.
Greek Monolingual
αδιαίρετος, αδιαίρετη, αδιαίρετο (Α ἀδιαίρετος, -ον)
1. αυτός που δεν διαιρέθηκε ή δεν επιδέχεται διαίρεση, ο αμέριστος
2. αυτός που δεν χωρίστηκε ή δεν μπορεί να αποσπαστεί από κάποιον άλλο, ο αχώριστος
νεοελλ.
1. το ουδ. ως ουσ. το αδιαίρετο
αδυναμία προς διαίρεση ή μερισμό, αδιαιρετότητα
2. (επιρρ. φρ.) «εξ αδιαιρέτου», λέγεται για να δηλώσει τη συγκυριότητα πολλών δικαιούχων πάνω στο ίδιο αντικείμενο.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ < ἀ- στερητ. + διαιρετός < διαιρῶ.
ΠΑΡ. νεοελλ. αδιαιρεσία, αδιαιρετότητα].