θρυλίσσω: Difference between revisions
Γυναικὶ κόσμος ὁ τρόπος, οὐ τὰ χρυσία → Non ornat aurum feminam at mores probi → Die Art schmückt eine Frau, nicht güldenes Geschmeid
(5) |
m (LSJ1 replacement) |
||
(14 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=thrylisso | |Transliteration C=thrylisso | ||
|Beta Code=qruli/ssw | |Beta Code=qruli/ssw | ||
|Definition= | |Definition=[[crush]], [[shiver]], [[smash]], θρυλίξας Lyc.487:—Pass., θρυλίχθη δὲ μέτωπον Il.23.396. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<b>1</b> [[mettre en pièces]], [[concasser]], [[briser]] ; anéantir;<br /><b>2</b> [[frissonner]], [[grelotter]].<br />'''Étymologie:''' DELG à rapprocher de [[θραύω]]. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''θρῡλίσσω''': (κοινῶς θρυλλ-), [[θραύω]], [[συντρίβω]], θρυλίξας Λυκόφρ. 487. - Παθ., θρυλίχθη δὲ [[μέτωπον]] Ἰλ. Ψ. 396. | |lstext='''θρῡλίσσω''': (κοινῶς θρυλλ-), [[θραύω]], [[συντρίβω]], θρυλίξας Λυκόφρ. 487. - Παθ., θρυλίχθη δὲ [[μέτωπον]] Ἰλ. Ψ. 396. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
Line 21: | Line 21: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''θρῡλίσσω:''' (λαϊκιστή <i>θρυλλ-</i>), [[θραύω]], [[σπάζω]], [[συντρίβω]], [[κομματιάζω]]· Παθ., <i>θρυλίχθη δὲμέτωπον</i> (Επικ. αντί <i>ἐθρυλίχθη</i>), σε Ομήρ. Ιλ. | |lsmtext='''θρῡλίσσω:''' (λαϊκιστή <i>θρυλλ-</i>), [[θραύω]], [[σπάζω]], [[συντρίβω]], [[κομματιάζω]]· Παθ., <i>θρυλίχθη δὲμέτωπον</i> (Επικ. αντί <i>ἐθρυλίχθη</i>), σε Ομήρ. Ιλ. | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=(<b class="b3">*θρυλίζω</b>?)<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: [[crush]], [[smash]] only in <b class="b3">θρυλίχθη δε μέτωπον</b> (Ψ 396), [[θρυλίξας]] (Lyc. 487)<br />Derivatives: [[θρύλιγμα]] [[fragment]] (Lyc. 880).<br />Origin: IE [Indo-European] [274] <b class="b2">*dʰreus-</b> [[crumble]]<br />Etymology: Denominative verb from <b class="b3">*θρῦλος</b> (on the formation Schwyzer 733 ζ and 737f.), which belongs to Welsh [[dryll]] [[fragment]], Gallorom. <b class="b2">*drullia</b> pl. [[waste]] and like this goes back on IE <b class="b2">*dhrus-lo-</b> or <b class="b2">*dhrus-li̯o-</b>. The primary verb prob. in Germanic, e. g. Goth. [[driusan]] [[fall down]], prop. *`crumble (down)'. Cf. with velar suffix Latv. [[druska]] [[morsel]], [[crumb]]; very uncertain however Lat. [[frustum]] [[morsel]]. - Whether <b class="b3">θρυλ[λ]εῖ ταράσσει</b>, [[ὀχλεῖ]] H. belongs here (Bechtel Lex. s. [[θρυλίζω]]), is doubtful; it may as well be an occasional use of [[θρυλεῖν]] [[brag]], [[boast]]. One further wants to connect [[θραύω]] but its vowel remains unexplained, s. v., one expects <b class="b2">*dʰreh₂-u-</b>, for which there is no indication; one might also compare [[θρύπτω]]. Further forms Pok. 274f., Fraenkel Lit. et. Wb. s. <b class="b2">druskà</b>, W.-Hofmann s. [[frustum]]. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=θρῡλίσσω, [[θρῦλος]]<br />to [[crush]], [[shiver]], [[smash]]:— Pass., θρυλίχθη δὲ [[μέτωπον]] (epic for ἐθρυλίχθἠ Il. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''θρυλίσσω''': (*[[θρυλίζω]]?)<br />{*thrulíssō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[zerbrechen]], [[zerschmettern]] nur in θρυλίχθη δὲ [[μέτωπον]] (Ψ 396), θρυλίξας (Lyk. 487) mit [[θρύλιγμα]] [[Bruchstück]] (Lyk. 880).<br />'''Etymology''': Denominatives Verb von *[[θρῦλος]] (zur Bildung Schwyzer 733 ζ und 737f.), das zu kymr. ''dryll'' [[Bruchstück]], gallorom. *''drullia'' pl. [[Abfälle]] stimmt und wie dies auf idg. *''dhrus''-''lo''- bzw. *''dhrus''-''li̯o''- zurückgehen kann. Das primäre Verb lebt vermutlich im Germanischen weiter, z. B. got. ''driusan'' [[herabfallen]], eig. *[[abbröckeln]]. Ein paralleles Gutturalsuffix zeigt lett. ''druska'' [[Brocken]], [[Krümchen]]; sehr unsicher dagegen lat. ''frustum'' [[Brocken]]. — Ob θρυλ[λ]εῖ· ταράσσει, ὀχλεῖ H. hierher gehört (Bechtel Lex. s. [[θρυλίζω]]), ist fraglich; es kann ebensogut einen okkasionellen Gebrauch von θρυλεῖν [[schwätzen]] wiederspiegeln. Ein selbständiger Ableger dieser Wortsippe ist dagegen [[θραύω]] mit unerklärtem Vokal, s. d.; vgl. auch [[θρύπτω]]. Weitere Formen mit Lit. bei WP. 1, 872f., Pok. 274f., Fraenkel Lit. et. Wb. s. ''druskà'', W.-Hofmann s. ''frustum''.<br />'''Page''' 1,687 | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[ῡ], s. [[θρυλλίζω]]². | |||
}} | }} |
Latest revision as of 11:35, 25 August 2023
English (LSJ)
crush, shiver, smash, θρυλίξας Lyc.487:—Pass., θρυλίχθη δὲ μέτωπον Il.23.396.
French (Bailly abrégé)
1 mettre en pièces, concasser, briser ; anéantir;
2 frissonner, grelotter.
Étymologie: DELG à rapprocher de θραύω.
Greek (Liddell-Scott)
θρῡλίσσω: (κοινῶς θρυλλ-), θραύω, συντρίβω, θρυλίξας Λυκόφρ. 487. - Παθ., θρυλίχθη δὲ μέτωπον Ἰλ. Ψ. 396.
Greek Monolingual
θρυλίσσω (Α)
συντρίβω, τσακίζω.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. θρυλίσσω απαντά άπαξ μόνο στην ομηρική φρ. θρυλίχθη δε μέτωπον (Ιλ. Ψ 396). Εικάζεται ότι πρόκειται για παράγωγο ενός αμάρτ. θρύλος, το οποίο ανάγεται σε ΙE dhrus-lo- και συνδέεται με ουαλ. dryll «τεμάχιο». Από την ίδια ρίζα προήλθαν και τα γοτθ. driusan «καταπίπτω, θρυμματίζομαι», λεττ. druska «τεμάχιο». Επίσης έχει συνδεθεί η λ. με το θραύω, ενώ η γλώσσα του Ησυχίου θρυλλεῖ
ταράσσει, ὀχλεῖ δεν είναι βέβαιο αν ανήκει στην ίδια ρίζα ή αν πρόκειται για παράγωγο του θρύλος, όπως το θρυλώ, με άλλη σημ.
ΠΑΡ. αρχ. θρύλιγμα.
Greek Monotonic
θρῡλίσσω: (λαϊκιστή θρυλλ-), θραύω, σπάζω, συντρίβω, κομματιάζω· Παθ., θρυλίχθη δὲμέτωπον (Επικ. αντί ἐθρυλίχθη), σε Ομήρ. Ιλ.
Frisk Etymological English
(*θρυλίζω?)
Grammatical information: v.
Meaning: crush, smash only in θρυλίχθη δε μέτωπον (Ψ 396), θρυλίξας (Lyc. 487)
Derivatives: θρύλιγμα fragment (Lyc. 880).
Origin: IE [Indo-European] [274] *dʰreus- crumble
Etymology: Denominative verb from *θρῦλος (on the formation Schwyzer 733 ζ and 737f.), which belongs to Welsh dryll fragment, Gallorom. *drullia pl. waste and like this goes back on IE *dhrus-lo- or *dhrus-li̯o-. The primary verb prob. in Germanic, e. g. Goth. driusan fall down, prop. *`crumble (down)'. Cf. with velar suffix Latv. druska morsel, crumb; very uncertain however Lat. frustum morsel. - Whether θρυλ[λ]εῖ ταράσσει, ὀχλεῖ H. belongs here (Bechtel Lex. s. θρυλίζω), is doubtful; it may as well be an occasional use of θρυλεῖν brag, boast. One further wants to connect θραύω but its vowel remains unexplained, s. v., one expects *dʰreh₂-u-, for which there is no indication; one might also compare θρύπτω. Further forms Pok. 274f., Fraenkel Lit. et. Wb. s. druskà, W.-Hofmann s. frustum.
Middle Liddell
θρῡλίσσω, θρῦλος
to crush, shiver, smash:— Pass., θρυλίχθη δὲ μέτωπον (epic for ἐθρυλίχθἠ Il.
Frisk Etymology German
θρυλίσσω: (*θρυλίζω?)
{*thrulíssō}
Grammar: v.
Meaning: zerbrechen, zerschmettern nur in θρυλίχθη δὲ μέτωπον (Ψ 396), θρυλίξας (Lyk. 487) mit θρύλιγμα Bruchstück (Lyk. 880).
Etymology: Denominatives Verb von *θρῦλος (zur Bildung Schwyzer 733 ζ und 737f.), das zu kymr. dryll Bruchstück, gallorom. *drullia pl. Abfälle stimmt und wie dies auf idg. *dhrus-lo- bzw. *dhrus-li̯o- zurückgehen kann. Das primäre Verb lebt vermutlich im Germanischen weiter, z. B. got. driusan herabfallen, eig. *abbröckeln. Ein paralleles Gutturalsuffix zeigt lett. druska Brocken, Krümchen; sehr unsicher dagegen lat. frustum Brocken. — Ob θρυλ[λ]εῖ· ταράσσει, ὀχλεῖ H. hierher gehört (Bechtel Lex. s. θρυλίζω), ist fraglich; es kann ebensogut einen okkasionellen Gebrauch von θρυλεῖν schwätzen wiederspiegeln. Ein selbständiger Ableger dieser Wortsippe ist dagegen θραύω mit unerklärtem Vokal, s. d.; vgl. auch θρύπτω. Weitere Formen mit Lit. bei WP. 1, 872f., Pok. 274f., Fraenkel Lit. et. Wb. s. druskà, W.-Hofmann s. frustum.
Page 1,687
German (Pape)
[ῡ], s. θρυλλίζω².